Մարտունի գյուղի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Գեղարքունիքի մարզ)
Այս հոդվածը ներկայացնում է Գեղարքունիքի մարզի Մարտունի գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 57 հուշարձան (13 միավոր)։
| հուշարձան | կառուցված | վայր, հասցե | կոորդ | համարանիշ | նշան. | հավելյալ նշումներ | պատկեր |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամրոց | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 2 կմ հս-ամ | — | Հ | Գետիկի աջ ափին, «Աղջաղալա» Ամրոց տանող ճանապարհին | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | — | Հ | ամրոցից ամ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Ամրոց | մ.թ.ա. 2-1 հզ | հս-աե մասում | — | Հ | Մարտունի-Այգուտ ճանապարհից աջ, անասնագոմերի մոտ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Ամրոց «Աղջաղալա» | 10-13 դդ. | 4 կմ հս-ամ | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Ամրոց «Բերդի դոշ» | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 3 կմ հվ-ամ | — | Հ | Գետիկի ձախ ափին | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | — | Հ | հվ կողմում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | — | Հ | ամրոցից 700 մ աե, ամրոցից անջատվել է մելիորացման հետևանքով | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գյուղատեղի | 16-18 դդ. | հվ-աե մասում | — | Տ | «Իլանլու» աղբյուրի մոտ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Գյուղատեղի | 17-18 դդ. | 0,5 կմ ամ | — | Տ | «Դարի թալա» վայրում, դեպի «Շլորաբակեր» ճանապարհից աջ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 17-18 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Գյուղատեղի «Աղջաղալա» | 12-18 դդ. | 3 կմ հս-ամ | — | Տ | համանուն ամրոցից 1 կմ հս-աե, Գետիկի աջ ափին | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Եկեղեցի | 12-13 դդ. | — | Տ | գյուղատեղիի կնտ-ում, ավերակ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գերեզմանոց | 12-18 դդ. | — | Տ | գյուղատեղիի աե կողմում, բլրակին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Ջրաղաց | 17-18 դդ. | — | Տ | կիսավեր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գյուղատեղի «Շլորաբակ» | 11-18 դդ. | 2 կմ հվ-ամ | — | Տ | Գետիկի ձախ ափին | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Գերեզմանոց | 11-12 դդ, 17-18 դդ. | — | Տ | գյուղատեղիի ամ մասում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | հենած ծառին, վերնամասը` կոտրված, տեղացիներն անվանում են «Սարգսի խաչ» | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գերեզմանոց | 17-18 դդ. | — | Տ | գյուղատեղիի հվ մասում, «Տանձուտ վայրում» | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գյուղատեղի «Պետրոս բիձու խաչեր» | 15-16 դդ. | 1 կմ հվ | — | Տ | Գետիկի ձախ ափին | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Գերեզմանոց | 15-16 դդ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Եկեղեցական համալիր «Կարմիր եղցի» (Հին Գետիկ) | 9-12 դդ. | 5 կմ հս-ամ | — | Հ | կիսավեր |  Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Եկեղեցի | 9 դ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Խաչքար | 14 դ. | — | Հ | եկեղեցու պատի տակ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 14 դ. | — | Հ | եկեղեցու պատի տակ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 15 դ. | — | Հ | հենած ամ պատին, երկատված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Եկեղեցի | 11-12 դդ. | — | Հ | գլխավոր եկեղեցի | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գավիթ | 12 դ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Գերեզմանոց | 10-17 դդ. | — | Հ | գլխավոր եկեղեցու շուրջը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | եկեղեցուց 2 մ հս, հենած քարերին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 1086 թ. | — | Հ | եկեղեցուց 8 մ հվ-աե ատվիրատու՝ հայր Զաքար | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11 դ. | — | Հ | եկեղեցուց 10 մ հս, երկատված, ստորին ձախ անկյունը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | եկեղեցուց 7 մ հս, երկատված, վերին ձախ անկյունը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար` Զարդեղի | 11-12 դդ. | — | Հ | եկեղեցուց 5 մ հս-աե, հենած քարերի, վերին ձախ անկյունը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | եկեղեցուվ 5 մ հս-աե, երկատված, ստորին մասը` վնասված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | եկեղեցու հս պատի մոտ, ստորին կեսը չի պահպանվել | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | հենած գավթի հս պատին, ներքուստ, երկատված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | հենած գավթի հս պատին, ներքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | եկեղեցուց հս, հենած պատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12 դ. | — | Հ | եկեղեցուց 10 մ հս, վերին մասը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12 դ. | — | Հ | հենած գավթի ամ պատին, ձախակողմյան եզրագոտին կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | եկեղեցուց 10 մ հս, ընկած գետնին, եռատված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | եկեղեցուց հս, քառատված, բեկորներն իրար մոտ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | հնած գավթի ամ պատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | հենած գավթի հս պատին, ներքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 1289 թ. | — | Հ | եկեղեցու հս պատի տակ պատվիրատու՝ հայր Զաքար | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | եկեղեցուց հս, վերնամասը` չի պահպանվել | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | եկեղեցուց հս, ընկած գետնին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | եկեղեցուց հս, ընկած գետնին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | եկեղեցուց հս, վերնամասը` չի պահպանվել | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | եկեղեցուց 10 մ հվ, ընկած գետնին, ձախակողմյան եզրագոտին կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար Հովհաննես եպիսկոպոսի | 15-16 դդ. | — | Հ | պարսպի հս կողմում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 15-16 դդ. | 1,5 կմ ամ | — | Հ | կանգնեցված գետինին, դեպի «Շլորաբակեր» տանող դաշտամիջյան ճանապարհի եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար Ստակիաին | 16-17 դդ. | գ. մ. | — | Հ | հենած գյուղի նորակառույց եկեղեցու քարե ցանկապատին | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Հուշարձան Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին | 1970 թ. | գ. մ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||||||