Պրոպրանոլոլ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պրոպրանոլոլ
Изображение химической структуры
Կլինիկական տվյալներ
Վաճառքային անվանումներInderal, others
AHFS/Drugs.comMonograph
Թերապևտիկ ապրանքների կարգավորում
Հղիության
կատեգորիա
  • AU: C
  • US: C (ռիսկը բացառված չէ)
Օգտագործման
եղանակներ
Պերօրալ, ռեկտալ, ներերակային
ԱԹԴ կոդ
Ֆարմակոկինետիկ տվյալներ
Կենսամատչելիություն26%
Սպիտակուցով կապում90%
ՆյութափոխանակությունԼյարդ (extensive) 1A2, 2D6; minor: 2C19, 3A4
Նյութափոխանակության արգասիքներN-desisopropylpropranolol, 4’-hydroxypropanolol
Կիսատրոհման պարբերություն4–5 ժամ
ԴուրսբերումԼյարդ (<1%)
Նույնացուցիչներ
CAS համար525-66-6
PubChem CID4946
IUPHAR/BPS
DrugBankDB00571
ChemSpider
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.007.618 Խմբագրել Վիքիդատայում
Քիմիական և ֆիզիկական տվյալներ
Քիմիական բանաձևC16H21NO2
Մոլային զանգված259.34 g/mol g·mol−1
3D մոդել (JSmol)
ՔիրալությունՌասեմիկ խառնուրդ
Հալման ջերմաստիճան96 °C (205 °F)

Պրոպրանոլոլ, վաճառքային անվանումն Ինդեռալ, բետա-պաշարիչ դեղ[1]։ Այն օգտագործվում է բարձր արյան ճնշման, մի շարք անկանոն սրտային կծկումների, թիրեոտոքսիկոզի, մազանոթային հեմանգիոմաների, անհանգստացնող ցուցանիշների և էսենցիալ ցնցումների բուժման համար[1][2][3]։ Այն օգտագործվում է միգրենի գլխացավերի կանխարգելման համար, ինչպես նաև կանխարգելում է հետագա սրտային խնդիրները նրանց մոտ, ով տարապում է ստենոկարդիայով կամ նախորդող սրտային նոպաներով։ Այն կարելի է ընդունել պերօրալ կամ ներերակային[1]։ Այն ձևը, որը օգտագործվում է պերօրալ, ներկայացվում է կարճ և երկար ազդեցության տարբերակներով[1]։ Պրոպրանոլոլը հայտնվում է արյան մեջ 30 րոպե անց և ունենում է առավելագույն ազդեցություն 60-90 րոպե հետո՝ պերօրալ ընդունման դեպքում[1][4]։

Ընդհանուր կողմնակի ազդեցությունները ներառում են սրտխառնոց, որովայնի ցավ եւ փորկապություն[1]։ Այն չպետք է օգտագործեն նրանք, որոնք ունեն արդեն դանդաղ սրտային ռիթմ, և մեծ մասամբ սրտային անբավարարություն[1]։ Դեղի ընդունման կտրուկ դադարեցումը իշեմիկ հիվանդությամբ հիվանդի մոտ կարող է խորացնել ախտանիշները[1]։ Սա կարող է վատթարացնել ասթմայի ախտանիշները[1]։ Խորհուրդ է տրվում զգուշանալ լյարդի կամ երիկամների հիվանդությունների ճամանակ[1]:Պրոպրանոլոլը կարող է վնասակար ազդեցություն ունենալ երեխաի վրա,եթե այն օգտագործել հղիության ժամանակ[5]:Կրծքով կերակրման ընթացքում օգտագործումը հավանաբար անվտանգ է, սակայն պետք է վերահսկվի կողմնակի բարդությունները երեխաի մոտ[6]։ Այն ոչ ընտրողական բետա-պաշարիչ է, որը արգելափակում է β-ադրեներգիկ ընկալիչները[1]։

Պրոպրանոլոլը արտոնագրվել է 1962 թվականին եւ հաստատվել է բժշկական օգտագործման համար 1964 թվականին[7]։ Այն ընդգրկված է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության գլխավոր դեղերի ցանկում, որպես առավել արդյունավետ և անվտանգ դեղամիջոցներ, անհրաժեշտ առողջապահության համակարգում[8]։ Պրոպրանոլոլը արտադրվում է որպես համընդհանուր դեղ[1]։ Զարգացող երկրներում մեծածախ գները 2014 թ.-ի դրությամբ կազմում են ամսական $ 0.24-ից $ 2.16-ը[9]։ ԱՄՆ-ում այն արժե մոտավորապես 15 $ ամսական՝ տիպային դեղաչափով[1]։ 2016 թ.-ին այն 43-րդն էր Միացյալ Նահանգներում դեղատոմսերի քանակով, ավելի քան 18 միլիոն դեղատոմսով[10]։

Բժշկական օգտագործում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պրոպրանոլոլի ընդլայնված թողարկում 80 մգ պատիճով

Պրոպրանոլոլը օգտագործվում է տարբեր պայմանների բուժման համար, ներառյալ `Պրոպրանոլոլի ընդլայնված թողարկում 80 մգ պատիճով

Սրտանոթային[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ ժամանակ առաջ առաջին գիծ հիպերտոնիայի բուժումը,որը պայմանավորված է եղել բետա-պաշարիչներով, Միացյալ Թագավորությունում 2006 թ. Հունիսին նրանց դերը իջեցվել է չորրորդ գիծ, քանի որ դրանք ոչ այնքան արդյունավետ են, որքան մյուս դեղերը, հատկապես տարեց մարդկանց,և կա մեծ քանակի ապացույց,նրա, որ առավել հաճախ օգտագործվող բետա-պաշարիչները նորմալ դեղաչափով ունեն երկրորդային դիաբետի առաջացման անընդունելի ռիսկի[11]։

Պրոպրանոլոլը խորհուրդ չի տրվում հիպերտոնիայի բուժման համար 8-րդ համատեղ ազգային կոմիտեի կողմից (ՋՆՍ 8), քանի որ մեկ ուսումնասիրության ընթացքում արձանագրվել է բարձր հաճախություն առաջնային բարդացված ելքի՝ սիրտ-անոթային մահացութան, սրտամկանի ինֆարկտի կամ ինսուլտի, համեմատած անգեոտենզինի ընկալիչի պաշարիչի հետ ։

Հոգեբուժական[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

20 և 10 մգ դեղաչափով պրոպրանոլոլի խառնուրդ

Պրոպրանոլոլը երբեմն օգտագործվում է վախը հասարակությունից բուժելու համար[2]։ Այլ անհանգստության խանգարումների դեմ օգտագործելու համար քիչ պաստեր կան[12] : Որոշ փորձեր անցկացվել են այլ հոգեբուժական տարածքներում[13]։

ՀՎՍԽ և վախեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պրոպրանոլոլ

Պրոպրանոլոլը հետազոտվում է որպես ՀՎՍԽ- ի պոտենցիալ բուժում[17][18]։ Պրոպրանոլոլը միջամտում է նորադրենալինի, նեյրոտրանսմիտերի գործողությանը, որն ամրապնդում է հիշողությունը։ Ոչ մեծ ուսումնասիրության ընթացքում հիվանդները, որոնք վնասվածքից անմիջապես հետո պրոպրանոլոլ են ստացել, ավելի քիչ սթրեսային ախտանիշներ են զգացել եւ ավելի ցածր ցուցանիշներ ՀՎՍԽ ի, քան համապատասխան հսկող խմբերը, որոնք չեն ստացել դեղը[19]։ Քանի որ հիշողությունները եւ նրանց հուզական բովանդակությունը վերականգնվում են մի քանի ժամվա ընթացքում, որոնք կրկին զգացել են,պրոպրանոլոլը կարող է նաեւ նվազեցնել արդեն ձեւավորված հիշողությունների զգացմունքային ազդեցությունը. այդ պատճառով էլ այն ուսումնասիրվում է որոշ ֆոբիաների բուժման մեջ, ինչպիսիք են արախնոֆոբիան, ատամնաբուժական վախ եւ սոցիալական ֆոբիան[20]։

Բարձրացվել են էթիկական և հեղինակային հարցեր, կապված պրոպրանոլոլի հիմքի վրա դեղերի օգտագօրծման ՝ որպես հիշողության արգելակիչ,որը այդ թվում նաև առաջացնում է հիշողության փոփոխություններ, հետաքննության ժամանակ առաջացած հիշողությունների, վարքային պատասխանների փոփոխությունները կապված անցյալի հետ (թեեւ տրավմատիկ), թմրամիջոցներով այդ կարգավորումը և այլն[21]։ Սակայն, Հոլը եւ Քերերը պնդում են, որ շատ նման առարկություններ «հիմնված են հեգնական չափազանցված եւ անիրատեսական սցենարների վրա, որոնք անտեսում են պրոպրանոլոլի սահմանափակ ազդեցությունը հիշողության վրա, թերագնահատում են ՀՎՍԽ- ի խոցելի ազդեցությունները դրանով տառապողներին, եւ չեն ճանաչում այն չափը, որտեղ թմրամիջոցներն՝ ինչպիսիք են ալկոհոլը, արդեն օգտագործվում են այդ նպատակով »[22]։

Այլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պրոպրանոլոլը կարող է օգտագործվել ծանր մանկական հեմանգիոմաների (ՄՀ) բուժման համար։ Այս բուժումը ցույց է տալիս, որ ՄՀ- ի բուժման մեջ կորտիկոստերոիդների նկատմամբ խոստումնալից գերակայություն է նկատվում։ Ընդլայնված կլինիկական ապացույցներն ու փոքր վերահսկվող ուսումնասիրությունը հաստատում են դրա արդյունավետությունը[27]։

Հակացուցումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պրոպրանոլոլը կարող է հակացուցված լինել այն մարդկանց, որոնք ունեն[28]

Կողմնակի ազդեցություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պրոպրանոլոլը պետք է օգտագործվի զգուշավորությամբայն մարդկանց կողմից, որոնք ունեն[29]

Հղիությունը եւ կրծքով կերակրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պրոպրանոլոլը, ինչպես այլ բետա-պաշարիչները դասակարգվում են, ինչպես հղիության դասակարգում C ԱՄՆ-ում ևայնպես էլ ԱԴԵՑ-ի C դասակարգում Ավստրալիայում։ β- պաշարիչները հիմնականում կրճատում են ընկերքի պերֆուզիան, որը կարող է հանգեցնել անբարենպաստ ելքի նորածինների համար, ներառյալ թոքերի կամ սրտի բարդությունները կամ վաղաժամ ծնունդը:Նորածինները կարող են ունենալ լրացուցիչ կողմնակի բարդություններ, ինչպիսիք են արյան ցածր շաքարը եւ դանդաղ կծկումները, քան սովորական սրտինը[30]։

Շատ β-պաշարիչների մասնիկներ հայտնվում են կերակրող կանանց կաթի մեջ։ Այնուամենայնիվ, պրոպրանոլոլը սերտորեն կապված է արյան սպիտակուցների հետ և կրծքի կաթի մեջ լուծված է շատ քիչ մակարդակով[31]։ Չեն ակնկալվում, որ այս ցածր մակարդակները կարող են ներկայացնել որևէ ռիսկ կրծքով կերակրվող երեխայի համար, և ամերիկյան մանկաբուժության ակադեմիան կարծում է,որ պրոպրանոլոլի թերապիան «ընդհանուր առմամբ համատեղելի է կրծքով կերակրելու համար[30][31][32][33]։

Արյուն-ուղեղաին պատնեշի բարձր թապանցելիության հետևանքով լիպոֆիլ բետա-պասարիչները, ինչպիսիք են պրոպրանոլոլը և մետապրոլոլը, ավելի հավանական են թափանցելու համար, քան ավելի քիչ լիպոֆիլ բետա-պաշարիչները, որոնք առաջացնում են քնի խանգարումներ, ինչպիսիք են անքնություն եւ վառ երազներ եւ մղձավանջներ[34]։ Երազները (արագ աչքի շարժում, քնել, REM) նվազել են եւ արթնանալը ուժեղացել է[35]։

Պրոպրանոլոլի թերապիայի հետ կապված դեղամիջոցների հակազդեցությունները նման են այլ լիպոֆիլային բետա-պաշարիչներին։

Գերդոզավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պրոպրանոլոլի գերդոզավորումը կապված է ցնցումների հետ[33]։ Սրտի կանգ կարող է առաջանալ պրոպրանոլոլի գերդոզավորման ժամանակ,հանկարծակի ծագած փորոքային առիթմիաների և կարդիոգեն շոկի հետևանքով, որոնք առաջանում են բրադիկարդիկ PEA[34]: Պրոպրանոլոլը պետք է օգտագործվի ծայրահեղ զգուշությամբ, դեպրեսիայի կամ ատիպիկ դեպրեսիայի ենթարկված հիվանդների մոտ, հնարավոր ինքնասպանության գաղափարներով։

Փոխազդեցություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քանի որ բետա-պաշարիչները հայտնի են նրանով, որ թուլացնում են սրտի մկանները եւ սեղմում են հարթ մկանները, բետա-ադրեներգիկ հակազդիչները, այդ թվում պրոպրանոլոլը, մեծ ազդեցություն են ունենում այլ դեղերի վրա, որոնք նվազեցնում են արյան ճնշումը կամ նվազեցնում սրտի կծկումները կամ հաղորդունակությունը։ Կլինիկական առումով նշանակալի փոխազդեցություններ են առաջանում[29]

Ֆարմակոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆարմակոդինամիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Propranolol[36]
Ընկալիչ Կի (նՄ) Տեսակ Հղում
5-HT1A 55–272 Մարդ [37][38]
5-HT1B 56–85 Առնետ [39][40]
5-HT1D 4,070 Խոզ [41]
5-HT2A 4,280 Մարդ [42]
5-HT2B 457–513 (+)

166–316 ()

Մարդ [43]
5-HT2C 61,700 (+)

5,010 () 736–2,457

Մարդ

Մարդ Կռծող

[38][43][43][44]
5-HT3 >10,000 Մարդ [45]
α1 ND ND ND
α2 1,297–2,789 Առնետ [46]
β1 0.02–2.69 Մարդ [47][48]
β2 0.01–0.61 Մարդ [47][48]
β3 450 Մուկ [49]
D1 >10,000 Մարդ [38]
D2 >10,000 Մարդ [38]
H1 >10,000 Մարդ [50]
Կաղապար:Abbrlink 3,700 Առնետ [51]
Կաղապար:Abbrlink 5,000 (Կաղապար:Abbrlink) Առնետ [52]
Կաղապար:Abbrlink 29,000 (IC50) Առնետ [52]
Կաղապար:Abbrlink >10,000 Առնետ [53]
Որքան փոքր է արժեքը, այդքան այդքան մեծ է խնամակցությունը ընկալիչների հանդեպ

Պրոպրանոլոլը դասակարգվում է մրցակցային ոչ կարդիոսելեկտիվ սիմպատիկ բետա-պաշարիչ, որը անցնում է հեմատոէնցեֆալիկ պատնեշով։ Այն ճարպալույծ է և հաճախ պաշարում է նատրիումական անցուղիները։ Պրոպրանոլոլը բետա-ադրեներգիկ ընկալիչների ոչ սելեկտիվ անտագոնիստ է կամ բետա-պաշարիչ[54]. այսինքն ` պաշարում է էպինեֆրինի (ադրենալին) և նորէպինեֆրինի (նորադրենալին) ազդեցությունը β1 և β2 ադրենընկալիչների վրա։ Այն ունի ցածր ներքին սիմպաթոմիմետրիկ ակտիվություն, սակայն ունի ուժեղ թազանթ կայունացնող գործունեություն (միայն արյան մեջ բարձր կոնցենտրացիաների դեպքում, ինչպիսիք են գերդոզավորումը)[20]։ Պրոպրանոլոլը կարող է թափանցել հեմատոէնցեֆալիկ պատնեշը և ազդեցություն թողնել ԿՆՀ-ի վրա, և դրան ավելացված ծայրամասային ակտիվությունը[21]։

Ի հավելում ադրեներգիկ ընկալիչների պաշարման պրոպրանոլոլն ունի շատ թույլ արգելակիչ ազդեցություն նորադրենալինի տրանսպորտի վրա և/կամ թույլ խթանում է նորադրենալինի արտազատումը (այսինքն, նորադրենալինի կոնցենտրացիան սինապսում ավելանում է )[52][55]։ Քանի որ պրոպրանոլոլը պաշարում է β-ադրենընկալիչները, սինապսային նորադրենալինի աճը հանգեցնում է միայն α-ադրենընկալիչների ակտիվացմանը եւ α1-ադրենընկալիչը հատկապես կարեւոր է կենդանիների մոդելներում դիտվող ազդեցությունների համար[52][55]:Հետեւաբար, այն կարելի է համարել որպես թույլ անուղղակի α1-ադրենընկալիչի համազդիչ, ի հավելումն ուժեղ β-ադրենընկալիչի հակազդիչ.[52][55] : Բացի անդրեներգիկ համակարգի ազդեցությունից, գոյություն ունեն ապացույցներ, որ պրոպրանոլոլը կարող է հանդես գալ որպես մի շարք սերոտոնինային ընկալիչների, այսինքն `5-HT1A, 5-HT1B եւ 5-HT2B ընկալիչների թույլ հակազդիչ.[43][56][57] : Վերջինս կարող է կապված լինել պրոպրանոլոլի արդյունավետության հետ՝ միգրենի բուժման համար, բարձր դեղաչափով[43]։

Պրոպրանոլոլի երկու ենհանթիոմերներ ունեն տեղային անզգայացնող ազդեցություն, որը սովորաբար միջնորդվում է պոտենցիալ կախյալ նատրիումական անցուղիների շրջափակումով։ Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ պրոպրանոլոլը կարող է արգելափակել նատրիումային անցուղիները, վերահսկվող սրտի լարվածությունը, նեյրոնները եւ կմախքը, հաշվի առնելով նրա հայտնի թաղանթային կայունացնող ազդեցությունը եւ կենտրոնական նյարդային համակարգի հակառիթմիկ եւ այլ ԿՆՀ ազդեցություններ[58][59][60]։

Ազդեցության մեխանիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պրոպրանոլոլը սրտում հանդիսանում է բետա-1-ադրենընկալչների մրցակցային հակազդիչ[61]։ Այն մրցում է սիմպաթոմիմետիկ նեյրոտրանսմիտրների հետ ընկալիչների հետ կապման համար, որը արգելկակում է սրտի սիմպատիկ խթանումը։ Բետա-1-ընկալիչների պաշարումը նեյրոտրանսմիտորներով կարդիոմիոցիտներում ընկճում են ադրենիլատ ցիկլազի ակտիվացմանը, ինչը, իր հերթին, ընկճում է ցԱՄՖ-ի սինթեզին, ինչը հանգեցնում է ՊԿԱ արտադրության նվազմանը։ Սա հանգեցնում է կալցիումի ներհոսքի փոքրացմանը կարդիոմիոցիտներ Լ-տեսակի պոտենցիալ կախյալ կալցիումական անցուղիները ղեկավարելով, ինչը նշանակում է սրտի բջիջների վրա սիմպաթիկ ազդեցության նվազում,որն էլ բերում է հիպոտենզիվ ազդեցության, այդ թվում սրտի կծկումների հաճախականության և զարկերակային ճնշման նվազման[62]։

Ֆարմակոկինետիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պրոպրանոլոլը արագ և լիովին ներծծվում է, իսկ արյան պլազմայում ամենաբարձր մակարդակին հասնում է ընդունումից հետո, 1-3 ժամում։ Դեղի ավելի քան 90% -ը կապված է պլազմային սպիտակուցների հետ[62]։ Սննդամթերքի հետ միասին կիրառումը, կարծես, բարձրացնում է բիոմատչելիությունը[63]։ Չնայած լիակատար կլանմանը, պրոպրանոլոլը փոփոխական բիոմատչելիություն ունի լայնածավալ առաջին անցման լյարդային նյութափոխանակության պատճառով։ Հետեւաբար, լյարդի անբավարարությունը մեծացնում է բիոմատչելիությունը։ Հիմնական մետաբոլիտ 4-հիդրոքսիպրոպրանոլոլը ունի ավելի երկար կիսատրոհման պարբերություն (5,2-7,5 ժամ ),քան ելակետային միացությունը (3-4 ժամ),նաև ֆարմակոլոգիապես ակտիվ է։ Մետաբոլիտների մեծ մասը դուրս է գալիս մեզով[62]։

Պրոպրանոլոլը բարձր լիպոֆիլությամբ դեղ, որը ուղեղում հասնում է բարձր կոնցենտրացիաների։ Շարունակական ազդեցությունը միանվագ պերօրալ դեղաչափի կարող է գերազանցել կիսատրոհման պարբերությանը և կարող է կազմել մինչև 12 ժամ, եթե միայն մեկ դեղաչափը բավականաչափ բարձր է (օրինակ, 80 մգ)[64]։ Արդյունավետ պլազմայի կոնցենտրացիաները տատանվում են 10-ից մինչեւ 100 մգ / լ։ [Պահանջվում է ցուցում] Թունավորության մակարդակը կապված է պլազմայում կոնցենտրացիայի հետ `ավելի բարձր, քան 2000 մգ / լ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բրիտանացի գիտնական Ջեյմս Ուայթսը հայտնաբերել է պրոպրանոլոլը 1960-ականներին[65]։ 1988 թ.-ին նա այս հայտնագործության համար պարգևատրվել է բժշկության ոլորտում Նոբելյան մրցանակով։ Պրոպրանոլոլը ներշնչված է եղել վաղ β-ադրեներգիկ հակազդիչներ դիքլորիզոպրենալինով և պրոնետալոլով։ Հիմնական տարբերությունը, որը հիմնականում գտել է բոլոր հետագա բետա-պաշարիչների համար, պրոնետալոլի արիլային եւ էթանոլամինային հատվածների միջեւ ներառված է օքսիմեթիլենային խումբ (-O-CH2-), ինչը զգալիորեն ավելացրել է կապի ակտիվությունը։ Սա նաեւ ակնհայտորեն վերացրեց կենդանիների մոդելներում պրոնեթալոլով հայտնաբերված քաղցկեղածնությունը։

Հիպերտոնիայի բուժման ժամանակ օգտագործվում են նոր, կարդիոսելեկտիվ բետա-պաշարիչներ (օրինակ `բիսոպրոլոլ, նեբիվոլոլ, կարվեդիլոլ կամ մեթոպրոլոլ

Հասարակություն եւ մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1987 թ.-ին Սիմֆոնիկ եւ Օպերայի երաժիշտների միջազգային կոնֆերանսի անցկացրած ուսումնասիրությունը ցույց տվեց, որ հարցման մասնակիցների 27% -ը խոստովանել է, որ նրանք օգտագործում են բետա-պաշարիչներ, ինչպիսիք են պրոպրանոլոլը, երաժշտական ներկայացումների համար[66]։ Կատարողների մոտ 10-16 %-ի բեմից վախի մակարդակը համարվում է ախտաբանական[66][67] :Պրոպրանոլոլը օգտագործվում է երաժիշտների, դերասանների եւ հրապարակախոսների կողմից `սիմպաթիկ նյարդային համակարգի պատճառած անհանգստության նշանների բուժման ունակության համար[68]:Այն նաեւ օգտագործվում է որպես դեղամիջոց, որը բարելավում է սպորտում կատարված աշխատանքը, որտեղ բարձր ճշտություն է պահանջվում, այդ թվում `նետաձգություն,կրակոցներ, գոլֆ[69] եւ բիլիարդ[69]։ 2008 թ. Ամառային օլիմպիական խաղերում 50 մետրանոց ատրճանակի արծաթե մեդալակիր եւ 10 մետրանոց օդային ատրճանակի բրոնզե մեդալակիր Քիմ Յոնգ Սունի մոտ պրոպանոլոլի հայտաբերման համար կատարված թեստը դրական արդյունք է տվել և նրան զրկել են մեդալներից[70]։

Ապրանքանիշեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնօրինակ պրոպրանոլոլը վաճառվել է 1965 թվականին Ինդեռալ ֆիրմային անվանմամբ եւ արտադրված ԻՑԻ Դեղագործության (այժմ ԱստրաԶենեկա) կողմից։ Պրոպրանոլոլը նաեւ վաճառվում է Ավլոկարդիլ, Դեռալին, Դոկիտոն, Ինդեռալիցի, ԻննոՊրան XL, Սումիալ, Անապրիլին եւ Բեդրանոլ ՍՌ (Սանդոզ) ապրանքանիշերի տակ։ Հնդկաստանում այն վաճառվում է Կիպլա եւ Կիպլար ԼԱ- ի կողմից,Կիպլա- ի կողմից։ Հեմանգիոլ, պրոպրանոլոլի լուծույթը, 4.28 մգ / մլ կոնցենտրացիայով, նշվում է հարաճող մանկական հեմանիգոմայի բուժման համար[71]։

Հետազոտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կլինիկական ուսումնասիրություն է կատարվել, պարզելու, թե արդյոք պրոպրանոլոլը կարող է օգտակար լինել որոշակի տեսակների քաղցկեղի բուժման համար[72]։

Ծանոթագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 «Propranolol hydrochloride». Monograph. The American Society of Health-System Pharmacists. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 1-ին.
  2. 2,0 2,1 Davidson, JR (2006). «Pharmacotherapy of social anxiety disorder: what does the evidence tell us?». The Journal of Clinical Psychiatry. 67 Suppl 12: 20–6. PMID 17092192.
  3. Chinnadurai, S; Fonnesbeck, C; Snyder, KM; Sathe, NA; Morad, A; Likis, FE; McPheeters, ML (February 2016). «Pharmacologic Interventions for Infantile Hemangioma: A Meta-analysis» (PDF). Pediatrics. 137 (2): e20153896. doi:10.1542/peds.2015-3896. PMID 26772662.
  4. Bryson, Peter D. (1997). Comprehensive review in toxicology for emergency clinicians (3 ed.). Washington, DC: Taylor & Francis. էջ 167. ISBN 9781560326120. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 24-ին.
  5. «Prescribing medicines in pregnancy database». Australian Government. 2014 թ․ մարտի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 22-ին.
  6. Gerald G. Briggs, Roger K. Freeman, Sumner J. Yaffe (2011). Drugs in pregnancy and lactation : a reference guide to fetal and neonatal risk (9th ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. էջ 1226. ISBN 9781608317080. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 14-ին.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  7. Fischer, Jnos; Ganellin, C. Robin (2006). Analogue-based Drug Discovery (անգլերեն). John Wiley & Sons. էջ 460. ISBN 9783527607495.
  8. «WHO Model List of Essential Medicines (19th List)» (PDF). World Health Organization. April 2015. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
  9. «Propranolol». International Drug Price Indicator Guide. Վերցված է January 2016-ին.
  10. «The Top 300 of 2019». clincalc.com. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
  11. Sheetal Ladva (2006 թ․ հունիսի 28). «NICE and BHS launch updated hypertension guideline». National Institute for Health and Clinical Excellence. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 11-ին.
  12. Steenen, SA; van Wijk, AJ; van der Heijden, GJ; van Westrhenen, R; de Lange, J; de Jongh, A (February 2016). «Propranolol for the treatment of anxiety disorders: Systematic review and meta-analysis». Journal of Psychopharmacology (Oxford, England). 30 (2): 128–39. doi:10.1177/0269881115612236. PMC 4724794. PMID 26487439.
  13. Kornischka J, Cordes J, Agelink MW (April 2007). «[40 years beta-adrenoceptor blockers in psychiatry]». Fortschritte der Neurologie · Psychiatrie (German). 75 (4): 199–210. doi:10.1055/s-2006-944295. PMID 17200914.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  14. Thibaut F, Colonna L (1993). «[Anti-aggressive effect of beta-blockers]». L'Encéphale (French). 19 (3): 263–7. PMID 7903928.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  15. Vieweg V, Pandurangi A, Levenson J, Silverman J (1994). «The consulting psychiatrist and the polydipsia-hyponatremia syndrome in schizophrenia». International Journal of Psychiatry in Medicine. 24 (4): 275–303. doi:10.2190/5WG5-VV1V-BXAD-805K. PMID 7737786.
  16. Kishi Y, Kurosawa H, Endo S (1998). «Is propranolol effective in primary polydipsia?». International Journal of Psychiatry in Medicine. 28 (3): 315–25. doi:10.2190/QPWL-14H7-HPGG-A29D. PMID 9844835.
  17. «Doctors test a drug to ease traumatic memories - Mental Health - MSNBC.com». Արխիվացված օրիգինալից 2007 թ․ հունիսի 14-ին. Վերցված է 2007 թ․ հունիսի 30-ին.
  18. Brunet A, Orr SP, Tremblay J, Robertson K, Nader K, Pitman RK (May 2008). «Effect of post-retrieval propranolol on psychophysiologic responding during subsequent script-driven traumatic imagery in post-traumatic stress disorder». Journal of Psychiatric Research. 42 (6): 503–6. doi:10.1016/j.jpsychires.2007.05.006. PMID 17588604.
  19. Vaiva, G.; Ducrocq, F.; Jezekiel, K.; Averland, B.; Lestavel, P.; Brunet, A.; Marmar, C.R. (2003). «Immediate treatment with propranolol decreases post-traumatic stress disorder two months after trauma». Biological Psychiatry. 54 (9): 947–949. doi:10.1016/s0006-3223(03)00412-8.
  20. 20,0 20,1 Steenen, S. A.; van Wijk, A. J.; van der Heijden, G. J.; van Westrhenen, R.; de Lange, J.; de Jongh, A. (2015). «Propranolol for the treatment of anxiety disorders: Systematic review and meta-analysis». Journal of Psychopharmacology. 30 (2): 128–139. doi:10.1177/0269881115612236. ISSN 0269-8811. PMC 4724794. PMID 26487439.
  21. 21,0 21,1 Kolber, Adam J. (2006). «Therapeutic Forgetting: The Legal and Ethical Implications of Memory Dampening». Vanderbilt Law Review, San Diego Legal Studies Paper No. 07-37. 59: 1561.
  22. Hall, Wayne; Carter, Adrian (2007). «Debunking Alarmist Objections to the Pharmacological Prevention of PTSD». American Journal of Bioethics. 7 (9): 23–25. doi:10.1080/15265160701551244. PMID 17849333.
  23. Lima, AR; Bacalcthuk, J; Barnes, TR; Soares-Weiser, K (2004 թ․ հոկտեմբերի 18). «Central action beta-blockers versus placebo for neuroleptic-induced acute akathisia». The Cochrane Database of Systematic Reviews (4): CD001946. doi:10.1002/14651858.CD001946.pub2. PMID 15495022.
  24. Shields, Kevin G.; Peter J. Goadsby (January 2005). «Propranolol modulates trigeminovascular responses in thalamic ventroposteromedial nucleus: a role in migraine?». Brain. 128 (1): 86–97. doi:10.1093/brain/awh298. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  25. Eadie, M.; J. H. Tyrer (1985). The Biochemistry of Migraine. New York: Springer. էջ 148. ISBN 9780852007310. OCLC 11726870. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 24-ին.
  26. Clinical summary Արխիվացված 24 Մարտ 2008 Wayback Machine
  27. Hogeling, M. (2012). «Propranolol for Infantile Hemangiomas: A Review». Current Dermatology Reports. 1 (4): Online-first. doi:10.1007/s13671-012-0026-6.
  28. Rossi S, editor. Australian Medicines Handbook 2006. Adelaide: Australian Medicines Handbook; 2006.
  29. 29,0 29,1 [No authors listed] (2007). "Propranolol". In: Drugs and Lactation Database. U.S. National Library of Medicine Toxicology Data Network. Retrieved 25 February 2013.
  30. 30,0 30,1 Sweetman, Sean C., ed. (2009). «Cardiovascular Drugs». Martindale: The complete drug reference (36th ed.). London: Pharmaceutical Press. էջեր 1226–1381. ISBN 978-0-85369-840-1.
  31. 31,0 31,1 [No authors listed] (September 2001). «Transfer of drugs and other chemicals into human milk». Pediatrics. 108 (3): 776–89. doi:10.1542/peds.108.3.776. PMID 11533352.
  32. Spencer JP, Gonzalez LS, Barnhart DJ (July 2001). «Medications in the breast-feeding mother». Am Fam Physician. 64 (1): 119–26. PMID 11456429.
  33. 33,0 33,1 Reith, DM; Dawson, AH; Epid, D; Whyte, IM; Buckley, NA; Sayer, GP (1996). «Relative toxicity of beta blockers in overdose». Journal of Toxicology. Clinical Toxicology. 34 (3): 273–8. doi:10.3109/15563659609013789. PMID 8667464.
  34. 34,0 34,1 Holstege, CP; Eldridge, DL; Rowden, AK (February 2006). «ECG manifestations: the poisoned patient». Emergency Medicine Clinics of North America. 24 (1): 159–77, vii. doi:10.1016/j.emc.2005.08.012. PMID 16308118.
  35. 35,0 35,1 van Harten J (1995). «Overview of the pharmacokinetics of fluvoxamine». Clinical Pharmacokinetics. 29 (Suppl 1): 1–9. doi:10.2165/00003088-199500291-00003. PMID 8846617.
  36. Roth, BL; Driscol, J. «PDSP Ki Database». Psychoactive Drug Screening Program (PDSP). University of North Carolina at Chapel Hill and the United States National Institute of Mental Health. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  37. Hamon M, Lanfumey L, el Mestikawy S, Boni C, Miquel MC, Bolaños F, Schechter L, Gozlan H (1990). «The main features of central 5-HT1 receptors». Neuropsychopharmacology. 3 (5–6): 349–60. PMID 2078271.
  38. 38,0 38,1 38,2 38,3 Toll L, Berzetei-Gurske IP, Polgar WE, Brandt SR, Adapa ID, Rodriguez L, Schwartz RW, Haggart D, O'Brien A, White A, Kennedy JM, Craymer K, Farrington L, Auh JS (1998). «Standard binding and functional assays related to medications development division testing for potential cocaine and opiate narcotic treatment medications». NIDA Res. Monogr. 178: 440–66. PMID 9686407.
  39. Tsuchihashi H, Nakashima Y, Kinami J, Nagatomo T (1990). «Characteristics of 125I-iodocyanopindolol binding to beta-adrenergic and serotonin-1B receptors of rat brain: selectivity of beta-adrenergic agents». Jpn. J. Pharmacol. 52 (2): 195–200. doi:10.1254/jjp.52.195. PMID 1968985.
  40. Engel G, Göthert M, Hoyer D, Schlicker E, Hillenbrand K (1986). «Identity of inhibitory presynaptic 5-hydroxytryptamine (5-HT) autoreceptors in the rat brain cortex with 5-HT1B binding sites». Naunyn Schmiedebergs Arch. Pharmacol. 332 (1): 1–7. doi:10.1007/bf00633189. PMID 2936965.
  41. Schlicker E, Fink K, Göthert M, Hoyer D, Molderings G, Roschke I, Schoeffter P (1989). «The pharmacological properties of the presynaptic serotonin autoreceptor in the pig brain cortex conform to the 5-HT1D receptor subtype». Naunyn Schmiedebergs Arch. Pharmacol. 340 (1): 45–51. doi:10.1007/bf00169206. PMID 2797214.
  42. Elliott JM, Kent A (1989). «Comparison of [125I]iodolysergic acid diethylamide binding in human frontal cortex and platelet tissue». J. Neurochem. 53 (1): 191–6. doi:10.1111/j.1471-4159.1989.tb07313.x. PMID 2723656.
  43. 43,0 43,1 43,2 43,3 43,4 Schmuck K, Ullmer C, Kalkman HO, Probst A, Lubbert H (1996). «Activation of meningeal 5-HT2B receptors: an early step in the generation of migraine headache?». Eur. J. Neurosci. 8 (5): 959–67. doi:10.1111/j.1460-9568.1996.tb01583.x. PMID 8743744.
  44. Yagaloff KA, Hartig PR (1985). «125I-lysergic acid diethylamide binds to a novel serotonergic site on rat choroid plexus epithelial cells». J. Neurosci. 5 (12): 3178–83. doi:10.1523/JNEUROSCI.05-12-03178.1985. PMID 4078623.
  45. Barnes JM, Barnes NM, Costall B, Ironside JW, Naylor RJ (1989). «Identification and characterisation of 5-hydroxytryptamine 3 recognition sites in human brain tissue». J. Neurochem. 53 (6): 1787–93. doi:10.1111/j.1471-4159.1989.tb09244.x. PMID 2809591.
  46. Boyajian CL, Leslie FM (1987). «Pharmacological evidence for alpha-2 adrenoceptor heterogeneity: differential binding properties of [3H]rauwolscine and [3H]idazoxan in rat brain». J. Pharmacol. Exp. Ther. 241 (3): 1092–8. PMID 2885406.
  47. 47,0 47,1 Schotte A, Janssen PF, Gommeren W, Luyten WH, Van Gompel P, Lesage AS, De Loore K, Leysen JE (1996). «Risperidone compared with new and reference antipsychotic drugs: in vitro and in vivo receptor binding». Psychopharmacology. 124 (1–2): 57–73. doi:10.1007/bf02245606. PMID 8935801.
  48. 48,0 48,1 Fraundorfer PF, Fertel RH, Miller DD, Feller DR (1994). «Biochemical and pharmacological characterization of high-affinity trimetoquinol analogs on guinea pig and human beta adrenergic receptor subtypes: evidence for partial agonism». J. Pharmacol. Exp. Ther. 270 (2): 665–74. PMID 7915318.
  49. Nahmias C, Blin N, Elalouf JM, Mattei MG, Strosberg AD, Emorine LJ (1991). «Molecular characterization of the mouse beta 3-adrenergic receptor: relationship with the atypical receptor of adipocytes». EMBO J. 10 (12): 3721–7. doi:10.1002/j.1460-2075.1991.tb04940.x. PMC 453106. PMID 1718744.
  50. Kanba S, Richelson E (1984). «Histamine H1 receptors in human brain labelled with [3H]doxepin». Brain Res. 304 (1): 1–7. doi:10.1016/0006-8993(84)90856-4. PMID 6146381.
  51. Kovachich GB, Aronson CE, Brunswick DJ, Frazer A (1988). «Quantitative autoradiography of serotonin uptake sites in rat brain using [3H]cyanoimipramine». Brain Res. 454 (1–2): 78–88. doi:10.1016/0006-8993(88)90805-0. PMID 2970277.
  52. 52,0 52,1 52,2 52,3 52,4 Tuross N, Patrick RL (1986). «Effects of propranolol on catecholamine synthesis and uptake in the central nervous system of the rat». J. Pharmacol. Exp. Ther. 237 (3): 739–45. PMID 2872325.
  53. Zobrist RH, Mecca TE (1990). «[3H]TA-3090, a selective benzothiazepine-type calcium channel receptor antagonist: in vitro characterization». J. Pharmacol. Exp. Ther. 253 (2): 461–5. PMID 2338642.
  54. Naish, Jeannette; Court, Denise Syndercombe (2014). Medical sciences (Second ed.). էջ 150. ISBN 978-0702052491.
  55. 55,0 55,1 55,2 Young, Richard; Glennon, Richard A. (2008). «S(−)Propranolol as a discriminative stimulus and its comparison to the stimulus effects of cocaine in rats». Psychopharmacology. 203 (2): 369–382. doi:10.1007/s00213-008-1317-2. ISSN 0033-3158. PMID 18795268.
  56. Davids E, Lesch KP (1996). «[The 5-HT1A receptor: a new effective principle in psychopharmacologic therapy?]». Fortschr Neurol Psychiatr (German). 64 (11): 460–72. doi:10.1055/s-2007-996592. PMID 9064274.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  57. Hoyer D, Clarke DE, Fozard JR, Hartig PR, Martin GR, Mylecharane EJ, Saxena PR, Humphrey PP (1994). «International Union of Pharmacology classification of receptors for 5-hydroxytryptamine (Serotonin)». Pharmacol. Rev. 46 (2): 157–203. PMID 7938165.
  58. Wang D. W.; Mistry A. M.; Kahlig K. M.; Kearney J. A.; Xiang J.; George A. L. Jr (2010). «Propranolol blocks cardiac and neuronal voltage-gated sodium channels». Front. Pharmacol. 1: 144. doi:10.3389/fphar.2010.00144. PMC 3153018. PMID 21833183.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link)
  59. Bankston J. R.; Kass R. S. (2010). «Molecular determinants of local anesthetic action of beta-blocking drugs: implications for therapeutic management of long QT syndrome variant 3». J. Mol. Cell. Cardiol. 48 (1): 246–253. doi:10.1016/j.yjmcc.2009.05.012. PMC 2813422. PMID 19481549.
  60. Desaphy J. F.; Pierno S.; De Luca A.; Didonna P.; Camerino D. C. (2003). «Different ability of clenbuterol and salbutamol to block sodium channels predicts their therapeutic use in muscle excitability disorders». Mol. Pharmacol. 63 (3): 659–670. doi:10.1124/mol.63.3.659. PMID 12606775.
  61. Al-Majed, AA; Bakheit, AHH; Abdel Aziz, HA; Alajmi, FM; AlRabiah, H (2017). Propranolol. Vol. 42. էջեր 287–338. doi:10.1016/bs.podrm.2017.02.006. ISBN 9780128122266. PMID 28431779. {{cite book}}: |journal= ignored (օգնություն)
  62. 62,0 62,1 62,2 «Propranolol». www.drugbank.ca. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 31-ին.
  63. Rang, Humphrey P. (2011). Rang & Dale's pharmacology (7th ed.). Edinburgh: Churchill Livingstone. էջ 106. ISBN 9780702034718.
  64. «Propranolol». pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 31-ին.
  65. Black JW, Crowther AF, Shanks RG, Smith LH, Dornhorst AC (1964). «A new adrenergic betareceptor antagonist». The Lancet. 283 (7342): 1080–1081. doi:10.1016/S0140-6736(64)91275-9. PMID 14132613.
  66. 66,0 66,1 Fishbein M, Middlestadt SE, Ottati V, Straus S, Ellis A (1988). «Medical problems among ICSOM musicians: overview of a national survey». Med Probl Perform Artist. 3: 1–8.
  67. Steptoe A, Malik F, Pay C, Pearson P, Price C, Win Z (1995). «The impact of stage fright on student actors». Br J Psychol. 86: 27–39. doi:10.1111/j.2044-8295.1995.tb02544.x.
  68. Alan H. Lockwood (1989). «Medical Problems of Musicians». NEJM. 320 (4): 221–227. doi:10.1056/nejm198901263200405.
  69. 69,0 69,1 Tim Glover. «Golf: O'Grady says players use beta-blockers: Drugs 'helped win majors'». The Independent. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 28-ին.
  70. Scott, Matt (2008 թ․ օգոստոսի 15). «Olympics: North Korea's Kim Jong-su loses medals after positive drugs test». The Guardian (անգլերեն). Guardian News and Media Limited. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 7-ին.
  71. «Hemangeol - Food and Drug Administration» (PDF). 2014 թ․ մարտի 1. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 23-ին.
  72. Pantziarka, P; Bouche, G; Sukhatme, V; Meheus, L; Rooman, I; Sukhatme, VP (2016). «Repurposing Drugs in Oncology (ReDO)—Propranolol as an anti-cancer agent». Ecancermedicalscience. 10: 680. doi:10.3332/ecancer.2016.680. PMC 5102691. PMID 27899953.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]