«Մարտունու շրջան (Արցախ)»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ →Բնական պայմանները: clean up, փոխարինվեց: : → ։ (17), → (2) oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
| Տող 26. | Տող 26. | ||
|Լեզու = |
|Լեզու = |
||
|Լեզուներ = |
|Լեզուներ = |
||
|Բնակչություն = 23500<ref name="census">[http://census.stat-nkr.am/nkr/1-4.pdf |
|Բնակչություն = 23500<ref name="census">[http://census.stat-nkr.am/nkr/1-4.pdf Արցախի Հանրապետության բնակչության մարդահաշիվ]</ref> |
||
|Մարդահամարի թվական = 2008 |
|Մարդահամարի թվական = 2008 |
||
|Տոկոսը բնակչությունից = |
|Տոկոսը բնակչությունից = |
||
| Տող 80. | Տող 80. | ||
{{Ծանցանկ}} |
{{Ծանցանկ}} |
||
{{ |
{{Արցախ-անավարտ}} |
||
{{Մարտունու շրջան}} |
{{Մարտունու շրջան}} |
||
{{ԼՂՀ վարչական բաժանում}} |
{{ԼՂՀ վարչական բաժանում}} |
||
16:29, 1 Ապրիլի 2014-ի տարբերակ
 | |
|---|---|
| Երկիր |  Արցախ |
| Կարգավիճակ | Արցախի Հանրապետության շրջան |
| Վարչկենտրոն | Մարտունի |
| Բնակչություն | 23 500 մարդ (2008)[1] |
| Տարածք | 951 կմ² |
 | |
 | |
| gov.nkr.am/hy/regions/details/49/ | |
Մարտունու շրջան, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության 8 շրջաններից մեկն է։ Շրջանի մակերեսը կազմում է 951 կմ², բնակչությունը՝ 23.157 մարդ (2005 թ.[3])։ Շրջկենտրոնը համանուն Մարտունի քաղաքն է։
Վարանդան հյուսիսից սահմանակցում է Խաչենին, արևելքից Շուշիին և հարավարևմուտքից՝ Դիզակին։
Բնական պայմանները
Մարտունու շրջանի տարածքի զգալի մասը հարթավայրային է և ծովի մակերևույթից ունի մինչև 400մ բարձրություն։ Շրջանի հարթավայրային մասում, հատկապես Մարտունի քաղաքում, Կուրապատիկնոյի, Գևորգավանի, Աղբուռունի, Ալաբալու հատվածներում կլիմայական պայմանները չոր մերձարևադարձային են, մթնոլորտային տեղումները սակավ, ձյան կայուն շերտ համարյա չի լինում։ Շրջանի արևմտյան կեսը նախալեռնային, թույլ թեքություն ունեցող մակերևույթ ունի, այստեղի կլիմայական պայմանները առավել նպաստավոր են գյուղատնտեսության համար։ Մարտունու շրջանի տարածքով հոսող գետերից ջրառատը Վարանդան է՝ իր Ամարաս վտակով։ Այն թափվում է Արաքս գետը։ Նշանավորը Խոնաշենն է, որը, սկիզբ առնելով Բովուրխանի լեռնալանջերից, անցնում է Մարտունի քաղաքով և կորչում Արցախի հարթավայրում։ Շրջանի արևմտյան նախալեռնային հատվածը գեղատեսիլ է, հարուստ պտղատու ծառատեսակներով, անտառներով, զուլալ հետակներով ու սառնորակ աղբյուրներով։ Մարտունու ընդերքը հարուստ է կրաքարի, բազալտի, մարմարի, գրանիտի, կավի պաշարներով։ Մարմարի պաշարներով հարուստ է Նորշեն, գրանիտի պաշարներով՝ Ննգի, կավի պաշարներով՝Ննգի ու Ղավախան գյուղերի շրջակայքը։ Արևմտյան մասում շրջանը սահմանակից է Ասկերանին, հարավային մասում՝ Հադրութի շրջաններին, արևելյան ու հարավարևելյան մասերում Ֆիզուլուն, իսկ հյուսիսային մասում Աղդամի շրջաններին։ Տարածքում պահպանվել են հայկական պատմաճարտարապետական 353 հուշարջան, որոնցից կանգունը և հնագույնը Ամարասի վանքն է։ Վանքը կառուցվել է 4-րդ դաիլ սկզբին Գրիգոր Լուսավորչի, այնուհետև՝ նրա պոռ Գրիգորիս եպիսկոպոսի կողմից։ Շրջանի պատմաճարտարապետական մյուս հուշարձաններից նշանավոր են՝ Ճարտար գյուղի Եղիշեի, Հերհեր գյուղի Ս. Գրիգորիս, Մավաս գյուղի վանքերը, Բերդաշենի ամրոցները, Մեծ Նահատակ, Ս. Աստվածածին եկեղեցիները, Հացի գյուղի Ս. Աստվածածին եկեղեցին ու դպրոցի հին շենքը, Թաղավարդ գյուղի անտառածածկ սարի վրա գտնվող Ղևոնդաց անապատի հուշարձանները, Կաղարծի գյուղի Թարգմանչաց եկեղեցին և այլ հնություններ։ Շրջանում կա քաղաքական 1 համայնք, գյուղական 35 համայնք և 38 բնակավայր։
Գյուղերից առավել խոշորներն են Ճարտարը, Բերդաշենը, Գիշին, Թաղավարդը, Մաճկալաշենը, Խնուշինակը, Հերհերը, Աշանը, Քերթը։ Մարտունու շրջանը գյուղատնտեսության զարգացման համար առավել նպաստավոր պայմաններ ունեցող շրջաններից է։ Ունի բազմաճյուղ գյուղատնտեսություն՝ հացահատիկի մշակություն, այգեգործությունև պտղաբուծություն, անասնապահություն՝ իր բոլոր ենթաճյուղերով։
Ծանոթագրություններ
| |||||||||||||
| |||||||||||||||||
