Պողոս Մկրտչի Մակինցյան (ապրիլի 20, 1884(1884-04-20), Ներքին Ագուլիս - հուլիսի 18, 1938(1938-07-18), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]), հայ գրականագետ, թարգմանիչ, պետական-քաղաքական գործիչ, հրապարակախոս։ Եղել է ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934 թվականից և հայերենի լատինատառ ուղղագրության ջատագով։ 1921 թվականին տեղափոխվել է Հայաստան և նշանակվել ՀԽՍՀ-ի Ներքին գործերի ժողովրդական կոմիսար, և նույն թվականին հանդիսացել Կարսի պայմանագրի ստորագրողներից մեկը։
Ծնվել է Ներքին Ագուլիս գյուղաքաղաքում։ 1906 թվականին ավարտել է Մոսկվայի Լազարյան ճեմարանը, 1912-ին՝ Մոսկվայի համալսարանի պատմաբանասիրական ֆակուլտետը։ 1910-1912 թվականներին ՄոսկվայումՎահան Տերյանի և այլոց հետ հրատարակել է «Գարուն» ալմանախը։ Համալսարանն ավարտելուց հետո 1915 թվականին հրավիրվել է Էջմիածին և գրականության դասեր տվել Գևորգյան ճեմարանում։ Ապա փոխադրվել է Երևան և ռուսաց լեզու դասավանդել թեմական և Գայանյան դպրոցում։ 1918 թվականին մեկնել է Մոսկվա։ Այստեղ աշխատել է ՌՍՖՍՀ ազգությունների ժողկոմատում որպես ժողկոմի տեղակալ՝ հայկական գործերի գծով, 1919-1920 թվականներին՝ ՌՍՖՍՀ լուսավորության ժողկոմատի ազգային փոքրամասնությունների բաժնի վարիչ, 1920-1921 թվականներին Համառուսաստանյան արտակարգ հանձնաժողովի՝ ազգային փոքրամասնությունների մամուլի բյուրոյի վարիչ։ 1921 թվականին, Ալեքսանդր Մյասնիկյանի առաջարկությամբ տեղափոխվել է [ՀԽՍՀ|[Հայաստան]], նշանակվել ներքին գործերի ժողկոմ, միաժամանակ աշխատել որպես ժողկոմխորհի նախագահի տեղակալ։ 1919 թվականին հանդես է գալիս մի նախաձեռնությամբ, որը ավարտին չի կարողանում հասցնել՝ փորձում էր հայերենի ուղղագրությունը դարձնել լատինատառ։ 1921-1922 թվականներին եղել է Հայաստանի լուսավորության ժողկոմ։ 1922-1925 թվականներին դիվանագիտական աշխատանք է կատարել Կ. Պոլսում, 1925-1927 թվականներին՝ Միլանում և Փարիզում։ Կյանքի վերջին տարիներին եղել է ԽՍՀՄ ԳԱ Անդրկովկասյան մասնաճյուղի գիտական քարտուղարը։ Մահացել է 1937 թվականին։ Դարձել է ստալինյան ռեպրեսիաների զոհ, 1937 թ. անհիմն բռնադատվել է Երևանում, ապա՝ գնդակահարվել։ 1955 թ. (հետմահու) արդարացվել է։ ԽՄԿԿ անդամ 1917 թվականից։
Պողոս Մակինցյանի գրականագիտական հոդվածները ցրված են պարբերական մամուլում և առանձին հրատարակությունների առաջաբաններում։ Դրանցից է «Գարուն» ալմանախի (Մոսկվա) 1912 թվականի համարում տպագրված «Դիմագծեր» հոդվածը, որը նվիրված է Հովհաննես Թումանյանին և Ավետիք Իսահակյանին։ 1916 թվականին «Մշակ» թերթում տպագրվել է նրա «Գրական մանրուքներ» հոդվածաշարը։ Մակինցյանը օգնել է Մաքսիմ Գորկուն՝ «Հայ գրականության ժողովածու»-ի (լույս է տեսել ռուսերեն, 1916 թվականին) կազմման ժամանակ։ Նա օգնել է նաև Վալերի Բրյուսովին «Հայաստանի պոեզիա» անթոլոգիան կազմելու համար։ Կազմել, հրատարակության է պատրաստել Վահան Տերյանի երկերի ժողովածուի չորս հատորյակը (1923-1925)։ Հայերենից ռուսերեն է թարգմանել Հովհաննես Թումանյանի «Գիքորը», Շիրվանզադեի «Քաոս»-ը, Գուրգեն Մահարու «Մանկություը», Մկրտիչ Արմենի «Հեղնար աղբյուրը»[2]։
Ռուսական կայսրություն և .svg){kind=small}
ԽՍՀՄ
.svg){kind=small}