Մարտունի (Արցախ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
HS Disambig.svg Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մարտունի
Քաղաք
ադրբ.՝ Xocavənd
Martuni010a.JPG
Մարտունու կենտրոնական փողոցներից մեկը
ԵրկիրԱրցախ Արցախ
Տվյալ կարգավիճակում1923 թվականից
ԲԾՄ390±1 մետր
Բնակչություն6200[1] մարդ (2011)
Ազգային կազմՀայեր
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականունմարտունեցի
Ժամային գոտիUTC+4
Հեռախոսային կոդ+374 47 (8)
##Մարտունի (Արցախ) (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն)
Red pog.png
Արցախի Հանրապետության քարտեզը, որտեղ մուգ շագանակագույնով պատկերված են Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները, իսկ մարմնագույնով՝ Արցախի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները 2021 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ[2]

Մարտունին քաղաք է Արցախի Հանրապետության արևելյան մասում, Մարտունու շրջանի վարչական կենտրոնն է։ Գտնվում է հանրապետության հարավարևելյան հատվածում, Մայրաքաղաք Ստեփանակերտից գտնվում է 58 կմ հեռավորության վրա։

Մարտունի համայնքում ընդգրկված են Կաքավաձոր և Քաջավան գյուղերը։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համայնքը հարթավայրային է, ունի 8243,64 հա տարածք, որից 5466,61 հա գյուղատնտեսական նշանակության, 2364,73 հա անտառային հողեր։

Համայնքի տարածքում առկա են թվով 2 աղբյուրներ` «Քյահրիզ» և «Ավոյի աղբյուր»։ Մարտունի քաղաքում կան 2 չգործող ջրահավաք սրահներ։ Ոռոգման ջրի համար առկա են 21 արտեզյան ջրհորներ, որոնցից 6 գործող, իսկ խմելու ջրի համար՝ 5 գործող արտեզյան ջրհորներ։

Համայնքի տարածքում առկա են կրաքարի և կավի հանքային պաշարներ։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2015 թվականին Մարտունի համայնքի բնակչության թվաքանակը կազմում է 5705 մարդ, կա 1624 տնտեսություն։

Բնակավայրի ազգաբնակչության փոփոխությունը[3].

Տարի 2008 2009 2010
Բնակիչ 4971 5241 5352

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչությունը հիմնականում աշխատում է տարբեր պետական հիմնարկներում, շրջկենտրոնի պետական և մասնավոր հիմնարկ-ձեռնարկություններում, ինչպես նաև զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ` հողագործությամբ և անասնապահությամբ։

Պատմամշակութային հուշարձաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համայնքի պատմամշակութային հուշարձաններն են` Ս. Մեծն Ներսես եկեղեցի (XX դ.), Գևորգավանի ռուսական եկեղեցի (XIX դ.):

Հասարարակական կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2015 թվականի դրությամբ համայնքում գործում էր քաղաքապետարան, «Մարտունու մշակույթի և երիտասարդության կենտրոն» ՊՈԱԿ, Մարտունու մշակույթի տուն, շրջանային հիվանդանոց, կար 2 դպրոց` 1 հոսքային և 1 հիմնական, որտեղ սովորում էին 765 աշակերտներ, և Մարտունու Ա. Խաչատրյանի անվան երաժշտական դպրոց, համայնքն ուներ 2 պետական մանկապարտեզ, որտեղ ընդհանուր առմամբ մանկապարտեզ հաճախում են 333 երեխաներ[4]։

Առողջապահություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2013 թ.-ին Հայաստան համահայկական հիմնադրամն ԱՄՆ Արևելյան շրջանի (Նյու Յորք) իր տեղական մարմնի հովանավորությամբ Մարտունի քաղաքում կառուցել է հիվանդանոց[5]։

Հայտնի անձինք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. [1] стр. 24-25
  2. Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը, (արխիվացված 05․04․2021թ․)
  3. «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն. Բնակչություն ըստ համայնքների»։ Վերցված է 2021 Մայիսի 1 
  4. Ղահրամանյան Հակոբ (2015)։ Տեղեկաատու Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի։ Երևան։ էջ 218 
  5. Նորակառույց հիվանդանոց Մարտունիում