Ջոն Ուեյն

Ջոն Ուեյն; անգլ.՝ John Wayne
Հասակը	1,93 մ
Ծնվել է	մայիսի 26, 1907[…]
Ծննդավայր	Ուինթերսեթ, Այովա, ԱՄՆ
Մահացել է	հունիսի 11, 1979[…] (72 տարեկան)
Մահվան վայր	Westwood, Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Գերեզման	Pacific View Memorial Park
Կրթություն	Հարավային Կալիֆոռնիայի համալսարան և Glendale High School?
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Մասնագիտություն	դերասան, կինոդերասան, կինոռեժիսոր, կինոպրոդյուսեր, սցենարիստ, Ամերիկյան ֆուտբոլիստ, հեռուստատեսային դերասան և պրոդյուսեր
Ակտիվ շրջան	1926-1976
Ժանրեր	վեստեռն, դրամա
Ծնողներ	հայր՝ Clyde L. Morrison?, մայր՝ Mary Brown?
Ամուսին(ներ)	Ջոզեֆինա Ալիսիա Սենզ (1933–45); Էսպերանցա Բաուր (1946–54); Պիլար Պալետ (1954–1973)
Համատեղ ապրող(ներ)	Մառլեն Դիտրիխ
Երեխա(ներ)	Պատրիկ Ուեյն, Մայքլ Ուեյն, Էթան Ուեյն և Marisa Wayne?
Պարգևներ և մրցանակներ	; ԱՄՆ Կոնգրեսի ոսկե մեդալ Կալիֆորնիայի փառքի սրահ Գոլդեն Փլեյթ մրցանակ Հոլիվուդյան փառքի ծառուղու աստղ «Ոսկե գլոբուս» մրցանակ լավագույն դրամատիկ դերասան անվանակարգում «Ոսկե գլոբուս» Սեսիլիա Բ․ Դե Միլի մրցանակ Owen Wister Award? և
	johnwayne.com

Ջոն Ուեյն (անգլ.՝ John Wayne, իսկական անուն ազգանունը՝ Մերիոն Ռոբերտ Մորիսոն, անգլ.՝ Marion Robert Morrison, մայիսի 26, 1907(1907-05-26)^[1]^[2]^[3]^[…], Ուինթերսեթ, Այովա, ԱՄՆ - հունիսի 11, 1979(1979-06-11)^[1]^[2]^[4]^[…], Westwood, Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), ամերիկացի դերասան։

Նրան որպես դերասան բացահայտել է ռեժիսոր Ջոն Ֆորդը ինչից հետո սկսվել է նրանց համագործակցությունը ու Ուեյնը նկարահանվել է Ջոն Ֆորդի գրեթե բոլոր վեստեռններում։ Խաղացել է 150-ից ավելի ֆիլմերում, մեծ մասամբ վեստեռն ժանրի, նրան համարում էին վեստեռնի արքա։

Առավել նշանավոր ֆիլմերից են՝

1930 - «Մեծ արահետ»
1939 - «Դիլիժանս»
1940 - «Յոթ մեղսագործներ»
1940 - «Երկար ճանապարհ դեպի տուն»
1948 - «Կարմիր գետ»
1948 - «Ֆորտ Ապաչի»
1949 - «Իվոձիմայի ավազները»
1950 - «Ռիո Գրանդե»
1952 - «Խաղաղ մարդը»
1956 - «Որոնողները»
1957 - «Արծիվների թևերը»
1959 - «Ռիո Բրավո»
1960 - «Ֆորտ Ալամո»
1962 - «Ինչպես է նվաճվել Արևմուտքը»
1962 - «Մարդը, որ կրակեց Լիբերտի Վալանսին»
1967 - «Ռազմական կառքը»
1969 - «Իսկական քաջություն»
1968 - «Կանաչ բերետներ»
1976 - «Ամենաուղիղ նշանառուն»

Ստացել է ընդհանուր թվով 25 կինոմրցանակ, ներկայացված է եղել ևս 16-ի, որոնց թվում 3 անգամ ներկայացվել է Օսկարի, ստացել 1-ը Օսկար լավագույն դերասանի համար անվանակարգում, ստացել է 3 Ոսկե Գլոբուս։ 1960 թվականին Հոլիվուդյան փառքի ծառուղում բացվել է նրա անվան աստղը։

Ամերիկյան բոլոր ժամանակների ֆիլմերի 100 մեծագույն աստղերի ցանկում 12-րդն է, իսկ Ամերիկյան բոլոր ժամանակների ֆիլմերի 100 լավագույն դրական և բացասական հերոսների ցանկում նրա հերոս Ռուստեր Կոգբերնը «Իսկական քաջություն» ֆիլմում 36-րդն է որպես դրական հերոս։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Baur, Andreas, and Bitterli, Konrad. "Brave Lonesome Cowboy. Der Mythos des Westerns in der Gegenwartskunst oder: John Wayne zum 100. Geburtstag". Verlag für moderne Kunst Nürnberg. Nuremberg 2007 ISBN 978-3-939738-15-2.
Roberts, Randy, and James S. Olson. John Wayne։ American. New York։ Free Press, 1995 ISBN 978-0-02-923837-0.
Campbell, James T. "Print the Legend: John Wayne and Postwar American Culture". Reviews in American History, Volume 28, Number 3, September 2000, pp. 465–477.
Shepherd, Donald, and Robert Slatzer, with Dave Grayson. Duke։ The Life and Times of John Wayne. New York։ Doubleday, 1985 ISBN 0-385-17893-X.
Carey, Harry Jr. A Company of Heroes։ My Life as an Actor in the John Ford Stock Company. Lanham, Maryland։ Scarecrow Press, 1994 ISBN 0-8108-2865-0.
Clark, Donald & Christopher Anderson. John Wayne's The Alamo։ The Making of the Epic Film. New York։ Carol Publishing Group, 1995 ISBN 0-8065-1625-9. (pbk.)
Eyman, Scott. Print the Legend։ The Life and Times of John Ford. New York։ Simon & Schuster, 1999 ISBN 0-684-81161-8.
McCarthy, Todd. Howard Hawks։ The Grey Fox of Hollywood. New York։ Grove Press, 1997 ISBN 0-8021-1598-5.
Maurice Zolotow., Shooting Star։ A Biography of John Wayne. New York։ Simon & Schuster, 1974 ISBN 0-671-82969-6.
Jim Beaver, "John Wayne". Films in Review, Volume 28, Number 5, May 1977, pp. 265–284.
McGivern, Carolyn. John Wayne։ A Giant Shadow. Bracknell, England։ Sammon, 2000 ISBN 0-9540031-0-1.
Munn, Michael (2004), John Wayne։ the man behind the myth, Robson, ISBN 978-1-86105-722-8
Davis, Ronald L. Duke։ The Life and Times of John Wayne. University of Oklahoma Press, 2001. ISBN 0-8061-3329-5.
Raab, Markus, Beautiful Hearts, Laughers at the World, Bowlers. Worldviews of the Late Western; in։ Baur/Bitterli։ Brave Lonesome Cowboy. Der Myhos des Westerns in der Gegenwartskunst oder։ John Wayne zum 100. Geburtstag, Nuremberg 2007, ISBN 978-3-939738-15-2.