Վարդաձորի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Գեղարքունիքի մարզ)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Վարդաձորի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (այլ կիրառումներ)

Այս հոդվածը ներկայացնում է Գեղարքունիքի մարզի Վարդաձոր գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից^[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 69 հուշարձան (16 միավոր)։

հուշարձան	կառուցված	վայր, հասցե	կոորդ	համարանիշ	նշան.	հավելյալ նշումներ	պատկեր
Ամրոց Ծովաբերդ («Բերդի դոշ»)	մ.թ.ա. 2-1 հզ	3 կմ ամ	—	5.84/1	Հ		բեռնել պատկեր
Դամբարանադաշտ	մ.թ.ա. 2-1 հզ		—	5.84/1.1	Հ	ամրոցից հվ	բեռնել պատկեր
Ամրոց «Քռայի» (Տուլիխու քաղաք)	մ.թ.ա. 2-1 հզ, մ.թ.ա. 8-6 դդ., մ.թ.ա. 5-1 դդ.	1 կմ աե	—	5.84/2	Հ		բեռնել պատկեր
Գյուղատեղի «Գոմերի ժամ» («Բանդի ձոր», «Շմակաժամ»)	9-17 դդ.	4 կմ հս-ամ	—	5.84/3	Տ	գետի աջ ափին, բարձրադիր բլրին	բեռնել պատկեր
Մատուռ «Գոմերի ժամ»	15-16 դդ.		—	5.84/3.1	Տ	վրկնգ.՝ 1998 թ.	բեռնել պատկեր
Խաչքար	9-10 դդ.		—	5.84/3.1.1	Հ	ներսում	բեռնել պատկեր
Խաչքար	10 դ.		—	5.84/3.1.2	Հ	ներսում	բեռնել պատկեր
Խաչքար Միրզի	16 դ.		—	5.84/3.1.3	Հ	ներսում	բեռնել պատկեր
Գերեզմանոց	9-17 դդ.		—	5.84/3.2	Տ	մատուռից աե, ոչ բարձր բլրին	բեռնել պատկեր
Խաչքար	9-10 դդ.		—	5.84/3.2.1	Հ	խրված հողի մեջ, ստորին մասը` կոտրված	բեռնել պատկեր
Խաչքար	9-10 դդ.		—	5.84/3.2.2	Հ	խրված հողի մեջ	բեռնել պատկեր
Խաչքար	10-11 դդ.		—	5.84/3.2.3	Հ	խրված հողի մեջ	բեռնել պատկեր
Դամբարանադաշտ	մ.թ.ա. 2-1 հզ	4-5 կմ ամ	—	5.84/4	Հ	«Գոմերի ժամ» տանող ճանապարհի 2 կողմերում, պահպանվել է 3 կղզյակներով	բեռնել պատկեր
Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին	19 դ.	կնտ	—	5.84/5	Տ	վրկնգ.՝ 2000 թ.	բեռնել պատկեր
Խաչքար	9-10 դդ.		—	5.84/5.1	Հ	ստորին մասը չի պահպանվել	բեռնել պատկեր
Խաչքար	972 թ.		—	5.84/5.2	Հ	երկատված	բեռնել պատկեր
Խաչքար	10-11 դդ.		—	5.84/5.3	Հ	հվ պատին, արտաքուստ	բեռնել պատկեր
Խաչքար	11-12 դդ.		—	5.84/5.4	Հ	հս պատին, մկրտարանի խորշում	բեռնել պատկեր
Խաչքար	11-12 դդ.		—	5.84/5.5	Հ	հվ ավանդատանը, ներքուստ	բեռնել պատկեր
Խաչքար	1518 թ.		—	5.84/5.6	Հ	հս պատին, մկրտարանի խորշի մեջ	բեռնել պատկեր
Խաչքար	1518 թ.		—	5.84/5.7	Հ	հս պատին, մկրտարանի խորշի մոտ	բեռնել պատկեր
Խաչքար	1539 թ.		—	5.84/5.8	Հ	խորանի հս պատին, ներքուստ	բեռնել պատկեր
Խաչքար	1539 թ.		—	5.84/5.9	Հ	խորանի հվ պատին, ներքուստ	բեռնել պատկեր
Խաչքար	1544 թ.		—	5.84/5.10	Հ	հվ պատին, արտաքուստ	բեռնել պատկեր
Խաչքար	16 դ.		—	5.84/5.11	Հ	ամ կողմի բացօթյա սրահի հվ պատի շարվածքում, արտաքուստ	բեռնել պատկեր
Գերեզմանոց	9-20 դդ.		—	5.84/5.12	Տ	եկեղեցու շուրջը	բեռնել պատկեր
Խաչքար	9-10 դդ.		—	5.84/5.12.1	Հ	ընկած գետնին, ստորին մասը կոտրված	բեռնել պատկեր
Խաչքար	9-10 դդ.		—	5.84/5.12.2	Հ	եկեղեցուց հս-աե, ընկած գետնին, բեկոր	բեռնել պատկեր
Խաչքար	9-10 դդ.		—	5.84/5.12.3	Հ	աե կողմում, ընկած գետնին	բեռնել պատկեր
Խաչքար	9-10 դդ.		—	5.84/5.12.4	Հ	ընկած գետնին, երկատված, ստորին մասը չի պահպանվել	բեռնել պատկեր
Խաչքար	9-10 դդ.		—	5.84/5.12.5	Հ	եկեղեցուց 10 մ հվ-աե, ընկած գետնին, վերին աջ անկյունը` կոտրված	բեռնել պատկեր
Խաչքար	9-10 դդ.		—	5.84/5.12.6	Հ	աե կողմում, դրված է որպես տապանաքար	բեռնել պատկեր
Խաչքար	9-10 դդ.		—	5.84/5.12.7	Հ	կանգնեցված գետնին, եզրերը` ջարդոտված	բեռնել պատկեր
Խաչքար	10 դ.		—	5.84/5.12.8	Հ	եկեղեցուց աե, կանգնեցված գետնին	բեռնել պատկեր
Խաչքար	10 դ.		—	5.84/5.12.9	Հ	հենած տապանաքարին, եռատված	բեռնել պատկեր
Խաչքար	1548 թ.		—	5.84/5.12.10	Հ	եկեղեցուց հս-աե, կանգնեցված գետնին, թվակիր	բեռնել պատկեր
Տապանաքար Ռստակեսի, Սարգսի	1546 թ.		—	5.84/5.12.11	Տ	եկեղեցուց աե	բեռնել պատկեր
Տապանաքար Զոհրապի	1576 թ.		—	5.84/5.12.12	Տ	եկեղեցուց հս	բեռնել պատկեր
Տապանաքար Մելքումի	16-17 դդ.		—	5.84/5.12.13	Տ	եկեղեցուց 6 մ հս-աե	բեռնել պատկեր
Տապանաքար	16-17 դդ.		—	5.84/5.12.14	Տ	եկեղեցուց 4 մ հս-աե, արձանագիր	բեռնել պատկեր
Տապանաքար Բարխուտարի	1602 թ.		—	5.84/5.12.15	Տ		բեռնել պատկեր
Տապանաքար	1651 թ.		—	5.84/5.12.16	Տ	եկեղեցուց 10 մ հս-աե, արձանագիր	բեռնել պատկեր
Տապանաքար Գրիգորի	1684 թ.		—	5.84/5.12.15	Տ	հս-աե եզրին	բեռնել պատկեր
Տապանաքար Խաթունի	1684 թ.		—	5.84/5.12.18	Տ	եկեղեցուց 20 մ հս-աե	բեռնել պատկեր
Տապանաքար	1685 թ.		—	5.84/5.12.19	Տ	եկեղեցուց 15 մ աե, արձանագիր	բեռնել պատկեր
Տապանաքար Մանեանի	1687 թ.		—	5.84/5.12.20	Տ		բեռնել պատկեր
Տապանաքար	1699 թ.		—	5.84/5.12.21	Տ	եկեղեցուց 15 մ հս-ամ, կիսով հողածածկ	բեռնել պատկեր
Տապանաքար Աղասու	1704 թ.		—	5.84/5.12.22	Տ	հվ-աե եզրին	բեռնել պատկեր
Տապանաքար	1704 թ.		—	5.84/5.12.23	Տ	եկեղեցուց 25 մ հս-աե	բեռնել պատկեր
Տապանաքար Մարեանի	1706 թ.		—	5.84/5.12.24	Տ	եկեղեցուց 15 մ աե	բեռնել պատկեր
Տապանաքար Յուլխանի	1711 թ.		—	5.84/5.12.25	Տ	եկեղեցուց 10 մ աե	բեռնել պատկեր
Տապանաքար Ալայխանի	1716 թ.		—	5.84/5.12.26	Տ	հվ-աե եզրին	բեռնել պատկեր
Եկեղեցի Սբ. Սարգիս	վրկռ՝ 19 դ.	հվ-ամ մասում	—	5.84/6	Տ		բեռնել պատկեր
Խաչքար	9-10 դդ.		—	5.84/6.1	Հ	բեմին	բեռնել պատկեր
Խաչքար	9-10 դդ.		—	5.84/6.2	Հ	բեմին	բեռնել պատկեր
Գերեզմանոց	9-16 դդ.		—	5.84/6.3	Տ	եկեղեցու շուրջը	բեռնել պատկեր
Տապանաքար Գասպարի	1581 թ		—	5.84/6.3.1	Տ	հվ-աե կողմում	բեռնել պատկեր
Տապանաքար Գրիգորի	1581 թ.		—	5.84/6.3.2	Տ	հվ-աե կողմում	բեռնել պատկեր
Տապանաքար Թորոսի	1581 թ.		—	5.84/6.3.3	Տ	հվ-աե կողմում	բեռնել պատկեր
Խաչքար	9 դ.	գ. մ.	—	5.84/7	Հ	Հայրիկ Մանուկյանի տան մոտ, նորակառույց սրբատեղիում	բեռնել պատկեր
Խաչքար	9 դ.	գ. մ.	—	5.84/8	Հ	«Թաթոյի մատուռ» սրբատեղիում, ստորին կեսը չի պահպանվել	բեռնել պատկեր
Խաչքար	9 դ.	գ. մ.	—	5.84/9	Հ	Հրանտ Շահբազյանի տան մոտ, նորակառույց սրբատեղիում	բեռնել պատկեր
Խաչքար	9 դ.	գ. մ.	—	5.84/10	Հ	Թամար Մկրտչյանի տան մոտ, նորակառույց սրբատեղիում, բեմին, վերնամասը` չի պահպանվել	բեռնել պատկեր
Խաչքար	11-12 դդ.	գ. մ.	—	5.84/11	Հ	«Թաթոյի մատուռ» սրբատեղիում	բեռնել պատկեր
Խաչքար	14-15 դդ.	1,2 կմ հվ	—	5.84/12	Հ	նորակառույց մատուռում	բեռնել պատկեր
Խաչքար	14-15 դդ.	1,2 կմ հվ	—	5.84/13	Հ	նորակառույց մատուռում	բեռնել պատկեր
Խաչքար	1577 թ.	գ. մ.	—	5.84/14	Հ	Հրանտ Շահբազյանի տան մոտ, նորակառույց սրբատեղիում, ստորին մասը և վերին ձախ անկյունը` կոտրված	բեռնել պատկեր
Կոթող	7 դ.	ամ մասում	—	5.84/15	Հ	սար տանող ճանապարհին	բեռնել պատկեր
Ձիթհան Թումոյի	19-20 դդ.	գ. մ.	—	5.84/16	Տ	Իգիթ Մկրտչյանի տան մոտ	բեռնել պատկեր