Տարզանկա (պատմվածք)
| Տարզանկա | |
|---|---|
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Ձև | պատմվածք |
| Հեղինակ | Վիկտոր Պելևին |
| Բնագիր լեզու | ռուսերեն |
| Հրատարակվել է | 1994 |
«Տարզանկա» (ռուս.՝ «Тарзанка»), ռուս ժամանակակից գրող Վիկտոր Պելևինի պատմվածքն է, որը գրվել է 1994 թվականին[1][2]։
Բովանդակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պյոտր Պետրովիչն անծանոթ զրուցակցի հետ լուսնի լույսի տակ գիշերային քաղաքում քայլում է արծաթափայլ արահետով։ Պյոտր Պետրովիչը մտորում է կյանքի իմաստի, հավատի, մարդկային հոգու մասին։ Նրա զրուցակիցը սակավախոս է, նրա հագին դեմքը թաքցնող մուգ գլխանոց է։ Ինչ-որ պահի Պյոտր Պետրովիչը սկսում է կասկածել, որ անծանոթն իր իսկ արտացոլանքն է։ Նա տեսնում է պատից կախված մալուխը և հիշում երեխաների զվարճանքը՝ տարզանկան։ Ստուգելու համար՝ արդյո՞ք զրուցակիցն արտացոլանք է, Պյոտր Պետրովիչը կախվում է մալուխից և, ճոճվելով, դիպչում զրուցակցին։ Պարզվում է, որ զրուցակիցը նրա արտացոլանքը չէ։ Ի պատասխան ճշմարտությունն իրեն պատմելու Պյոտր Պետրովիչի խնդրանքի, զրուցակիցը պատասխանում է. «Ձեզ ինչ-որ բան ասո՞ւմ է «լուսնոտ» բառը»: Եվ այդ պահին Պյոտր Պետրովիչը գիտակցում է, որ կանգնած է գետնից երեսուն մետր բարձրության վրա՝ տան քիվին։ Թիթեղյա քիվը հենց այն արծաթափայլ ուղին էր։ Պյոտր Պետրովիչին պատում է սարսափը։ Զրուցակիցը հեռանում է, և Պյոտր Պետրովիչը անարդյունք փորձում է հիշել, թե ով էր ինքը։ Ի վերջո, պատմվածքը Պյոտր Պետրովիչի համար բարեհաջող ավարտ է ունենում. «Նա հետ դարձավ, քայլ կատարեց դեպի անկյուն և հեշտությամբ ցատկեց մի երկու մետր ներքև, որտեղով ավելի հարմար էր քայլել... Նա վերջին անգամ նայեց շուրջը, ապա հեզությամբ նայեց վեր, ժպտաց և դանդաղ քայլեց առկայծող արծաթափայլ շերտով»[3]։
Պատմվածքի հիմնական գաղափարներն են քունն ու արթնությունը, ինչպես նաև ճանապարհը դեպի անհայտ նպատակը։ Պատմվածքում հոգու քունը չարիք է, որը խանգարում է առաջ գնալուն։ Շուրջբոլորը քնած են, և միայն Պյոտր Պետրովիչն է գնում առաջ, քանի որ նա արթուն է։ Եվ լուսնային արահետով այդ ուղին անվերջ է[4]։ Այդ ճանապարհը մեկնաբանվում է որպես ճշմարտության ուղի, որը բոլոր կողմերից շրջապատված է խավարով։ Հերոսը երբեմն շեղվում է ճանապարհից՝ հետապնդելով սխալ նպատակներ, բայց արդյունքում միևնույն է վերադառնում է այս ճանապարհին[5]։
Հրապարակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պատմվածքն առաջին անգամ տպագրվել է 1994 թվականին «Ստոլիցա» ամսագրի քսաներորդ համարում։ Պարբերականներից դուրս առաջին անգամ հայտնվել է 1996 թվականին՝ Պելևինի երկերի «Վերին աշխարհի դափը» ժողովածուում[2]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Сергей Полотовский, Роман Козак. Пелевин и поколение пустоты. — М., «Манн, Иванов и Фербер», 2012. — ISBN 978-5-91657-304-6
- ↑ 2,0 2,1 Сергей Некрасов Виктор Пелевин: опыт библиографии
- ↑ Дмитриенко И. К. Онтология романтизма в русской постмодернистской прозе: деконструкция реальности в творчестве Виктора Пелевина // Вестник Костромского государственного университета. № 5. 2012.
- ↑ Фокина К. И. Основные мотивы дискурса Рассказов В.О. Пелевина "Тарзанка" и "Иван Кублаханов"(չաշխատող հղում) // Язык. Культура. Личность. Выпуск 5. Материалы межвузовской научной конференции молодых ученых. Самара, 20 декабря 2018 г.
- ↑ Фокина К.И. Языковые средства создания художественного пространства в рассказах В.О. Пелевина / К.И. Фокина // Язык и репрезентация культурных кодов. VIII Всероссийская с международным участием научная конференция молодых ученых. (Самара, 11 мая 2018 г.). Материалы и доклады Часть II. / М-во образования и науки Рос. Федерации; Самар. нац. исслед. ун-т им. С. П. Королева (Самар. ун-т), под общ. ред.: А.А. Безруковой – Самара: изд-во «Инсома-пресс», 2018. – С. 45-47.