Լև Պոլուգաևսկի
Լև Պոլուգաևսկի | |
---|---|
ռուս.՝ Лев Абрамович Полугаевский | |
Պետություն(ներ) | ԽՍՀՄ |
Ծննդյան ամսաթիվ | նոյեմբերի 20, 1934[1] |
Ծննդավայր | Մոգիլյով, Բելառուսական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
Մահվան ամսաթիվ | օգոստոսի 30, 1995[2] (60 տարեկան) |
Մահվան վայր | Փարիզ, Ֆրանսիա[1] |
Կոչում | գրոսմայստեր, միջազգային վարպետ և ԽՍՀՄ շախմատի սպորտի վարպետ |
365chess | Lev_Polugaevsky |
Chesstempo համար | 244486 |
ICCF համար | 244486 |
Մասնակցել է | Շախմատային օլիմպիադա 1966[3], Շախմատային օլիմպիադա 1968[3], Շախմատային օլիմպիադա 1970[3], Շախմատային օլիմպիադա 1978[3], Շախմատային օլիմպիադա 1980[3], Շախմատային օլիմպիադա 1982[3] և Շախմատային օլիմպիադա 1984[3] |
Պարգևներ և մրցանակներ | |
Lev Polugaevsky Վիքիպահեստում |
Լև Աբրամովիչ Պոլուգաևսկի (ռուս.՝ Лев Абра́мович Полугае́вский, նոյեմբերի 20, 1934[1], Մոգիլյով, Բելառուսական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - օգոստոսի 30, 1995[2], Փարիզ, Ֆրանսիա[1]), խորհրդային շախմատիստ, գրոսմայստեր (1962), ԽՍՀՄ հավաքականի կազմում Համաշխարհային շախմատային օլիմպիադաների վեցակի հաղթող, ԽՍՀՄ հավաքականի կազմում աշխարհի առաջին թիմային առաջնության հաղթող (1985), ԽՍՀՄ առաջնությունների և աշխարհի առաջնության մրցաշարերի կրկնակի մասնակից, ԽՍՀՄ կրկնակի չեմպիոն (1967, 1968), շախմատի սկզբնախաղերի մասին մի քանի գրքերի հեղինակ, ԽՍՀՄ սպորտի վարպետ (1954)։ ՀԽՍՀ սպորտի վաստակավոր վարպետ։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Լև Պոլուգաևսկին ծնվել է Բելառուսական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության Մոգիլյով քաղաքում։ Հայրենական մեծ պատերազմի սկզբին Պոլուգաևսկիների ընտանիքը տարհանվել Կույբիշև (Սամարա)։ Լևը յոթ տարեկանից սկսել է հետաքրքրվել շախմատով։ Այդ ժամանակ քաղաքում բնակվում էին երկրի բազմաթիվ անվանի շախմատիստներ, իսկ թաղային սպայի տանը ուժեղ մրցաշարեր էին անցկացվում։ Լևը սովորել թիվ 6 տղամարդկանց դպրոցում և հաճախել է պիոներների պալատ։ 1948 թվականի մայիսի 18-ին «Պիոներսկայա պրավդա» թերթում լույս է տեսել Լևի հոդվածը, որով նա ողջունել է աշխարհի նոր չեմպիոն Միխայիլ Բոտվիննիկին՝
Վաղ պատանեկության տարիներին Պոլուգաևսկին մասնակցել է շախմատի նամակագրության մրցույթների։ 1950 թվականին դարձել է «Շախմատը ԽՍՀՄ»-ում ամսագրի № 43 նամակագրության մրցաշարի հաղթող (18-ից 14½, առանց պարտության)։ 1956 թվականին ավարտել է Կույբիշևի արդյունաբերական ինստիտուտը, որից հետո հինգ տարի աշխատել է Կուիբիշևի ավտոտրակտորային էլեկտրական սարքավորումների և կարբյուրատորների գործարանում։
ԽՍՀՄ հավաքականի կազմում մասնակցել է 7 շախմատային օլիմպիադայի, աշխարհի և Եվրոպայի թիմային առաջնությունների։ 1970 թվականին Բելգրադում տեղի ունեցած ԽՍՀՄ հավաքականն ընդդեմ աշխարհի հավաքականի («Դարի մրցաշար») մրցաշարում 4-րդ խաղատախտակի վրա զիջել է Վլաստիմիլ Հորտին։
Միջզոնալ մրցաշարեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- 1970, Պալմա դե Մալյորկա, 9-10 տեղ
- 1973, Պետրոպոլիս, 2-4 տեղ, լրացուցիչ մրցումներից հետո՝ 2 տեղ
- 1976, Մանիլա, 2-3 տեղ
- 1979, Ռիգա, 2 տեղ
- 1982, Տոլուկա, 4-7-րդ տեղ
- 1985, Բիել, 7-9-րդ տեղ, 1987
- 1987, Զագրեբ, 8-11-րդ տեղ
Հավակնորդների մրցաշարեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- 1974 թվականին նա քառորդ եզրափակիչ խաղում պարտվել է Անատոլի Կարպովին
- 1977 թվականին քառորդ եզրափակիչում հաղթել Էնրիկե Մեկինգին և ) և կիսաեզրափակիչում պարտվել է Վիկտոր Կորչնոյին
- 1980 թվականին քառորդ եզրափակչում հաղթել է Միխայիլ Տալին և կիսաեզրափակիչում պարտվել է Վիկտոր Կորչնոյին
Պոլուգաևսկին սկզբնախաղերի տեսության մեջ մեծ ներդրում է ունեցել։ Փակ սկզբնախաղերի մի շարք տարբերակներ կապված են նրա անվան հետ։ Գրոսմայստերը հատուկ ուշադրություն է դարձրել սիցիլիական պաշտպանությանը, մասնավորապես՝ Նայդորֆի տարբերակին, որն այժմ կոչվում է «Պոլուգաևսկու փոփոխված տարբերակ»՝ 1. e2-e4 c7-c5 2. Кg1-f3 d7-d6 3. d2-d4 c5:d4 4. Кf3:d4 Кg8-f6 5. Кb1-c3 a7-a6 6. Сc1-g5 e7-e6 7. f2-f4 b7-b5[4]։ Այդ երկարամյա աշխատանքի վերաբերյալ նա հրատարակել է գիրք՝ «Տարբերակի ծնունդը» վերնագրով[5]։
Պոլուգաևսկին եղել է Կարպովի խորհրդատու-մարզիչը Կորչնոյի հետ աշխարհի առաջնության խաղերում (1978 և 1981 թթ.)։ Երկար տարիներ եղել է ԽՍՀՄ շախմատի ֆեդերացիայի նախագահության անդամ, բարձրագույն որակավորման հանձնաժողովի նախագահ, Գրոսմայստերների խորհրդի անդամ։
1963 թվականի թվականի սկզբին գրոսմայստերն ամուսնացել է Մոսկվայի պետական համալսարանի շրջանավարտ Իրինա Պոլուգաևսկու հետ։ 1967 թվականի դեկտեմբերի 28-ին ծնվել է նրանց դուստրը՝ Եկատերինան[6]։
Պոլուգաևսկին երկար տարիներ ընկերություն է արել ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Վյաչեսլավ Տիխոնովի հետ։
Լև Պոլուգաևսկին մահացել է Փարիզի կլինիկաներից մեկում՝ քաղցկեղի պատճառով գլխուղեղի բարդ վիրահատությունից հետո։ Մինչև կյանքի վերջին րոպեները Լև Աբրամովիչի կողքին եղել է կինը։
Թաղվել է Փարիզում՝ Մոնպառնասի գերեզմանատանը։ Շախմատի ասպարեզում ունեցած ձեռքբերումների համար Լև Պոլուգաևսկին պարգևատրվել է Ժողովուրդների բարեկամության շքանշաններով (1981թ.) և Աշխատանքային արիության մեդալով (1985թ.):
Մրցաշարերի և խաղերի արդյունքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թվական | Քաղաք | Մրցաշար | + | − | = | Արդյունք | Տեղ |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1953 | Սարատով | ՌՍՖՍՀ առաջնություն | 15-ից-10½ | 2 | |||
Լենինգրադ | ԽՍՀՄ թիմային առաջնություն (6-րդ խաղատախտակ) | 7-ից-6½ | 1 | ||||
1954 | Դոնի Ռոստով | ՌՍՖՍՀ առաջնություն | 17-ից-9½ | 4-7 | |||
Լենինգրադ | Վարպետների և վարպետների թեկնածուների համամիութենական մրցաշար | 15-ից-12 | |||||
Ռիգա | ԽՍՀՄ թիմային առաջնություն (6-րդ խաղատախտակ) | 10-ից-8 | 1-2 | ||||
Գորկի | ԽՍՀՄ 22-րդ առաջնություն (կիսաեզրափակիչ) | 20-ից-7½ | 15-16 | ||||
1955 | Լենինգրադ | ՌՍՖՍՀ առաջնություն | 9-ից-12½ | 2-3 | |||
Վորոշլիվոգրադ | ԽՍՀՄ թիմային առաջնություն (2-րդ խաղատախտակ) | 16-ից-9½ | 5 | ||||
Մոսկվա | ԽՍՀՄ 23-րդ առաջնություն (կիսաեզրափակիչ) | 18-ից-11 | 4-5 | ||||
1956 | Լենինգրադ | ԽՍՀՄ 23-րդ առաջնություն | 8 | 4 | 5 | 17-ից-10½ | 5-7 |
Ուփսալա | ԽՍՀՄ ուսանողների թիմային առաջնություն (2-րդ խաղատախտակ) | 4-ից-1½ | |||||
Թբիլիսի | ԽՍՀՄ 24-րդ առաջնություն (կիսաեզրափակիչ) | 19-ից-10½ | 2-3 | ||||
1957 | Ռեյկյավիկ | ԽՍՀՄ ուսանողների թիմային առաջնություն (3-րդ խաղատախտակ) | 9-ից-8 | 1 | |||
Սվերդլովսկ | ԽՍՀՄ 25-րդ առաջնություն (կիսաեզրափակիչ) | 19-ից-12 | 2-3 | ||||
1958 | Ռիգա | ԽՍՀՄ 25-րդ առաջնություն | 6 | 3 | 9 | 18-ից-10½ | 5-6 |
Վիլնյուս | ԽՍՀՄ թիմային առաջնություն (2-րդ խաղատախտակ) | 9-ից-6½ | 1 | ||||
Երևան/Բաքու | ԽՍՀՄ 26-րդ առաջնություն (կիսաեզրափակիչ) | 15-ից-10 | 3 | ||||
Զագրեբ | ԽՍՀՄ - Հարավսլավիա, հանդիպում Բորիսլավ Միլիչի դեմ (7-րդ խաղատախտակ) | 2 : 1 | |||||
Սոչի | ՌՍՖՍՀ առաջնություն | 19-ից-12 | 2-4 | ||||
1959 | Թբիլիսի | ԽՍՀՄ 26-րդ առաջնություն | 7 | 4 | 8 | 19-ից-11 | 6 |
Վորոնեժ | ԽՍՀՄ 27-րդ առաջնություն (կիսաեզրափակիչ) | 17-ից-11 | 3 | ||||
Մարիանսկե Լազնե | Միջազգային մրցաշար | 15-ից-11½ | 1 | ||||
Մոսկվա | ԽՍՀՄ ժողովուրդների 2-րդ սպարտակիադա (2-րդ տախտակ) | 8-ից-4½ | |||||
1960 | Լենինգրադ | ԽՍՀՄ 27-րդ առաջնություն | 7 | 3 | 9 | 19-ից-11½ | 5 |
Մոսկվա | Միջազգային մրցաշար | 11-ից-5 | 6 | ||||
Համբուրգ | ԽՍՀՄ - Գերմանիա մրցախաղ | 7-ից-6½ | |||||
Վիլնյուս | ԽՍՀՄ 28-րդ առաջնություն (կիսաեզրափակիչ) | 17-ից-12 | 1-3 | ||||
Մոսկվա | ԽՍՀՄ թիմային առաջնություն (1-ին խաղատախտակ) | 7-ից-5 | 1 | ||||
1961 | Մոսկվա | ԽՍՀՄ 28-րդ առաջնություն | 6 | 4 | 9 | 19-ից-10½ | 7-8 |
Օբերհաուզեն | Եվրոպայի թիմային առաջնություն | 5 | 1 | 3 | 9-ից-6½ | 1 | |
Սոֆիա | ՌԽՖՍՀ -Բուլղարիա հանդիպումը Միլկո Բոբոցովի դեմ (1-ին խաղատախտակ) | 2 : 2 | |||||
Օմսկ | ԽՍՀՄ 29-րդ առաջնություն (կիսաեզրափակիչ) | 19-ից-12½ | 1 | ||||
Դոնի Ռոստով | Չիգորինի հուշամրցաշար | 11-ից-6½ | 4 | ||||
Բաքու | ԽՍՀՄ 29-րդ առաջնություն | 10 | 2 | 8 | 20-ից-14 | 2 | |
ԽՍՀՄ թիմային առաջնություն (3-րդ խաղատախտակ) | 5-ից-3½ | 1-2 | |||||
1962 | |||||||
1963 | |||||||
Լենինգրադ | 5 | 2 | 12 | 19-ից-11 | 7-8 | ||
1964 | |||||||
1965 | |||||||
Տալլին | ԽՍՀՄ 33-րդ առաջնություն | 9 | 1 | 9 | 19-ից-13½ | 2 | |
1966 | |||||||
1966/1967 | Թբիլիսի | ԽՍՀՄ 34-րդ առաջնություն | 6 | 5 | 9 | 20-ից-10½ | 8-9 |
1967 | |||||||
Խարկով | ԽՍՀՄ 35-րդ առաջնություն | 7 | 0 | 6 | 13-ից-10 | 1-2 | |
1968 | |||||||
1968/1969 | Ալմաթի | ԽՍՀՄ 36-րդ առաջնություն | 7 | 1 | 11 | 19-ից-12½ | 1-2 |
1969 | Վլադիմիր | ԽՍՀՄ չեմպիոնի կոչման համար հանդիպում Ալեքսանդր Զայցևի դեմ | 2 | 1 | 3 | 3½ : 2½ | |
Մոսկվա | ԽՍՀՄ 37-րդ առաջնություն | 7 | 1 | 14 | 22-ից-14 | 1-2 | |
1970 | Մոսկվա | ԽՍՀՄ չեմպիոնի կոչման համար հանդիպում Տիգրան Պետրոսյանի դեմ | 0 | 2 | 3 | 1½ : 3½ | |
Պալմա դե Մալյորկա | Միջազգային մրցաշար | 5 | 2 | 16 | 23-ից-13 | 9-10 | |
1971 | Բաքու | Ադրբեջանի առաջնություն (մրցույթից դուրս) | 13-ից-12½ | 1 | |||
Մար դել Պլատա | Միջազգային մրցաշար | 15-ից-13 | 1 | ||||
Դոնի Ռոստով | ԽՍՀՄ թիմային առաջնություն (2-րդ խաղատախտակ) | 7-ից-4 | |||||
Լենինգրադ | ԽՍՀՄ 39-րդ առաջնություն | 6 | 4 | 11 | 21-ից-11½ | 7-8 | |
1972 | Մոսկվա | Շախմատի համամիութենական օլիմպիադա (1-ին տախտակ) | 5-ից-2½ | ||||
Ոսկե Ավազներ | Եվրոպայի թիմային առաջնություն (1-ին տախտակ) | 6-ից-5 | 1 | ||||
Ամստերդամ | Միջազգային մրցաշար | 15-ից-12 | 1 | ||||
Կիսլովոդսկ | Միջազգային մրցաշար | 14-ից-11 | 1 | ||||
1973 | Տալլին | Միջազգային մրցաշար | 15-ից-10½ | 2 | |||
Մոսկվա | ԽՍՀՄ 3 թիմերի խաղային մրցաշար | 4-ից-3 | 1 | ||||
Հիլվերսում | Միջազգային մրցաշար | 14-ից-6 | 5-7 | ||||
Պետրոպոլիս | Միջզոնալ մրցաշար | 7 | 1 | 9 | 17-ից-11½ | 2-4[7] | |
Պորտորոժ | 3 գրոսմայստերների մրցախաղ | 8-ից-3½ | 2 | ||||
Մոսկվա | ԽՍՀՄ 41-րդ առաջնություն | 4 | 0 | 13 | 17-ից-10½ | 2-6 | |
1974 | Մոսկվա | Հավակնորդների մրցաշար Քառորդ եզրափակիչ խաղ Ա.Կարպովի դեմ |
0 |
3 |
5 |
0 : 3 |
[8] |
Լաս Պալմաս դե Գրան Կանարիա | Միջազգային մրցաշար | 15-ից-9½ | 4-7 | ||||
Զոլինգեն | Միջազգային մրցաշար | 14-ից-10 | 1-2 | ||||
Մոսկվա | ԽՍՀՄ գավաթ (2-րդ խաղատախտակ) | 9-ից-7 | 1 | ||||
Սոչի | Չիգորինի հուշամրցաշար | 15-ից-11 | 1 | ||||
Բելգրադ | ԽՍՀՄ - Հարավսլավիա խաղ | 6-ից-3 | |||||
Լենինգրադ | ԽՍՀՄ 42-րդ առաջնություն | 5 | 2 | 8 | 15-ից-9 | 3-4 | |
1975 | Բուդապեշտ | Միջազգային մրցաշար | 15-ից-10½ | 1-2 | |||
Ռիգա | ԽՍՀՄ ժողովուրդների VI սպարտակիադա (2-րդ տախտակ) | 9-ից-6½ | 1 | ||||
Մոնտիլյա | Միջազգային մրցաշար | 9-ից-9 | 1-2 | ||||
Մանիլա | Միջազգային մրցաշար | 10-ից-6 | 2-5 | ||||
Երևան | ԽՍՀՄ 43-րդ առաջնություն | 5 | 3 | 7 | 15-ից-8½ | 6-8 | |
1976 | Վինկովցի | Միջազգային մրցաշար | 15-ից-10 | 3-4 | |||
Մանիլա | Միջզոնալ մրցաշար | 7 | 1 | 11 | 19-ից-12½ | 2-3 | |
Սոչի | Չիգորինի հուշամրցաշար | 15-ից-10 | 1-2 | ||||
Մոսկվա | ԽՍՀՄ 44-րդ առաջնություն | 6 | 2 | 9 | 17-ից-10½ | 3-4 | |
1977 | Լյուցեռն | Հավակնորդների մրցաշար Քառորդ եզրափակիչ խաղ Էնրիկե Մեկինգի դեմ |
1 |
0 |
11 |
6½ : 5½ |
|
Մոսկվա | Եվրոպայի թիմային առաջնություն (3-րդ խաղատախտակ) | 3 | 0 | 1 | 4-ից-3½ | 1 | |
Էվիան-լե-Բեն | Հավակնորդների մրցաշար Քառորդ եզրափակիչ խաղ Վիկտոր Կորչնոյի դեմ |
1 |
5 |
7 |
4½ : 8½ |
||
Լենինգրադ | ԽՍՀՄ 45-րդ առաջնություն | 4 | 1 | 10 | 15-ից-9 | 3-4 | |
1978 | Ռեյկյավիկ | Միջազգային մրցաշար | 13-ից-7½ | 7 | |||
Լոն-Պայն | Միջազգային մրցաշար | 9-ից-7 | 2 | ||||
Թբիլիսի | ԽՍՀՄ 46-րդ առաջնություն | 4 | 1 | 12 | 17-ից-10 | 3 | |
1979 | Վեյկ ան Զեե | Միջազգային մրցաշար | 11-ից-7½ | 1 | |||
Մոսկվա | ԽՍՀՄ ժողովուրդների VII սպարտակիադա (2-րդ տախտակ) | 8-ից-4½ | |||||
Խաղ Յան Թիմանի հետ | 3½ : 4½-ից- | ||||||
Ռիգա | Միջզոնալ մրցաշար | 8 | 2 | 7 | 17-ից-11½ | 2 | |
1980 | Սկարա | Եվրոպայի թիմային առաջնություն (4-րդ խաղատախտակ) | 7-ից-4½ | 1 | |||
Ալմաթի | Հավակնորդների մրցաշար Քառորդ եզրափակիչ խաղ Էնրիկե Մեկինգի դեմ |
3 |
0 |
5 |
5½ : 2½ |
||
Բուգոյնո | Միջազգային մրցաշար | 11-ից-5½ | 4-6 | ||||
Դոնի Ռոստով | ԽՍՀՄ գավաթ (1-ին խաղատախտակ) | 7-ից-3 | |||||
Բուենոս Այրես | Հավակնորդների մրցաշար Քառորդ եզրափակիչ խաղ Վիկտոր Կորչնոյի դեմ |
2 | 3 | 9 | 6½ : 7½- | ||
1981 | Մոսկվա | ԽՍՀՄ 4 թիմերի միջև մրցաշար (3-րդ խաղատախտակ) | 6-ից-4 | 1 | |||
Մոսկվա | իջազգային մրցաշար | 13-ից-7½ | 2-4 | ||||
Ամստերդամ | Միջազգային մրցաշար | 11-ից-4½ | 10 | ||||
Սոչի | Չիգորինի հուշամրցաշար | 15-ից-10 | 2 | ||||
1982 | Տոլուկա դե Լերդո | Միջզոնալ մրցաշար | 3 | 1 | 9 | 13-ից-7½ | 4-7 |
1983 | Մոսկվա | ԽՍՀՄ 50-րդ առաջնություն | 4 | 2 | 9 | 15-ից-8½ | 3-4 |
1985 | Բիլ | Միջազգային մրցաշար | 6 | 4 | 7 | 17-ից-9½ | 7-9 |
1987 | Զագրեբ | Միջազգային մրցաշար | 3 | 2 | 11 | 16-ից-8½ | 8-11 |
Շախմատային օլիմպիադաներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Լև Պոլուգաևսկին մասնակցել է 7 Շախմատային օլիմպիադայի։
Թվական | Քաղաք | Օլիմպիադա | + | − | = | Արդյունք | Թիմի տեղը | Անձնական տեղը |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1966 | Հավանա | 17 | 8 | 0 | 6 | 14-ից-11 | 1 | 2 |
1968 | Լուգանո | 18 | 8 | 0 | 5 | 13-ից-10½ | 1 | 2 |
1970 | Զիգեն | 19 | 7 | 1 | 4 | 12-ից-9 | 1 | 3 |
1978 | Բուենոս Այրես | 23 | 6 | 1 | 4 | 11-ից-8 | 2 | 2 |
1980 | Վալետա | 24 | 0 | 1 | 6 | 7-ից-3 | 1 | |
1982 | Լյուցեռն | 25 | 4 | 1 | 4 | 9-ից-6 | 1 | |
1984 | Սալոնիկ | 26 | 4 | 0 | 6 | 10-ից-7 | 1 |
Գրքեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Рождение варианта / Л. А. Полугаевский. — М.: ФиС, 1977. — 176 с.: ил.
- В сицилианских лабиринтах / Л. Полугаевский. — М.: Элекс-КМ, 2003. — 333 с.: ил.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Шахматный словарь / гл. ред. Л. Я. Абрамов; сост. Г. М. Гейлер. — М.: Физкультура и спорт, 1964. — С. 310. — 120 000 экз.
- Васильев, Вик. Седьмая вуаль. [К биографии шахматиста Л. Полугаевского]. // Молодая гвардия. — 1963. — № 9. — С. 260—272.
- Гроссмейстер Полугаевский / Авт.-сост. Я. В. Дамский. — М.: ФиС, 1982. — 304 с.: ил., портр.
- Рошаль А. Доброта творчества. // «64 — Шахматное обозрение». — 1984. — № 23. — С. 26—27.
- Шахматы: энциклопедический словарь / гл. ред. А. Е. Карпов. — М.: Советская энциклопедия, 1990. — С. 310. — 621 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-85270-005-3.
- Memoria. // «64 — Шахматное обозрение». — 1995. — № 9. — С. 34—37.
- Линдер И. М. Полугаевский Лев Абрамович // Шахматная энциклопедия / И. М. Линдер, В. И. Линдер. — М. : ООО «Издательство АСТ» : ООО «Издательство *Астрель», 2004. — С. 193—194. — 320 с. — ISBN 5-17-006939-1. — ISBN 5-271-06492-1.
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Deutsche Nationalbibliothek Record #109794761 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 OlimpBase
- ↑ Вариант Полугаевского
- ↑ «Рождение варианта». Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ դեկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
- ↑ Биография шахматиста
- ↑ В дополнительном матч-турнире в Պորտորոժе 2-е место (8-ից-3½; +2 −3 =3).
- ↑ На конгрессе ФИДЕ (1971) было принято решение о том, что четвертьфинальные матчи претендентов будут играться до 3 выигранных партий.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Նոյեմբերի 20 ծնունդներ
- 1934 ծնունդներ
- Օգոստոսի 30 մահեր
- 1995 մահեր
- Փարիզ քաղաքում մահացածներ
- Ժողովուրդների բարեկամության շքանշանի դափնեկիրներ
- «Աշխատանքային արիության համար» մեդալակիրներ
- ԽՍՀՄ սպորտի վաստակավոր վարպետներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Շախմատիստներ այբբենական կարգով
- 20-րդ դարի տղամարդ գրողներ
- Բելառուս գրողներ
- Բելառուս շախմատիստներ
- Խորհրդային գրողներ
- Խորհրդային տղամարդ գրողներ
- Հրեա գրողներ
- Մոնպառնասի գերեզմանատանը թաղվածներ
- Շախմատային օլիմպիադաների մասնակիցներ
- Շախմատի գրոսմայստերներ
- Ռուսաստանի հրեաներ
- Քաղցկեղից մահացածներ