Գեղամավանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Գեղարքունիքի մարզ)
Այս հոդվածը ներկայացնում է Գեղարքունիքի մարզի Գեղամավան գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 125 հուշարձան (15 միավոր)։
| հուշարձան | կառուցված | վայր, հասցե | կոորդ | համարանիշ | նշան. | հավելյալ նշումներ | պատկեր |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Գերեզմանոց | 10-20 դդ. | հվ-աե մասում | — | Տ | գործող գերեզմանոցի հս թեք սարալանջին |  Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | խրված հողի մեջ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | կանգնեցված ժայռաբեկորին, ստորին ձախ անկյունը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | խրված հողի մեջ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | հենած քարաբեկորին, գլխիվայր |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին, եզրագոտին վնասված |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին, եզրագոտին վնասված |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին, խիստ հողմնահարված |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին, եռատված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | հենած քարաբեկորին, պահպանվել է միայն վերին 1/3-ը |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | պատվանդանին, 2 խաչքարերից աջակողմյանը |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | պատվանդանին, 2 խաչքարերից ձախակողմյանը |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար Ուանի | 17 դ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար Գասպարի | 17 դ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար Մխիթարի | 17 դ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար Մարտիրոս վարդապետի | 1666 թ. | — | Տ |  Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար Աղասալի | 1666 թ. | — | Տ |  Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար Վարդանի | 1674 թ. | — | Տ |  Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար Կիրակոսի | 1674 թ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար Ավագի | 1692 թ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար Վարդանի | 1693 թ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար Գրիգորի | 1697 թ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար Ակոբի | 1703 թ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար Առաքելի | 1704 թ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար Մարոթի | 1706 թ. | — | Տ |  Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար Գրիգորի | 1711 թ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար Սոլթանի | 1724 թ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Եկեղեցի | 9-11 դդ. | գ. մ. | — | Հ | Պարգև Վարդանյանի տան մոտ |  Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | հենած քարաբեկորին, եռատված |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | հենած քարաբեկորին, եզրերը` ջարդոտված |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | հենած քարաբեկորին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | հենած քարաբեկորին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | հենած քարաբեկորին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | հենած քարաբեկորին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | խրված հողի մեջ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | կանգնեցված գետնին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11 դ. | — | Հ | կանգնեցված գետնին, երկատված |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | խրված հողի մեջ, վերին ձախ անկյունը` կոտրված |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | խրված հողի մեջ, երկատված |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | հենած քարաբեկորին, երկատված, աջակողմյան վերին և ստորին հատվածները չեն պահպանվել |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Եկեղեցի Սբ. Հովհաննես | 19 դ., 1906 թ. | գ. մ. | — | Տ | 1906 թ.՝ եկեղեցուն հվ-ից կցվել է նախասրահ |  Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | ագուցված բեմի ճակատին, ձախից 3-րդը, երկատված |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | խորանի հվ խորշում |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | հենած հս պատինմ ներքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | ագուցված բեմի ճակատին, ձախից 1-ինը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | ագուցված բեմի ճակատին, աջից 1-ինը |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | ագուցված եկեղեցուն հվ-ից կից սրահի հվ պատին, ներքուստ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | ագուցված բեմի ճակատին, ձախից 4-րդը |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | ագուցված աե պատին, ներքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | հենած ամ պատին, արտաքուստ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | ագուցված հվ ավանդատան ամ պատին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | ագուցված աե պատին, ներքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | ագուցված հս պատին, ներքուստ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | ագուցված ամ պատին, արտաքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | եկեղեցու մուտքից հվ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11 դ. | — | Հ | հվ պատի մոտ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11 դ. | — | Հ | ագուցված խորանում, հորիզոնական դիրքով |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11 դ. | — | Հ | ագուցված աե պատին, արտաքուստ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | եկեղեցու ներսում |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | ագուցված աե պատին, արտաքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | ագուցված հվ ավանդատան ամ պատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | ագուցված ամ պատին, արտաքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | ագուցված եկեղեցուն հվ-ից կից սրահի հս պատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ագուցված ամ պատին, արտաքուստ, բեկոր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ագուցված հվ պատին, ներքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | եկեղեցուն հվ-ից կից սրահի աե մուտքի մոտ, հենած քարաբեկորի |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | եկեղեցու մուտքի մոտ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ագուցված հվ պատին, ներքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ագուցված հս պատին, ներքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ագուցված հվ ավանդատան ամ պատին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ագուցված աե պատին, արտաքուստ, գլխիվայր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ագուցված հս ավանդատան ամ պատին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ագուցված հվ պատին, արտաքուստ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ագուցված հս պատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | խորանում, ստորին մասը չի պահպանվել |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ագուցված եկեղեցուն հվ-ից կից սրահի ամ պատին, արտաքուստ, հորիզոնական դիրքով |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | աե պատի մոտ, քարակույտի մեջ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | ագուցված հս պատին, արտաքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 15 դ. | — | Հ | ագուցված հս պատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 15 դ. | — | Հ | ագուցված բեմի ճակատին, ձախից 2-րդը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | ագուցված բեմի ճակատին, աջից 2-րդը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 15-16 դդ. | — | ագուցված եկեղեցուն հվ-ից կից սրահի աե պատին, ներքուստ |  Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Խաչքար | 16 դ. | — | Հ | ագուցված եկեղեցուն հվ-ից կից սրահի հվ պատին, արտաքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 16-17 դդ. | — | Հ | ագուցված հս պատին, արտաքուստ, բեկոր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 16-17 դդ. | — | Հ | ագուցված հս պատին, մկրտարանի խորշում |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար | 17 դ. | — | Տ | ագուցված հս պատին, արտաքուստ, արձանագիր |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար Խանաղի | 17 դ. | — | Տ | ագուցված աե պատին, արտաքուստ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10 դ. | հս մասում | — | Հ | «Շամենց խաչեր» վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 10 դ. | հս մասում | — | Հ | «Շամենց խաչեր» վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 10-11 դդ. | հս մասում | — | Հ | «Շամենց խաչեր» վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 10-11 դդ. | հս մասում | — | Հ | «Շամենց խաչեր» վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 10-11 դդ. | հս մասում | — | Հ | «Շամենց խաչեր» վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 10-11 դդ. | գ. մ. | — | Հ | պահեստի մոտ |  Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 10-11 դդ. | գ. մ. | — | Հ | պահեստի մոտ |  Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 10-11 դդ. | գ. մ. | — | Հ | պահեստի մոտ |  Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Հուշարձան Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին | հվ-աե մասում | — | Տ | բարձունքին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Մատուռ Սբ. Աստվածածին | 14-15 դդ. | հս-ամ մասում | — | Տ | գյուղի հս-ամ եզրին, ջրանցքի ձախ ափին, բլրի վրա վրկնգ.՝ 1980-1981 թթ., տեղացիների կողմից |  Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | բեմին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գերեզմանոց | 14-15 դդ. | — | Տ | մատուռի շուրջը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | կանգնեցված գետնին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Մատուռ Սբ. Խաչ | 12-13 դդ. | հս մասում | — | Տ | Վերա Սաղաթելյանի տան մոտ |  Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | բեմին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | բեմին, վերնամասը` չի պահպանվել |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | բեմին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | բեմին, եզրերը` վնասված |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գերեզմանոց | 9-15 դդ. | — | Տ | մատուռի շուրջը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | կիսով խրված հողի մեջ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | խրված հողի մեջ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | կիսով խրված հողի մեջ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին, եզրերը` ջարդոտված |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | խրված հողի մեջ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | խրված հողի մեջ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Մատուռ Թուխ Մանուկ | 14-15 դդ. | գ. մ. | — | Տ | Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց հվ-ամ |  Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | բեմին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | բեմին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | բեմին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գերեզմանոց | 9-17 դդ. | — | Տ | մատուռի շուրջը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | կիսով խրված հողի մեջ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | ընկած գետնին |  Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Խաչքար | 1558 թ. | — | Հ | կանգնեցված գետին, թվակիր |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար Առաքելի | 1551 թ. | — | Տ |  Լուսանկար վերբեռնել
|
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||||||