Պանդորայի արխիվ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պանդորայի արխիվ
Համաշխարհային առաջնորդների ֆինանսական խարդախությունները ցույց տվող փաստաթղթեր Խմբագրել Wikidata
տվյալների արտահոսք, սկանդալ, տվյալների լրագրություն, տվյալների հավաքածու, լրագրողական հետաքննություն Խմբագրել Wikidata
Ստեղծում3 Հոկտեմբերի 2021 Խմբագրել Wikidata
Նշանակալի անձԴուգլաս Լատչֆորդ Խմբագրել Wikidata
Կոչվել է ի պատիվՊանդորայի արկղ Խմբագրել Wikidata
Հիմնական թեմահարկային օրենսդրությունը չպահպանելը, շել ընկերություն, խուսափում հարկերից Խմբագրել Wikidata
ՀրատարակիչՀետաքննող լրագրողների միջազգային կոնսորցիում Խմբագրել Wikidata
Թողարկման ամսաթիվ3 Հոկտեմբերի 2021 Խմբագրել Wikidata
Մասնակիցների թիվը600 Խմբագրել Wikidata
Հայտնաբերող կամ հնարողՀետաքննող լրագրողների միջազգային կոնսորցիում Խմբագրել Wikidata
Պաշտոնական կայքlink Խմբագրել Wikidata

«Պանդորայի արխիվ»[1] (նաև «Պանդորայի թղթեր», «Պանդորայի ֆայլ»[2]), 11,9 միլիոն փաստաթուղթ (ներառյալ 2,9 տերաբայթ տվյալներ) հավաքված Հետաքննող լրագրողների միջազգային կոնսորցիումի (ICIJ) կողմից։ Նրանց կարծիքով, այս փաստաթղթի արտահոսքը պատմության մեջ ամենամեծն է[3]։

«Արխիվը» հրապարակվել է 2021 թվականի հոկտեմբերի 3-ին[4][5], որը ներառում է պատկերներ, էլեկտրոնային նամակներ և այլ գաղտնի տվյալներ տարբեր երկրների 14 ֆինանսական ընկերություններից, այդ թվում՝ Պանամայից, Շվեյցարիայից և Արաբական Միացյալ Էմիրություններից[6]։ Արխիվն իր ծավալով գերազանցում է այսպես կոչված «Պանամայի արխիվներին» (2016), որը պարունակում էր 11,5 միլիոն գաղտնի փաստաթղթեր[7][8][9][10][11]։ Փաստաթղթերի հրապարակման պահին ICIJ-ն ասաց, որ չի նշել փաստաթղթերի աղբյուրը։

Ըստ արխիվի՝ մոտ 32 տրիլիոն դոլար (առանց անշարժ գույքի, արվեստի գործերի, ոսկերչական իրերի և այլն) կարող էր թաքցվել հարկումից[12]։

Ինչ է հայտնաբերվել[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընդհանուր առմամբ, տեղեկատվության արտահոսքը ներառում է 35 ներկա և նախկին ազգային առաջնորդներ, ինչպես նաև մոտ 100 երկրների 400 պաշտոնյաներ։ Այդ անունների թվում են Մեծ Բրիտանիայի նախկին վարչապետ Թոնի Բլեեր, Չիլիի նախագահ Սեբաստիան Պինիերա, Քենիա՝ Ուհուրու Քենյատա, Չեռնոգորիայի նախագահ Միլո Ջուկանովիչ, Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկի, Կատարի էմիր Շեյխ Թամիմ և Գաբոնի նախագահ Ալի Բոնգո Օնդիմբա[13]։ Ավելի քան 100 միլիարդատերերի, 29 հազար օֆշորային հաշիվների, 30 ներկա և նախկին գործադիրների և 300 պետական պաշտոնյաների անունները նշվել են 2021 թվականի հոկտեմբերի 3-ի առաջին արտահոսքի ժամանակ[4][14]։

Նշված անունների թվում են կոլումբիացի երգչուհի Շակիրան, ով բացել է նոր օֆշորային ընկերություններ, մինչև որ դատարանի առաջ կանգնեն հարկերից խուսափելու համար. Ալեքսանդր Կազեսը, «AlphaBay» մութ կայքի հիմնադիրը, որն օգտագործվում էր անօրինական թմրանյութեր ձեռք բերելու համար, Պակիստանի ֆինանսների նախարար Շաուկաթ Ֆայազ Ահմեդ Տարին և մի քանի բարձրաստիճան պակիստանցի գեներալներ. հիշատակում է Պեպ Գվարդիոլա և Խուլիո Իգլեսիաս[15][16][17]։

Հորդանանի թագավոր Աբդալլահ II-ը թերթերում նշված հիմնական դեմքերից մեկն է, որտեղ փաստաթղթերը ցույց են տալիս, որ նա ավելի քան 100 միլիոն ԱՄՆ դոլարի գույք է ներդրել ԱՄՆ-ում և Մեծ Բրիտանիայում, ներառյալ տներ Մալիբուում, Կալիֆոռնիայում[18], Վաշինգտոնում, Լոնդոնում[19][20]։ Չերի Բլերի կողմից վերահսկվող բրիտանական ընկերությունը ձեռք է բերել 6,45 միլիոն ֆունտ ստերլինգ արժողությամբ սեփականություն Լոնդոնում՝ գնելով «Romanstone International Limited» բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ ընկերությունը, եթե գույքն ուղղակիորեն ձեռք բերվեր, 312,000 ֆունտ ստեռլինգ կվճարվեր որպես դրոշմանիշային տուրք։ Թոնի Բլերի անունը հայտնվում է հարակից հիփոթեքի համար համատեղ եկամտի մասին հայտարարագրում[21]։

Թերթերը նաև ցույց են տալիս, թե ինչպես 2018 թվականին Ադրբեջանի իշխող Ալիևների ընտանիքին պատկանող գրասենյակային թաղամասը 66 միլիոն ֆունտ ստեռլինգով վաճառվեց Crown Estate-ին՝ Մեծ Բրիտանիայի ինքնիշխանության պետական գույքին, ինչի արդյունքում Ալիևները 31 միլիոն ֆունտ ստեռլինգ շահույթ ստացան։ 33 միլիոն ֆունտ ստեռլինգ արժողությամբ մեկ այլ գրասենյակային թաղամաս 2009 թվականին վաճառվել է ընտանիքին և նվիրվել Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի որդուն՝ Հեյդարին[22]։ Ըստ «Las Vegas Sun»-ի, «Պակիստանի վարչապետ Իմրան Խանի մերձավոր շրջապատի անդամները մեղադրվում են գաղտնի ընկերություններում կամ տրեստներում միլիոնավոր դոլարների հարստությունը թաքցնելու մեջ»[23]։ Ուկրաինայի նախկին նախագահ Պյոտր Պորոշենկոյի կողմնակիցները մեղադրել են նրա իրավահաջորդ Զելենսկիին, ով իշխանության է եկել հակակոռուպցիոն քարոզարշավով, հարկերից խուսափելու մեջ։ Մեկ այլ վայրում Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի մերձավոր գործընկերները, ինչպիսիք են Սվետլանա Կրիվոնոգիխը և Գենադի Տիմչենկոն, բացահայտվել են, որ գաղտնի ակտիվներ ունեն Մոնակոյում, իսկ Չեխիայի վարչապետ Անդրեյ Բաբիշը, ով նախընտրում էր կոռուպցիան և հարկերից խուսափելը ճնշել խոստանալով, չհայտարարեց. օֆշորային ներդրումային ընկերության օգտագործումը ֆրանսիական Ռիվիերայի Մոժենում ութ անշարժ գույք, այդ թվում՝ երկու վիլլա գնելու համար, 12 միլիոն ֆունտ ստեռլինգով[24][25]։

Պանդորայի փաստաթղթերի արդյունքում ավելի շատ տեղեկություններ հայտնվեցին Ռուսաստանի հետ կապված, իբր Կրեմլի հետ կապված, թորիներին նվիրատվությունների մասին[26]։ Նշվեց նաև Ուհուրու Քենյատան, չնայած նրան, որ 2018 թվականին մեջբերվել էր, որ ասում էր. «Յուրաքանչյուր պետական ծառայողի ունեցվածքը պետք է հրապարակայնորեն հայտարարվի, որպեսզի մարդիկ կարողանան հարցնել և հարցնել՝ ի՞նչն է օրինական»[27]։ Քենյատան և նրա ընտանիքի վեց անդամները կապված են եղել 13 օֆշորային ընկերությունների հետ[28][29][30]։ Արտահոսած ցուցակը ներառում է նաև անդրազգային հանցավոր կազմակերպությունների առաջնորդներ, ինչպիսիք են Ռաֆայել Ամատոն, Ամաթո-Պագանո կլանի ղեկավարը, որը Կամորայի կլան է, որը նվիրված է միջազգային թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառությանը։ Ամաթոն օգտագործում էր կեղևային ընկերություն Միացյալ Թագավորությունում՝ Իսպանիայում հող և անշարժ գույք գնելու համար[31][32][33][34][35][36]։

Գրանցված գործակալներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընդհանուր առմամբ, զեկույցում հայտնվում են 14 օֆշորային գրանցող ընկերություններ։

All About Offshore Limited[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

(կրճատ՝ AABOL), գրանցված գործակալ Սեյշելներում ընկերությունների ստեղծման և կառավարման համար։ «AABOL»-ը որոշ հաճախորդների խորհուրդ է տվել հաշիվներ բացել լատվիական «Rietumu Banka»-ում, որը 2017 թվականին Ֆրանսիայում տուգանվել է 80 միլիոն եվրոյով[37] և արգելվել է հինգ տարով աշխատել այնտեղ՝ իր հաճախորդներին հարկերից և փողերի լվացումից խուսափելու համար։

Alpha Consulting Limited[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռեգիստրատորի հիմնադիրներն են Վիկտորյա Վալկովսկայան և նրա նախկին ամուսինը՝ Սեյշելյան կղզիներից ծնված Ռոյ Դելսին։ ICIJ-ի զեկույցում հիշատակված հայտնի հաճախորդների թվում են Ռոման Ավդեևը, Ռուսաստանի խոշորագույն գործարարներից մեկը, Ալեքսանդր Վիննիկը, BTC-E կրիպտոարժույթի բորսայի նախկին սեփականատերը, ձերբակալվել է ԱՄՆ օրենսդրությունը խախտելու մեղադրանքով[38]։

Alcogal[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ICIJ-ի զեկույցը վերաբերում է պանամական Alemán, Cordero, Galindo & Lee կամ Alcogal իրավաբանական ընկերությանը, որը նշում է այն որպես «Լատինական Ամերիկայի էլիտայի իրավաբանական ընկերություն»[39], որը ստեղծել է առնվազն 14000 կեղևային ընկերություններ և վստահություն հարկային դրախտներում։ Արտահոսած փաստաթղթերում Alcogal-ն ավելի շատ նշվում է, քան ցանկացած այլ օֆշորային մատակարար[40]։

Asiaciti Trust Asia Limited[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավստրալացի գործարար Գրեգ Բիգսի ընկերությունը, որը գործում է Սինգապուրում, Նոր Զելանդիայում, Սամոայում և Կուկի կղզիներում։ Բրիգսը նաև Սամոայի հյուպատոսն է Սինգապուրում։ ICIJ-ի զեկույցում նշված հաճախորդների թվում են ՖԻՖԱ-ի պաշտոնյաները, որոնք ներգրավված են կոռուպցիոն սկանդալի մեջ։ Ենթադրվում է, որ Ռեգիստրարի որոշ հաճախորդներ մասնակցել են Ռուսաստանի կառավարությունից 230 միլիոն դոլարի գողությանը՝ Մագնիտսկու գործի շրջանակներում։

CCS Trust Limited[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընկերության հիմնադիրը Կանադայի քաղաքացի Թոմաս Ուորդն է։ 2009 թվականին նա վաճառել է ընկերությունը որպես գրանցված գործակալ Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում՝ փողերի լվացման դեմ պայքարի օրենքները խախտելու մեղադրանքով։ Ընկերության նշված հաճախորդների թվում են Թոխտար Տուլեշովը՝ Ղազախստանից գործարար, որը 2016 թվականին դատապարտվել է 21 տարվա ազատազրկման՝ երկրի նախագահի դեմ հեղաշրջում կազմակերպելու համար[41], Ֆարիտ Գազիզուլինը՝ ՌԴ կառավարության նախագահի նախկին տեղակալ,Ռուսաստանի Դաշնության պետական ​​գույքի նախարար, «Գազպրոմ» ԲԲԸ տնօրենների խորհրդի անդամ[42]։

CIL Trust International[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընկերությունը հիմնադրել են Բելիզի խորհրդարանի անդամ, նախկին գլխավոր դատախազ և զբոսաշրջության նախարար Գլեն Դ. Գոդֆրին և նրա կինը՝ Ջոյը։ Զեկույցում նշված հաճախորդների թվում էր Իգոր Կոլոմոյսկին, ով ներկայումս հետախուզվում է ԱՄՆ-ում փողերի լվացման համար[43]։

Glenn D. Godfrey and Company LLP[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընկերությունը պատկանում է նաև Գլեն Գոդֆրիին[44], ով 1989-1993 թվականներին աշխատել է որպես Բելիզի գլխավոր դատախազ։

Commence Overseas Limited[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընկերությունը ստեղծվել է Էնթոնի Գոլամկոյի կողմից՝ որպես իր Հոնկոնգում գտնվող Commence Co-ի դուստր ձեռնարկություն։ ՍՊԸ Հաճախորդների թվում են՝ Մարտին Լաուն, չինացի միլիարդատեր և Tencent-ի նախագահ, ընկերությունը, որը կանգնած է WeChat սոցիալական մեդիա հարթակի վրա։

Demetrios A. Demetriades LLC[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Demetrios A. Demetriades LLC (նաև հայտնի է որպես DADLAW), Կիպրոսի ընտանեկան իրավաբանական ընկերությունն է Demetrios Harris Demetriades: Հաճախորդների թվում են Բորիս և Արկադի Ռոտենբերգները, ինչպես նաև Անդրեյ Բոլոտովը՝ Պուտինի մտերիմ ԿԳԲ-ի ընկերներից մեկի նախկին փեսան։

Fidelity Corporate Services Limited[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Fidelity Corporate Services-ը հիմնադրվել է երկու լատվիացի իրավաբանների՝ Արտիս Ռոզենբերգսի և Սվենս Զալիտիսի կողմից և գործում է Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում, Բելիզում, Սեյշելներում, Ջիբրալթարում և Լատվիայում։ Հաճախորդների թվում են Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին, Մոսկվայի ԲԿՄԱ ֆուտբոլային ակումբի նախագահ Եվգենի Գիները։

Overseas Management Company Inc[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընկերությունը ծառայություններ է մատուցում Պանամայում, Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում, Նևիսում, Սեյշելներում և այլ իրավասություններում, իսկ զեկույցում նշված հաճախորդների թվում է կոլումբիացի երգչուհի Շակիրան։

SFM Corporate Services[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այն գործում է Շվեյցարիայում և ԱՄԷ-ում։ ICIS զեկույցի համաձայն՝ ընկերության տնօրենը Ռեզա Աֆշարն է։ Ընկերության հաճախորդների թվում է նախկին ֆրանսիացի քաղաքական գործիչ Դոմինիկ Ստրոս Կանը։

Trident Trust Company Limited[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընկերության հաճախորդների թվում են Ջեք Մա, արքայազն Խալիֆա բեն Սալման ալ-Խալիֆան։

Տվյալների աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտահոսած ֆայլերը գալիս են 14 օֆշորային ծառայություններ մատուցողներից, որոնք օգնում են հաճախորդներին ընկերություններ հիմնել գաղտնիության իրավասություններում[45]։

Օֆշորային ծառայություններ մատուցող աղբյուրներ[45]
Մատակարար Գրառումներ Ժամանակահատված Հիմնադիր գրասենյակի գտնվելու վայրը Հիմնադրման տարին
All About Offshore Limited 270,328 2002–2019 Սեյշելներ Սեյշելներ 2007
Alemán, Cordero, Galindo & Lee 2,185,783 1970–2019 Պանամա Պանամա 1985
Alpha Consulting Limited 823,305 1996–2020 Սեյշելներ Սեյշելներ 2008
Asiaciti Trust Asia Limited 1,800,650 1996–2019 Հոնկոնգ Հոնկոնգ 1978
CCS Trust Limited 149,378 2001–2017 Բելիզ Բելիզ 2005
CIL Trust International 459,476 1996–2019 Բելիզ Բելիզ 1994
Commence Overseas Limited 8,661 2004–2017 Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ 1992
Demetrios A. Demetriades LLC 469,184 1993–2021 Կիպրոսի Հանրապետություն Կիպրոս 1966
Fidelity Corporate Services Limited 213,733 1998–2019 Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներԲրիտանական Վիրջինյան կղզիներ 2005
Glenn D. Godfrey and Company LLP 189,907 1980–2019 Բելիզ Բելիզ 2003
Il Shin 1,575,840 1996–2020 Հոնկոնգ Հոնկոնգ 2004
Overseas Management Company Inc 190,477 1997–2020 Պանամա Պանամա 1961
SFM Corporate Services 191,623 2000–2019 Շվեյցարիա Շվեյցարիա
ԱՄԷ ԱՄԷ
2006
Trident Trust Company Limited 3,375,331 1970–2019 Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներԲրիտանական Վիրջինյան կղզիներ 1986

Alcogal իրավաբանական ընկերություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ICIJ-ի զեկույցը կենտրոնացած էր Alemán, Cordero, Galindo & Lee կամ Alcogal պանամական իրավաբանական ընկերության վրա, որում ասվում էր, որ դա «Լատինական Ամերիկայի էլիտայի իրավաբանական ընկերությունն է»[46][47], որը ստեղծել է առնվազն 14000 կեղևային ընկերություններ և վստահություն հարկային դրախտներում։ . Այսպիսով, «Alcogal»-ը նշված փաստաթղթերում ավելի շատ է հիշատակվել, քան ցանկացած այլ օֆշորային մատակարար։

Մասնակից լրատվամիջոցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թերթերը բացահայտելու համար ICIJ-ն աշխատել է 117 երկրների 91 լրատվամիջոցների լրագրողների հետ, ներառյալ լրատվական կազմակերպությունները, ինչպիսիք են The Washington «Post»-ը, «L'Espresso»-ն, «Le Monde»-ը, «El País»-ը, «Süddeutsche Zeitung»-ը, «PBS»-ի «Frontline» ծրագիրը, Ավստրալական հեռարձակման կորպորացիան, «The Guardian»-ը և «BBC»-ի համայնապատկերը.[14][48]:

Հետաքննության վրա աշխատել են հետևյալ լրատվամիջոցները․

  • Ալբանիա Ալբանիա Կոսովո Կոսովո Բալկանյան հետաքննական լրատվության ցանց
  • Ալժիր Ալժիր Թվալա
  • Արգենտինա La Nación
  • Արգենտինա elDiarioAR
  • Արգենտինա Infobae
  • Հայաստան Հետք
  • Ավստրալիա Ավստրալիայի հեռարձակման կորպորացիա
  • Ավստրալիա Ավստրալիայի ֆինանսական տեսություն
  • Ավստրալիա Austrian Broadcasting Corporation
  • Ավստրալիա Profil (ամսագիր)
  • Բելառուսական Խորհրդային Սոցիալիստական ՀանրապետությունԼեհաստան Belsat TV
  • Բելգիա De Tijd
  • Բելգիա Knack (magazine)|Knack
  • Բելգիա Le Soir
  • Բոսնիա և ՀերցեգովինաԿիպրոսի Հանրապետություն ՀոնկոնգՂազախստան Ղրղզստան Ուկրաինա Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Organized Crime and Corruption Reporting Project
  • Բոտսվանա Ink Center for Investigative Journalism
  • Բրազիլիա Agência Pública
  • Բրազիլիա Metrópoles
  • Բրազիլիա Poder 360
  • ԲրազիլիաRevista Piauí
  • Բուլղարիա Bureau for Investigative Reporting and Data
  • Բուրկինա Ֆասո L’Economiste Du Faso
  • Կոլումբիա VOD
  • Կամերուն The Museba Project
  • Կանադա Canadian Broadcasting Corporation|CBC/Radio-Canada
  • Կանադա Toronto Star
  • Չիլի Ciper Chile
  • Չիլի Fundación Periodística LaBot
  • Կոլումբիա CONNECTAS
  • Կոլումբիա El Espectador
  • Կոստա Ռիկա Կոլումբիա Centro Latinoamericano de Investigación Periodística
  • Կոստա Ռիկա Costa Rica Noticias, Canal 13
  • Կուբա Proyecto Inventario
  • Չեխիա Czech Center for Investigative Journalism
  • Դանիա Berlingske
  • Դանիա Danish Broadcasting Corporation
  • Դանիա Քաղաքական
  • Դոմինիկյան Հանրապետություն Noticias SIN
  • Էկվադոր El Universo
  • Եգիպտոս Mada Masr
  • Սալվադոր El Faro (թվային թերթ)
  • Հասարակածային Գվինեա Diario Rombe
  • Էստոնիա Eesti Päevaleht
  • Ֆինլանդիա Yle|Yle – Finnish Broadcasting Company
  • ՖրանսիաԿամերուն Le Monde
  • Ֆրանսիա Premières Lignes
  • Ֆրանսիա Radio France
  • Վրաստան iFact
  • Գերմանիա Deutsche Welle
  • Գերմանիա Norddeutscher Rundfunk
  • ԳերմանիաSüddeutsche Zeitung
  • Գերմանիա Westdeutscher Rundfunk
  • Գանա Ghana Business News
  • Գանա Zami Reports
  • Գվատեմալա Plaza Pública
  • Հոնդուրաս Contracorriente
  • Հոնկոնգ Stand News
  • Հունգարիա Direkt36
  • Իսլանդիա Reykjavík Media
  • Իսլանդիա Stundin
  • Հնդկաստան The Indian Express
  • Ինդոնեզիա Tempo (Indonesian magazine)|Tempo
  • Իսրայել Shomrim
  • Իտալիա L'Espresso
  • Ճապոնիա The Asahi Shimbun
  • Ճապոնիա Kyodo News
  • ՀորդանանԵգիպտոսԼիբանանՊաղեստինՍիրիաԵմեն Arab Reporters for Investigative Journalism
  • Քենիա Africa Uncensored
  • Քենիա The Elephant
  • Լատվիա Re:Baltica
  • Լիբանան Daraj Media
  • Լիբանան Liberian Observer|Daily Observer Newspaper
  • Լիբանան FrontPage Africa
  • Լիբիա Africa Report
  • Լիտվա Siena.lt
  • Լյուքսեմբուրգ Reporter.lu
  • Մալավի Nation Publications LTD
  • Մալավի Platform for Investigative Journalism
  • Մալայզիա Malaysiakini
  • Մալի Malian Network of Investigative Journalists
  • Մալթա Times of Malta
  • Մավրիկիոս L’Express
  • Մեքսիկա Proceso (ամսագիր)|Proceso
  • Մեքսիկա Quinto Elemento Lab
  • Չեռնոգորիա MANS
  • Մարոկկո Le Desk
  • Նամիբիա The Namibian
  • Նեպալ Centre for Investigative Journalism, Nepal
  • Նեպալ Kantipur (daily)|Kantipur Daily
  • Նիդերլանդներ Net Financieele Dagblad
  • Նիդերլանդներ Platform Investico
  • Նիդերլանդներ Trouw
  • Նոր Զելանդիա New Zealand Media and Entertainment
  • Նոր Զելանդիա TVNZ
  • Նիկարագուա Confidencial
  • Նիգերիա L’Evenement
  • Նիգերիա Premium Times
  • Նորվեգիա Aftenposten
  • Նորվեգիա E24 Næringsliv|E24
  • Պակիստան The News International|The News
  • Պարագվայ ABC Color|Grupo ABC Color
  • Պերու Convoca
  • Պերու IDL-Reporteros
  • Ֆիլիպիններ Philippine Center for Investigative Journalism
  • Ֆիլիպիններ Rappler
  • Լեհաստան Gazeta Wyborcza
  • Պորտուգալիա Expresso (թերթ)
  • Պուերտո Ռիկո Centro De Periodismo Investigativo
  • ՌումինիաՄոլդովա RISE Moldova|RISE
  • Ռուսաստան Important Stories
  • Սենեգալ Impact.sn
  • Սերբիա KRIK
  • Սլովենիա Խորվաթիա OŠTRO
  • Հարավային Աֆրիկա AmaBhungane|amaBhungane Centre for Investigative Journalism
  • Հարավային Աֆրիկա Carte Blanche (TV series) M-Net
  • Հարավային Կորեա 뉴스타파
  • Իսպանիա Մեքսիկա El País
  • Իսպանիա LaSexta
  • Շվեդիա Spotify
  • Շվեդիա Sveriges Television
  • Շվեյցարիա TAMEDIA
  • Թաիլանդ Jamii Media
  • Թաիլանդ Isra News Agency
  • Տոգո De Cive (Le Citoyen) et La Lettre Agricole
  • Տոգո Flambeau des Democrates
  • Տոգո L’Union pour la Patrie
  • Տոգո Quoditien Liberte
  • Թունիս Inkyfada
  • Ուգանդա NMG Uganda
  • Ուկրաինա Slidstvo.Info ()
  • Միացյալ Թագավորություն BBC
  • Միացյալ ԹագավորությունՔենիա Finance Uncovered
  • Միացյալ Թագավորություն Private Eye
  • Միացյալ ԹագավորությունԱմերիկայի Միացյալ Նահանգներ The Guardian
  • Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ El Nuevo Herald
  • Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Frontline (American TV program)|Frontline (PBS)
  • Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ McClatchy
  • Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Miami Herald
  • Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ The Washington Post
  • Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Univision
  • Ուրուգվայ Búsqueda (Ուրուգվայ)
  • Վենեսուելա Armando.Info
  • Զամբիա Makanday Center for Investigative Journalism

Արձագանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աֆրիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոտ դ’Իվուարի Վարչապետ Պատրիկ Աչիի գրասենյակը դատապարտել է տեղեկատվության «չարամիտ օգտագործումը»[49]։

Քենիա Քենիայի նախագահ Ուհուրու Քենյատան ասաց, որ Պանդորայի փաստաթղթերը լավ կլինեն թափանցիկության համար և ասաց, որ ամբողջությամբ կպատասխանի, երբ վերադառնա արտասահմանյան ուղևորությունից։ Նա նախկինում պահանջել էր, որ բոլոր պետական ծառայողները հաշվետու լինեն իրենց ունեցվածքի համար[50]։

Ասիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Շրի Լանկա Շրի Լանկայի Նախագահը Գոտաբայա Ռաջապակսան կաշառակերության հանձնաժողովին հրամայել է հետաքննել Պանդորայի փաստաթղթերում նշված Շրի Լանկացիները, որոնք բացահայտվել են համաշխարհային մասշտաբով ֆինանսական խարդախություններում[51]
  • Հորդանան Հորդանանի կառավարությունը «խեղաթյուրված» է անվանել թագավոր Աբդալլահ II-ի մասին արտահոսքի վերաբերյալ հայտարարությունները, մինչդեռ թագավորն ինքը դատապարտել է այն, ինչ նա պնդում է, որ «արշավ է Հորդանանի դեմ»[52]։
  • Հնդկաստան Հնդկաստանի ֆինանսների նախարարությունը խոստացել է հետաքննություն անցկացնել արտահոսքի բացահայտումների վերաբերյալ, և որ անհրաժեշտության դեպքում համապատասխան իրավական գործողություններ կձեռնարկվեն[53]։
  • Հոնկոնգ Հոնկոնգի գործադիր տնօրեն Քերի Լամը հրաժարվեց մեկնաբանել զեկույցը և արդյոք ներկայիս կառավարությունը կհետևի միջադեպին, ասելով միայն, որ Հոնկոնգի կառավարությունն ունի շահույթների հայտարարագրման «շատ ամուր» համակարգ[54]։ Փաստաթղթում նշված նախկին գործադիր տնօրեն Լեունգ Չուն Յինգը նշել է, որ համապատասխան զեկույցները ապակողմնորոշիչ են՝ պնդելով, որ պետք է հայտարարագրվեն միայն ուղղակիորեն տնօրինվող բաժնետոմսերը, իսկ անուղղակիորեն պահվող և վաճառվող բաժնետոմսերը կարիք չունեն։
  • Ինդոնեզիա Ինդոնեզիայի արտահոսքի մեջ նշված են էկոնոմիկայի ու ծովային գործերի և ներդրումների համակարգող նախարարները։ Էյրլանգան հերքել է, որ որևէ տեղեկություն է ունեցել բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում իրեն պատկանող կորպորացիայի գործարքների մասին։ Լյուհութը հերքեց համագործակցությունը ինդոնեզական պետական նավթային ընկերության հետ, այնուհետև փոխեց ընկերության անունը[55]։
  • Լիբանան. Լիբանանի վարչապետ Նաջիբ Միքաթի և նախկին վարչապետ Հասան Դիաբը հերքել են իրենց կատարած սխալը[56][57]։
  • Պակիստան․ Իմրան Խանը հայտարարում է հետաքննել բոլոր պակիստանցիներին, ովքեր ներգրավված են Պանդորայի թղթերում։
  • Մալայզիա Մալազիայի վարչապետ Անվար Իբրահիմը կոչ է արել Պանդորայի փաստաթղթերի բովանդակությունը քննարկել խորհրդարանում այն բանից հետո, երբ պարզվել է, որ մի քանի պաշտոնյաներ, այդ թվում՝ ֆինանսների նախկին նախարար Թենգկու Զաֆրուլ Ազիզի, ինչպես նաև նախկին ֆինանսների նախարար Դայմ Զայնուդդինի անունը եղել է արտահոսքի մեջ[58]։ Այնուհետև խորհրդարանում վարչապետի դեպարտամենտի նախարարը (Խորհրդարան և իրավունք) Վան Ջունաիդի Թուանկու Ջաաֆարն ասաց, որ կառավարությունը կհանձնարարի իր գերատեսչություններին ուսումնասիրել փաստաթղթերի հետ կապված պահանջները։ Բացի այդ, նախկին ֆինանսների նախարար Դայմ Զայնուդինը պնդում էր, որ իր բիզնես գործարքները օրինական են[59][60]։
  • Սինգապուր Սինգապուրի դրամավարկային մարմինը («MAS») կուսումնասիրի զեկույցում նշված ընկերություններից մեկի՝ Սինգապուրում գործող «Asiaciti Trust» ընկերության հետ կապված տեղեկատվությունը։ Ընկերությունը հավելեց, որ զեկույցները «հիմնված են թերի և երբեմն սխալ տեղեկությունների վրա», ներառյալ ապօրինի կերպով ձեռք բերված որոշ տեղեկություններ[61][62]։ Այնուհետև խորհրդարանում, ֆինանսների նախարար Լոուրենս Վոնգը ասաց, որ Սինգապուրի ֆինանսական հաստատությունների վերաբերյալ որևէ էական մտահոգություն չի առաջացել արտահոսքի պատճառով, թեև «MAS»-ը կներգրավի ինստիտուտներին՝ տեսնելու, թե արդյոք անհրաժեշտություն կա խստացնել վերահսկողությունը։ Զեկույցում նշված երկու ընկերությունները, ներառյալ «Trident Trust Company»-ը, լիցենզավորված են և կարգավորվում են[63]։

Եվրոպա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Միացյալ Թագավորություն Մեծ Բրիտանիայի նախկին վարչապետը Թոնի Բլերը և նրա կինը հերքել են իրենց մեղքը[64]։
  • Եվրամիություն. ԵՄ հարկային հանձնակատար Պաոլո Ջենտիլոնին Եվրախորհրդարանին ասել է, որ Եվրոպական հանձնաժողովը մինչև տարեվերջ կներկայացնի նոր օրենսդրական առաջարկներ հարկերից խուսափելու և հարկերից խուսափելու դեմ պայքարելու համար[65]։
  • Չեխիա. Չեխիայի Հանրապետության ոստիկանությունը խոստացել է հետաքննություն անցկացնել Պանդորայի փաստաթղթերում նշված բոլոր քաղաքացիների, այդ թվում՝ նախկին վարչապետի Անդրեյ Բաբիշի նկատմամբ[66].[67]։ Չեխիայի ոստիկանությունը խոստանում է «գործել Պանդորայի փաստաթղթերի»-ի համաձայն, քանի որ վարչապետի մասին բացահայտումները դառնում են քարոզարշավի թեմա։ Բաբիշը հերքել է որևէ ապօրինություն և պնդել է, որ արտահոսքի ժամանակն ու/կամ բովանդակությունը նպատակ ունեն ազդել գալիք 2021 Չեխիայի օրենսդրական ընտրությունների վրա[68]։
  • Իռլանդիա Իսռալնդիայի բիզնեսները երկիրն օգտագործել որպես օֆշորային վայր[69]։
  • Ռուսաստան ՌԴ նախագահ Պուտինի խոսնակը Դմիտրի Պեսկովը հերքել է Պուտինին ուղղված մեղադրանքները, ում անունը ուղղակիորեն չի նշվում Պանդորայի փաստաթղթերում, որպես «չհիմնավորված պնդումներ», այն բանից հետո, երբ արտահոսքի մեջ հիշատակվել են Պուտինի հետ կապված մի քանի անձինք[70]։ ՌԴ ԱԳՆ խոսնակ Մարիա Զախարովան ասաց, որ Միացյալ Նահանգները «ամենամեծ» հարկային դրախտն է և «Հարավային Դակոտայում միլիարդավոր դոլարներ պատկանում են ֆինանսական հանցագործությունների մեջ մեղադրվողներին»[56]։
  • ՈւկրաինաՈւկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկու գրասենյակը հերքել է որևէ ապօրինություն այն բանից հետո, երբ նրա անունը հրապարակվեց արտահոսքի մեջ[71]։ Նախկին լրագրող և Վլադիմիր Զելենսկու գործընկեր Սերխի Լեշչենկոն ասել է, որ «սկանդալի առիթ չկա» և «Ուկրաինայում օֆշորային ընկերություններն այնքան տարածված են, որ սեփականատերերը արդեն օֆշորային ընկերություն ունեն»[72]։

Հյուսիսային Ամերիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Մեքսիկա Մեքսիկայի նախագահ Անդրես Մանուել Լոպես Օբրադորը հայտարարել է, որ ինքը կպնդի հետաքննություն անցկացնել Մեքսիկայի քաղաքացիների նկատմամբ, որոնք նշված են արտահոսքի մեջ[73]։
  • Միացյալ ՆահանգներՄիացյալ Նահանգների Պետդեպարտամենտը հայտարարեց, որ կվերանայի Պանդորայի փաստաթղթերում հրապարակված փաստաթղթերը։ Համաձայն արտահոսքի, տրեստները ԱՄՆ մի քանի նահանգներում[74] — ներառյալ «South Dakota»[75][76][77][78], Ֆլորիդա, Դելավեր, Տեխաս և Նևադա — առնվազն 1 միլիարդ ԱՄՆ դոլար էին ապաստանում օֆշորային հաճախորդների համար[79]։

Կենտրոնական Ամերիկա և Կարիբյան ավազան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Դոմինիկյան Հանրապետություն Նախագահ Լյուիս Աբինադերը արտահոսքի մեջ իր անունը հրապարակվելուց հետո հերքել է որևէ ապօրինություն՝ հավելելով, որ ինքը «ամբողջովին անջատված է ընտանիքի կողմից վերահսկվող բոլոր ընկերությունների ղեկավարությունից և կառավարումից, որոնք ներառված են Դոմինիկյան Հանրապետությունում կամ արտասահմանում», քանի որ նա ստանձնել է իշխանությունը 2020 թվականի օգոստոսին[80]։
  • Պանամա. «Procuraduría General de la Nación» (PGN) կառավարական գործակալությունը վերլուծում էր արտահոսքի բովանդակությունը՝ հիմքեր փնտրելով արտահոսքի մեջ նշված անձանց քրեական հետաքննության համար[81][82]։ Հանրային նախարարությունը վերլուծում է «Պանամական փաստաթղթերի կողմից մինչ այժմ բացահայտված սկզբնական տեղեկատվությունը»[83][84] տեղական առևտրային ասոցիացիան հայտարարել է, որ պանամական իրավաբանական ընկերությունները օրինական կերպով են առաջարկել իրենց ծառայությունները, արտահոսքը չի արտացոլում իրականությունը, իրավաբանական ընկերությունները և նրանց հաճախորդներն ամբողջ աշխարհում օգտվում են գաղտնիությունից, որը կարող է խախտվել միայն դատարանի որոշմամբ, և արտահոսքը վտանգ է ներկայացնում պանամական իրավաբանական ընկերությունների համար, քանի որ դրանք ներկայացնում է որպես հանցագործների դաշնակիցներ[85][86]։
  • «Alcogal»-ը՝ արտահոսած փաստաթղթերի ամենամեծ աղբյուրներից մեկը, հայտարարել է, որ արտահոսքի մեջ հայտնված շատ մարդիկ երբեք չեն եղել իր հաճախորդները, «ICIJ»-ը հրապարակել է ոչ ստույգ և հնացած տեղեկատվություն և սխալ պատկերացում իրենց փաստաբանական գրասենյակի մասին, որոնք արդեն որոշել են, թե ով է մեղավոր, իսկ «Alcogal»-ը իրենց համարում են լուծման մաս և անսխալական չեն։ Պանամայի կառավարությունը նամակ է ուղարկել «ICIJ»-ին «Benesch, Friedlander, Coplan & Aronoff LLP» իրավաբանական ընկերության միջոցով, որում ասվում է, որ 2016 թվականին Պանամայի մասին «ICIJ»-ի պատկերը հնացած է, և Պանամայի կառավարությունը պատրաստ է երկխոսություն սկսել՝ հետագա մեծ վնասից խուսափելու համար։ Կառավարությունը պնդում էր, որ «Պանամա» անվանումը կապված է օֆշորային ընկերությունների և փողերի լվացման հետ՝ «ICIJ»-ի ջանքերի շնորհիվ, չնայած այն չէ, որ այն հիմնական հարկային դրախտն է կամ հարկային կառուցվածքի նպատակակետը, հակառակ Հարկային արդարադատության ցանցի ասածին, «ICIJ»-ի կողմից «Պանամական փաստաթղթերի» օգտագործումը պատճառ դարձավ, որ համաշխարհային լրատվամիջոցները Պանաման ասոցացնեն հարկային դրախտի հետ և թվարկեցին այն միջոցները, որոնք կառավարությունը ձեռնարկել էր դրանից հետո[87][88][89]։

Նրանք նաև հայտարարեցին Պանամայում գրանցված բոլոր ընկերությունների 50%-ի կասեցման մասին. նպատակը՝ զսպելու սենսացիոն լուսաբանումը և հակազդելու սկանդալներից բխող ցանկացած բացասական հետևանք, որտեղ երկիրը կարող է ներգրավված լինել ուրիշների կողմից։ ICIJ-ին ասվել է զգույշ լինել և խուսափել Պանամայի մասին հղումներից՝ առանց «տեղեկատվական հիմնավորման»։ Կառավարությունը կվերահսկի Պանամայում գրանցված բոլոր սուբյեկտներին, որոնք նշված են արտահոսքի մեջ՝ պաշտպանելու երկրի իմիջն ու հեղինակությունը նորաստեղծ «Superintendencia de Sujetos no Financieros»-ի միջոցով, իսկ «DGI»-ն կսկսի հարկման ընթացակարգերը արտահոսքի բոլոր ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց նկատմամբ և պատրաստ է. փոխանակել տեղեկատվություն այլ իրավասությունների հետ[87][90][91][92]։ «Alcogal»-ը, պանամական իրավաբանական ընկերության գլխավոր հերոսը Պանդորայի փաստաթղթերը, հայտարարեց, որ ստեղծել է թափանցիկության բաժին, որպեսզի ամրապնդի իր պարտավորությունները այս հարցում և իր հավատարմությունը կանոնակարգին վերջերս հաստատված ազգային կառավարության կողմից[93]։

Հարավային Ամերիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Չիլի Նախագահ Սեբաստիան Պինիերան հերքել է, որ հարկային դրախտներում թաքնված ակտիվներ ունի։
  • Էկվադոր Նախագահ Գիլերմո Լասոն հերքել է որևէ ապօրինություն։ Նա ասաց, որ ինքը կամավոր համագործակցել է Պանդորայի փաստաթղթերի հետաքննության հետ, և որ արտահոսքի մեջ իր անվանման առնչությամբ «նշված հասարակությունների մեծ մասը նախկինում օրինականորեն լուծարվել է, և ես կապ չունեմ նրանց հետ, որոնք կարող են դեռ գոյություն ունենալ[94]։
  • Ուրուգվայ Ուրուգվայի նախագահական գրասենյակի փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ պայքարի ազգային քարտուղարությունը «ի պաշտոնե սկսել է ուսումնասիրել գործը` պարզելու իրավաբանական ընկերության դերերը»։ Մոնտեվիդեոյում հիմնված ընկերությունը նպատակ ուներ օֆշորային կազմակերպություններ տրամադրել հաճախորդներին ամբողջ աշխարհում՝ որպես «Alcogal»-ի միջնորդներ[95]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Опубликован «Архив Пандоры» об офшорах мировых лидеров и чиновников. Главное Это 12 миллионов документов. Там есть Эрнст, Чемезов и знакомая Путина Светлана Кривоногих». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  2. «″Досье Пандоры″: журналисты разоблачили офшорные схемы мировых лидеров | События в мире — оценки и прогнозы из Германии и Европы | DW | 03.10.2021». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  3. Виктория Полякова, Полина Химшиашвили. «Что стало известно из утечки «архива Пандоры»». РБК. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 15-ին.
  4. 4,0 4,1 Miller, Greg; Cenziper, Debbie; Whoriskey, Peter (2021 թ․ հոկտեմբերի 3). «Pandora Papers - A Global Investigation - Billions Hidden Beyond Reach - Trove of secret files details opaque financial universe where global elite shield riches from taxes, probes and accountability». The Washington Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  5. «Pandora Papers: A simple guide to the Pandora Papers leak». BBC News (բրիտանական անգլերեն). 2021 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  6. «Offshore havens and hidden riches of world leaders and billionaires exposed in unprecedented leak - ICIJ» (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  7. «Bigger than Panama: Several Pakistani names on upcoming Pandora Papers | SAMAA». Samaa TV (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  8. «Pandora Papers: Exposé featuring financial secrets of high-profile individuals to be released Sunday». www.geo.tv (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  9. «ICIJ set to release Pandora Papers same like Panama Papers». Dunya News. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  10. Ghumman, Faisal Ali (2021 թ․ հոկտեմբերի 2). «ICIJ 'to release' Pandora Papers (Panama-2) also involving Pakistanis tomorrow». GNN - Pakistan's Largest News Portal (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  11. «ОБ «АРХИВЕ ПАНДОРЫ»». Важные истории. 3.10.2021. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  12. Miller, Greg; Cenziper, Debbie; Whoriskey, Peter (2021 թ․ հոկտեմբերի 3). «VIDEO (at 7:12 of 7:43 total) - Pandora Papers - A Global Investigation - Billions Hidden Beyond Reach - Trove of secret files details opaque financial universe where global elite shield riches from taxes, probes and accountability». The Washington Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  13. Զանգվածային արտահոսքը բացահայտում է համաշխարհային էլիտայի և խաբեբաների թաքնված ճակատագիրը Արխիվացված է Հոկտեմբեր 3, 2021 Wayback Machine-ի միջոցով:, Կազմակերպված հանցավորության և կոռուպցիայի մասին հաշվետվություն, 3 հոկտեմբերի 2021
  14. 14,0 14,1 The Guardian investigations team (2021 թ․ հոկտեմբերի 3). «Pandora թերթեր. օֆշորային տվյալների ամենամեծ արտահոսքը բացահայտում է հարուստների և հզորների ֆինանսական գաղտնիքները». The Guardian (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  15. Dubinsky, Zach. «Հսկայական «Pandora Papers»-ի արտահոսքը բացահայտում է քաղաքական գործիչների, հայտնի մարդկանց և միլիարդատերերի գաղտնի օֆշորային հաշիվները». CBC News. CBC News. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  16. Gibbs, Margot; Politzer, Malia. «Վարչապետ Իմրան Խանը խոստացել է «նոր Պակիստան», սակայն նրա մերձավոր շրջապատի անդամները գաղտնի տեղափոխել են միլիոնավոր օֆշորներ». Հետաքննող լրագրողների միջազգային կոնսորցիում. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  17. Gibbs, Margot; Kranhold, Kathryn; Cosic, Jelena. «Պուտինի կերպարի ստեղծողի դերը միլիարդ դոլար արժողությամբ կինոօֆշորներում թաքնված գործարքում». Հետաքննող լրագրողների միջազգային կոնսորցիում. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  18. Miller, Greg (2021 թ․ հոկտեմբերի 3). «Jordan's King Abdullah uses shell companies to buy lavish overseas homes, records show». The Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  19. «Pandora Papers: King of Jordan amassed £70m secret property empire». BBC News (բրիտանական անգլերեն). 2021 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  20. Goodley, Simon; Safi, Michael (2021 թ․ հոկտեմբերի 3). «King of Jordan hidden property empire worth more than $100m, Pandora papers reveal». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  21. «Pandora Papers: Blairs saved £312,000 stamp duty in property deal». BBC News. 2021 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  22. «Pandora Papers: Secret wealth and dealings of world leaders exposed». BBC News. 2021 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  23. «A look at world leaders named in the Pandora Papers». Las Vegas Sun. 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  24. «Pandora Papers: Leaked files show hidden financial affairs of world leaders». The Irish Times. 2021 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  25. Goodley, Simon; Tait, Robert; Alecci, Scilla (2021 թ․ հոկտեմբերի 3). «Revealed: Czech PM used offshore companies to buy £13m French mansion». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  26. «Pandora Papers: Questions over Tory donations by ex-Russian minister's wife». BBC News (բրիտանական անգլերեն). 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 6-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 6-ին.
  27. «Pandora Papers: Uhuru Kenyatta's family's secret assets exposed». EMEA Tribune, Breaking News, World News, Latest News, Top Headlines (ամերիկյան անգլերեն). 2021 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  28. Scala, Gennaro (2021 թ․ ապրիլի 10). «"Pandora papers", il boss Raffaele Amato che ispirò la fiction Gomorra nella lista dei grandi evasori fiscali» ['Pandora Papers', the boss Raffaele Amato who inspired the fictitious Gomorra is on the list of big tax evaders]. Corriere del Mezzogiorno (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  29. Grasso, Daniele; Hidalgo Pérez, Montse (2021 թ․ հոկտեմբերի 3). «Los 'Papeles de Pandora' destapan los negocios opacos de 600 españoles y 35 mandatarios internacionales» [The 'Pandora Papers' uncover the opaque deals of 600 Spaniards and 35 international leaders]. El País (իսպաներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  30. «" Pandora Papers " : plongée mondiale dans les secrets de la finance offshore». Le Monde.fr (ֆրանսերեն). 2021 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  31. Grasso, Daniele; R Blanco, Patricia; Reina, Elena (2021 թ․ հոկտեմբերի 3). «Miguel Bosé ha sido accionista de una sociedad en Panamá vinculada a un banco suizo». El País. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  32. «'Pandora Papers': Pep Guardiola y Julio Iglesias ocultaron durante años su patrimonio a través de cuentas opacas» ['Pandora Papers': Pep Guardiola and Julio Iglesias for years hid their assets through opaque accounts]. Onda Cero (իսպաներեն). 2021 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  33. Dubinsky, Zach (2021 թ․ հոկտեմբերի 3). «Huge 'Pandora Papers' leak exposes secret offshore accounts of politicians, celebrities and billionaires». CBC News. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  34. Gibbs, Margot; Politzer, Malia (2021 թ․ հոկտեմբերի 3). «Prime Minister Imran Khan promised 'new Pakistan' but members of his inner circle secretly moved millions offshore». International Consortium of Investigative Journalists. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  35. Gibbs, Margot; Kranhold, Kathryn; Cosic, Jelena (2021 թ․ հոկտեմբերի 3). «Putin image-maker's role in billion-dollar cinema deal hidden offshore». International Consortium of Investigative Journalists. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  36. «Pandora Papers investigation exposes offshore assets of heads of state and government». South China Morning Post. Agence France-Presse. 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  37. Ольга Кутяева (2017 թ․ հուլիսի 6). «Власти Франции оштрафовали Rietumu Banka на 80 млн. EUR – Зарубежное право | Новости GSL News». GSL. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  38. «Российского программиста Александра Винника, арестованного в Греции по запросу Америки, судят во Франции. Новости. Первый канал» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  39. «They include Alcogal, a go-to law firm of the Latin American elite has created at least 14,000 shell companies and trusts in tax havens, more than any other offshore provider in the leaked documents». Twitter (անգլերեն). 2021 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  40. Medina, Brenda (2021 թ․ հոկտեմբերի 3). «When Latin America's elite wanted to hide their wealth, they turned to this Panama firm - ICIJ». ICIJ (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  41. «Тулешов приговорен к 21 году тюрьмы». Радио Азаттык (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  42. «Бывший топ-менеджер ВЭБа Ильгиз Валитов заставил его переписать 40% компании на офшор Фарита Газизуллина» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  43. «Минюст США обвинил Коломойского в краже миллиардов из его банка». РБК (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  44. Александр Алексеев (2021 թ․ հոկտեմբերի 6). «Продавцы секретности: 14 компаний-источников утечки «Досье Пандоры» – Зарубежное право | Новости GSL News». GSL. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 30-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
  45. 45,0 45,1 «Who are the firms at the heart of the Pandora Papers?». ICIJ. 2021 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  46. ICIJ [@ICIJorg] (October 3, 2021). «They include Alcogal, a go-to law firm of the Latin American elite has created at least 14,000 shell companies and trusts in tax havens, more than any other offshore provider in the leaked documents» (Թվիթ) – via Թվիթթեր.
  47. Medina, Brenda (2021 թ․ հոկտեմբերի 3). «When Latin America's elite wanted to hide their wealth, they turned to this Panama firm – ICIJ». ICIJ (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  48. «Hidden offshore treasures of rich and powerful revealed». The News International (անգլերեն). 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  49. «Leaders deny wrongdoing under the 'Pandora Papers' revelations». Euractiv. 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հունվարի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  50. Lawler, Dave (2021 թ․ հոկտեմբերի 4). «Pandora Papers: How leaders are Responding». Yahoo News. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  51. de Սիլվա, Charumini (2020 թ․ հոկտեմբերի 7). «Նախագահը պատվիրել է Pandora Papers-ի հետաքննությունը». Daily FT. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  52. «Հորդանանը մերժում է Pandora Papers-ի պահանջները որպես «աղավաղված»». France 24 (անգլերեն). 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հունվարի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  53. «Հնդկաստանը կհետաքննի « Pandora Papers-ի արտահոսք. Ֆինանսների նախարարություն». Times Now News (Indian English). 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  54. «【潘朵拉文件】梁振英未申報子公司 林鄭拒評 僅指申報制度「非常穩健」». 立場新聞. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  55. Muthiariny, Dewi Elvia (2021 թ․ հոկտեմբերի 4). «Airlangga, Luhut Respons to Pandora Papers Report». Tempo.co Անգլերեն տարբերակ. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  56. 56,0 56,1 «Կառավարություններ հետաքննություն սկսել այն բանից հետո, երբ Pandora Papers-ը ցույց է տալիս, թե ինչպես է էլիտան պաշտպանում հարստությունը». The Washington Post. 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  57. «Լիբանանի նախկին վարչապետ Դիաբն ասում է, որ հրաժարվել է «Pandora Papers»-ում նշված ընկերության բաժնետոմսերից». Reuters. 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  58. «Pandora Papers-ի արտահոսքը կոչ է անում քայլեր ձեռնարկել Ասիայում». The Seattle Times (ամերիկյան անգլերեն). 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  59. Tan, Vincent (2021 թ․ հոկտեմբերի 25). «Մալայզիայի կառավարությունը հանձնարարել գործակալություններին հետաքննել Pandora Papers-ի պահանջները, ասում է նախարարը». CNA. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 30-ին.
  60. «Pandora Papers. Մալայզիայի ֆինանսների նախկին նախարարն ասում է, որ ներդրումները օրինական են՝ ի պատասխան լրատվամիջոցների զեկույցի». CNA. 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 30-ին.
  61. Rising, David (2023 թ․ մարտի 3). «Pandora Papers-ի արտահոսքը կոչ է անում քայլեր ձեռնարկել Ասիայում». Seattle Times. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  62. Tan, Jolene (2021 թ․ հոկտեմբերի 5). «MAS-ն ուսումնասիրում է Pandora Papers-ի տեղեկատվությունը Asiaciti Trust-ի մասին, որը S'pore-ում հիմնված ընկերության մասին, որը նշված է արտահոսքի մեջ». The Straits Times. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 30-ին.
  63. Mahmud, Aqil Haziq (2021 թ․ նոյեմբերի 3). «Pandora Papers: No significant concerns over money laundering by Singapore institutions, says Lawrence Wong». CNA. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 30-ին.
  64. «Հայացք Pandora Papers-ում նշված համաշխարհային առաջնորդներին». Las Vegas Sun. 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 16 հոկտեմբերի 2021 թ.-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  65. «Pandora Papers-ից հետո ԵՄ-ն ասում է, որ ծրագրում է նոր կանոններ հարկերից խուսափելու դեմ». Reuters. 2021 թ․ հոկտեմբերի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հունվարի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  66. «Czech police promise to 'act upon' Pandora Papers, as revelations about prime minister become campaign topic». Washington Post (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0190-8286. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  67. «Billionaire Czech Leader Dismisses Pandora Papers Report as Election Ambush». Bloomberg.com (անգլերեն). 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  68. «Միլիարդատեր Չեխիայի առաջնորդը հերքում է Pandora Papers-ի զեկույցը որպես ընտրական որոգայթ». Bloomberg.com (անգլերեն). 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  69. Bray, Jennifer. «Pandora Papers. Կառավարությունը կշարժի փակել բոլոր բացերը – Varadkar». The Irish Times (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հունվարի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  70. «Պանդորայի փաստաթղթերը. Ռուսաստանը հերքում է Պուտինին առնչվող տեղեկատվության արտահոսքը». Al Jazeera (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  71. «Pandora Papers. Ուկրաինայի առաջնորդը փորձում է արդարացնել օֆշորում հաշիվներ». Al-Jazeera. 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  72. Цензор.НЕТ (2021 թ․ հոկտեմբերի 4). «"Предмета для скандала нет, в Украине уже скоро владельцы ларьков будут иметь офшорные компании", - Сергей Лещенко. ВИДЕО». Цензор.НЕТ (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  73. «Լոպես Օբրադորն ասում է, որ Պանդորայի փաստաթղթերում Մեքսիկայի քաղաքացիները պետք է հետաքննվեն». Reuters. 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  74. Cenziper, Debbie; Fitzgibbon, Will; Georges, Salwan (2021 թ․ հոկտեմբերի 4). «Օտարերկրյա փողերը գաղտնի հեղեղում են ԱՄՆ-ի հարկային դրախտները։ Դրա մի մասը աղտոտված է։». The Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  75. Kaplan, Juliana (2021 թ․ հոկտեմբերի 4). «Օսկար Մայերի ժառանգը, ով նվիրել է Անհավասարության դեմ պայքարելու նրա հարստությունը բացատրում է, թե ինչու Հարավային Դակոտան դարձավ Ամերիկայի 360 միլիարդ դոլար արժողությամբ գաղտնի հարկային դրախտը և ինչպես է այն բացահայտում ԱՄՆ-ը որպես աշխարհի «թույլ օղակ»». Business Insider. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  76. Michel, Casey (2021 թ․ հոկտեմբերի 5). «The United States of Dirty Money». The Atlantic. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  77. Garment, Suzanne (2021 թ․ հոկտեմբերի 5). «Pandora Papers-ը Հարավային Դակոտային դրել է տհաճ ընկերության մեջ։ Ահա թե ինչու». NBC News. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  78. Ivanova, Irina (2021 թ․ հոկտեմբերի 6). «ԱՄՆ-ի ամենամեծ հարկային դրախտը։ Հարավային Դակոտա, ասում է Pandora Papers-ի հետաքննությունը». CBS News. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  79. «Pandora թերթերը բացահայտում են Հարավային Դակոտայի դերը որպես 367 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի հարկային ապաստարան». the Guardian. 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  80. «Panama's Pandora Papers snag Dominican leader». Dominican Today. 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  81. Reyes, Getzalette (2021 թ․ հոկտեմբերի 4). «Ministerio Público analiza la 'incipiente información revelada hasta el momento en los Pandora Papers'» [Public Ministry analyses the 'incipient information revealed so far by the Panama Papers']. La Prensa (Panamá) (իսպաներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  82. «Pandora Papers: Ministerio Público analiza información revelada en los 'Pandora Papers'». TVN. 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  83. Reyes, Getzalette (2021 թ․ հոկտեմբերի 4). «'La abogacía panameña ha ofrecido servicios corporativos de forma legítima', dice el Colegio Nacional de Abogados» ['Panamanian lawyers have offered corporate services in a legitimate manner' says the National College of Lawyers]. La Prensa (Panamá) (իսպաներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  84. «Pandora Papers: Colegio Nacional de Abogados se pronuncia por los 'Pandora Papers'». TVN. 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  85. Reyes, Getzalette (2021 թ․ հոկտեմբերի 4). «'La abogacía panameña ha ofrecido servicios corporativos de forma legítima', dice el Colegio Nacional de Abogados» [«Պանամայի իրավաբանները օրինական կերպով առաջարկել են կորպորատիվ ծառայություններ», - ասում է Իրավաբանների ազգային քոլեջը]. La Prensa (Պանամա) (իսպաներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  86. com/nacionales/Colegio-Nacional-Abogados-Pandora-Papers-video_0_5959654015.html «Pandora Papers. Colegio Nacional de Abogados se pronuncia por los «Pandora Papers»». TVN. 2021 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  87. 87,0 87,1 «'Pandora Papers', la nueva filtración de documentos del ICIJ | La Prensa Panamá». www.prensa.com. 2021 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  88. «El gobierno panameño se pone a disposición del ICIJ | La Prensa Panamá». www.prensa.com. 2021 թ․ հոկտեմբերի 2. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  89. «Pandora Papers: Panamá solicita diálogo con el ICIJ para evitar manchar el nombre del país». TVN. 2021 թ․ հոկտեմբերի 2. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  90. «Pandora Papers: El escenario local de los Pandora Papers: Casos de corrupción, dineros del chavismo y de tres expresidentes». TVN. 2021 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  91. «Panamá investigará las conductas de todos los implicados en los Pandora Papers | La Prensa Panamá». www.prensa.com. 2021 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  92. Panamá, GESE-La Estrella de. «Políticos panameños rechazan los Papeles de Pandora». La Estrella de Panamá. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  93. «Firma Alcogal crea oficina de transparencia». 2021 թ․ դեկտեմբեր. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  94. «Ecuador's Lasso Says He Cooperated With Pandora Papers Probe» (անգլերեն). Bloomberg News. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  95. «La Secretaría Antilavado abre una investigación por los Pandora Papers». Búsqueda (իսպաներեն). Montevideo. 2021 թ․ հոկտեմբերի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.