Զոլաքարի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Գեղարքունիքի մարզ)
Արտաքին տեսք
Այս հոդվածը ներկայացնում է Գեղարքունիքի մարզի Զոլաքար գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 143 հուշարձան (20 միավոր)։
հուշարձան | կառուցված | վայր, հասցե | կոորդ | համարանիշ | նշան. | հավելյալ նշումներ | պատկեր |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Ամրոց «Նաղարախան» | մ.թ.ա. 1 հզ - մջնդ | 30 կմ ամ | — | Հ | «Մեծ Ագրիճա» հովտում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Գյուղատեղի «Նաղարախան» | մջնդ | — | Տ | ամրոցի հվ մասում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Եկեղեցի Սբ. Վարդան | 5-6 դդ. | — | Հ | գյուղատեղիի հս մասում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Քարայր - կացարան | մ.թ.ա. 1 հզ | — | Հ | ամրոցի հվ եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Գերեզմանոց | 9-11 դդ. | գ. մ. | — | Տ | Գրիշա Պետոյանի տան մոտ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Անդրանիկ Գրիգորյանի հողամասում, ընկած գետնին | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Գերեզմանոց | 19-20 դդ. | ամ մասում | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | տեղահանված, դրված է որպես տապանաքար | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Աղասու, Զոյրայի և Հովհաննեսի | 1912 թ. | — | Տ | պատվիրատու՝ Գրիգոր Հայրապետյան | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Սարգսի և Վիրապի | 1912 թ. | — | Տ | պատվիրատու՝ Գրիգոր Հայրապետյան | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար | 16-17 դդ. | — | Տ | արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Եղիազարի | 1902 թ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Գերեզմանոց | 13-14 դդ. | 3 կմ աե | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Գերեզմանոց «Զոլախաչ» | 9-16 դդ. | գ. մ. | — | Հ | Սերգեյ Հայրապետյանի տնամերձ հողամասում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | վերին ձախ անկյունը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | հենած քարերին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար` «Զոլախաչ» | 13-14 դդ. | — | Հ | թիկունքն արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14 դ. | — | Հ | կանգնեցված գետնին, «Զոլախաչ»-ից ձախ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար «Խոյ» | 15-16 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Գյուղատեղի «Երկու ջրի արանք» («Գոմերի ավերակներ», «Մթնաձոր») | 9-18 դդ. | 4-5 կմ հվ | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Գերեզմանոց | 9-12 դդ. | — | Տ | տարածվում է հանդամիջյան ճանապարհից ձախ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին, վերնամասը` չի պահպանվել | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | կանգնեցված գետնին, երկատված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | կանգնեցված գետնին, վերին աջ եզրը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-11 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին, եռատված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 999 թ. | — | Հ | կանգնեցված գետնին, ստորին մասը չի պահպանվել, արձանագիր պատվիրատու՝ Տիրատուր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Գյուղատեղի «Լճի ավերակներ» | 9-17 դդ. | 5 կմ հվ-աե | — | Տ | «Գյոլերի խրբեք» վայրում, ձորի 2 կողմերում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Գերեզմանոց | 14-15 դդ. | — | Տ | գյուղատեղիի հվ-աե կողմում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Գյուղատեղի «Կարմիր ավերակներ» («Սառնաղբյուր») | վաղ մջնդ - 1948 թ. | 38-40 կմ հս-ամ | — | Տ | «Կըզըլ խարաբա», տարածվում է նաև Լիճք գյուղի տարածքում, լքվել է 1948 թ. | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Ջրաղաց | վրկնգ՝ 19 դ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Ջրաղաց | վրկնգ՝ 19 դ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Ջրաղաց | վրկնգ՝ 19 դ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Ջրաղաց | վրկնգ՝ 19 դ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Գյուղատեղի «Քյավառի յայլա» | 9-17 դդ. | 40 կմ ամ | — | Տ | տեղացիներն անվանում են «Քյավառա օբեք» | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Եկեղեցի | 9-10 դդ. | — | Հ | կնտ-ում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | հենած եկեղեցու հվ պատին, արտաքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 5 կմ հվ | — | Հ | «Գյոլերի խրբեք» տանող ճանապարհի 2 կողմերում պահպանվել է հատվածաբար | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Եկեղեցի Սբ. Գևորգ | վրկնգ՝ 19 դ. | գ. մ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 12 դ. | — | Հ | ագուցված հս ավանդատան պատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1460 թ. | — | Հ | հվ ավանդատան մուտքից ձախ, պատվանդանին, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1467 թ. | — | Հ | ագուցված բեմի ճակատին, հորիզոնական դիրքով, թվակիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | ագուցված աե պատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1503 թ. | — | Հ | ագուցված խորանում, թվակիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1521 թ. | — | Հ | ագուցված ամ պատին, բեկոր, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1588 թ. | — | Հ | ագուցված աե պատին, քիվը կոտրված, թվակիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16 դ. | — | Հ | ագուցված բեմի ճակատին, հորիզոնական դիրքով | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16 դ. | — | Հ | երկատված, բեկորներն ագուցված աե պատին, արտաքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
տապանաքար | 1251 թ. | — | Տ | եկեղեցու ներսում, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Գյուլնազարի | 1651 թ. | — | Տ | ագուցված աե պատին, ներքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Պեկզատի | 1688 թ. | — | Տ | ագուցված հվ պատին, արտաքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Գերեզմանոց | 13-18 դդ. | — | Տ | եկեղեցու շուրջը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | աե կողմում, խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | եկեղեցուց 20 մ ամ, ընկած գետնին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | հվ-աե կողմում, խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 13-14 դդ. | — | Հ | եկեղեցուց 10 մ հվ-աե, խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1452 թ. | — | Հ | հվ-աե կողմում, պատվանդանին, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Էսարի, Անի, Միրանշի | 1460 թ. | — | Հ | աե կողմում, խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15 դ. | — | Հ | եկեղեցուց 35 մ հս, կանգնեցված գետնին, եզրագոտու վերին աջ հատվածը կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | հվ-աե կողմում, պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | հվ-աե կողմում, պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | հվ-աե կողմում, պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | հվ-աե կողմում, պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Շահսուլթանի | 15-16 դդ. | — | Հ | աե կողմում, վերնամասը` չի պահպանվել, պահպանված մասը՝ երկատված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | հվ-աե կողմում, պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | հս-աե կողմում, խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Տիրատուրի և այլոց | 1509 թ. | — | Հ | աե կողմում, պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16 դ. | — | Հ | եկեղեցուց 10 մ հվ, խրված հողի մեջ, վերնամասը` ջարդոտված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16-17 դդ. | — | Հ | հվ-աե կողմում, պատվանդանին, վերնամասը` թեքությամբ կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16-17 դդ. | — | Հ | հվ կողմում պատվիրատու՝ Աղայբեկ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1701 թ. | — | Հ | հվ կողմում, խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Զաքարի | 1490 թ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Տապանաքար Ազարիայի | 1492 թ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Տապանաքար Ստեփանոսի | 15-16 դդ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Տապանաքար | 15-16 դդ. | — | Տ | հվ-աե կողմում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Ազարի | 15-16 դդ. | — | Տ | եկեղեցուց 8 մ հս | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար այլոց և Հակոբի | 1541 թ. | — | Տ | եկեղեցուց 7 մ աե | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Միրզաջանի | 1545 թ. | — | Տ | աե կողմում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Ուլուսի | 1551 թ. | — | Տ | աե կողմում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Հովասափի | 1551 թ. | — | Տ | հվ եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Աղի | 1551 թ. | — | Տ | աե կողմում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Գրիգորի | 1557 թ. | — | Տ | եկեղեցուց 8 մ աե | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Խաչատուրի | 16 դ. | — | Տ | հվ-աե կողմում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար | 16 դ. | — | Տ | հվ-աե կողմում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Մեհրաբի | 16 դ. | — | Տ | հվ եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Ալթան փաշի և Իշխանի | 16 դ. | — | Տ | եկեղեցուց 7 մ աե | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար | 16 դ. | — | Տ | արձանագիր պատվիրատու՝ Գրիգոր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Կիրակոսի | 16 դ. | — | Տ | եկեղեցուց 20 մ ամ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Խճի | 16-17 դդ. | — | Տ | աե եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Շահումի | 1601 թ. | — | Տ | եկեղեցուց 15 մ հս-աե | 38&descriptionlang=hy&description=&lat=&lon= Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Ծատուրի | 1623 թ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Տապանաքար Դավթի | 1657 թ. | — | Տ | աե եզրին | 40&descriptionlang=hy&description=&lat=&lon= Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար | 1660 թ. | — | Տ | եկեղեցուց 10 մ հս, արձանագրությունը՝ դժվար ընթեռնելի | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Չելարի | 1674 թ. | — | Տ | եկեղեցուց 40 մ հվ-աե | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Սարգսի | 1681 թ. | — | Տ | եկեղեցուց 17 մ հս | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Մարեանի | 1681 թ. | — | Տ | եկեղեցուց 40 մ հվ-աե | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Ղումարի | 1685 թ. | — | Տ | հս-աե եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Իփոլի | 1688 թ. | — | Տ | հվ-աե եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար | 1688 թ. | — | Տ | աե եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Պապի | 1688 թ. | — | Տ | եկեղեցու զանգակատնից հս | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար | 1688 թ. | — | Տ | հվ-աե եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Ալեքսանի | 1688 թ. | — | Տ | հվ-աե եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Մարգարիտի | 1688 թ. | — | Տ | հս եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Խաթունի | 1691 թ. | — | Տ | հս-աե եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար | 1692 թ. | — | Տ | հս-աե եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Սիմեոնի | 1693 թ. | — | Տ | հս-աե եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Ալեքսանի | 1698 թ. | — | Տ | աե կողմում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Զորի | 1698 թ. | — | Տ | աե եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար | 1698 թ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Տապանաքար Ասադի | 17 դ. | — | Տ | եկեղեցուց 15 մ հս | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Ղազարի | 1708 թ. | — | Տ | հս եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Պաղիրի | 1708 թ. | — | Տ | եկեղեցու զանգակատնից 10 մ հս | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Կիրակոսի | 1711 թ. | — | Տ | հս կողմում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար | 1725 թ. | — | Տ | աե եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Զանգակատուն | 19 դ. | — | Տ | եկեղեցուց 30 մ հս | 14&descriptionlang=hy&description=&lat=&lon= Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Ժայռաքանդակ «Քարե աղավնի» | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 41 կմ ամ | — | Հ | «Նաղարախան» ամրոցից 1 կմ ամ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Խաչքար | 14-15 դդ. | 2 կմ հս | — | Հ | նորակառույց մատուռում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Խաչքար | 14-15 դդ. | 2 կմ հս | — | Հ | նորակառույց մատուռում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Ձիթհան | 19 դ. վրջ | գ. մ. | — | Տ | Մխիթար Հարությունյանի բակում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Մատուռ Սբ. Դավիթ | 13 դ. | հվ-ամ մասում | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9 դ. | — | Հ | ագուցված բեմի ճակատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9 դ. | — | Հ | դրված բեմին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | դրված բեմին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 13-14 դդ. | — | Հ | դրված բեմին, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 13-14 դդ. | — | Հ | դրված բեմին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Գերեզմանոց | 9-15 դդ. | — | Տ | մատուռից ամ պահպանվել է փոքր հատված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար Մուսայելի | 15 դ. | — | Տ | մատուռից 5 մ հվ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Մատուռ Սբ. Դավիթ Անհաղթ | 14 դ. | ամ մասում | — | Տ | Հենրիկ Սիմոնյանի հողամասում վրկնգ՝ 1976 թ. | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Խաչքար` Դավիթ երեցի և ծնողաց | 1342 թ. | — | Հ | աե պատի մոտ, ներքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանաքար | 14 դ. | — | Տ | մատուռի ներսում, արձանագիր, քայքայված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Մատուռ Թուխ Մանուկ | 12-13 դդ. | ամ մասում | — | Հ | Հովհաննես Արուճյանի տան մոտ, ավերված | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Գերեզմանոց | 9-16 դդ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | խրված հողի մեջ, գլխիվայր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | հենած քարաբեկորներին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | հենած Հովհաննես Արուճյանի տնամերձի քարե ցանկապատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | երկատված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Մատուռ «Սարի Սուրբ» | 15 դ. | 15 կմ հվ | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Վիշապաքար | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 42 կմ ամ | — | Հ | «Նաղարախան» ամրոցից 2 կմ ամ | Լուսանկար վերբեռնել
|
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|