Սյուտադելի զբոսայգի
 կատ.՝ Parc de la Ciutadella | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | քաղաքային զբոսայգի և պատմական պարկ |
| Երկիր |  Իսպանիա[1] |
| Վարչատարածք | Բարսելոնա[1] |
| Տեղագրություն | Sant Pere, Santa Caterina i la Ribera?[1] |
| Հիմնվել է | 1877 |
| Ճարտարապետական ոճ | կատալոնյան մոդեռնիզմ |
| ԲԾՄ | 6 մետր |
  | |
.svg) | |
Սյուտադելի զբոսայգի կամ Բարսելոնայի միջնաբերդի զբոսայգի (կատ.՝ Parc de la Ciutadella), գտնվում է Հին քաղաքի հյուսիսարևելյան մասում։ Զբոսայգին բացվել է 19-րդ դարի կեսին և մի քանի տասնամյակ շարունակ եղել է քաղաքի միակ կանաչ հատվածը։ Զբոսայգու տարածքում տեղակայված են մի քանի թանգարաններ, Բարսելոնայի կենդանաբանական այգին, արհեստական լիճ, ինչպես նաև Կատալոնիայի խորհրդարանը[2]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1714 թվականին` Իսպանական ժառանգության համար պատերազմում, որը շարունակվել է 13 տարի, Բարսելոնան գրավվել է Իսպանիայի թագավոր Ֆիլիպ V-ի կողմից։ Քաղաքը պահելու նպատակով վերջինս հրամայում է Բարսելոնայի կենտրոնում ամրոց կառուցել, որից թնդանոթները պետք է ուղղված լինեին Բարսելոնայի աղքատ թաղամասերի բնակելի տներին։ Այն ժամանակ դա Եվրոպայի ամենամեծ ամրոցներից էր։
Ամրոցի կառուցման ընթացքում (1716-1729) քանդվում են բնակելի թաղամասեր, իսկ շինարարությունը ֆինանսապես ապահովելու համար իսպանական իշխանությունները մտցնում են հատուկ հարկ` El Cadestre: Այդ ժամանակից ի վեր ամրոցը մշտապես հիշեցրել է Կատալոնիայի բնակիչներին իրենց պարտությունն այդ պատերազմում, որի արդյունքում կատալոնացիները զրկվեցին ազգային ինքնիշխանությունից։
Միջնաբերդը գոյատևել է մոտ 150 տարի և միայն 19-րդ դարի կեսին, երբ ամրոցը կորցրել է ռազմական նշանակությունը, Իսպանիայի կենտրոնական իշխանությունները համաձայնել են 1869 թվականին այն քանդել։ Ամրոցի շինություններից պահպանվել են մի քանիսը, որոնց թվում` Կատալոնիայի ներկայիս խորհրդարանի նստավայրը (բարոկկո ոճով այդ շենքը կառուցվել է 1716-1748 թվականներին), ինչպես նաև կապելան և նահանգապետային պալատը[3]։
1888 թվականին, երբ Բարսելոնայում կազմակերպվում է առաջին Համաշխարհային ցուցահանդեսը, միջնաբերդի զբոսայգին ընտրվել է որպես դրա անցկացման գլխավոր վայր։ Ցուցահանդեսի կազմակերպման համար զբոսայգին Ժուզեպե Ֆոնտսերի նախագծով զգալիորեն վերաձևվել է անգլիական ոճով և զարդարվել շատ տաղավարներով։ Զբոսայգու մուտքի մոտ տեղադրել են Ժուզեպե Վիլասեկայի նախագծած կամարը։ Այգու ջահերը ստեղծվել են Պերե Ֆալկես ի Ուրպի էսքիզներով։ 1892 թվականին Միջնաբերդի զբոսայգին կրկին վերաձևվել է, որպեսզի այնտեղ տեղավորեն Բարսելոնայի կենդանաբանական այգին։
Լանդշաֆտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Զբոսայգու լանդշաֆտի հիմքը մեծ լիճն է և կենտրոնական երեք ծառուղիները` լորենու, բարդու և ծփու։ Ջրավազաններից մեկում տեղադրված է կատալոնացի քանդակագործ Ժուզեպ Լյիմոնայի «Հուսահատություն» (Desconsol) քանդակը։ Քանդակագործի` քաղաքին նվիրած քանդակը դարձել է Բարսելոնայի խորհրդանիշերից մեկը։
Այգու հյուսիսային անկյունում գտնվում է Cascada շատրվանը` կառուցված դասական ոճով և զարդարված բրոնզե քանդակախմբով։ Առաջին անգամ այն բացվել է 1881 թվականին` առանց քանդակային էքսպոզիցիայի, սակայն հետագա վեց տարիների ընթացքում ստացել է ներկայիս տեսքը և ցուցադրվել Համաշխարհային ցուցահանդեսում։ Շատրվանի կոմպոզիցիայի շուրջ աշխատել են կատալոնացի ճարտարապետ Ժուզեպ Ֆոնսերեն (Josep Fontserè), քանդակագործներ Ռոսենդե Նոբասը (Rossend Nobas), Վենանսի Վալմիտժանան (Venanci Vallmitjana) և այն ժամանակներում քիչ հայտնի Անտոնիո Գաուդին։
Պիկասոյի հրապարակի երկայնքով գտնվում են Համաշխարհային ցուցահանդեսի համար կառուցված մի շարք շինություններ` Երեք դրակոնների ամրոցը, Ձմեռային այգին (կատ.՝ Hivernacle), Արմավենիների ծաղկաջերմոցը (կատ.՝ Umbracle):
Պլասա դե Արմաս հրապարակում` նախկին զինանոցի շենքում, տեղակայված է Կատալոնիայի խորհրդարանը։ Զբոսայգու տարածքում գտնվում է Երկրաբանության թանգարանը (Բարսելոնայի ամենահին թանգարանն է) և Կենդանաբանական թանգարանը (գտնվում է Համաշխարհային ցուցահանդեսի նախկին սրճարան-ռեստորանում` Երեք դրակոնների ամրոցում)։
Զբոսայգու տարածքի մոտ մեկ երրորդը գտնվում է Բարսելոնայի կենդանաբանական այգում։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Բարսելոնայի գլխավոր քաղաքային զբոսայգին
- Սյուտադելի զբոսայգին Archived 2016-11-29 at the Wayback Machine.
| ||||||||||
 |
Այս հոդվածը կատեգորիայի կարիք ունի։ Դուք կարող եք օգնել նախագծին՝ կատեգորիա գտնել կամ ստեղծել ու ավելացնել հոդվածին։ |