Օմսկ
| Քաղաք | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Օմսկ | |||||
| Омск | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Ռուսաստան | ||||
| Հիմնադրված է | 1716 թ. | ||||
| Առաջին հիշատակում | 1716 | ||||
| Մակերես | 572,9 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 90 մետր | ||||
| Բնակչություն | 1 160 670 մարդ (2013) | ||||
| Ազգային կազմ | ռուսներ - 84,9% կազախներ - 3,2% ուկրաինացիներ — 1,9% թաթարներ - 1,8% գերմանացիներ - 1,2% | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+6 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | +7 3812 | ||||
| Փոստային ինդեքս | 644xxx | ||||
| Փոստային ինդեքսներ | 644000–644960[1] | ||||
| Ավտոմոբիլային կոդ | 55 | ||||
| Պաշտոնական կայք | admomsk.ru | ||||
| |||||
.png)
Օմսկ (ռուսերեն՝ Омск), Ռուսաստանի խոշորագույն քաղաքներց մեկը, Օմսկ մարզի և նույնանուն շրջանի վարչական կենտրոնը։ Գտնվում է Սիբիրի հարավարևմտյան մասում, Իրտիշին Օմ գետի միախառնվելու վայրի մերձակայքում։ Ռուսաստանի միլիոնանոց քաղաքներից է. բնակչության թվաքանակը 2021 թվականի հունվարի տվյալներով եղել է 1 139 897։ Այդ ցուցանիշով Սիբիրում զբաղեցնում է երկրորդ (Նովոսիբիրսկից հետո), ամբողջ Ռուսաստանում՝ իններորդ տեղը։ Արդյունաբերական, գիտա-կրթական, մշակութային, մարզական կենտրոն է[2], տրանսպորտային կարևոր հանգույց. կայարան ունի անդրսիբիրյան երկաթուղու վրա, գետային նավահանգիստ՝ նավարկելի Իրտիշի ափին։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հիմնադրվել է 1716, քաղաքի կարգավիճակ ստացել 1781 թվականին։ Ցարական կայսրության ժամանակնեևրում եղել է Արևմտյան Սիբիրի, այնուհետև՝ Տափաստանային տարածաշրջանի գեներալ-նահանգապետի նստավայրը։ Ռուսաստանում քաղաքացիական պատերազմի ժամանակաշրջանում կարճ ժամանակով՝ 1918-1920 թվականներին եղել է հակաբոլշևիկյան ռուսական պետության մայրաքաղաքը, որտեղ նաև պահվել է ցարական ոսկու պաշաչրը։
Ներկայումս քաղաքը, մարզկենտրոն լինելու հետ մեկտեղ, Օմսկի ու տարայի թեմակալ եպիսկոպոսի և Սիբիրի իմամի նստավայրն է։
Օմսկը արժանացել է «Աշխատանքային փառքի քաղաք» կոչման։ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի 2020 թվականի հուլիսի 2-ի հրամանագրով նրան շնորհվել է նաև «Աշխատանքային արիության քաղաք» («Город трудовой доблести“») կոչումը[3]
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքի տեսքը արբանյակից
Լենինգրադյան կամուրջը
Իրտիշի առափնյան
Նավթավերամշակման գործարանում
Գետային նավահանգիստը
Պուշկինի անվան գրադարանը
Վերափոխման տաճարը
Թատերական հրապարակը
Դրամատիկական թատրոնը
Տիկնիկային թատրոնը
Մարզապալատը
.JPG)
Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Օմսկը բարեկամական սերտ հարաբերություններ ունի հետևյալ քաղաքների հետ[4].
Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Օմսկին բնորոշ է մայրցամաքային խոնավ կլիման, որը Köppen climate classification-ի դասակարգմամբ կրում է Dfb նիշը։
| Օմսկի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 4.2 (39.6) |
8.0 (46.4) |
14.1 (57.4) |
31.3 (88.3) |
35.5 (95.9) |
40.1 (104.2) |
40.4 (104.7) |
38.0 (100.4) |
32.9 (91.2) |
27.4 (81.3) |
16.1 (61) |
4.5 (40.1) |
40.4 (104.7) |
| Միջին բարձր °C (°F) | −12 (10) |
−10.3 (13.5) |
−2.5 (27.5) |
9.1 (48.4) |
19.0 (66.2) |
23.9 (75) |
25.3 (77.5) |
22.7 (72.9) |
15.9 (60.6) |
8.1 (46.6) |
−3.7 (25.3) |
−9.8 (14.4) |
7.1 (44.8) |
| Միջին օրական °C (°F) | −16.3 (2.7) |
−15.0 (5) |
−7.3 (18.9) |
3.7 (38.7) |
12.5 (54.5) |
18.0 (64.4) |
19.6 (67.3) |
16.9 (62.4) |
10.4 (50.7) |
3.5 (38.3) |
−7.3 (18.9) |
−13.8 (7.2) |
2.1 (35.8) |
| Միջին ցածր °C (°F) | −20.5 (−4.9) |
−19.4 (−2.9) |
−12 (10) |
−1.0 (30.2) |
6.3 (43.3) |
12.0 (53.6) |
14.2 (57.6) |
11.6 (52.9) |
5.7 (42.3) |
−0.3 (31.5) |
−10.5 (13.1) |
−17.9 (−0.2) |
−2.7 (27.1) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −45.1 (−49.2) |
−45.5 (−49.9) |
−41.1 (−42) |
−26.4 (−15.5) |
−12.9 (8.8) |
−3.1 (26.4) |
2.1 (35.8) |
−1.7 (28.9) |
−7.6 (18.3) |
−28.1 (−18.6) |
−41.2 (−42.2) |
−44.7 (−48.5) |
−45.5 (−49.9) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 23 (0.91) |
18 (0.71) |
17 (0.67) |
21 (0.83) |
35 (1.38) |
51 (2.01) |
66 (2.6) |
54 (2.13) |
37 (1.46) |
30 (1.18) |
34 (1.34) |
29 (1.14) |
415 (16.34) |
| Միջ. անձրևոտ օրեր | 1 | 0.4 | 3 | 10 | 17 | 17 | 18 | 19 | 18 | 13 | 5 | 1 | 122 |
| Միջ. ձնառատ օրեր | 28 | 25 | 18 | 9 | 2 | 0.2 | 0 | 0 | 1 | 11 | 22 | 28 | 144 |
| % խոնավություն | 80 | 78 | 76 | 64 | 54 | 60 | 68 | 70 | 70 | 74 | 81 | 81 | 71 |
| Միջին ամսական արևային ժամ | 68 | 125 | 184 | 235 | 284 | 319 | 321 | 248 | 180 | 105 | 71 | 61 | 2201 |
| Աղբյուր #1: Pogoda.ru.net[5] | |||||||||||||
| Աղբյուր #2: NOAA (sun, 1961–1990)[6] | |||||||||||||
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ http://www.geopostcodes.com/Omsk_Omsk_oblast
- ↑ Горячко М.Д., Павлинов П.С. и др Омск / председ. Ю.С. Осипов и др., отв. ред. С.Л. Кравец. — Большая Российская Энциклопедия (в 35 т.). — М.: Научное издательство «Большая российская энциклопедия», 2014. — Т. 24. Океанариум - Оясио. — С. 178. — 766 с. — 26 000 экз. — ISBN 978-5-85270-361-3
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 02.07.2020 № 444 «О присвоении почётного звания Российской Федерации „Город трудовой доблести“»
- ↑ «Зарубежные города-партнеры Омска»։ admomsk.ru (ռուսերեն)։ Omsk։ Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 1
- ↑ «Weather and Climate - The Climate of Omsk» (ռուսերեն)։ Weather and Climate (Погода и климат)։ Վերցված է November 30, 2015
- ↑ «Omsk Climate Normals 1961–1990»։ National Oceanic and Atmospheric Administration։ Վերցված է November 30, 2015
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Кочедамов В. И. Омск. Как рос и строился город. — Омск: Омское книжное издательство, 1960. — 112 с. Репринтное издание, 2013
- Сизов С. Г. Белая столица России: повседневная жизнь Омска (июнь 1918 − ноябрь 1919 гг.). — Омск: Изд-во СибАДИ, 2018. — 240 (15,5 п.л.) с. — ISBN 978-5-00113-102-1
- Сизов С. Г. Омск в годы «послевоенного сталинизма» (1946 — март 1953 гг.): монография. — Омск: СибАДИ, 2012. — 252 с., ил. (15,75 п.л.) с. — ISBN 978-5-93204-620-3
- Сизов С. Г. Омск в годы «оттепели»: Жизнь города в контексте эпохи (Март 1953—1964 гг.). — Омск: Изд-во СибАДИ, 2003. — 172 (10 п.л.) с. — ISBN 978-5-93204-126-9
- Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь / отв. ред. Р. А. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — 512 с. — 3000 экз. — ISBN 5-17-001389-2
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 |
Վիքիճամփորդն ունի Omskին առնչվող զբոսաշրջային տեղեկատվություն։ |
|
Օմսկ Վիքիպահեստում |
|---|
- http://www.admomsk.ru/ Օմսկ պաշտոնական կայք (ռուսերեն)
- «Omsk»։ Encyclopædia Britannica (11th ed.)։ 1911
- Официальный портал Администрации города Омска
- Официальный сайт Омского городского Совета
- Օմսկ հոդվածը Curlie-ում (ըստ DMOZ-ի)
- Типичный Омск (2015-09-04)։ «Самый лучший док.фильм про Омск !!!»։ Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 14
- Б. А. Коников։ ««Омская стоянка» – открытия, гипотезы, факты»։ Сибирский филиал Института наследия։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 27-ին։ Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6
- Игорь Фёдоров (2016-04-22)։ «Игорь Фёдоров: Деньги на омские дороги есть. Мэрия не хочет их брать!»։ Новый Омск։ Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 23
- «Омские депутаты предложили объявить в городе чрезвычайную ситуацию из-за дорог»։ Om1.ru։ 2016-03-31։ Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 1
| ||||||||||
| Ռուսաստանի միլիոնանոց քաղաքներ | |
|---|---|
|
Մոսկվա | Սանկտ Պետերբուրգ • Նովոսիբիրսկ • Եկատերինբուրգ • Նիժնի Նովգորոդ • Սամարա • Օմսկ |