Չելյաբինսկ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Չելյաբինսկ (այլ կիրառումներ)

Բնակավայր
Դրոշ Զինանշան
Երկիր	Ռուսաստան
Ներքին բաժանում	Leninsky District?, Q4209626?, Kurchatovskii District?, Metallurgicheskii District?, Sovetskii District?, Traktorozavodskii District? և Tsentralny City District?
Հիմնադրված է	1736 թ.
Մակերես	500,9 կմ²
ԲԾՄ	220 մետր
Պաշտոնական լեզու	ռուսերեն
Բնակչություն	▼1 196 680 մարդ (2020)
Ժամային գոտի	UTC+5
Հեռախոսային կոդ	351
Փոստային դասիչ	454000–454999
Ավտոմոբիլային կոդ	74, 174 և 774
Պաշտոնական կայք	cheladmin.ru​(ռուս.)​(անգլ.)​(գերմ.)
Չելյաբինսկ (Ռուսաստան)
Չելյաբինսկ Վիքիպահեստում

Արխիպովի առանձնատունը

Չելյաբինսկ (ռուս.՝ Челябинск), քաղաք Ռուսաստանում, Չելյաբինսկի մարզի կենտրոնը։ Գտնվում է Հարավjin Ուրալի արևելյան լանջին, Միաս գետի ափերին։ Արդյունաբերության գլխավոր ճյուղերն են գունավոր և սև մետալուրգիան (լրիվ ցիկլի մետալուրգիական, խողովակագլանման, ցինկի գործարաններ, էլեկտրամետալուրգիական կոմբինատ), մեքենաշինությունը (տրակտորներ, հաստոցներ, ճանապարհային մեքենաներ, ժամացույցներ և այլն)։ Զարգացած է նաև շինանյութերի արտադրությունը (մետաղակոնստրուկցիաների, խոշորպանելային տնաշինության, գիպսե իրերի, աղյուսի գործարաններ), թեթև և սննդի արդյունաբերությունը (մանվածքագործվածքային, կոշիկի, տրիկոտաժի ֆաբրիկաներ, կաշվի գործարան, մսի կոմբինատ, ալրաղաց գործարան, կաթի կոմբինատ և այլն)։

Հիմնադրվել է 1736 թվականին որպես ռուսական ամրոց բաշկիրական Սելյաբա (Չելյաբա) գյուղի տեղում։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի (1939—1945 թվականները) Չելյաբինսկ է էվակուացվել մոտ 60 արդյունաբերական ձեռնարկություն։

Արտաքին կապեր

Չելյաբինսկն ունի 6 օտարերկրյա և 3 ռուսական քույր-քաղաքներ։

1. Կոլումբիա, ԱՄՆ ( 1995 թվականից);

2. Նոթինգեմշիր, Մեծ Բրիտանիա ( 2000 թվականից);

3. Ռամլա, Իսրայել ( 2000 թվականից);

4. Ուրումչի, Չինաստան ( 2004 թվականից);

5. Խարբին, Չինաստան (2012 թվականից);

6. Սանտո-Դոմինգո, Դոմինիկյան Հանրապետություն ( 2019 թվականից);

1. Կազան, Ռուսաստան ( 2002 թվականից);

2. Օմսկ, Ռուսաստան ( 2002 թվականից);

3. Ուֆա, Ռուսաստան (1999 թվականից);

Չելյաբինսկի օպերային թատրոն

Առավոտյան մշուշ Չելյաբինսկում

Գրականություն

• Леннарт Самуэльсон Танкоград. Секреты русского тыла 1917−1953 гг. / пер. со шведск. Н. В. Долговой. — М.: РОССПЭН; Фонд «Президентский центр Б. Н. Ельцина», 2010. — 376 с. — ISBN 978-5-8243-1477-9.
• Поливанов С. Н. Челябинск. Градостроительство вчера, сегодня, завтра / Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1986. — 146 с.
• «Челябинск»։ Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ)։ Սանկտ Պետերբուրգ։ 1890–1907 
• Челябинск // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
• Дмитріев-Мамонов А. И., Здзярский А. Ф. Путеводитель по Великой Сибирской желѣзной дорогѣ. Изданіе Министерства путей сообщенія (с 2 фототипіями, 360 фототипогравюрами, 4 картами Сибири, 3 планами городовѣ) // СПб: Товарищество художественной печати. — 1900. — 600 с. (С. 118-122).
• Объединённый государственный архив Челябинской области: путеводитель. Том 2 / Под ред. Финадеева А. П. // Челябинск: Дом печати. — 2005. — 630 с. ISBN 0-123-45678-9.
• Челябинск: Энциклопедия / Сост.: В. С. Боже, В. А. Черноземцев. — Издание исправленное и дополненное — Челябинск: Каменный пояс, 2001. — 1112 с.; ил. ISBN 5-88771-026-8.
• Демидова Н. Ф. Под ред. Устюгова Н. В. Материалы по истории Башкортостана / Том VI. Оренбургская экспедиция и башкирские восстания 30-х годов ХVIII в. (Институт истории, языка и литературы Уфимского научного центра РАН, Российский государственный архив древних актов) // Уфа: Китап. — 2002. — 768 с.: илл. ISBN 5-295-03107-1.

Արտաքին հղումներ

• cheladmin.ru администрации Челябинска. պաշտոնական կայք
• chelduma.ru Челябинской городской думы. պաշտոնական կայք
• Алфавитный указатель поиска статей о городе в электронной версии книги «Челябинск: Энциклопедия» (2001 г.)
• «Железный поток. Битва заводов» — документальный фильм 2015 г. режиссёра О. Витвицкого на телеканале «Россия-Культура» (к вопросу почему Челябинск называли Танкоградом, а не Нижний Тагил).

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։