Մահվան խումբ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Մահվան խումբ (իսպ.՝ grupo de la muerte, անգլ.՝ group of death), խմբային փուլի մարզական մրցաշարերում թիմերի խումբ, որտեղ բարձրակարգ թիմերի թիվն ավելի մեծ է, քան մրցաշարի հաջորդ տուրերում պայքարը շարունակելու իրավունք տվող տեղերը։ Խմբային փուլում դա նշանակում է, որ մրցաշարի ֆավորիտ թիմերից մեկն անխուսափելիորեն լքելու է այն վաղ փուլերում։ Այս տերմինն առաջին անգամ օգտագործվել է 1970 թվականի ֆուտբոլի աշխարհի առաջնությունում, սակայն ժամանակի ընթացքում այն տարածվել է նաև այլ մարզաձևերի և մրցաշարերի վրա։ Կարծիքները, թե մրցաշարի խմբերից որ մեկը կարող է համապատասխանել «մահվան խմբի» նկարագրությանը, հաճախ տարբեր են, քանի որ թիմերի ուժը միշտ հարաբերական է, և չկա «մահվան խմբի» մեկ սահմանում։ Արդյունքում, տարբեր լրագրողներ կարող են անվանել մահվան մի քանի խմբեր կամ նույնիսկ չառանձնացնել որևէ մեկը մրցաշարում։ «Մահվան խումբ» արտահայտությունը դարձել է լրագրողական կլիշե[1][2][3], որն իրենից ներկայացնում է մրցաշարի մասնակիցների պարզեցված ընկալում ֆավորիտների, անակնկալի ունակ և ակնհայտ հետնապահների տեսքով[4][5]։

Ծագում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Մահվան խումբ» արտահայտությունն առաջին անգամ հայտնվել է իսպաներենում (grupo de la muerte) մեքսիկացի լրագրողների նյութերում, որոնք նվիրված են 1970 թվականի ֆուտբոլի աշխարհի առաջնության 3-րդ խմբին[6][7][8][9]՝ Անգլիա (աշխարհի գործող չեմպիոն), Բրազիլիա (1958 և 1962 թվականների աշխարհի չեմպիոն), Չեխոսլովակիա (1962 թվականի աշխարհի առաջնության արծաթե մեդալակիր) և Ռումինիա (անակնկալի ունակ թիմ)։ Բրազիլացիները, որոնց կազմում խաղում էին Պելեն, Ժաիրզինյոն, Տոստաոն, Ռիվելինոն և Կառլոս Ալբերտոն, խմբից դուրս եկան առաջին տեղից և հաղթեցին առաջնությունում։ Նմանապես, Իսպանիայում 1982 թվականի աշխարհի առաջնության երկրորդ փուլի C խումբը կոչվեց մահվան խումբ[10]՝ Արգենտինա (գործող չեմպիոն), Իտալիա (ապագա չեմպիոն) և Բրազիլիա, որը հայտնվեց որպես ֆավորիտներից մեկը[11]։ Բրազիլացիները, որոնց կազմում խաղացել են այնպիսի աստղեր, ինչպիսիք են Զիկոն, Սոկրատեսը, Ֆալկաոն, Էդերը, Ժունիորը և Օսկարը, դուրս չեն եկել կիսաեզրափակիչ, իսկ Իտալիան Պաոլո Ռոսսիի գլխավորությամբ, որը հեթ-տրիկ է ձևակերպել բրազիլացիների հետ խաղում, ի վերջո հաղթել է առաջնությունում։ 2007 թվականին The Guardian-ը այս խումբն անվանել է ամենաուժեղը աշխարհի առաջնությունների պատմության մեջ[12]։

1986 թվականի աշխարհի առաջնության վիճակահանությունը ամրագրել է «մահվան խումբ» հասկացության մասսայականացումը Ուրուգվայի հավաքականի գլխավոր մարզիչ Օմար Բորասի (Հարավային Ամերիկայի չեմպիոններ) խոսքերից, որի թիմը E խմբում հայտնվել է Գերմանիայի (1982 թվականի աշխարհի փոխչեմպիոններ), Դանիայի (անցած եվրոյի բրոնզե մեդալակիրներ) և Շոտլանդիայի հետ[13][14]։ «Մահվան խումբ» արտահայտությունն ավելի ուշ վերցրել են անգլալեզու ԶԼՄ-ները[15][16][17][18][19][20]՝ բոլոր թիմերը, բացի շոտլանդացիներից, այն ժամանակ ոչ պաշտոնապես աշխարհի 10 լավագույն հավաքականների թվում էին[21]։ 1986 թվականի կանոնների համաձայն՝ խմբից դուրս էին գալիս երաշխավորված 1-ին և 2-րդ տեղերը զբաղեցրած թիմերը, իսկ 3-րդ տեղից թիմը կարող էր դուրս գալ միայն այն դեպքում, եթե լրացուցիչ ցուցանիշներով առաջ անցներ մյուս «երրորդ թիմերից»։ Արդյունքում «չորրորդ ավելորդը» Շոտլանդիայի հավաքականն էր, ընդ որում՝ Ուրուգվայի հավաքականի խաղացողներին մեղադրում էին շոտլանդացիների դեմ միտումնավոր կոպիտ խաղի մեջ, իսկ Օմար Բորասը նույնիսկ որակազրկվել էր մրցավար Ժոել Կինյային «մահվան խմբում մարդասպան» անվանելու համար[22]։ Գերմանիան այն ժամանակ հասավ եզրափակիչ՝ պարտվելով Արգենտինայի հավաքականին։

Վիճակահանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սպորտում վիճակահանությունը թույլ է տալիս միևնույն մրցաշարում քիչ թե շատ հավասարաչափ բաշխել ուժեղ և թույլ թիմերը տարբեր խմբերի[23]։ Ֆուտբոլում կարող են կիրառվել թիմերի դասակարգման տարբեր մեթոդներ, որոնք չեն տարբերվում բարձր ճշգրտությամբ։ Մինչև 2018 թվականը ֆուտբոլի աշխարհի առաջնության եզրափակիչ փուլերի վիճակահանությունը նախատեսում էր յուրաքանչյուր խմբում բաշխել մեկ սերմացու թիմ և երեք ոչ սերմացու՝ ոչ սերմացուն ընտրվում էր տարածաշրջանային Կոնֆեդերացիաների զամբյուղներից[24]։ Շնորհիվ այն բանի, որ ԿՈՆԿԱԿԱՖ-ի (Հյուսիսային Ամերիկա), ԱՖԿ-ի (Աֆրիկա) և ԱՖԿ-ի (Ասիա) Կոնֆեդերացիաների որոշ հավաքականներ իրենց իսկ Կոնֆեդերացիաների մյուս թիմերից մեկ գլխով ավելի ուժեղ են, աշխարհի առաջնություններում որոշ խմբերի կազմը մյուսների համեմատ շատ ավելի ուժեղ է եղել[13][25]։ 2018 թվականից վիճակահանության համակարգը հիմնված է ՖԻՖԱ-ի դասակարգման աղյուսակի վրա՝ կոնֆեդերացիաների որոշ սահմանափակումներով։

Մրցաշարում ցանված թիմերին են պատկանում աշխարհի գործող չեմպիոնը և հյուրընկալող երկիրը (կամ երկու կամ ավելի հյուրընկալող երկիր)[25]։ Այսպես, 2008 թվականի ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնության վիճակահանության առաջին զամբյուղում հայտնվել են Հունաստանը՝ որպես Եվրոպայի գործող չեմպիոն, Ավստրիան և Շվեյցարիան, թեև այս երեք երկրներն էլ ուժեղ թիմեր չեն եղել։ Քանի որ այս որոշումը կայացվել էր նույնիսկ Եվրոպայի առաջնության ընտրական մրցաշարի ավարտից առաջ, շատ ուժեղ թիմեր փորձեցին հնարավորինս վատ խաղալ որակավորման փուլում, որպեսզի, չնայած առաջնության ուղեգիր նվաճելուն, խուսափեն առաջին զամբյուղում հայտնվելուց և հնարավորություն ունենան խաղալ պայմանականորեն թույլ հակառակորդների դեմ։ Առաջին զամբյուղ գնալու ցանկության պատճառը եղել է այն փաստը, որ ոչ մասնակիցների թվում եղել են անցած աշխարհի առաջնության մասնակիցներ Ֆրանսիայից և Իտալիայից[26][27]։ Արդյունքում առաջին զամբյուղում հայտնվեց Նիդեռլանդների հավաքականը, որը նույնիսկ որակավորման փուլում ամեն ինչ անում էր, որպեսզի փոքր քանակությամբ խփած գոլերով խուսափի առաջին զամբյուղում հայտնվելուց[28]։ Ավելին, Նիդեռլանդներն ու Ռումինիան, որոնք հանդես էին գալիս նույն ընտրական խմբում, հենց նույն խմբում էին հայտնվել ֆրանսիացիների ու իտալացիների մոտ, որոնք նույնպես հանդես էին գալիս նույն ընտրական խմբում, և եվրոյի դիմաց ձևավորեցին հենց այն «մահվան խումբը», որում հետնապահի դերը վերապահվում էր Ռումինիային[29][30]։

Բայց նույնիսկ այն մրցումներում, որտեղ չկան սերմնացան թիմեր, և որտեղ գործող չեմպիոններին որևէ ֆորա չի տրամադրվում, չի բացառվում մահվան խումբ ստեղծելու հնարավորությունը։ Այսպիսով, ռեգբիի աշխարհի առաջնության խմբային փուլի վիճակահանության ժամանակ զամբյուղները ստեղծվում են բացառապես World Rugby հավաքականների վարկանիշի հիման վրա, չնայած այն անցկացվում է մրցաշարի մեկնարկից գրեթե երեք տարի առաջ։ Օրինակ, 2015 թվականի աշխարհի առաջնության վիճակահանությունը տեղի է ունեցել 2012 թվականի դեկտեմբերին և Անգլիային (5-րդ տեղ) ուղարկել է նույն խմբում Ավստրալիայի (3-րդ տեղ) և նոյեմբերին դիրքերը կորցրած Ուելսի (9-րդ տեղ) հետ։ 2015 թվականի օգոստոսին World Rugby-ի գործադիր տնօրեն Բրեթ Գոսպերը հայտարարել էր, որ լրջորեն դիտարկվում էր կրկնակի վիճակահանության անցկացման հնարավորությունը աշխարհի առաջնությունից անմիջապես առաջ[31]։ Այնուամենայնիվ, 2019 թվականի աշխարհի առաջնության նախաշեմին վիճակահանությունը փոխել չհաջողվեց, քանի որ կազմակերպիչները վախենում էին Տոկիոյի Օլիմպիադայի հետ կապված տոմսերի հնարավոր խնդիրներից[32]։

Օրինակներ ֆուտբոլում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օրինակներ աշխարհի և Եվրոպայի առաջնություններում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնության և ՈՒԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայի ընթացիկ կանոնակարգի համաձայն, որոնց եզրափակիչ փուլերին պարբերաբար մասնակցում են 32 թիմեր, այս բոլոր թիմերը բաժանված են 4 թիմերից բաղկացած 8 խմբերի։ Յուրաքանչյուր խմբից երկու թիմ դուրս է գալիս մրցաշարի հաջորդ փուլ և այնուհետև շարունակում պայքարը օլիմպիական համակարգով։ Որոշ լրագրողների կարծիքով, «մահվան խումբ» ստեղծելու համար պետք է լինեն չորս հզոր թիմեր, որոնք բացարձակապես հավասար հնարավորություններ ունեն հաջորդ փուլ դուրս գալու համար, մյուսների կարծիքով՝ երեք կամ նույնիսկ երկու հզոր թիմեր, որոնք երաշխավորված են հաջորդ փուլ դուրս գալու համար՝ դրանով իսկ մյուս մասնակիցներին վերածելով «միավորների մատակարարների» և զրկելով նրանց դուրս գալու գործնական հնարավորություններից[33]։ Ինչ վերաբերում է այն թիմերին, որոնք հայտնվում են «ակնոցների մատակարարների» դերում, ըստ սպորտային լրագրող Ալլի Մաքքոյստի և Գլազգոյի The Herald թերթի, նման խումբը կարելի է անվանել «ակնթարթային մահվան խումբ» (անգլ.՝ group of certain death)՝ այսպես են անվանել B խումբը, որում ընդգրկվել է Շոտլանդիան 1992 թվականի Եվրոպայի առաջնությունում (մրցակիցներ՝ Գերմանիա, ԱՊՀ, Նիդեռլանդներ)[34][35]։ Նմանապես, Իան Փոլը ՈՒԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայի 1992/1993 մրցաշրջանի կիսաեզրափակիչ B խումբը անվանեց «մահվան խումբ» երեք թիմերի համար՝ «Միլանի», «Գյոտեբորգի», «Պորտուի» և ՊՍՎ-ի հետ խմբից։ Նա հստակ նախապատվություն տվեց «Միլանի» դուրս գալուն, ինչը, ի վերջո, տեղի ունեցավ (6 հաղթանակ 6 հնարավորից և 1993 թվականի եզրափակիչ)[2]։ Ինչ վերաբերում է ՈՒԵՖԱ-ի գոտու ընտրական մրցաշարերին, ապա վիճակահանությունն ու զամբյուղների ցանումն այնտեղ ավելի մանրակրկիտ է և թույլ թիմերն անպայման որակավորման խումբ են ուղարկում։ Այսպես, Եվրո-2008-ի ընտրության B խումբը նույն շոտլանդացիների համար անվանվեց հերթական «մահվան խումբ», քանի որ շոտլանդացիների թվում էին ոչ միայն ԱԱ-2006-ի եզրափակչի մասնակիցները՝ ի դեմս Ֆրանսիայի և Իտալիայի, այլև քառորդ եզրափակիչ հասած Ուկրաինան (մյուսները՝ Լիտվան, Վրաստանը և Ֆարերները, մրցակից չէին համարվում)[1][36]։ Այնուամենայնիվ, Շոտլանդիան մինչև վերջին տուրը հավակնում էր եվրոյի դուրս գալ Ֆրանսիայի նկատմամբ երկու հաղթանակների ֆոնին, բայց վերջին երկու տուրերում Վրաստանից և Իտալիայից կրած պարտությունները շոտլանդացիներին թողեցին առանց Եվրոյի։

Հաճախ ենթադրվում է, որ ցանկացած մրցաշարում անպայման պետք է լինի մահվան առնվազն մեկ խումբ[37][38][39][40]։ Այսպիսով, 1994-ին ԱՄՆ-ում կայացած աշխարհի առաջնությունում մամուլը E խումբը համարեց Իտալիայի, Իռլանդիայի, Մեքսիկայի և Նորվեգիայի հետ[3][41][42][43][44][45][46][47][48][49][50][51], երբեմն այն անվանելով ավելի մեղմ տերմին՝ «անակնկալների խումբ» (անգլ.՝ group of surprises)[4], չնայած երեք թիմեր վստահ տեղեր էին զբաղեցնում ՖԻՖԱ-ի այն ժամանակվա վարկանիշային աղյուսակի Թոփ-10-ում (Իտալիա՝ 2 - րդ, Նորվեգիա՝ 4-րդ, Իռլանդիա՝ 10-րդ)[52]։ Մեկ այլ վարկածի համաձայն՝ «մահվան խումբ» էր համարվում նաև B խումբը, որտեղ խաղում էին Բրազիլիան, Շվեդիան, Ռուսաստանը և Կամերունը, և լրագրողների այս տարբերակը կիսում էր նույնիսկ բրազիլացիների մարզիչ Կառլոս Ալբերտո Պարեյրան[53][54][55]։ 1994-ի աշխարհի առաջնության եզրափակչում հավաքվեցին իրենց խումբը հաղթած Բրազիլիան և լրացուցիչ ցուցանիշներով փլեյ-օֆֆ անցած Իտալիան, իսկ 11 մետրանոցներով հաղթանակ տարան բրազիլացիները։ Սակայն եղել են նաև դեպքեր, երբ մամուլը միաձայն պնդել է, որ ինչ-որ մրցաշարում մահվան խումբ պարզապես չէր կարող լինել՝ օրինակ է դարձել 2010 թվականի աշխարհի առաջնությունը, որի վիճակահանության պարզության մասին խոսել են որոշ փորձագետներ[56][57]։ Sports Illustrated ամսագիրը որպես այդպիսին առանձնացրել է G խումբը, որտեղ խաղացել են Բրազիլիան, Պորտուգալիան, Կոտ դ'Իվուարը և ԿԺԴՀ-ն («ոչ կենսունակ հետնապահ»)[58], թեև Christian Science Monitor-ից Էնդրյու Դոունին հերքել է այդ տեսակետը[59]։ 2014-ին Իսպանիայի հավաքականի մարզիչ Վիսենտե դել Բոսկեն Բրազիլիայում կայացած աշխարհի գավաթի ամենաբարդ խումբն անվանեց իր B խումբը (Իսպանիա, Նիդեռլանդներ, Չիլի և Ավստրալիա), բայց կոչ արեց այն չանվանել «մահվան խումբ»[60]։

Եթե մենք ելնում ենք «մահվան խումբ» հասկացությունից՝ որպես ամենաուժեղ թիմեր ունեցող խումբ, ապա այն որոշելու համար անհրաժեշտ է հաշվի առնել ՖԻՖԱ-ի ազգային հավաքականների վարկանիշը ըստ տարիների։ The Guardian թերթի տեսանկյունից (2007 թվականի դրությամբ) ամենաուժեղը համարվում էր 1996 թվականի Եվրոպայի առաջնության C խումբը Անգլիայում, որտեղ խաղում էին Գերմանիան (2-րդ տեղը ՖԻՖԱ-ի դասակարգման աղյուսակում), Ռուսաստանը (3-րդ), Իտալիան (7-րդ) և Չեխիան (10-րդ)[4][12][13][15][17][61]։ Այնուամենայնիվ, 2012-ի մայիսին, վարկանիշի թարմացումից հետո, Լեհաստանում և Ուկրաինայում Եվրոպայի առաջնության B խումբը դարձավ այդպիսին՝ խմբում ընդգրկված էին Գերմանիան (2-րդ տեղ), Նիդեռլանդները (4-րդ), Պորտուգալիան (5-րդ) և Դանիան (10-րդ)[62], չնայած հունիսին Գերմանիան և Պորտուգալիան կորցրեցին դիրքերը, իսկ Դանիան բարձրացավ[63][64]։ Կանանց ֆուտբոլում նման օրինակ կա 2007 թվականի աշխարհի առաջնությունում, երբ նույն խմբում հայտնվեցին Թոփ-5-ի երեք թիմեր՝ ի դեմս ԱՄՆ-ի (1-ին տեղ), Շվեդիայի (3-րդ տեղ), ԿԺԴՀ-ի (5-րդ տեղ) և հետնապահ՝ ի դեմս Նիգերիայի (24-րդ տեղ)[65][66]։ Եթե սկսում ենք այն դրույթից, որ նման խմբից դուրս գալու համար պայքարը չի դադարում մինչև վերջին վայրկյանը[39], ապա մրցաշարի ավարտից հետո կարող եք խումբը անվանել «մահվան խումբ»։ Օրինակ են 1990 թվականի աշխարհի առաջնության F խումբը, որում հինգ հանդիպում ոչ-ոքի է ավարտվել, և 1994 թվականի աշխարհի առաջնության E խումբը, որում թիմերը հավաքել են միանգամայն նույն քանակությամբ միավորներ[67], իսկ Գոլերի տարբերությունը բոլորի համար նույնն է եղել[44]։ Սակայն ավելի հաճախ «մահվան խումբ» բառակապակցությունը բացասական իմաստ է կրում[5]՝ Սայմոն Բերնթոնի կարծիքով, միայն այդ բառակապակցության հիշատակումը կարող է նույնիսկ ուժեղ թիմին հասցնել խուճապի վիճակի և հանգեցնել խմբից դուրս գալու կամ խնդրահարույց դուրս գալու[68]։ Դևիդ Լեյսին պնդում էր, որ «մահվան խմբերի» մասին կարելի է խոսել միայն մրցաշարի ավարտից հետո և միայն այն ուժեղ թիմերի համար, որոնք վճարել են խմբից չհեռանալու համար մրցակցին թերագնահատելու համար, ինչպես նաև մրցաշարերում, բացի «մահվան խմբերից», առանձնացրել է նաև այսպես կոչված «մեռնելու ցանկություն ունեցող խմբերը» (անգլ.՝ group of death wishes): D խումբը (Նիդեռլանդներ՝ 1988-ի չեմպիոն և մրցաշարի սեփականատեր), Ֆրանսիա՝ 1984-ի չեմպիոն և 2000-ի ապագա չեմպիոն, Չեխիա՝ 1996-ի փոխչեմպիոն և Դանիա-1992-ի չեմպիոն) կարելի է վերագրել «մահվան խմբերին», եթե կարծում եք, որ այդպիսի խմբերն ունեն կոշտ մրցակցություն՝ A խումբը պարզվեց, որ «մահվան խումբ» է Գերմանիայի (1996-ի գործող չեմպիոն) և Անգլիայի (նախորդ Եվրոյի սեփականատեր)համար, ովքեր ձախողվեցին[13]։

«Մահվան խումբ» տերմինի իմաստի երկիմաստության պատճառով երկրպագուների և լրագրողների շրջանում լուրջ վեճեր են բորբոքվում այն մասին, թե ընդհանրապես ինչ կարելի է վերագրել նման խմբերին[69]։ 2002 թվականին The Guardian-ը «մահվան խմբեր» է անվանել E (Շվեդիա, Անգլիա, Արգենտինա և Նիգերիա) և F (Գերմանիա, Իռլանդիա, Կամերուն և Սաուդյան Արաբիա) խմբերը[70]՝ ի տարբերություն «կյանքի խմբի» H (Ճապոնիա, Բելգիա, Ռուսաստան, Թունիս)[13][71]։ Հարավային Կորեայի երկրպագուներն իրենց D խումբն անվանել են «մահվան խումբ», որտեղ իրենց հավաքականից բացի խաղացել են ԱՄՆ-ը, Լեհաստանը և Պորտուգալիան[72]։ 2006 թվականին Գերմանիայում կայացած աշխարհի առաջնությունում «մահվան խմբի» սահմանման տակ են հայտնվել C (Արգենտինա, Նիդերլանդներ, Կոտ Դիվուար, Սերբիա և Չեռնոգորիա)[73][74] և E (Իտալիա, Գանա, Չեխիա և ԱՄՆ) խմբերը[39][61], 2014 թվականին Բրազիլիայում այդպիսիք մամուլը հաշվել է երեք՝ B (Իսպանիա, Նիդեռլանդներ, Չիլի, Ավստրալիա)[75], D (Ուրուգվայ, Կոստա Ռիկա, Անգլիա և Իտալիա)[76] և G (Գերմանիա, Պորտուգալիա, Գանա և ԱՄՆ) խմբերը[77][78]։ G խումբը ամերիկյան ԶԼՄ-ների կողմից կոչվում էր «մահվան խումբ» առաջին հերթին ԱՄՆ-ի հավաքականի համար, քանի որ երկու տարի անընդմեջ ամերիկացիները դուրս չէին գալիս հաջորդ փուլ՝ պարտվելով Գանային, բայց այս անգամ ամերիկացիները խմբից դուրս եկան մրցաշարի ապագա չեմպիոնների՝ գերմանացիների հետ միասին։ Վերջապես, 2018-ին Ռուսաստանում կայացած աշխարհի առաջնությունում պորտալի կողմից Goal.com անվանվեցին ևս երեք «մահվան խմբեր»՝ D խումբ (Արգենտինա, Խորվաթիա, Նիգերիա և Իսլանդիա), E խումբ (Բրազիլիա, Կոստա Ռիկա, Սերբիա և Շվեյցարիա) և F խումբ (Գերմանիան աշխարհի չեմպիոնի իրավունքով, Մեքսիկա, Հարավային Կորեա և Շվեդիա)[79]։

ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների լիգա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՈՒԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայի 1998/1999 խմբային փուլում գոյություն ուներ 4 թիմից բաղկացած վեց խումբ, ինչպես 1986-1994 թվականների աշխարհի առաջնություններում, որոնցից փլեյ-օֆֆ դուրս եկան, սակայն, միայն խմբերի հաղթողները և երկրորդ տեղը զբաղեցրած երկու լավագույն թիմերը։ Մահվան խմբերի սահմանման տակ են հայտնվել C խումբը («Ռեալը»՝ որպես գործող հաղթող, «Ինտերը»՝ որպես 1998 թվականի Գավաթակիրների գավաթակիր, Մոսկվայի «Սպարտակը»՝ որպես ՈՒԵՖԱ-ի 1998 թվականի Գավաթի կիսաեզրափակչի մասնակից և համեստ «Շտուրմը») և D խումբը («Բարսելոնան»՝ որպես Իսպանիայի չեմպիոն, «Մանչեսթեր Յունայթեդը» և «Բավարիան»՝ որպես եվրոպական Չեմպիոնների նախկին գավաթակիր և համեստ «Բրոնդբյուն»)։ «Մանչեսթեր Յունայթեդն» ու «Բավարիան», ի վերջո, միավորվեցին եզրափակիչում «Կամպ Նոու» մարզադաշտում, որը պայքարից դուրս մնացած «Բարսելոնայի» տնային մարզադաշտն էր։ ՈՒԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայի 2017/2018 թվականների խմբային փուլում «մահվան խմբի» սահմանման տակ հայտնվեց H խումբը («Ռեալ», «Տոտտենհեմ», «Բորուսիա» և ԱՊՕԷԼ), իսկ 2019/2020 թվականների մրցաշրջանում H խումբը կրկին այդպիսին էր, բայց այլ կազմով («Այաքս», «Չելսի», «Վալենսիա» և «Լիլ»)։

Ջորջ Վեքսիի կարծիքով, «մահվան խումբ» ֆուտբոլային երկրպագուները երկրպագուներն առաջին հերթին անվանում են հզոր թիմեր ունեցող խումբ, եթե այնտեղ է հայտնվում իրենց սիրելի թիմը[80], ինչի արդյունքում Դևիդ Ուորենը կարծում է, որ մահվան խմբում հայտնվելու հավանականությունը կարող է նվազեցնել միայն ավելի բարձր զամբյուղում թիմի հայտնվելը կամ նույնիսկ «սերմնացան թիմի» կարգավիճակը[81]։

Օրինակներ այլ մարզաձևերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բասկետբոլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Բասկետբոլի աշխարհի առաջնություն 1994, Ա խումբ՝ ֆավորիտների թվում են ԱՄՆ-ը, Իսպանիան և Բրազիլիան, Չինաստանը՝ հետնապահների թվում (1992 թվականին Օլիմպիական խաղերում 12-րդ տեղ)[82]
  • 2010 NCAA I դիվիզիոնի առաջնություն, Midwest գոտի (Սենթ Լուիս, Միսսուրի)[83][84]
  • 2014 NCAA առաջնություն, I դիվիզիոն, միջին Արևմուտքի գոտի (Ինդիանապոլիս, Ինդիանա). ֆավորիտ՝ ի դեմս Ուայչիթ սթեյթ Ուորիորս (թիվ 1 սերմնացան) և Նրան հաջորդում են Միչիգան Վոլվերայնսը (թիվ 2), Դյուկ Բլյու Դևիլսը (թիվ 3) և Լուիսվիլ Կարդինալսը (թիվ 4) ընդդեմ Կենտուկի Ուայլդքեթսի մութ ձիու (թիվ 8)[85]
  • 2016 NCAA դիվիզոնի, I բաժին, «Արևելք» գոտի (Ֆիլադելֆիա)[86]
  • Բասկետբոլի աշխարհի առաջնություն 2019, H խումբ՝ Կանադա, Ավստրալիա, Լիտվա և Սենեգալ[87]

Ռեգբի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ռեգբիի աշխարհի առաջնություն 1995, խումբ B՝ Անգլիա, Արևմտյան Սամոա, Իտալիա, Արգենտինա[88]
  • Հեյնեկենի գավաթ 2001/2002, խումբ 6՝ «Լենստեր», «Նյուպորտ», «Թուլուզ» և «Նյուքասլ Ֆալկոնս»[89]
  • Ռեգբիի աշխարհի առաջնություն 2003, խումբ A՝ Ավստրալիա (տանտերեր և գործող չեմպիոններ), Իռլանդիա («մահվան խմբում»), Արգենտինա, Ռումինիա և Նամիբիա[90]
  • Ռեգբիի աշխարհի առաջնություն 2007, D խումբ՝ Արգենտինա, Ֆրանսիա (տանտերեր), Իռլանդիա, Վրաստան և Նամիբիա[91]
  • Հեյնեկենի գավաթ 2011/2012, խումբ 3՝ «Գլազգո Ուորիորս», «Լենստեր» (չեմպիոն), «Բատ» (անդերդոգ) և «Մոնպելյե Էրո» (վերջին զամբյուղի թիմերից լավագույնը)[92]
  • Ռեգբիի աշխարհի առաջնություն 2011, խումբ B՝ Անգլիա, Արգենտինա, Շոտլանդիա, Վրաստան, Ռումինիա
  • Ռեգբիի աշխարհի առաջնություն 2015, խումբ A՝ Ավստրալիա (2-րդ տեղ World Rugby վարկանիշում), Անգլիա (տանտերեր, 3-րդ տեղ), Ուելս (4-րդ տեղ), Ֆիջի, Ուրուգվայ
  • Ռեգբիի աշխարհի առաջնություն 2019, խումբ C՝ Անգլիա, Ֆրանսիա, Արգենտինա, Տոնգա, ԱՄՆ

Պարալիմպիկ ֆուտբոլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ֆուտբոլ (7-ական մարդ) 2012 թվականի ամառային պարալիմպիկ խաղերում, խումբ B՝ Ուկրաինա, Բրազիլիա, Մեծ Բրիտանիա, ԱՄՆ[93]
  • Ֆուտբոլ (7-ական մարդ) 2016 թվականի ամառային պարալիմպիկ խաղերում, խումբ A՝ Ուկրաինա, Բրազիլիա, Մեծ Բրիտանիա, Իռլանդիա[94]
  • Ֆուտբոլ (5-ական հոգի) 2016 թվականի ամառային պարալիմպիկ խաղերում, խումբ B՝ Արգենտինա, Չինաստան, Իսպանիա, Մեքսիկա[95]

Ռեգբիլիգ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ռեգբիլիգի աշխարհի առաջնություն 1995, խումբ 3՝ Նոր Զելանդիա, Տոնգա, Պապուա Նոր Գվինեա[96]
  • Ռեգբիլիգի աշխարհի առաջնություն 2008, խումբ A՝ Ավստրալիա, Նոր Զելանդիա, Անգլիա, Պապուա Նոր Գվինեա (բոլորը վիճակահանության պահին ունեին International Rugby League-ի ամենաբարձր վարկանիշը)[97]

Կրիկետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Twenty20 գավաթ 2008 (Հյուսիսային դիվիզիոն)[98]
  • 2009 Twenty20 աշխարհի առաջնություն, խումբ C՝ Ավստրալիա, Արևմտյան Հնդկաստան, Շրի Լանկա[99]
  • 2012 Twenty20 աշխարհի առաջնություն, Սուպերութնյակ փուլի 2-րդ խումբ՝ Ավստրալիա, Հնդկաստան, Պակիստան, ՀԱՀ

Տափօղակով հոկեյ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 2010 թվականի Օլիմպիական խաղերի որակավորում, եզրափակիչ փուլի խումբ G՝ Դանիա, Ղազախստան, Նորվեգիա, Ֆրանսիա[100]

Տարբերակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սահմանման ընտրանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Մահվան խումբ» մականունը ստացել է Անգլիայի ֆուտբոլային լիգայի գավաթի 1990/1991 մրցաշրջանի «Հարավ» գոտու 5-րդ խումբը, քանի որ որոշ հանդիպումներ պետք է վերախաղարկվեին, իսկ դրանց ներկա էին ռեկորդային ցածր թվով հանդիսատեսներ, ինչը կարելի էր անվանել նաև մահկանացու ձանձրույթ[101]։ Ռոբերտ Փրայսը նման խմբին անվանել է «լրիվ դիակային կոշտության խումբ»[102]։
  • 1992 թվականի Եվրոպայի առաջնության ընտրության 2-րդ խումբը ստացել է «մահվան խումբ» Մականունը Շոտլանդիայի հավաքականի գլխավոր մարզիչ Էնդի Ռոքսբուրգի մատուցմամբ, քանի որ «Հեմպդեն Պարկ» մարզադաշտում մեծ լսարան հավաքելը գրեթե անհնար էր այն պատճառով, որ շոտլանդացիների հակառակորդները՝ ի դեմս Ռումինիայի, Բուլղարիայի կամ Շվեյցարիայի, հայտնի չէին (հաշվի չառնելով Սան Մարինոյի հետնորդներին)։ Այնուամենայնիվ, Ռոքսբուրգը կարծում էր, որ հավաքականի համար ելույթների նպատակը Եվրո-1992-ին մասնակցելն էր, այլ ոչ թե հաճախելիության բարձրացումը[103]։
  • 1994 թվականի աշխարհի գավաթի խաղարկության ԱՖԿ-ի ընտրության եզրափակիչ փուլը ներառում էր երկու խումբ՝ ծայրահեղ լարված քաղաքական հարաբերությունների մեջ գտնվող թիմերով՝ Իրանը, Իրաքը և Սաուդյան Արաբիան մեկ խմբում՝ ԿԺԴՀ-ն, Կորեայի Հանրապետությունը և Ճապոնիան մեկ այլ խմբում։ Սրախոսներն այս խմբերը անվանել են «մահվան խմբեր»[104], չնայած համապատասխան խմբերի թիմերի խաղացողները միմյանց նկատմամբ ագրեսիա չեն ցուցաբերել՝ միասին նախաճաշելով և շփվելով[105][106]։ Նմանատիպ խմբի մեկ այլ օրինակ էր 1998 թվականի աշխարհի առաջնության եվրոպական ընտրության 1-ին խումբը, որտեղ կային միանգամից երեք նախկին հարավսլավական հավաքականներ (Բոսնիա և Հերցեգովինա, Սլովենիա և Խորվաթիա) և Հունաստանի հավաքականը, որը սերբերին համակրում էր երկրի քաղաքական դրդապատճառներով[107]։

Այլ պայմաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կյանքի խումբ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընդհանուր առմամբ, կա նմանատիպ տերմին, որը կոչվում է «կյանքի խումբ» (անգլ.՝ group of life), որն ունի երկու իմաստ։ Առաջինը ենթադրում է մի խումբ, որից կոնկրետ թիմը դուրս է եկել հեշտությամբ, հակառակ բոլոր բացասական կանխատեսումների, երկրորդը՝ մասնակիցների համար իդեալական խումբ (հիմնականում թույլ թիմերով), որից բացարձակապես բոլորը կարող են դուրս գալ առանց որևէ հատուկ խնդիրների՝ լարված պայքարի և հնարավոր դրամատիկ հանգուցալուծման տեսքով[108]։ Առաջին իմաստով առանձնանում են F խումբը Անգլիայի համար 2002 թվականի աշխարհի գավաթի խաղարկությունում, ըստ Փոլ Ուիլսոնի[23], և C խումբը Արգենտինայի համար 2006 թվականի աշխարհի գավաթի խաղարկությունում, ըստ Գարի Լինեկերի[109]։ Երկրորդ իմաստով առանձնանում են 2002 թվականի աշխարհի առաջնության H խումբը («կյանքի խումբ» խմբից դուրս եկած Ճապոնիայի համար[23][110], և Ռուսաստանը, որն այդ խմբից դուրս չեկավ՝ երկրորդ տեղը կորցնելով Բելգիային[111]), 2006 թվականի աշխարհի առաջնության եվրոպական ընտրության գոտու 6-րդ որակավորման խումբը (Անգլիան և Լեհաստանը առանց խնդիրների մտան եզրափակիչ փուլ, Լեհաստանը շրջանցեց անցումային խաղերը[112], նույն մրցաշարի D խումբը (Պորտուգալիայի և Մեքսիկայի դուրս գալը)[113], 2010 թվականի աշխարհի առաջնության C խումբ (Անգլիա, Սլովենիա, ԱՄՆ, Ալժիր) և 2018 թվականի աշխարհի առաջնության A խումբ (Ռուսաստան, Ուրուգվայ, Եգիպտոս, Սաուդյան Արաբիա[114]՝ ՖԻՖԱ-ի դասակարգման աղյուսակում տեղերին համապատասխանող համարների գումարը 180 է)[115]։ Անգլիայի խումբը 2006 թվականի աշխարհի առաջնությունում բրիտանական ԶԼՄ-ները հասցրել են հեգնական և նույնիսկ հեգնական կերպով այն անվանել «հանգստության խումբ» և նույնիսկ «այնքան աննշան մանրուքների խումբ, որ մենք երեկ ամբողջ օրը հետևում էինք մետատարսային մելոդրամային, այլ ոչ թե Տրինիդադ և Տոբագոյին»[116]։ Նմանապես, Radio Télévision Suisse հեռուստառադիոընկերությունը Radio Télévision Suisse հեռուստառադիոընկերությունն անվանել է 2014 թվականի աշխարհի առաջնության և խումբ (Ֆրանսիա, Շվեյցարիա, Էկվադոր, Հոնդուրաս)[117]։ Լեհական ԶԼՄ-ներում Եվրո-2012-ի և Եվրո-2016-ի Լեհաստանի խմբերը անվանել են «երազանքի խումբ» (լեհ.՝ grupa marzeń)[118][119]:

Այլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1998 թվականին Խավիեր Կլեմենտեն, Խոսելով Ֆրանսիայում կայացած աշխարհի գավաթի խաղարկության D խմբի մասին, որտեղ խաղում էին նրա Իսպանիայի հավաքականը, ինչպես նաև Նիգերիան, Պարագվայը և Բուլղարիան, ասաց, որ դա ոչ թե «մահվան խումբ» է, այլ իրական «սրտի կաթվածի խումբ»՝ Իսպանիայի անարտահայտիչ խաղը, որն իրեն դրսևորեց նիգերիացիներից 2:3 հաշվով պարտությամբ և Պարագվայի դեմ 0:0 հաշվով ոչ-ոքիով, հանգեցրեց իսպանացիների[120]։
  • 1986 թվականի ֆուտբոլի աշխարհի առաջնության F խումբը (Անգլիա, Լեհաստան, Պորտուգալիա, Մարոկկո) ստացել է «քնկոտ խումբ» (անգլ.՝ Group of Sleep), քանի որ, չնայած հզոր թիմերի առատությանը, այս խմբում առաջին չորս հանդիպումների ընթացքում գրանցվել է ընդամենը երկու գոլ[121][122]։
  • 2007 թվականի ռեգբիի աշխարհի առաջնության A խումբը (Հարավային Աֆրիկա, Անգլիա, Տոնգա, Սամոա, ԱՄՆ) ստացել է «հյուծման խումբ» մականունը, քանի որ, չնայած դասի ակնհայտ տարբերությանը, Սամոայի թիմի մարզիչը մրցաշարից առաջ խոսում էր Հարավային Աֆրիկայի հավաքականը սպառելու մտադրության մասին[91]։
  • Ֆինանսական վերլուծաբան Քրիս Սլոուլին (անգլ.՝ Chris Sloley) հեգնանքով նշել է, որ տեսականորեն PIGS բլոկի երկրները կարող են եվրոյի դիմաց կազմել մեկ խումբ, որը կոչվում է «պարտքերի խումբ» (անգլ.՝ group of debt)[123]: Եվրո-2012 թվականի ապագա եզրափակիչները՝ ի դեմս Իսպանիայի և Իտալիայի, ինչպես նաև ուժեղ Իռլանդիան, հայտնվեցին C խմբում՝ Խորվաթիայի ուժեղ թիմի հետ միասին, մի երկիր, որն անցել էր եվրոպական պարտքային ճգնաժամը։ Հունաստանի և Պորտուգալիայի թիմերը, որոնց երկրները նույնպես հաճախ պատկանում են PIGS-ին, հայտնվել են այլ խմբերում։
  • ՈՒԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայում «մահվան խումբը», որում հանդես են գալիս միայն այս գավաթակիրները[124][125] կամ միայն իրենց երկրների չեմպիոնները, երբեմն անվանում են «չեմպիոնների խումբ»[126][127]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Jon Pickstone, Ben Franklin (2006 թ․ հունվարի 27). «Groups of death, Chop Suey and other soccer clichés». Sports Illustrated. Արխիվացված օրիգինալից 2007 թ․ օգոստոսի 22-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
  2. ↑ 2,0 2,1 Ian Paul (1992 թ․ նոյեմբերի 23). «Dutch can live in the Milan 'Group of Death'». Glasgow: The Herald. էջ 10. «If that notorious nickname of 1986, "The Group of Death," which was used to describe Scotland's section in the World Cup finals in Mexico, was the child of an over-enthusiastic hack, three of the teams in Group B of the Champions' League would consider it a mild moniker for their section.»
  3. ↑ 3,0 3,1 Joe Lovejoy Republic miss comfort zone; Germany's easy group ride makes them clear favourites(անգլ.) // The Independent : newspaper. —London, 1993. — С. 32.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 John Harrell Mix of talent, tactics make for most intriguing quartet(անգլ.) // USA Today. — 1994. — С. 8C.
  5. ↑ 5,0 5,1 Ian Hawkey (2006 թ․ հունիսի 4). «African dream lives in Ivory tower». The Sunday Times. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 4-ին. «The Group of Death has always been an ugly misnomer, although as every big tournament now seems obliged to identify its corpses early, the World Cup has to have one»(չաշխատող հղում)
  6. ↑ Garry Jenkins, Pedro Redig, Antonio Pires Soares The beautiful team: in search of Pelé and the 1970 Brazilians. — Simon & Schuster, 1998. — С. 22. — ISBN 0-684-81955-4
  7. ↑ John Motson, Nick Brownlee Motson's World Cup Extravaganza. — Robson, 2006. — С. 171. — ISBN 1-86105-936-1
  8. ↑ «México 1970» (իսպաներեն). Associated Press, El Mercurio Online. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հոկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  9. ↑ Futbol(իսպ.) // Hispano Americano; semanario de la vida y la verdad : diario. — Mexico: Tiempo, 1970. — Т. 57. — С. 66, 103.
  10. ↑ Mundial(իսպ.) // Razones : diario. — Mexico: Decanova, 1982. — № 67. — С. 59.
  11. ↑ «Brazil: the unfinished samba». ФИФА. 2005 թ․ հուլիսի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  12. ↑ 12,0 12,1 John Ashdown, Alan Gardner, James Dart (2007 թ․ դեկտեմբերի 12). «The Knowledge: the deadliest group of death ever». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 David Lacey (2004 թ․ հունիսի 7). «Dial D for death: Three previous winners in one group is a sign of the times». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 5-ին.
  14. ↑ David Lacey Robson landed with a flight of fancy; David Lacey on England's Concorde trip to Saudi Arabia for a friendly in the Gulf which stretches the credibility gap(անգլ.) // The Guardian. — 1988. — С. 18.
  15. ↑ 15,0 15,1 World Cup Briefs(անգլ.) // United Press International. — 1986.
  16. ↑ Fred Lief World Cup Roundup(անգլ.) // United Press International. — 1986.
  17. ↑ 17,0 17,1 Norman Chad World's Eyes on Mexico: Month-Long Tournament Beginning May 31 Will Be Magnet for Hundreds of Million(անգլ.) // Washington Post. — 1986. — С. B4.
  18. ↑ Fred Lief Sports News(անգլ.) // United Press International. — 1986.
  19. ↑ Andrew Warshaw Sports News(անգլ.) // Associated Press. — 1986.
  20. ↑ David Lacey Soccer: Nobody gets to be drawn until the fat guy sings - The Eternal City on the hopes, fears and ephemera surrounding this afternoon's World Cup lucky dip(անգլ.) // The Guardian. — 1999.
  21. ↑ Brian Brown All the World Cup's a stage for soccer epic // San Diego Union-Tribune. — 1986. — С. H—1.
  22. ↑ Paul Gardner The simplest game: the intelligent fan's guide to the world of soccer. — 2nd. — Collier, 1994. — С. 96. — ISBN 0-02-043225-9
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 Paul Wilson (2001 թ․ դեկտեմբերի 2). «It's the Group of Life». The Observer. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  24. ↑ «FIFA World Cup Draw History» (PDF). FIFA. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ նոյեմբերի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 5-ին.
  25. ↑ 25,0 25,1 Robert Wagman (2006 թ․ հունիսի 24). «FIFA must examine World Cup policies». SoccerTimes. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
  26. ↑ «Domenech fumes over potential Euro 2008 'group of death'». The Guardian. 2007 թ․ նոյեմբերի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  27. ↑ Kevin McCarra (2007 թ․ դեկտեմբերի 3). «Domenech fury after France draw Italy in group of death». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  28. ↑ Телепередача «Футбольный клуб», выпуск от 23 ноября 2007 года ՅուԹյուբում
  29. ↑ «Euro 2008 - France to meet Italy in Group of Death». Eurosport. 2007 թ․ դեկտեմբերի 2. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  30. ↑ Lembit Opik (2008 թ․ մայիսի 27). «Help us choose our Euro 2008 team». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  31. ↑ «Rugby World Cup bosses will try to avoid 'pool of death' scenarios». ESPN. 2015 թ․ օգոստոսի 19. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  32. ↑ Rob Bartlett (2015 թ․ նոյեմբերի 3). «How the 2020 Olympic Games will affect the 2019 Rugby World Cup». ESPN. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  33. ↑ «Who's afraid of the Group of Death?». FIFA. 2009 թ․ դեկտեմբերի 2. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
  34. ↑ Jeff Powell Scotland head home with heads held high Breath of fresh air in an event choked by fear(անգլ.) // Daily Mail. — London: Կաղապար:Нп3, 1992. — С. 42.
  35. ↑ James Traynor Let's be brave and add a touch of arrogance to our challenge(անգլ.) // The Herald. —Glasgow, 1992. — С. 8.
  36. ↑ Dominic Fifield (2006 թ․ հունվարի 28). «Smith rues fall-out of Scotland slump in group of death». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 29-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  37. ↑ John Leigh, David Woodhouse Football Lexicon. — revised. — London, 2006. — С. 90. — ISBN 0-571-23052-0
  38. ↑ Jack Bell (2008 թ․ հունիսի 4). «Euro 2008: The Group of Death». Goal blog. New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 22-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
  39. ↑ 39,0 39,1 39,2 George Vecsey (2006 թ․ հունիսի 22). «Simple Math for U.S.: Victory Is Only Option» (անգլերեն). New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 8-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
  40. ↑ George Vecsey (2005 թ․ դեկտեմբերի 10). «Sports of The Times; With Field Fleshed Out, Now the Blood Starts to Boil». New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 8-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
  41. ↑ Tie with Italy gives Mexico top spot in 'group of death'; tying Norway, Charlton's Ireland team also advances(անգլ.) // Mercury News. —San Jose, 1994. — С. 6F.
  42. ↑ Doug Chapman Ireland will play short-handed in key match against Norway(անգլ.) // Journal-Bulletin. —Providence, 1994. — С. 3B.
  43. ↑ Mike Mulligan, Diether Endlicher Battle of the Titans; Brazil, Italy Still Tower Over Rest of the World(անգլ.) // Sun-Times. —Chicago, 1994. — С. 18.
  44. ↑ 44,0 44,1 John Haydon First-round games full of goals and upsets(անգլ.) // Washington Times. —Washington, 1994. — С. C8.
  45. ↑ Suzanne O'Shea Jackie's Heroes march to glory; Republic goes wild over World Cup success(անգլ.) // Daily Mail. — London: Կաղապար:Нп3, 1994. — С. 1.
  46. ↑ Lawrie Mifflin Death on the World Cup Express(անգլ.) // New York Times. —New York, 1994. — С. B10.
  47. ↑ Scott M. Reid Mexico tops Ireland; Group E deadlocked All four teams have 3 points in 'Group of Death'(անգլ.) // Journal and Constitution. —Atlanta, 1994. — С. D14.
  48. ↑ Patrick Reusse Uff da: Norway on quite a roll(անգլ.) // Star Tribune. —Minneapolis, 1994.
  49. ↑ George Alfano U.S. tops Mexico before 91,123(անգլ.) // Press Enterprise. —Riverside, 1994. — С. C7.
  50. ↑ Joe Luxbacher Here's World Cup team groupings(անգլ.) // Post-Gazette. —Pittsburgh, 1994. — С. C2.
  51. ↑ Mark Ziegler Fiesta expected tonight for soccer doubleheader // Union-Tribune. —San Diego, 1994. — С. D—1.
  52. ↑ Jeff Shane Group E: 'Group of Death'(անգլ.) // United Press International. — 1993.
  53. ↑ Brazil drawn in a 'group of death', says coach Parreira(անգլ.) // Синьхуа. —Las Vegas, 1993.
  54. ↑ AAP Cup draw cruel for top guns(անգլ.) // Courier-Mail. — 1993. — С. 35.
  55. ↑ Cup 'groups of death'(անգլ.) // Herald Sun. — 1993.
  56. ↑ Jonathan Stevenson (2009 թ․ դեկտեմբերի 4). «World Cup draw & reaction as it happened». BBC Sport. Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ դեկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  57. ↑ Peter Pedroncelli, Clyde Tlou. «Gavin Hunt Bemoans 'Tough' Draw For South Africa». Goal.com. Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ դեկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  58. ↑ «2010: Group G: Brazil/North Korea/Ivory Coast/Portugal». Groups of Death in World Cup History. Sports Illustrated. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ մարտի 17-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 26-ին.
  59. ↑ Andrew Downie (2010 թ․ հունիսի 15). «How can the Group of Death include North Korea?». Christian Science Monitor. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 26-ին.
  60. ↑ «Spain not in 'Group of Death', insists Del Bosque» (անգլերեն). Футбольная федерация Австралии. 2013 թ․ դեկտեմբերի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 23-ին.
  61. ↑ 61,0 61,1 Paul Wilson (2005 թ․ դեկտեմբերի 11). «An easy group? Draw your own conclusions». The Observer. Արխիվացված օրիգինալից 2006 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  62. ↑ Jacob Steinberg (2012 թ․ հունիսի 6). «The Knowledge: Euro 2012 special, part one». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 20-ին.
  63. ↑ «Spain still No. 1 in FIFA rankings» (անգլերեն). ESPN. 2012 թ․ հունիսի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 8-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 8-ին.
  64. ↑ «Euro 2012 Group B: Bosses react to 'Group of Death' - Yahoo!». Yahoo. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 23-ին.
  65. ↑ Sal Ruibal (2007 թ․ սեպտեմբերի 12). «USA's group tied in knots after World Cup openers». USA Today. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  66. ↑ Graham Hays (2007 թ․ ապրիլի 23). «U.S. women face Group of Death scenario again». ESPN. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 25-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  67. ↑ Stuart Jones Speculation not for Robson(անգլ.). —Cagliari, 1990.
  68. ↑ Simon Burnton (2009 թ․ մարտի 21). «Forget Death – what about a Group of Poop?». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  69. ↑ Roy Collins (2000 թ․ հունիսի 19). «Milosevic breathes life into the group of death». The Guardian. էջ A5. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  70. ↑ "Mr Prospector" Best bets: stick with France and ignore the buzz(անգլ.) // The Guardian. — 2002. — С. 8 (Sport).
  71. ↑ «World Cup 2002: Russia's group». The Guardian. 2001 թ․ դեկտեմբերի 2. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  72. ↑ Jon Brodkin (2002 թ․ հունիսի 21). «Korea get attack of the jitters after Friedel frustrates» (անգլերեն). The Guardian. էջեր D10–11. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  73. ↑ Michael Walker (2006 թ․ հունիսի 10). «Kezman's inside knowledge of Holland may see Serbs strike fatal blow in Group of Death». Leipzig: The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  74. ↑ Paul Kelso (2005 թ․ դեկտեմբերի 10). «Argentina join the Dutch in group of death». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  75. ↑ Jamie Jackson (2013 թ․ դեկտեմբերի 6). «World Cup 2014 draw: Spain and Holland in 'group of death'». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
  76. ↑ Owen Gibson (2013 թ․ դեկտեմբերի 6). «World Cup 2014: England to kick off 'group of death' in the jungle». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
  77. ↑ «U.S. drawn into World Cup 'Group of Death': Ghana, Portugal, Germany». USA Today. 2013 թ․ դեկտեմբերի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
  78. ↑ Nicholas Mendola (2013 թ․ դեկտեմբերի 6). «World Cup 2014 Groups of Death: From Deadly to Deadliest». NBC Sports. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
  79. ↑ «World Cup 'Groups of Death' over the years & which teams should be afraid in Russia 2018» (անգլերեն). Goal.com. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 20-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  80. ↑ George Vecsey (2007 թ․ օգոստոսի 16). «An American in the World Cup Is Dreaming Big». New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 8-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
  81. ↑ David Warren (2009 թ․ սեպտեմբերի 10). «Road to South Africa». New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
  82. ↑ World Championship(անգլ.) // Agence France Presse. — 1994.
  83. ↑ Michael Wilbon (2010 թ․ մարտի 16). «Tiger Woods at the Masters return, NCAA Tournament, NBA and more». The Chat House with Michael Wilbon. Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ մարտի 24-ին. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 27-ին.
  84. ↑ Eric Degerman (2010 թ․ մարտի 17). «My chalky bracket ends in Jayhawk». Tri-City Herald. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 29-ին. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 27-ին.
  85. ↑ Andy Katz (2014 թ․ մարտի 16). «Bracket winners and losers» (անգլերեն). ESPN. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 17-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 17-ին.
  86. ↑ Pat Forde (2016 թ․ մարտի 14). «16 things to know about the NCAA East Region, plus who wins». Yahoo! Sports. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 17-ին.
  87. ↑ Carlan Gay (2019 թ․ մարտի 16). «FIBA Basketball World Cup 2019: Canada draws 'group of death' with Australia, Lithuania, Senegal» (անգլերեն). NBA. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 1-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 16-ին.
  88. ↑ In Brief(անգլ.) // Herald Sun. —Australia, 1995.
  89. ↑ Bryn Palmer Falcons' fatal blow in Group of Death // The Guardian. — 2001. — С. A21.
  90. ↑ Brian O'Driscoll A man born to take centre stage // The Guardian. — 2003. — С. 32.
  91. ↑ 91,0 91,1 Alan Ruddock (2007 թ․ սեպտեմբերի 2). «Let the beauty of rugby shine out in France». The Observer. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 17-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  92. ↑ Michael Cheika, Jason Leonard (2007 թ․ սեպտեմբերի 7). «Is this Ireland's moment?». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 17-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  93. ↑ «London 2012 Paralympics: Great Britain seven-a-side footballers drawn in 'Group of Death' at Games» (անգլերեն). The Telegraph. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  94. ↑ «Little cheer for Ireland's Paralympic seven-a-side team at home of football» (անգլերեն). Irish Examiner. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  95. ↑ «Football 5-a-side will be tight, but can anyone beat triple Paralympic champions Brazil?». Rio 2016. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  96. ↑ Jonathan Davies Death or Glory!(անգլ.) // Sunday Mirror. — 1995. — С. 65.
  97. ↑ «The briefing: The Rugby League World Cup, 25 October - 22 November». The Observer. 2008 թ․ սեպտեմբերի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  98. ↑ Andrew Collomosse (2008 թ․ մայիսի 5). «Lancashire's Steven Croft has perfect timing». Old Trafford: Daily Telegraph. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 12-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
  99. ↑ Nick Collins (2009 թ․ հունիսի 10). «World Twenty20 Super Eights guide: West Indies». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 12-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 4-ին. {{cite news}}: Unknown parameter |published= ignored (օգնություն)
  100. ↑ Jeff Z. Klein (2009 թ․ փետրվարի 7). «European Puck: Germany to the 2010 Olympics». New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 12-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 4-ին.
  101. ↑ Jeremy Hicks. «Leyland DAF Cup - 1990/91». The Football League Trophy. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 26-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  102. ↑ Robert Pryce Soccer Diary(անգլ.) // The Guardian. —London, 1991. — С. 20.
  103. ↑ Patrick Glenn Roxburgh sure of delivery - Group Two: Scotland v San Marino(անգլ.) // The Guardian. —London, 1991.
  104. ↑ Phil Minshull Saudi soccer success in Qatar(անգլ.) // The Middle East. —Saudi Arabia, 1993. — № 229. — С. 40. — ISSN 0305-0734.
  105. ↑ Alan Fraser The mother of all wars and the father of all football matches? Let's wait and see(անգլ.) // Daily Mail. — London: Կաղապար:Нп3, 1993. — С. 78.
  106. ↑ Michael Kesterton Social Studies(անգլ.) // The Globe and Mail. —Canada, 1993.
  107. ↑ John Mullin It's War: World Cup squares up for the battle of the Balkans(անգլ.) // The Guardian. — 1995. — С. 1.
  108. ↑ «Sudden death in group of life». Irish Examiner. 2006 թ․ հունիսի 23. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.(չաշխատող հղում)
  109. ↑ «Argentina 6-0 Serbia & Montenegro». BBC Sport. 2006 թ․ հունիսի 16. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  110. ↑ «Group H in detail». Scotland on Sunday. 2002 թ․ մայիսի 19. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  111. ↑ Романцева «расстреляли», как комиссара Каттани (ռուս.)
  112. ↑ James Lawton (2005 թ․ հոկտեմբերի 13). «Rooney's lurking brilliance fails to instil hope of better times for England at the Big Show» (անգլերեն). The Independent. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  113. ↑ Alan Swann. «We could be in for a Ruud awakening» (անգլերեն). Peterborough Today. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  114. ↑ Paul Hayward (2009 թ․ դեկտեմբերի 4). «Lucky England secure place in 'group of life' in football 2010 World Cup draw». United Kingdom: The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
  115. ↑ Samantha Lee (2017 թ․ դեկտեմբերի 2). «Charts show that Russia's World Cup group is unlike the others». United Kingdom: Business Insider. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 10-ին.
  116. ↑ Chuck Culpepper (2006 թ․ հունիսի 15). «Getting the Group Rate on Life and Death». Los Angeles Times. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  117. ↑ «Groupe mi-figue mi-raisin pour la Suisse, qui retrouve la France» (ֆրանսերեն). Radio Télévision Suisse. 2014 թ․ դեկտեմբերի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 23-ին.
  118. ↑ Euro 2012. Grupa marzeń, grupa nudy (լեհ.)
  119. ↑ «Jaka byłaby grupa marzeń i śmierci Polaków na Euro 2016» (լեհերեն). Przegląd Sportowy. 2015 թ․ նոյեմբերի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 11-ին.
  120. ↑ Clemente's hopes may go up in puff of smoke(անգլ.) // The Guardian. — 1998. — С. A5.
  121. ↑ «England pay for past failures». Daily Telegraph. 2001 թ․ նոյեմբերի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 21-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  122. ↑ Tim Rich (2004 թ․ հունիսի 24). «Lisbon evokes mixture of memories». The Independent. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  123. ↑ Chris Sloley (2011 թ․ դեկտեմբերի 2). «Football pundits eye potential 'Group of Debt' at Euro 2012» (անգլերեն). Citywire. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 8-ին.
  124. ↑ Andrew Das (2013 թ․ օգոստոսի 29). «German and British Teams Grouped Together in Champions League». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 12-ին.
  125. ↑ «UEFA Champions League-Group stage draw-Monaco». UEFA. 2013 թ․ օգոստոսի 29. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 12-ին.
  126. ↑ «Group of champions pairs Manchester City and Real Madrid». CNN. 2012 թ․ օգոստոսի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 12-ին.
  127. ↑ «Champions League draw: The experts' verdict». Goal.com. 2013 թ․ օգոստոսի 29. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 12-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մահվան_խումբ&oldid=9793309» էջից