Jump to content

Գրենոբլ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քաղաք
Գրենոբլ
ֆր.՝ Grenoble
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրՖրանսիա Ֆրանսիա
ԵրկրամասՌոն Ալպեր
Ֆրանսիայի գավառներԻզեր
Համայնքarrondissement of Grenoble?, canton of Grenoble-5?, canton of Grenoble-6? և Իզեր
ՔաղաքապետԷրիկ Պիոլե (2014-2020)
Մակերես18,13 կմ²
ԲԾՄ212 մ
Բնակչություն160․215 մարդ (2013)
Խտություն8,837 մարդ/կմ²
Ժամային գոտիUTC+1, ամառը UTC+2
Հեռախոսային կոդ476
Փոստային դասիչ38000[1] և 38100[1]
Ավտոմոբիլային կոդ38
կոդ INSEE38185
Պաշտոնական կայքville-grenoble.fr
Գրենոբլ (Ֆրանսիա)##
Գրենոբլ (Ֆրանսիա)
Գրենոբլ (Ռոն-Ալպ)##
Գրենոբլ (Ռոն-Ալպ)

Գրենոբլ (ֆր.՝ Grenoble)[2], քաղաք և համայնք Ֆրանսիայի հարավ-արևելքում։ Իզեր դեպարտամենտի և Դոֆին պատմական շրջանի կենտրոնը։ Ֆրանսիական Ալպերի խոշոր արդյունաբերական, գիտական և համալսարանական կենտրոն։

Բնակչությունը՝ 156,659 մարդ (2008 թվականի դրությամբ)։

Ֆիզիկա-աշխարհագրական բնութագիր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրենոբլը գտնվում է երեք հովիտների հատման կետում Ալպերի լեռնային զանգվածների շրջափակման մեջ, Իզեր գետի ափին։ Քաղաքի բարձրությունը ծովի մակարդակից 214 մետր է։

Քաղաքի կլիման չափավոր ցամաքային է, միջերկրածովյան կլիմայի փոքր ազդեցությամբ։ Ամառային առավելագույն ջերմաստիճանը հասնում է +35 °C-ի, ձմռանը ջերմաստիճանը իջնում է մինչև -10 °C:

3 -րդ դարում Ալոբրոջին ներկայիս քաղաքի տեղում կառուցեց Կուլարո անունով ամրացված բնակավայր։  380 թվականին, հռոմեական կայսր Գրատիանի օրոք, քաղաքը կոչվեց Գրատիանոպոլիս։  Հռոմեական կայսրության փլուզումից հետո քաղաքը գտնվում էր Բուրգունդյան թագավորությունների տարածքում մինչև 1032 թվականը, երբ այն դարձավ Սուրբ Հռոմեական կայսրության մաս։

1349 թվականին այդ հողերը վաճառվեցին Ֆրանսիային։  Հին կարգի համաձայն ՝ Գրենոբլը համարվում էր Դաֆինեի նահանգի կենտրոնը։  Գրենոբլն իր աշխարհագրական դիրքի շնորհիվ դարձավ սահմանամերձ ամրոց և ցատկահարթակ Սավոյայի դուքսերի հետ ֆրանսիական պատերազմների համար։  Իտալական պատերազմների ժամանակ Գրենոբլի շուրջը տեղակայված էր ֆրանսիական բանակ, որում փայլում էին տեղի ազնվականները, օրինակ ՝ Բայարդը։  Մարտերի հետ կապված, քաղաք հաճախ էին այցելում թագավորներ Չարլզ VIII- ը, Լուի XII- ը և Ֆրանցիսկ I- ը։ 17 -րդ դարի սկզբին մարշալ Լեդիգիերը ղեկավարում էր Գրենոբլը։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում առանձնանալու համար քաղաքը պարգևատրվել է Ազատագրման շքանշանով և Ռազմական խաչով։

1968 թվականին Գրենոբլում անցկացվեցին X ձմեռային օլիմպիական խաղերը։

Քաղաքապետներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

•17 -րդ դարի սկիզբ - մարշալ Ֆրանսուա դե Բոն, դուքս դե Լեդիգիեր

•1790 թվականի օգոստոսի 1 - 1790 թվականի նոյեմբերի 21 - Անտուան Բարնավ

•1848 թ. Փետրվարի 28 - 1848 թ. Մայիսի 5 - Ֆրեդերիկ Ֆարկոն

Տնտեսություն և արդյունաբերություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքում առկա է էլեկտրատեխնիկական, քիմիական, թղթի, սննդի արդյունաբերություն, ՀԷԿ, համալսարան, միջուկային հետազոտությունների ինստիտուտ[3]։ Պահպանվել են 11-13-րդ դարերի ճարտարապետական հուշարձաններ։ Գրենոբլում է գտնվում Ստենդալի թանգարանը։ Այստեղ են անցկացվել ձմեռային 10-րդ Օլիմպիական խաղերը (1968)[4][5]։

Քույր-քաղաքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իզեր գետի առափնյան Գիշերային Գրենոբլի համայնապատկերը Բաստիլի տեսարանը

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Base officielle des codes postauxLa Poste, 2018.
  2. «Grenoble». Collins Dictionary. n.d. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  3. Petite histoire du Dauphiné, Félix Vernay, 1933, p. 67.
  4. Graff, James (2004 թ․ օգոստոսի 22). «Secret Capitals». Time. New York. Արխիվացված է օրիգինալից 2004 թ․ օգոստոսի 23-ին. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
  5. Pentland, William (2013 թ․ հուլիսի 9). «World's 15 Most Inventive Cities». Forbes. New York. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 16-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 210
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գրենոբլ» հոդվածին։