Կարմիրգյուղի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Գեղարքունիքի մարզ)
Այս հոդվածը ներկայացնում է Գեղարքունիքի մարզի Կարմիրգյուղ գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 137 հուշարձան (10 միավոր)։
հուշարձան | կառուցված | վայր, հասցե | կոորդ | համարանիշ | նշան. | հավելյալ նշումներ | պատկեր |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Ամրոց «Ծաղկավան» | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 3 կմ հվ-աե | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | ամրոցի հվ կողմում կառուցված «Ծաղկավան» սրբատեղիում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Ամրոց «Քանագեղ» | մ.թ.ա. 2 հզ - 17 դ. | 8 կմ հս-աե | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Գյուղատեղի «Քանագեղ» («Մանուչարի դոլակներ») | 7-17 դդ. | — | Հ | ամրոցից աե | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Եկեղեցի Սբ. Գևորգ | 13-14 դդ., վրկնգ.՝ 16-17 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Գավիթ | 13-14 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | եկեղեցու հվ պատի տակ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | եկեղեցու բեմին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16 դ. | — | Հ | եկեղեցու բեմին, երկատված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Մատուռ. Քանագեղի փոքր մատուռը | 13-14 դդ. | — | Հ | Սբ. Գևորգ եկեղեցուց ամ, կից գավթին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | աե պատի տակ, ներքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Մատուռ Սբ. Խաչ | 13 դ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Գերեզմանոց | 9-17 դդ. | — | Հ | Սբ. Խաչ մատուռի շուրջը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | մատուռից հս-ամ, մամռապատ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | երկատված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | մատուռի մուտքից ձախ, խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | մատուռից հվ, ամրացված գետնին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | մատուռից հվ, երկատված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | մատուռից 40 մ աե, ցածր պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | մատուռից հվ, քանդակված տձև քարաբեկորին վրա | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին, քանդակները վնասված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 11 դ. | — | Հ | մատուռից հս-ամ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | մատուռից 50 մ հվ, ընկած գետնին, ստորին մասը կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | մատուռից հվ-ամ, ընկած գետնին, խիստ հողմնահարված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | մատուռից հվ, ընկած գետնին, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 13-14 դդ. | — | Հ | կանգնեցված բնական ժայռաբեկորին, վերնամասը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 13-14 դդ. | — | Հ | մատուռից հս, եռաստիճան պատվանդանին, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 13-14 դդ. | — | Հ | մատուռի մուտքից ձախ, խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 13-14 դդ. | — | Հ | մատուռի մուտքի մոտ, կոտրտված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 13-14 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին, ստորին աջ անկյունը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14 դ. | — | Հ | ընկած գետնին, ջարդոտված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14 դ. | — | Հ | թեքությամբ խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | մատուռից հվ-ամ, կանգնեցված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | կլորավուն | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | մատուռից ամ, կանգնեցված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | մատուռից հս, կանգնեցված հողի մեջ, մամռապատ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | մատուռից հս, կանգնեցված հողի մեջ, մամռապատ, ստորին ձախ մասը կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | մատուռի հվ պատի մոտ, կանգնեցված հողի մեջ, վերին աջ անկյունը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | մատուռից հվ, ընկած գետնին, ջարդոտված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | մատուռից հվ, ընկած գետնին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | խրված հողի մեջ (ընկած), խիստ մամռապատ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | խրված հողի մեջ (ընկած), խիստ մամռապատ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | մատուռից 50 մ հվ, կանգնեցված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | մատուռից հվ, մամռապատ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | մատուռից հվ, մամռապատ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | մատուռից 50 մ հվ, կանգնեցված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | 50 մ հվ, կանգնեցված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Այլահդադի | 15 դ. | — | Հ | մատուռից հս, բարձր պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15 դ. | — | Հ | մատուռից հս, պատվանդանին, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15 դ. | — | Հ | ատուռից հվ, կանգնեցված քարաբեկորին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15 դ. | — | Հ | մատուռից հվ-ամ, ընկած գետնին, վերնամասը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15 դ. | — | Հ | փոքր մատուռի մուտքի մոտ, ընկած գետնին, վերին ձախ մասը կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15 դ. | — | Հ | փոքր մատուռից հս, քարե ցանկապատի մոտ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | մատուռից հս-ամ, կանգնեցված բնական ժայռաբեկորին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին, վերին մասը չի պահպանվել | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16 դ. | — | Հ | փոքր մատուռի մոտ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Աստվածատուրի | 16-17 դդ. | — | Հ | փոքր մատուռից հվ, հենած քարե ցանկապատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Գերեզմանոց | 15-18 դդ. | Հվ-աե մասում | — | Տ | Սբ. Խաչ (Սբ. Վահան) կոչվող մատուռի մոտ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | աե կողմում, պատվանդանից իջեցված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին, մասամբ հողմնահարված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին, հողմնահարված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | դրված է որպես տապանաքար | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | աե եզրին, խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | աե եզրին, խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | ամրացված գետնին, մամռապատ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | աե կողմում, ստորին մասը կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14 դ. | — | Հ | ընկած գետնին, մամռապատ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14 -15 դդ. | — | Հ | աե եզրին, ստորին մասը կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14 -15 դդ. | — | Հ | տեղահանված և բետոնով ամրացված ժամանակակից գերեզմանի վրա | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14 -15 դդ. | — | Հ | աե եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14 -15 դդ. | — | Հ | աե եզրին, խրված հողի մեջ, մամռապատ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | աե կողմում, պատվանդանից իջեցված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Շահնազարի | 1461 թ. | — | Հ | ընկած գետնին, երկատված, ստորին մասը չի պահպանվել | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | աե եզրին, խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Սարգիս սարկավագի | 16 դ. | — | Հ | ընկած գետնին, երկատված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1504 թ. | — | Հ | պատվանդանին, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Իշխանի | 1505 թ. | — | Հ | ատուռից հս-ամ, ամրացված գետնին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1505 թ. | — | Հ | ընկած գետնին, թվակիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Ղուլիկի, Թեոդորոսի | 1529 թ. | — | Հ | պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Ղուլիկի, Թեոդորոսի | 1529 թ. | — | Հ | պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Սանդուխտի | 1540 թ. | — | Հ | պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Հուռումսիմի | 1540 թ. | — | Հ | պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար նասիպ Սակլթանի և նրա որդու | 1540 թ. | — | Հ | պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Մատուռ Սբ. Խաչ (Սբ. Վահան) | 16 դ. | — | Տ | գերեզմանոցի աե եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | մուտքից ձախ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Մաթոս քահանայի | 1505 թ. | — | Հ | ագուցված ամ պատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1544 թ. | — | Հ | ագուցված ամ պատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Գերեզմանոց | 9-17 դդ. | հվ-ամ մասում | — | Տ | գյուղի գործող գերեզմանոցի հվ կողմում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Ղասումի | 1555 թ. | — | Հ | ընկած պատվանդանի մոտ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16-17 դդ. | — | Հ | աե կողմում, ընկած գետնին կազմող՝ Քիրամ (ենթադրաբար) | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16-17 դդ. | — | Հ | աե եզրին, ամրացված գետնին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16-17 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին, վերնամասը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 17 դ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Խաչքար Մելիքխաթունի | 1607 թ. | — | Հ | ընկած գետնին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1621 թ. | — | Հ | ամրացված գետնին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին | 10 դ., | գ. մ. | — | Տ | վրկնգ.՝ 17դ., 19դ., 1980-ական թթ. | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Զանգակատուն | 1900 թ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | հենած եկեղեցու պատին, գլխիվայր ստորին ձախ եզրը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | հենած զանգակատան սյանը, գլխիվայր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15 դ. | — | Հ | ավանդատանը, վերնամասը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1491 թ. | — | Հ | ագուցված եկեղեցու հվ պատի որմնասյանը, ներկված, թվակիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1541 թ. | — | Հ | հենած եկեղեցու պատին կազմող՝ Մելիքսէթ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1565 թ. | — | Հ | հենած զանգակատան պատին, գլխիվայր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Խաթունփաշի | 1567 թ. | — | Հ | ագուցված եկեղեցու ամ պատին, մեջտեղից կոտրված կազմող՝ Մելիքսէթ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16 դ. | — | Հ | եկեղեցու ամ պատի մոտ, վերին աջ անկյունը` կոտրված, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16 դ. | — | Հ | ագուցված զանգակատան հվ ճակատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16-17 դդ. | — | Հ | ագուցված եկեղեցու հվ պատի որմնասյանը, ներկված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1651 թ. | — | Հ | ագուցված հս պատին, մկրտարանի խորշում, ստորին մասը կոտրված, թվակիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Եկեղեցի Սբ. Գրիգոր | 15 դ. | գ. մ. | — | Տ | Վարդան Հովհաննիսյանի տան մոտ, կիսավեր | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Գերեզմանոց «Խաչեր» | 15-18 դդ., վրկնգ.՝ 1976 թ. | — | Տ | Խաչքարերն ու տապանաքարերը հիմնականում վերաբերում են Կարմիրգյուղի Մելիք Փիրհամզայի տոհմին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | եկեղեցում, ընկած գետնին, ստորին մասը չի պահպանվել | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | կանգնեցված Վարդան Հովհաննիսյանի տնամերձր քարե ցանկապատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16 դ. | — | Հ | պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16 դ. | — | Հ | պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16 դ. | — | Հ | եկեղեցու հվ պատի մոտ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16 դ. | — | Հ | պատվանդանին, Վարդան Հովհաննիսյանի տնամերձ հողամասում, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1501 թ. | — | Հ | պատվանդանին, արձանագիր պատվիրատու՝ Արապշա իշխան | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1502 թ. | — | Հ | ցածր պատվանդանին, թվակիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1504 թ. | — | Հ | պատվանդանին, թվակիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Զոհրապի | 1505 թ. | — | Հ | ցածր պատվանդանին, կազմող՝ Գրիգորէս եպիսկոպոս | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Էլիխանի | 1505 թ. | — | Հ | պատվանդանին, Վարդան Հովհաննիսյանի տնամերձ հողամասում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1523 թ. | — | Հ | պատվանդանին, վերին աջ անկյունը` կոտրված, թվակիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Արզուքանի, Խաթուն փաշի | 1537 թ. | — | Հ | ընկած գետնին, քիվը և ստորին մասը կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Դովլաթի | 1546 թ. | — | Հ | եկեղեցու հվ պատի տակ, խրված հողի մեջ, քիվը կոտրված կազմող՝ Մելիքսէթ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Մելիք աղայի և ծնողաց | 1549 թ. | — | Հ | պատվանդանին կազմող՝ Մելիքսէթ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 16-17 դդ. | — | Հ | եկեղեցու մուտքի մոտ, ընկած գետնին, կիսով թաղված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար Ազարիա սարկավագի | 16-17 դդ. | — | Հ | եկեղեցու ամ պատի մոտ, խրված հողի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Դամբարանադաշտ «Կողի տակ» | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 1 կմ հվ-աե | — | Հ | Կարմիրգյուղ-Սարուխան գյուղամիջյան ճանապարհից ձախ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Դամբարանադաշտ «Նաշի դար» | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 0,5 կմ ամ | — | Հ | գյուղի գործող գերեզմանոցից հվ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Մատուռ Թուխ Մանուկ | 19-20 դդ. | հվ-աե մասում | — | Տ | գյուղի գործող գերեզմանոցի տարածքում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Մատուռ «Վարվառա» | 11-13 դդ. | աե մասում | — | Տ | վրկնգ.՝ 1974 թ. | Լուսանկար վերբեռնել
|
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|