Jump to content

Կոսովոյի խոհանոց

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Կոսովոյի խոհանոց (ալբ․՝ Kuzhina kosovare, սերբ.՝ Косовска кухиња), Կոսովոյի Հանրապետության ազգային խոհանոցը, որը ներառում է Չեռնոգորիայի, Հարավային Սերբիայի, Ալբանիայի և Մակեդոնիայի Հանրապետության ազգային խոհանոցների ընդհանրությունը։ Խոհանոցը մեծ ազդեցություն է կրել թուրքական և ալբանական խոհանոցներից։ Այս բոլոր խոհանոցների համար ընդհանուր կերակուրներից են համարվում բյորեկը, խորովածը, սուջուխը, երշիկները, լցոնաց տաքդեղը, գառան միսը, լոբին, սարման, փիդեն և այլն[1]։

Հացը և կաթնամթերքը համարվում են Կոսովոյի խոհանոցի անբաժան մասը։ Կերակուրներում լայնորեն օգտագործում են կաթ, մածուն, այրան, սպրեդ, պանիր և կայմակ։ Միսը (տավարի միս, հավի միս, ոչխարի միս), լոբին, բրինձն ու տաքդեղը համարվում են Կոսովայի հիմնական դիետիկ սննդատեսակներից։ Բանջարեղենն օգտագործվում է ըստ եղանակային պայմանների։ Որպես կանոն, Կոսովոյի բնակիչներն անպայման պատրաստում են վարունգի, պոմիդորի և կաղամբի թթու։ Մեծ կարևորություն ունեն խոտաբույսերը, սև և կարմիր պղպեղները[2]։

Խոհանոցը փոփոխման է ենթարկվում ըստ տարվա եղանակների։ Ձմռանն ամենաշատը տարածված են բանջարեղենային թթուներն ու խավիարը։

Նախաճաշը Կոսովոյում պարզ է. այն բաղկացած է հացից ու պանրից, այվարից կամ կաթով օմլետից։

Կարկանդակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոսովոյի խոհանոցին բնորոշ կարկանդակներից են.

Ֆլիա
Տարատոր

Կոսովոյի խոհանոցին բնորոշ աղցանները հիմնականում պարզ են ու արագ պատրաստվող։ Աղցանի հիմնական բաղադրիչներից են՝ լոլիկ, սոխ, սխտոր, պղպեղ, վարունգ, կարտոֆիլ, կաղամբ, հազար, գազար և լոբի։ Աղցանների տեսակներից են.

Երկրորդ կերակուր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թավա
Կաղամբի տերևով տոլմա
Սարմա
  • Տոլմա՝ հաճախ հրամցնում են ճաշին։ Հիմնականում պատրաստում են կաղամբի և խաղողի տերևներով ու գառան մսով[4]։
  • Լցոնած պղպեղ՝ մսով, բրնձով և բանջարեղենով։
  • Սուջուխ՝ ապխտած մսային երշիկներ։
  • Թավե գոր[5]՝ գառան մսով ավանդական կերակուր։
  • Թավ կոզի՝ գառան մսով և մածունով կերակուր։
  • Բուրիան ձվերով՝ բրնձով, սպանախով և ձվերով կերակուր[6]։
  • Խորոված։

Ամենաշատը տարածված է տապակած ձուկը։ Հատկապես հարգի են ծածանն ու շիղաձուկը։ Խավարտը բաղկացած է սխտորից, դափնու տերևից, լոլիկից և մաղադանոսից։ Ծածանի գլուխը հիմնականում հրամցնում են գլխավոր հյուրին[7]։

Հալվա

Ավանդական աղանդերի տեսակները շատ հաճախ պատրաստում են շաքարաջրով՝ շաքար, կիտրոնի հյութ և վանիլինի բուրմունք[8]։ Կոսովոյի խոհանոցի հայտնի աղանդերներից են.

Բուզա
Այրան

Կոսովոյում խիստ մեծ ճանաչում ունի ածիկային քաղցր ըմպելիքը՝ պատրաստված ցորենից և եգիպտացորենով։ Հայտնի է նաև խաղողի ռաքըն։ Տարածված խմիչքներից են.

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Ukelli, Fikrije. 1001 Receta për çdo familje.
  2. «アーカイブされたコピー». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 28-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 6-ին.
  3. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 3-ին.
  4. «Kosovo Kosovar Cuisine — KosovoGuide». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 3-ին.
  5. 1000 receta per cdo familje
  6. Burani me Spinaq e Vezë — ArtiGatimit
  7. «Tavë Krapi Shkodrane». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 3-ին.
  8. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 3-ին.
  9. Bakllava
  10. Rice pudding
  11. Kadaif Recipe & Video | Martha Stewart

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]