Սոֆիա
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սոֆիա (այլ կիրառումներ)
| Քաղաք | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Սոֆիա | |||||
| բուլղար․՝ Со́фия | |||||
| |||||
 | |||||
| Կոորդինատներ: 42°42′0″ հս․ լ. 23°20′0″ ավ. ե. / 42.70000° հս․. լ. 23.33333° ավ. ե. | |||||
| Երկիր |  Բուլղարիա | ||||
| Ներքին բաժանում | Կրասնա Պոլյանա, Մլադոստ, Լյուլին, Վիտոշա, Վրաբնիցա, Իսկար, Կրեմիկովսկի, Օվչա կուպել, Բանկյա և Նովի Իսկար | ||||
| Կմետ | Յորդանկա Ֆանդակովա | ||||
| Հիմնադրված է | մոտ. մ․թ․ա․ 7 հազարամյակ թ. | ||||
| Այլ անվանումներ | Սարդիակուս, Սարդիկա, Սերդիկա, Սրեդեց, Տրիադիցա | ||||
| Մակերես | 492 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 550 մ | ||||
| Պաշտոնական լեզու | Բուլղարերեն | ||||
| Բնակչություն | 1 267 912 մարդ (2010) | ||||
| Խտություն | 2577 մարդ/կմ² | ||||
| Ագլոմերացիա | 1 402 602 (2010 մարտի 15) | ||||
| Տեղաբնականուն | սոֆիացի | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+2, ամառը UTC+3 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | (+359) 2 | ||||
| Փոստային ինդեքս | 1000 | ||||
| Փոստային ինդեքսներ | 1000 | ||||
| Ավտոմոբիլային կոդ | C, CA | ||||
| Պաշտոնական կայք | sofia.bg (բուլղ.) | ||||
| |||||
Սոֆիա (բուլղար․՝ Со́фия[1][2]), ծագում է՝ հուն․՝ σοφία - «վարպետություն», «իմաստություն»), Բուլղարիայի մայրաքաղաքը, Սոֆիայի քաղաքային մարզի և նրա միակ Ստոլիչնա համայնքի վարչական կենտրոն։ Գտնվում է Սոֆիայի գոգավորության հարավում, Վիտոշա լեռնազանգվածի ստորոտին։ Քաղաքի արևելյան ծայրամասով հոսում է Իսկիր գետը։
Բովանդակություն
Հակիրճ տեղեկատվություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընկած լինելով Բալկանյան թերակղզու կենտրոնում՝ քաղաքը գտնվում է Սև ծովից Ադրիատիկ ծով տանող ճանապարհի մեջտեղում և բավականին մոտ է Էգեյան ծովին[3][4]:
Այստեղ առաջին բնակավայրը հիմնվել է մեր թվականությունից առնվազն 7 հազար տարի առաջ[5]: Իսկ քաղաքի՝ արձանագրություններով վկայված պատմությունն սկսվում է մ. թ. ա. 29 թվականից, երբ Հռոմեական հանրապետությունը նվաճել է կելտական սերդի ցեղի կողմից այստեղ կառուցված Սերդիկա բնակավայրը, որի վրա հետագայում արշավել են հոնները (343-347 թթ. և 447 թ.), վեստգոթերը (376-382 թթ.), ավարներն ու սլավոնները (617 թ.): 809 թվականի ապրիլի 9-ին էլ Սերդիկան պաշարել են բուլղար խան Կրում զորքերը[6]: 1018-ի Բյուզանդական կայսրությունը 22 տարով այստեղ վերջ է տվել բուլղարների տիրապետությանը, որը կարճ ժամանակով վերականգնվելուց հետո դարձյալ զիջել է քաղաքը, այս անգամ արդեն՝ պեչենեգներին (1048 և 1078 թթ.): Հետագայում Սերդիկային տիրել են հունգարները (1183 թ.), խաչակիրները (1095 և 1190 թթ.)[7]: Բուլղարական երկրորդ թագավորության իշխանությունն այստեղ ձգվել է 1194-ից մինչև 1382 թվականը, երբ քաղաքը նվաճել են օսմանցիները [6]: 1520-ից 1836 թթ. Սոֆիան եղել է Եվրոպայում օսմանյան կայսրության առանցքային մարզի՝ Ռումելիա էյալաթի կենտրոնը: Բուլղարացիների տիրապետությունն այստեղ վերահաստատվել է 1878 թվականին: Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ բրիտանական օդուժն ու ամերիկյան ռազմական ավիացիան ռմբակոծել են քաղաքը: Պատերազմի ավարտին մոտ՝ խորհրդային զորքերը գրավել են Սոֆիան, որը դեռ 19-րդ դարի վերջերից հռչակվել էր թուրքական լծից ազատագրված, անկախություն նվաճած Բուլղարիայի մայրաքաղաք:
Ներկայումս Սոֆիան Բուլղարիայի տնտեսական, առևտրային, մշակութային, կրթական կենտրոնն է, որտեղ գործում են երկրի խոշորագույն արդյունաբերական ձեռնարկությունները, առևտրական ընկերությունները, մշակութային օջախները, համալսարանները[8]: Այն տեղ է գրավել ձեռնարկատիրական գործունեություն (հատկապես տեղեկատվական տեծնոլոգիաների բնագավառում) սկսելու համար աշխարհում լավագույն պայմաններ տրամադրող քաղաքների առաջին տասնյակի մեջ[9]: Սոֆիան համարվում է նաև Եվրոպայի առավել հյուրընկալ քաղաքը[10]:
Քաղաքի բնակչության թիվը 18-րդ դարի վերջերին եղել է մոտավորապես 70 հազար, 1870 թվականին նվազել մինչև 19,000, 1878-ին ավելի նվազելով՝ հասել 11,649-ի և անկախության նվաճումից որոշ ժամանակ անց սկսել է աճել[6]: Ներկայումս այստեղ 482 քառակուսի կիլոմետր տարածքի վրա ապրում է 1.23 միլիոն մարդ[11], այսինքն՝ Բուլղարիայի ողջ բնակչության 17.5 տոկոսը:
Անվան ծագումնաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այդպես կոչվեց Սուրբ Սոֆյային նվիրված տաճարի անունով։ Իսկ Սոֆիա բառը Բյուզանդիայում նշանակում էր «իմաստություն» և դարձել էր կրոնական տերմին[12]:
Քույր-քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ալժիր, Ալժիր
Անկարա, Թուրքիա (1992)[13]
Բրատիսլավա, Սլովակիա[14]
Բեռլին, Գերմանիա- Բրատիսլավա, Սլովակիա (2008)
Բրյուսել, Բելգիա
Բուխարեստ, Ռումինիա
Բուդապեշտ, Հունգարիա- Բուրսա, Թուրքիա (1998)
Հելսինկի, Ֆինլանդիա
Կիև, Ուկրաինա (1997)
Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիա
Մադրիդ, Իսպանիա
Միլան, Իտալիա
Փարիզ, Ֆրանսիա (1998)
Փիթսբուրգ, ԱՄՆ[15]
Պրահա, Չեխիա[16]- Պրահա, Չեխիա
Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան- Մարաշ, Թուրքիա
Սկոպյե, Մակեդոնիա (2006)[17]
Թել Ավիվ, Իսրայել (1992)[18]
Տիրանա, Ալբանիա (2008)[19][20]
Երևան, Հայաստան (2008) (գործընկեր քաղաք)[21]
Վարշավա, Լեհաստան
.svg){kind=small}
Համագործակցության պայմանագրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ի հավելումն վերոնշյալի՝ Սոֆիան համագործակցության պայմանագրեր ունի հետևյալ քաղաքների հետ.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Sofia in Figures» (Bulgarian, English)։ National Statistical Institute of Bulgaria։ 2016։ Վերցված է 26 October 2018
- Gigova Irina (March 2011)։ «The City and the Nation: Sofia’s Trajectory from Glory to Rubble in WWII»։ Journal of Urban History 37 (2): 155–175The 110 footnotes provide a guide to the literature on the city
- «Sofia in Figures 2009»։ Regional Statistical Office of Sofia։ 2009։ Արխիվացված է օրիգինալից 11 October 2011-ին
- «Sofia — 130 Years Capital» (Bulgarian)։ Արխիվացված է օրիգինալից 28 January 2011-ին
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ճարտարապետական ոճերը Սոֆիայում
Քաղաքի պահպանված հնագույն շինությունը՝4-րդ դարի Սբ. Գևորգ եկեղեցին: Առջևի պլանում՝ Սերդիկայի ավերակներից
Սոցիլիզմի դարաշրջանում կառուցված Մլադոստ թաղամասը
Սբ. Սոֆյա եկեղեցու ներսը
Կենտրոնական ծածկած շուկան
Ռոդինա հյուրանոցը՝ բրուտալ ճարտարապետության նմուշ
Բիզնես-պարկը
Նոր գոթական ճարտարապետության նմուշ
Բարոկկո ոճը Սոֆիայում
Kvadrat 500-ը, որ Ազգային պատկերասրահի մի մասն է կազմում
Ռուսական եկեղեցին
.JPG)
.jpg)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Editors of Britannica։ «Sofia»։ Britannica։ Վերցված է 12 February 2016
- ↑ «Bulgaria, Hungary, Romania, the Czech Republic, and Slovakia»։ Britannica Educational Publishing
- ↑ Lauwerys Joseph (1970)։ Education in Cities։ Evan's Brothers։ ISBN 0-415-39291-8
- ↑ Rogers Clifford (2010)։ The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology 1։ Oxford University Press։ էջ 301։ ISBN 9780195334036
- ↑ Ghodsee Kristen (2005)։ The Red Riviera: Gender, Tourism, and Postsocialism on the Black Sea։ Duke University Press։ էջ 21
- ↑ 6,0 6,1 6,2 «История»։ www.kmeta.bg
- ↑ Bulgarian Guide Book։ University of Michigan: Medizina i Fiskultura։ էջ 98։ «The town was conquered in turn by the Pe- chenegs in 1048 and 1078, by the Serbs and Magyars in 1183, and by the crusaders in 1095, and 1190. After the restoration of the Second Bulgarian Kingdom it became a part of the latter's territory (1194) until its conquest by the Ottomans in 1382»
- ↑ Internet Hostel Sofia, Tourism in Sofia. Internethostelsofia.hostel.com, Retrieved Jan 2012
- ↑ «Sofia is one of the top 10 places for start-up businesses in the world, Bulgarian National TV»։ Bnt.bg։ Արխիվացված է օրիգինալից 22 December 2015-ին։ Վերցված է 11 April 2018
- ↑ Clark Jayne։ «Is Europe's most affordable capital worth the trip?»։ USA Today։ Վերցված է 12 February 2016
- ↑ «NATIONAL STATISTICAL INSTITUTE - Information for the area of city of Sofia»։ Nsi.bg։ Վերցված է 11 April 2018
- ↑ Աշխարհագրական և պատմական անձնանունների բառարան
- ↑ «Kardeş Kentleri Listesi ve 5 Mayıs Avrupa Günü Kutlaması [via WaybackMachine.com]» (Turkish)։ Ankara Büyükşehir Belediyesi – Tüm Hakları Saklıdır։ Արխիվացված է օրիգինալից 14 January 2009-ին։ Վերցված է 21 July 2013
- ↑ «Bratislava City – Twin Towns»։ © 2003–2009 Bratislava-City.sk։ Արխիվացված է օրիգինալից 28 July 2013-ին։ Վերցված է 7 July 2009
- ↑ «Sister Cities»։ World Affairs Council of Pittsburgh։ Վերցված է 25 October 2018
- ↑ «Prague Partner Cities»։ magistrat.praha-mesto.cz (Czech)։ Վերցված է 2 July 2009
- ↑ Macedonia's Skopje, Bulgaria's Sofia to Become Sister Cities. Novinite.com, 2015
- ↑ «Tel Aviv sister cities» (Hebrew)։ Tel Aviv-Yafo Municipality։ Արխիվացված է օրիգինալից 14 February 2009-ին։ Վերցված է 1 July 2009
- ↑ «Twinning Cities: International Relations» (PDF)։ Municipality of Tirana։ www.tirana.gov.al։ Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 23
- ↑ Twinning Cities: International Relations. Municipality of Tirana. www.tirana.gov.al. Retrieved on 2008-01-25.
- ↑ «Yerevan – Partner Cities»։ Yerevan Municipality Official Website։ © 2005—2013 www.yerevan.am։ Արխիվացված է օրիգինալից 5 November 2013-ին։ Վերցված է 4 November 2013
- ↑ «Sofia, Budapest to Cooperate in Culture, Tourism, Economy» (en-EN)։ Վերցված է 2018-05-11
- ↑ «Friendship and cooperation agreements»։ Paris.fr։ Արխիվացված է օրիգինալից 15 October 2013-ին։ Վերցված է 12 October 2013
- ↑ «Acordos de Geminação, de Cooperação e/ou Amizade da Cidade de Lisboa» [Lisbon – Twinning Agreements, Cooperation and Friendship]։ Camara Municipal de Lisboa (Portuguese)։ Արխիվացված է օրիգինալից 31 October 2013-ին։ Վերցված է 23 August 2013
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
Սոֆիա Վիքիպահեստում |
|---|
- Статистика населения(բուլղ.)
- https://www.sofia.bg/en/web/sofia-municipality/ Սոֆիա պաշտոնական կայք
- Online guide to Sofia
- Official Site of Sofia Public Transport
- Սոֆիա հոդվածը Curlie-ում (ըստ DMOZ-ի)
- Archival images of Sofia
- Sofia by Night Light: A Photographic Exhibition
- Virtual Guide to Ancient Serdica
- More than 25 live webcams from Sofia
- Pictures from Vitosha mountain
| ||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||
| ||||||
