Թուրին
| Բնակավայր | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Թուրին | |||||
| իտալ.՝ Torino | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Իտալիա | ||||
| Համայնք | Metropolitan City of Turin? | ||||
| Մակերես | 130,01 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 239 մետր | ||||
| Պաշտոնական լեզու | իտալերեն | ||||
| Բնակչություն | ▼841 600 մարդ (հունվարի 1, 2023)[1] | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | 011 | ||||
| Փոստային դասիչ | 10121–10156 | ||||
| Ավտոմոբիլային կոդ | TO | ||||
| Պաշտոնական կայք | comune.torino.it(իտալ.) | ||||
| |||||
Թուրին (իտալ.՝ Torino), կարևոր արդյունաբերական քաղաք հյուսիս-արևմտյան Իտալիայում, Պիեմոնտ մարզի մայրաքաղաքն է, որն հիմնականում ընկած է Պո Գետի արևմտյան ափին։ Քաղաքի բնակչությունն է՝ 908000 (2000 թ. մարդահամարով), որի թվով Իտալիայում չորրորդն է՝ Հռոմից, Միլանից և Նեապոլից հետո։ Թուրինում անց էր կացվել 2006 թվականի Ձմեռային Օլիմպիական Խաղերը, ինչպես նաև նույն 2006 թ. անցկացվող 37-րդ Շախմատի Օլիմպիադան։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թուրինի անվանումը գալիս է Կելտերեն Tau բառից, որն նշանակում է՝ լեռներ։ Քաղաքի Իտալերեն անվանումը՝ Torino, ունի թարգմանված ցլիկ նշանակությունը, որն և բացատրում է զինանշանի ու քաղաքի սիմվոլի ընտրությունը։
Աշխարհագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թուրինն գտնվում է Իտալիայի հյուսիս-արևմուտքում։ Հյուսիսային և արևմտյան ճակատներից այն շրջապատված է Ալպերով, իսկ հարավից՝ Մոնֆերրատոի բլուրներով։ Քաղաքի միջով են հոսում չորս հիմնավոր գետեր՝ Պոն, սրա երկու վտակները՝ Դորա Ռիպարիան ու Ստուրա դի Լանզոն, և Սանգոնը։
Կլիմա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թուրինի կլիման մոտ է միջերկրածովայինին, սակայն, տարբերվելով այդ կլիմայի տիպից, տեղումները քաղաքում թափվում են ամբողջ տարին, իսկ առավելագույնը տեղում է գարնանային ամիսներին։ Այդ պատճառով Թուրինի կլիման նման է Սոչիի կլիմային, սակայն ձմեռները քաղաքում ավելի սառն են, հաստատուն գիծերային սառնամանիքներով և ձնածածկույթով[2]։
| Թուրինի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 25.1 (77.2) |
24.8 (76.6) |
27.4 (81.3) |
31.0 (87.8) |
32.3 (90.1) |
35.6 (96.1) |
36.8 (98.2) |
37.1 (98.8) |
32.2 (90) |
30.0 (86) |
22.8 (73) |
21.4 (70.5) |
37.1 (98.8) |
| Միջին բարձր °C (°F) | 6.6 (43.9) |
9.1 (48.4) |
13.4 (56.1) |
16.6 (61.9) |
20.7 (69.3) |
24.8 (76.6) |
27.9 (82.2) |
27.1 (80.8) |
23.0 (73.4) |
17.3 (63.1) |
11.1 (52) |
7.6 (45.7) |
17.1 (62.8) |
| Միջին օրական °C (°F) | 2.1 (35.8) |
4.3 (39.7) |
8.1 (46.6) |
11.1 (52) |
15.5 (59.9) |
19.4 (66.9) |
22.4 (72.3) |
21.8 (71.2) |
17.8 (64) |
12.4 (54.3) |
6.5 (43.7) |
3.1 (37.6) |
12.0 (53.6) |
| Միջին ցածր °C (°F) | −2.5 (27.5) |
−0.7 (30.7) |
2.7 (36.9) |
5.7 (42.3) |
10.4 (50.7) |
14.0 (57.2) |
16.9 (62.4) |
16.5 (61.7) |
12.7 (54.9) |
7.4 (45.3) |
1.9 (35.4) |
−1.6 (29.1) |
7.0 (44.6) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −18.5 (−1.3) |
−21.8 (−7.2) |
−10.5 (13.1) |
−3.8 (25.2) |
−2.3 (27.9) |
4.3 (39.7) |
6.6 (43.9) |
6.3 (43.3) |
1.8 (35.2) |
−3.9 (25) |
−8.2 (17.2) |
−13.8 (7.2) |
−21.8 (−7.2) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 47.8 (1.882) |
47.1 (1.854) |
72.5 (2.854) |
113.3 (4.461) |
145.3 (5.72) |
104.3 (4.106) |
70.5 (2.776) |
76.1 (2.996) |
83.8 (3.299) |
106.1 (4.177) |
69.1 (2.72) |
45.1 (1.776) |
981.0 (38.622) |
| Միջ. տեղումների օրեր (≥ 1.0 mm) | 5.4 | 4.4 | 5.8 | 8.6 | 11.2 | 8.6 | 5.8 | 7.7 | 6.4 | 7.0 | 5.6 | 4.4 | 80.9 |
| % խոնավություն | 75 | 75 | 67 | 72 | 75 | 74 | 72 | 73 | 75 | 79 | 80 | 80 | 75 |
| Միջին ամսական արևային ժամ | 111.6 | 118.7 | 158.1 | 180.0 | 195.3 | 219.0 | 260.4 | 223.2 | 168.0 | 142.6 | 105.0 | 108.5 | 1990,4 |
| աղբյուր: Italian Air Force Meteorological Service[3][4][5] | |||||||||||||
Ժողովրդագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վերջին 3 տարիների ընթացքում Թուրինի բնակչությունը աճել է միայն 0.88%-ով, որն վերագվում է քաղաքի ցածր ծնելիությանը, հանգեցնելով բնակչությանը ծերացմանը։ Բնակչության մոտ 16.4% 14 տարեկանից ցածր է, այն դեպքում երբ թոշակի տարիքի բնակչությունը կազմում է 18.8%։ Վերջին տարիների ընցաքում քաղաքն, ինչպես նաև նրա արվարձանները, ներգաղթի աճի ականատես են դարձել։ Թերևս բնակչությունը գերակշռորեն կազմված է իտալացիներից (96.1%), մոտավորապես 13,5%-ը (122,946) օտարերկրացիներ են, ընդ որում ամենամեծ թիվը՝ Ռումինիայից (51,017), Մարոկկոյից (22,511), Ալբանիայից (9,165), Չինաստանից (5,483) և Մոլդովայից (3,417)[6]։
| Բնակչության 1901-2023 թվականների վիճակագրություն | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 https://demo.istat.it/?l=it
- ↑ «Torino Turistica – Servizio Telematico Pubblico – Città di Torino». Comune.torino.it. Արխիվացված է օրիգինալից 2009-04-29-ին. Վերցված է 2009-05-06-ին.
- ↑ «Torino/Caselle (TO)» (PDF). Atlante climatico. Servizio Meteorologico. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
- ↑ «STAZIONE 059-TORINO CASELLE: medie mensili periodo 61 – 90» (Italian). Servizio Meteorologico. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ «Torino Caselle: Record mensili dal 1946» (Italian). Servizio Meteorologico dell’Aeronautica Militare. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ OECD. «Competitive Cities in the Global Economy» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2008-10-01-ին. Վերցված է 2009-04-30-ին.
- ↑ Popolazione Residente al 1° Gennaio 2017 — Italian National Institute of Statistics.
- ↑ Popolazione Residente al 1° Gennaio 2018 — Italian National Institute of Statistics.
- ↑ 9,0 9,1 Իտալիայի ազգային վիճակագրական ինստիտուտ — 1926.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Պաշտոնական կայք (իտալերեն)
- զբոսաշրջիկների ուղեցույց Արխիվացված 2009-03-12 Wayback Machine անգլերեն լեզվով
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թուրին» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 248)։ 
|
| ||||||||
