Թրոմս

Թրոմս; նորվ.՝ Troms, սաամ.՝ Romsa
Դրոշ	Զինանշան
;	;
Երկիր	Նորվեգիա
Կարգավիճակ	կոմսություն
Մտնում է	Հյուսիսային Նորվեգիա
Ներառում է	25 համայնք
Վարչկենտրոն	Թրոմսյո
Խոշորագույն քաղաք	Թրոմսյո
	Ռոնալդ Րինդեսթու
Բնակչություն (2013թ.);	160 418 (15 տեղ)
Խտություն	6,20 ( 16 տեղ)
Տարածք	25 863 (4 տեղ)
Հիմնադրված է	1886 թ.
Սահմանակցում է	Ֆինմարք, Նուռլան, Լապլանդիա և Նորրբոտտեն
Ժամային գոտի	CET (UTC+1, ամռանը UTC+2
Փոխարինեց	Troms og Finnmark?
ISO 3166-2 կոդ	19
	tromsfylke.no
	Թրոմս Վիքիպահեստում

Թրոմս (նորվ.՝ Troms, սաամ.՝ Romsa), կոմսություն Նորվեգիայում։ Գտնվում է երկրի հյուսիսում։ Սահմանակից հարավ-արևմուտքից Նուռլան, հյուսիս-արևելքից Ֆինմարք կոմսություններին։ Ունի պետական սահման հարավից Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի հետ։ Արևմուտքից ափերը ողողվում են Նորվեգական ծովի ջրերով (Ատլանտյան օվկիանոս)։ Կոմսության ամբողջ տարածքը տեղավորված է Հյուսիսային բևեռային շրջանից հյուսիս։ Որպես Նորվեգիայի վարչական միավոր՝ կազմավորվել է 1866 թվականին։

Վարչական կենտրոնը Թրոմսյո քաղաքն է, որը նաև համանուն համայնքի կենտրոնն է։ Մյուս խոշոր քաղաքներն են Ֆինենսը, Հարսթադը, Շերվյեը։ Կոմսությունում գործում են Թրոմսյո, Էվենս (Հարսթադ) միջազգային և մի շարք փոքր օդանավականներ։

Որպես վարչատարածքային միավոր՝ Թրոմսը գոյություն ունի 1866 թվականից, երբ Սենյան և Թրոմսյոն, առանձնացվելով Ֆինմարքից, մտցվեցին Թրոմսի կազմի մեջ։ Հանդիսանում է ձկնաարդյունաբերության խոշոր կենտրոն։

Բնակչության ազգային կազմի գերակշիռ մասը նորվեգացիներ են։ Այստեղ բնակվում են նաև սաամներ, քվեններ և այլ ազգություններ։

Թրոմս կոմսությունում գործում են մի շարք բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ, որոնցից առավել հայտնիներն են Թրոմսյոյի համալսարանը և Հարսթադի բարձրագույն դպրոցը։

Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մինչ 1919 թվականը կոմսությունը կոչվում էր Թրոմսյո։ 2006 թվականի հուլիսի 1-ին կոմսության հյուսիսսաամերեն Romsa անվանումը նույնպես ստացավ պաշտոնական կարգավիճակ։ Ներկայումս Թրոմս և Րոմսա անվանումները իրավահավասար են^[3]։

Կոմսությունը և վարչական կենտրոնը կոչվել են Թրոմսեա փոքր կղզու անունով, որի շուրջ էլ ձևավորվել են։ Գոյություն ունի «Թրումս» բառի մի քանի ստուգաբանություն, որոնցից մեկի համաձայն այն հնարավոր է առաջացած լինի նաև Նորվեգիայի տարածքում հոսող համանուն գետի անունից, ինչը թարգմանաբար նշանակում է «հզոր հոսք»։ Մեկ այլ տեսակետի համաձայն՝ նախկինում Թրոմսեա փոքր կղզին կոչվում էր Lille Tromsøya (Փոքր Թրոմսեա), քանի որ մոտ էր գտնվում համանուն մեծ կղզուն (ներկայումս այն կոչվում է Սյոր-Քավալոյ)։

Զինանշան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թրոմս կոմսությունը ժամանակակից զինանշանը հաստատվել է 1960 թվականին, բայց ունի հին պատմություն։ Զինանշանի վրա պատկերված է 1313 թվականին մահացած Բյարկիոյի իշխանի զինանշանը՝ «արծվառյուծ»։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թրոմսը տեղակայված է Սկանդինավյան թերակղզու հյուսիսային մասում։ Լինելով Եվրոպայի խիտ բնակեցված տարածքներից հեռու՝ այն հանդիսանում է մայրցամաքի քիչ աղտոտված վայրերից։ Ունի խսիտ կտրտված ափեր Նորվեգական ծովում, որտեղ ունի ժայռապատ բազմաթիվ կղզիներ։ Խոշոր կղզիներն են (հարավից-հյուսիս) Հինյոյա (մի մասը գտնվում է Նուռլան կոմսությունում), Գրությա, Սենյա, Սյոր-Քավալոյ, Ռինքվասեի, Ռեյնյա, Վանեա և Արնեա։ Նշված կղզիներից որոշները, օրինակ Սենյան, ունեն ժայռապատ ուղղահայաց ափեր։ Կոմսության տարածքում են գտնվում նաև մի քանի ֆյորդեր, որոնցից խոշորներն են՝ Բալսֆյորդը, Անֆյորդը, Մալանգենը, Ուլսֆյորդը, Լյունգենը և Քվենանգենը։ Կոմսության կենտրոնական մասում է գտնվում Ալթևաթն խոշոր լիճ։

Կոմսության ամբողջ տարածքում կարելի է հանդիպել լեռների, որոնցից ամենաբարձրն ու գրավիչը Լյունգենյան ալպերն են (նորվ.՝ Lyngsalpene): Լեռնաշղթայի վրա գտնվում են մի քանի սառցադաշտեր և կոմսության ամենաբարձր լեռը՝ Յիհքեվարեն (նորվ.՝ Jiekkevarre), որն ունի 1833 մետր բարձրություն։ Ամենախոշոր գետ Մոլսելվան է։ Այստեղ են գտնվում նաև մի բազմաթիվ գեղեցիկ ջրվեժներ և երկար քարանձավներ։