Տրապանի (գավառ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Տրապանի
Դրոշ Զինանշան


ԵրկիրԻտալիա Իտալիա
ԿարգավիճակԻտալայի նախկին պրովինցիա
Մտնում էՍիցիլիա
ՎարչկենտրոնՏրապանի
Տարածք2469,62 կմ²
Սահմանակցում էԱգրիջենտո և Metropolitan City of Palermo?
Ժամային գոտիUTC+1 և UTC+2
Հեռախոսային կոդ0923 և 0924
Փոստային ինդեքսներ91100 և 91010–91029
Ավտոմոբիլային կոդTP
provincia.trapani.it

Տրապանի (գավառ) (իտալ.՝ Provincia di Trapani, սից.՝ Pruvincia di Tràpani), գավառ Հարավային Իտալիայում, Սիցիլիա ինքնավար կղզում։ Մայրաքաղաքը Տրապանին է։ Ունի 2,469.62 քառակուսի կիլոմետր տարածք և 433,826 բնակչություն (2017)[1]։ Գավառում կա 24 կոմունա (իտալ.՝ comuni):

Տրապանի մայրաքաղաքից բացի, այստեղ կան այլ քաղաքներ և տեսարժան վայրեր, ներառյալ՝ Սեգեստա, Ջիբելինա, Էրիչե, Կաստելվետրանո, Ալկամո, Մարսալա, Մաձարա դել Վալո, Կաստելամարե դել Գոլֆո և Մոտիա քաղաքները։ Հարևան կղզին՝ Պանտելերիան, որը հայտնի է իր գինու արտադրությամբ[2], և Էգադյան կղզին վարչականորեն ներառված են Տրապանի գավառի կազմում։

Տրապանի գավառը խաղողագործության խոշոր կենտրոն է[3]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գավառի ներկայիս տարածքը հաջողությամբ նվաճվել է կարթագենացիների, հին հույների և վերջում՝ Հռոմեական կայսրության կողմից։ Տրապանիի նավահանգիստը, որը նախկինում հայտնի էր որպես Դրիփանա, այնուհետև՝ Դրիփանոն, և բնակեցված էր Սիկանիների ու Էլիմիների կողմից, 8-րդ դարում դարձավ փյունիկյան զարգացող առևտրի կենտրոն։ Մ․թ․ա 260 թվականին այն գրավվել է կարթագենացիների, իսկ մ․թ․ա 240 թվականին՝ հռոմեացիների կողմից, և մինչև 440 թվականը դարձել է «civitas romana», երբ թալանվել է վանդալների, ապա՝ բյուզանդացիների և, ի վերջո, 830 թվականին՝ մուսուլմանների կողմից։

16-րդ դարում Տրապանին արտոնություններ ստացավ Իսպանիայի կայսր Կառլոս V-ի կողմից, ով նաև ամրապնդեց քաղաքի պարիսպները։

1817 թվականին Տրապանին դարձավ գավառի մայրաքաղաքը[4]։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրապանի գավառը հյուսիսում սահմանակից է Տիրենյան ծովին, հարավում՝ Միջերկրական ծովին, իսկ արևմուտքում՝ Սիցիլիայի նեղուցին։ Արևելքում սահմանակից է միայն Պալերմոյին և Ագրիջենտոյին։ Տարածքն ունի փոքրաթիվ հարթավայրեր, թեև, բացառությամբ Սպարաջիոյի (իտալ.՝ Sparagio) (1,110 մետր)[5] և Ինիչիի (իտալ.՝ Inici) (1065 մետր)[6], տարածքի մեծ մասը գտնվում է 1000 մետրից ցածր բարձրության վրա։ Հյուսիսի համեմատությամբ հյուսիս-արևմտյան հատվածն ավելի ամուր է։ Գավառը ներառում է նաև Էգադյան կղզիների կղզեխումբը, որը պատկանում է Ֆավինյանային, Պանտելերիա կղզին, որն ամենամեծն է Սիցիլիայում, համանուն կոմունան և Ստանոնյան կղզիները, որոնք պատկանում են Մարսալային։ Էգադյան կղզիները բաղկացած են երեք գլխավոր կղզուց և երկու կղզյակից[7]։

Տրապանի գավառն ունի մի շարք գետեր, սակայն դրանց մեծ մասը տեսանելի չափեր կամ նշանակություն չունի, բացառությամբ Բելիչե գետի, որ հոսում է գավառի սահմանին[8], և Բիրգի գետի, որն ունի շուրջ 40 կմ երկարություն։

Բնական լճերից են Գորգի Տոնդին և Պրեոլան՝ Մաձարա դել Վալո կոմունայում և Լագո դի Վեները Պանտելերիայում։ Կան նաև 3 արհեստական լճեր՝ Լագո Ռուբինոն, որը Բիրգիի ջրահավաք ավազանի մասն է կազմում, Լագո Տրինիտան Կաստելվետրանոյում և Պաչեկո հանգստավայրում գտնվող համանուն լիճը։ Կա նաև ափամերձ ավազան՝ Ստանուն ավազանը, որն ունի 2000 հեկտար տարածք[9]։ Այն գտնվում է Մարսալայի մոտ՝ մի վայրում, որը ժամանակին փյունիկեցիների համար հանդիսանում էր կարևոր ռազմածովային բազա և առևտրական կենտրոն։ Ջուրը մակերեսային է և շատ աղի, բացի այդ նաև ճահճային։ Լագունը բաղկացած է չորս կղզուց՝ Իսոլա Լոնգա, Սանտա Մարիա, Սան Պանտալեո և Շոլա[9]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Index». Demo.istat.it. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
  2. Mencarelli, Fabio; Tonutti, Pietro (2013 թ․ ապրիլի 16). Sweet, Reinforced and Fortified Wines: Grape B iochemistry, Technology and Vinification. John Wiley & Sons. էջ 230. ISBN 978-1-118-56920-7.
  3. The Italian Wine Guide: The Definitive Guide to Touring, Sourcing and Tasting. Touring Editore. 2004 թ․ նոյեմբերի 1. էջ 327. ISBN 978-88-365-3085-4.
  4. Domenico, Roy Palmer (2002). The Regions of Italy: A Reference Guide to History and Culture. Greenwood Publishing Group. էջեր 293–. ISBN 978-0-313-30733-1.
  5. Sicilia (Italian). Touring Editore. 1989. էջ 262. ISBN 978-88-365-0350-6.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  6. GŠrtner, Otto (2013). Sizilien (German). Baedeker. էջ 173. ISBN 978-3-8297-1456-3.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  7. Valdes, Giuliano (2000 թ․ մայիսի 1). Sicilia. Ediz. Inglese. Casa Editrice Bonechi. էջ 57. ISBN 978-88-7009-826-6.
  8. Talbert, R J A (2007 թ․ փետրվարի 15). Timoleon and the Revival of Greek Sicily: 344-317 B.C. Cambridge University Press. էջ 72. ISBN 978-0-521-03413-5.
  9. 9,0 9,1 Leone (October 2013). Itatour. Accessibilità diffusa, spazi del tempo libero e territori del turismo nella punta occidentale della Sicilia: Accessibilità diffusa, spazi del tempo libero e territori del turismo nella punta occidentale della Sicilia (Italian). FrancoAngeli. էջ 63. ISBN 978-88-204-4811-0.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]