Շամոնի (Ֆրանսիա)
| Բնակավայր | |||
|---|---|---|---|
| Շամոնի | |||
| ֆր.՝ Chamonix-Mont-Blanc[1] | |||
| |||
 | |||
| Երկիր |  Ֆրանսիա | ||
| Համայնք | canton of Chamonix-Mont-Blanc?, arrondissement of Bonneville? և Վերին Սավոյ | ||
| Հիմնադրված է | 1091 թ. | ||
| Մակերես | 116,53 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 1030 մետր, 995 մետր, 4807 մետր | ||
| Բնակչություն | ▼8642 մարդ (հունվարի 1, 2021)[2] | ||
| Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | ||
| Փոստային դասիչ | 74400[3] | ||
| Պաշտոնական կայք | chamonix.fr(ֆր.) | ||
| |||
.svg)
Շամոնի Մոն Բլան կամ Շամոնի (ֆր.՝ Chamonix-Mont-Blanc), քաղաք և կոմունա Ֆրանսիայի արևելքում` Վերին Սավոյ դեպարտամենտում (Սավոյա պատմական շրջան)։
Բնակչությունը 9830 մարդ է (1999)։
Գտնվում է Ալպերում` Արվ գետի (Ռոն գետի վտակ) նեղ կիրճում` Մոնբլան լեռան ստորոտին, որում Շամոնիի մոտ թունել է փորված. այն միացնում է Ֆրանսիան ու Իտալիան։
1924 թվականին Շամոնիում են անցկացվել առաջին ձմեռային օլիմպիական խաղերը։ Շամոնին լեռնադահուկային կարևոր կենտրոն է։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Շամոնիի հարթավայրը առաջին անգամ հիշատակվել է 1091 թվականին։
Առաջին զբոսաշրջիկների հայտնվելը այս շրջանում վերաբերում է 19-րդ դարի սկսզբներին, երբ ստեղծվել է «Շամոնի ուղևորումների ընկերությունը» (ֆր.՝ Compagnie des Guides de Chamonix): 1921 թվականին կոմունայի անունը Շամոնիից փոխվում է Շամոնի Մոն Բլանի։
1924 թվականին քաղաքը մեծ ճանաչում է ստանում, քանի որ այստեղ անցկացվում են ձմեռային օլիմպիական առաջին խաղերը։
20-րդ դարի կեսերին գյուղատնտեսությունը, որ տեղի բնակչության եկամտի հիմնական աղբյուրն էր, դադարում է այդ կարևորությունն ունենալուց. քաղաքի տնտեսական ակտիվությունը վերջնականապես անցնում է տուրիզմի բնագավառին։ 20-րդ դարի վերջին քաղաքը կարող էր միաժամանակ ընդունել 60.000 զբոսաշրջիկ, իսկ տարեկան կտրվածքով քաղաքն ընդունում էր մինչև 5 միլիոն մարդ։
Լեռնային սպորտ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Շամոնի կոմունան, որ ձգվում է 16 կմ, ձմեռային մարզաձևերի կարևոր կենտրոն է Ֆրանսիսկան Ալպերում։
Ներկայումս Շամոնին հայտնի է որպես հանրաճանաչ և համեմատաբար ոչ թանկ հանգստավայր լեդնադահուկային մարզաձևի և սնոուբորդի սիրահարների համար։ Շամոնիի հովիտը, որ ձգվում է 16 կմ, ներառում է մի քանի սահադաշտեր` Գրան Մոնտե, Լե Տուր, Լեզ Ուշ, Բրեվեն, Ֆլեժեր, ինչպես նաև նշանավոր Սպիտակ հովիտը` Էգյուիյ դյու Միդի բարձունքից (3843 մ) ձգվող 20 կիլոմետրանոց զառիթափը։ Բարձունք տանող ճոպանուղին իր կառուցման պահին (1955) ամենաբարձրն էր աշխարհում։
Բնութագիր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Բարձրությունների տատանում - 1008-3300 մ[4]
- Ուղիներ - 100
- Ուղիների ընդհանուր ձգվածություն - 170 կմ
- Ամենաերկար ուղի - 22 կմ
- Ուղիներ սկսնակների համար - 13
- Միջին դժվարության ուղիներ - 34
- Ուղիներ փորձառու դահուկորդների համար - 32
- Դժվար ուղիներ - 21
- Վերհան մեքենա - 49
- Ֆունիկուլյոր - 6
- Գոնդոլային վերհան մեքենա - 4
- Թիկնաթոռով վերհան մեքենա - 18
- Կայմօղերով վերհան մեքենա - 21
- Հարթավայրային դահուկային ուղիների երկարություն - 42 կմ
- Սահանքի ընդհանուր մակերես - 762 հա
Շամոնիում չկա վերհան մեքենաներով կապված սահելու միասնական տարածք։ Սահելու տարածքին հասնելու համար 7-15 րոպե պետք է գնալ ավտոբուսով։ Բացի դրանից` Մոնբլանին մոտ գտնվելու շնորհիվ Շամոնին մեծ հեղինակություն է վայելում լեռնագնացների և ժայռամագլցողների շրջանում։ Ամռանը քաղաքում գործում են բազմաթիվ ուղիներ լեռնային հեծանվորդների սիրահարների համար։
Տեսարժան վայրեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Մոնտեվյե լեռնային երկաթուղի (Montenvers Railway) - Շամոնին կապում է Մեր դե Գլաս սառցադաշտի ստորոտին
- Մոնբլան տրամվայ (Mont Blanc Tramway) - լեռնային երկաթուղի, որ բարձրանում է Մոնբլան մինչև 2372 մ
- Ալպերի թանգարան
Իրադարձություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հոկտեմբեր, նոյեմբեր, դեկտեմբեր
- Կյորլինգի առաջնություն` Mac Kinlay
- Լեռնագնացության բացում` Open d’escalade
- Զբոսաշրջային գագաթներ (Les Sommets du tourisme)
- «Ձմեռ պապի ժամանում» շոու («L’arrivée du Père Noël»)
- Մրցարշավներ (Corrida de Chamonix)
Հունվար, փետրվար, մարտ
- Կանդագար` արագընթաց վայրէջքի աշխարհի առաջնություն
- Michel-Richard Bozon հուշամրցաշար
- Ֆրիռայդ տուր (Freeride World Tour)
- 24 ժամ սառույցին - ավտոմոբիլային մարզաձևի չեմպիոնատ
- Շատ կարճ գիշերներ («Nuits Trop Courtes») միջազգային փառատոն - կարճամետրաժ ֆիլմերի ցուցադրում ռեժիսորների և դերասանների մասնակցությամբ
- Chamonix Red Bull Snow Thrill
- Մանկական դիմակահանդես
- Cham Jam - հաֆփայփի, բորդեր կրոսի մրցություն
- Գեղարվեստական ֆիլմերի փառատոն
Բնապահպանություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Արվ գետի հովիտը, որտեղ տեղակայված է Շամոնի քաղաքը, և նրա մոտակա Պասի կոմունան օդի աղտոտվածության առումով Ֆրանսիսյի ամենավատ շրջաններից են[5]։ Բացի զբոսաշրջությունից` եկամտի աղբյուր են Շամոնիի թունելով բեռնափոխադրումները, ինչպես նաև առանձին տնտեսությունները, որոնք զբաղվում են ջեռուցման խնդիրներով[6]։
Նշանավոր մարդիկ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]«Hôtel de l’Union» հյուրանոցի հյուրերի գրքում պահպանվել է կոմպոզիտոր Ֆերենց Լիստի գրառումը. «Մասնագիտությունը` երաժիշտ։ Ծննդավայրը` Պառնաս։ Որտեղից է եկել` կասկածներից։ Ճամփորդության նպատակը` ճշմարտություն»։ Հունգար կոմպոզիտորը կոմսուհի Մարիա դ'Ագուի և գրող Ժորժ Սանդի ուղեկցությամբ Շամոնիում է եղել 1836 թվականի սեպտեմբերի 7-ից 15-ը։
Շամոնիում է թաղված նշանավոր ճանապարհորդ, Մաթերհորն լեռան առաջին նվաճող Էդուարդ Ուիմպերը (Edward Whymper): Շամոնիում է թաղված նաև Միջին Ասիայի, Պամիրի հետազոտող կենսաբան, աշխարհագրագետ Ալեքսեյ Ֆեդչենկոն (1844-1873), որ մահացել է Մոնբլան բարձրանալիս։ Նրա տապանաքարին գրված է. «Դու քնած ես, սակայն քո գործերը երբեք չեն մոռացվի»։ Շամոնիում է մահացել Ֆրանսիայի քաղաքական և պետական գործիչ Մարսել Սամբան։
Պատկերասրահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]-
Քաղաքի փողոցներից մեկում -
Արվ գետը Շամոնիի կենտրոնում -
Գրան Մոնտե ի թեք լանջին -
Մոնբլան տրամվայ -
Սպիտակ հովտի սկիզբը -
Սպիտակ հովիտ -
Արհեստական քարանձավ Մեր դե Գլյաս սառցադաշտում -
Գրան Մոնտեի արագընթաց վերհան մեքենա -
Լեռնային երկաթուղի Շամոնիում -
Անգլիական լիճը Շամոնիի հարավարևմտյան ծայրամասում
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Code officiel géographique
- ↑ Populations légales 2021 — The National Institute of Statistics and Economic Studies, 2023.
- ↑ Base officielle des codes postaux — La Poste, 2018.
- ↑ «Chamonix Ski areas - Chamonix Mont Blanc tourist office, France». // chamonix.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 6-ին.
- ↑ «Le Lapiniste» (ֆրանսերեն). www.lelapiniste.info. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 31-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 29-ին.
- ↑ «Sources de pollution». Air Rhône-Alpes (ֆրանսերեն). 2015 թ․ հուլիսի 20. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 29-ին.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Պաշտոնական կայք
- Լիարժեք տեղեկատվություն այցելուների համար Արխիվացված 2017-02-24 Wayback Machine
- Շամոնիի լեռնադահուկային հանգստավայրերը
| ||||||||
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շամոնի (Ֆրանսիա)» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||||||||||
