Դիդա (դարպասապահ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիդա
պորտ.՝ Dida
Դիմանկար
Ծնվել էհոկտեմբերի 7, 1973(1973-10-07)[1][2][3] (50 տարեկան)
ԾննդավայրԻրարա, Իտամարաժու, Բրազիլիա
Քաղաքացիություն Բրազիլիա և  Նիգերիա
Մասնագիտությունֆուտբոլիստ և beach soccer player
 Dida Վիքիպահեստում

Նելսոն դե Ժեզուս Սիլվա (պորտ.՝ Nelson de Jesus Silva, հոկտեմբերի 7, 1973(1973-10-07)[1][2][3], Իրարա, Իտամարաժու, Բրազիլիա), առավել հայտնի է որպես Դիդա (պորտ.՝ Dida), եվրոպական մամուլում հանդիպում է նաև Նելսոն Դիդա (պորտ.՝ Nelson Dida) տարբերակը[4][5], բրազիլացի ֆուտբոլիստ, դարպասապահ։ Առավել հայտնի է որպես «Միլանի» հիմնական դարպասապահ 2002/03 մրցաշրջանից մինչև 2009/10 մրցաշրջան։

2000 թվականին «Կորինթիանսի» կազմում հաղթել է աշխարհի ակումբային առաջնությունում։ «Միլանի» կազմում երկու անգամ հաղթել է ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգան (2003, 2007), ինչպես նաև Իտալիայի առաջնությունը (2004) և Աշխարհի ակումբային առաջնությունը (2007)։

2002 թվականի աշխարհի չեմպիոն ազգային հավաքականի կազմում՝ որպես պահեստային դարպասապահ։ 2006 թվականին եղել է Բրազիլիայի հավաքականի հիմնական դարպասապահը Գերմանիայում կայացած աշխարհի գավաթի խաղարկությունում։ Բրազիլիան հասել է 1/4 եզրափակիչ։ Ավարտել է կարիերան 2016 թվականին՝ 42 տարեկան հասակում։ «Միլանի» կազմում աշխատել է որպես դարպասապահների մարզիչ։

Վաղ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դիդան ծնվել է 1973 թվականի հոկտեմբերի 7-ին Բրազիլիայի հյուսիս-արևելյան Բահիա նահանգի Իրարա քաղաքում, ունեցել է հինգ քույր և չորս եղբայր[6]։ Մեծացել է Լագոա դա Կանոայում՝ հարևան Ալագոաս փոքր նահանգում, որտեղ տեղափոխվել է նրա ընտանիքը, երբ նա երեք ամսական էր[7]։ Ի սկզբանե նրա սիրած մարզաձևը վոլեյբոլն էր, որը նա խաղում էր իր եղբայրների հետ[8], հետո նա սկսել է մինի ֆուտբոլ խաղալ[9]։ Նա նախընտրում էր դարպասապահի դիրքը[10], չնայած բրազիլական ֆուտբոլում այս դերի ոչ ժողովրդականությանը և այն փաստին, որ Բրազիլիայում դարպասապահները սովորաբար սպիտակամորթ էին[11]։

Դիդան երկրպագում էր «Ֆլամենգոյին»[12], 13 տարեկանում ընկերների հետ հավաքել է սիրողական թիմ, որը կոչվում էր «Ֆլամենգինյո»(«փոքրիկ Ֆլամենգո»)[13], սա նրա առաջին փորձն էր մշտական թիմում խաղալու համար[9]։ Մականունը Դիդան փոխառել է 1950-ականների երկրորդ կեսի «Ֆլամենգոյի» հարձակվողից, որը Բրազիլիայի հավաքականի կազմում եղել է 1958 թվականի աշխարհի չեմպիոն[14]։ Նրա ֆուտբոլային կուռքերն էին դարպասապահներ Ռինատ Դասաևը[9] և հավաքականի ապագա ընկեր Կլաուդիո Տաֆարելը, որը հաջողությամբ հանդես է եկել Իտալիայում և Թուրքիայում, և որին Դիդան հետագայում համարել է ռահվիրա եվրոպական ակումբներում բրազիլացի դարպասապահների մասսայականացման ոլորտում։

Խաղացողի կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ակումբային կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարիերայի սկիզբը Բրազիլիայում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1990 թվականին 17 տարեկանում Դիդան երիտասարդական ֆուտբոլում իր նորամուտն է նշել «Ասա Արապիրակա» թիմի հետ[15]։ Երկու տարի անց նա միացել է «Վիտորիա» թիմի ակադեմիային (Սալվադոր)[16]։ 1993 թվականի աշխարհի երիտասարդական առաջնությունում հաղթելուց հետո Դիդան 24 խաղ է անցկացրել «Վիտորիայի» առաջին թիմի դարպասում, ակումբը Ա Սերիայում զբաղեցրել է երկրորդ տեղը «Պալմեյրասից» հետո։ Այդ մրցաշրջանում Դիդան 20 տարեկանում դարձել է «Placar» ֆուտբոլային ամսագրի A Սերիայի լավագույն դարպասապահի տիտղոսի ամենաերիտասարդ դափնեկիրը[16]։

Այնուհետև 1994 թվականին Դիդան Մինաս Ժերայսից տեղափոխվել է Կրուզեյրո և հինգ մրցաշրջաններում նվաճել է չորս պետական տիտղոս՝ 1996 թվականի Բրազիլիայի գավաթ և 1997 թվականի Լիբերտադորեսի գավաթ, ինչպես նաև առաջնության լավագույն դարպասապահի ևս երկու մրցանակ[17]։ Այսպիսով, նա դատի է տվել իր ակումբին, որպեսզի վաղաժամկետ դադարեցնի իր պայմանագիրը և տեղափոխվի «Միլան»՝ միակ եվրոպական թիմը, որը նրան առաջարկ է արել։ Ֆուտբոլիստի և «Կրուզեյրոյի» միջև հաջորդած դատական պայքարը տևել է հինգ ամիս։ ՖԻՖԱ-ն թույլ է տվել Դիդային վարձավճարով տեղափոխվել շվեյցարական «Լուգանո» ակումբ, որպեսզի նա կարողանա պահպանել մարզավիճակը, սակայն նա ակումբի կազմում ոչ մի հանդիպում չի անցկացրել։ Նրա տեղափոխությունը «Միլան» տեղի է ունեցել 1999 թվականի մայիսին, երբ Կրուզեյրոն ստացել է 2,7 միլիարդ իտալական լիրա (5,2 միլիոն ռեալ), ինչը վերջ է դրել դատավարություններին[18][19]։

1999/2000 մրցաշրջանում Դիդան երրորդ դարպասապահն էր Ալբերտո Զակերոնիի թիմում՝ Քրիստիան Աբբյատիից և Սեբաստիանո Ռոսիից հետո։  Արդյունքում խաղային պրակտիկա ունենալու համար նա վերադարձել է Բրազիլիա՝ վարձավճարով տեղափոխվելով «Կորինտիանս»։ Այդ ժամանակահատվածում նվաճել է պենալտի խփելու մասնագետի հեղինակություն[20], նա հակադարձել է երկու 11 մետրանոցներին, երկուսն էլ Ռայայի կատարմամբ, առաջնության փլեյ-օֆֆի կիսաեզրափակչի խաղում սկզբունքային մրցակից «Սան Պաուլոյի» դեմ խաղում[21][22]։ «Կորինտիանսը» հաղթել է 3:2 հաշվով, իսկ Դիդան իր խաղի ընթացքում «Placar»-ից ստացել է 10 միավոր[23]։ Դիդան առաջին անգամ հայտնվել է «IFFHS» մրցանակի անվանակարգում՝ որպես մրցաշրջանի լավագույն դարպասապահ՝ քվեարկության ժամանակ զբաղեցնելով ութերորդ տեղը[24]։

2000 թվականի Աշխարհի ակումբային առաջնությունում նա չորս խաղերից երեքը պաշտպանել է «զրոյով»՝ բաց թողնելով ընդամենը երկու գոլ, իսկ «Կորինթիանսը» առաջին անգամ նվաճել է գավաթը։ Հունվարի 15-ին «Վասկո դա Գամայի» դեմ եզրափակիչն ավարտվել է առանց գոլերի լրացուցիչ ժամանակում, 11-մետրանոց հարվածաշարում նա հետ է մղել Ժիլբերտոյի հարվածը։ «Կորինթիանսը» հաղթել է 4:3 հաշվով այն բանից հետո, երբ «Վասկոյի» հարձակվող Էդմունդոն գոլ է բաց թողել[25]։ «Կորինթիանսի» կիսապաշտպան Ռիկարդինյոն ավելի ուշ լրատվամիջոցներին հայտնել է, որ լրացուցիչ ժամանակում թիմը ձգտում էր հանդիպումը հասցնել 11-մետրանոցի՝ իմանալով, որ Դիդան կխփի «հինգից առնվազն մեկը»[26]։ «BBC News»-ը քննադատել է «Անհաջող եզրափակիչը» քանի որ երկու թիմերն էլ բաց խաղի երկու ժամվա ընթացքում գոլ չեն խփել[27], մինչ ինքը՝ Դիդան, քննադատում էր 11-մետրանոցների շարքը՝ «խաղացողներին և երկրպագուներին տառապանք պատճառելու համար»[26]։

Միլան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Միլանը» վերադարձրել է Դիդային վարձակալությունից և ներկայացրել է նրան ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա 2000-2001 մրցաշրջանում, քանի որ Քրիստիան Աբբյատին մեկնել էր Իտալիայի հավաքականի գտնվելու վայրը Ամառային օլիմպիական խաղեր 2000-ին։ Դիդան իր նորամուտը «ռոսոներիների» կազմում նշել է 2000 թվականի սեպտեմբերի 13-ին «Բեշիկթաշի» դեմ խմբային փուլի խաղում (հաղթանակ 4:1)։ Բայց վեց օր անց թաց խոտածածկի վրա «Լիդս Յունայթեդի» հետ խաղում նա պատահաբար հետ է մղել Լի Բոյերի հարվածը սեփական դարպասին, այդ գոլը միակն էր խաղում[28][29]։ Դիդան բացատրել է, որ ինքը փորձել է կասեցնել հարվածի ուժը, այնուհետև գնդակը վերցնել իր ձեռքը, բայց գնդակը ընկել է ջրափոսը, ապա հայտնվել դարպասում[30]։ Նա անցկացրել է խմբային փուլի մնացած հանդիպումները և իր առաջին «չոր» հանդիպումն անցկացրել է «Միլանի» կազմում սեպտեմբերի 26-ին. նրա թիմը 2:0 հաշվով հաղթել է «Բարսելոնային»[31], բայց երկրորդ խմբային փուլում արդեն խաղում էր Աբյատին (այդ մրցաշրջանում Չեմպիոնների լիգայի ձևաչափը նախատեսում էր երկու խմբային փուլ)։ Դիդան առաջին անգամ հանդես է եկել Սերիա А-ում «Պարմայի» հետ խաղում (պարտություն՝ 2:0), իսկ Աբյատիի վնասվածքից հետո պարտվել է Ռոսիի մրցակցությանը։ Այդ մրցաշրջանում նա ևս մեկ հանդիպում է անցկացրել, երբ «Միլանը» 2:0 հաշվով զիջել է «Գալաթասարային»[32], որի դարպասը պաշտպանում էր Տաֆարելը[33], արդյունքում «ռոսոներիները» դուրս են մնացել Չեմպիոնների լիգայից։

2000/01 մրցաշրջանի ընթացքում Դիդան և ևս մի քանի խաղացողներ, այդ թվում՝ Խուան Սեբաստիան Վերոնը, Ալվարո Ռեկոբան և նրա ապագա ակումբակից Կաֆուն, ներգրավված էին կեղծ եվրոպական անձնագրերի հետ կապված սկանդալում[34]։ Դիդան «Միլանին» միացել է պորտուգալական անձնագրով՝ որպես Եվրոպական միություն քաղաքացի։ «Միլանն» այդ ժամանակ արդեն հասել է իր սահմանաչափին ոչ ԵՄ երկրների խաղացողների համար. թիմում էին Անդրեյ Շևչենկոն, Սերժինյոն և Զվոնիմիր Բոբանը[35]։ Ստուգումը պարզել է, որ փաստաթուղթը կեղծ է, «Միլանը» արագորեն վերագրանցել է Դիդային որպես ոչ ԵՄ խաղացող[36]։ 2001 թվականի հունիսին Իտալիայի ֆուտբոլի ֆեդերացիան ակումբին տուգանել է 445 600 դոլարով և մեկ տարով արգելել է Դիդային մասնակցել իտալական ֆուտբոլային մրցաշարերին[37], իր հերթին ՖԻՖԱ-ն նրան մեկ տարով հեռացրել է ազգային հավաքականի խաղերից[38]։

2001/02 մրցաշրջանում Դիդան հանդես չի եկել «Միլանում» որակազրկման պատճառով, արդյունքում վարձակալությամբ տրվել է «Կորինթիանսին»[34]։ Նա միայն ութ հանդիպում է անցկացրել Բրազիլիայի Սերիա A-ում՝ որպես հիմնական դարպասապահ Դոնիի փոխարինող, բայց, այնուամենայնիվ, հաղթել է Պաուլիստու լիգան, Ռիո Սան Պաուլոյի մրցաշարը և 2002 թվականի Բրազիլիայի գավաթը։

«Միլանը» 2002/03 մրցաշրջանի համար վարձակալությունից կրկին վերադարձրել է Դիդային՝ որպես պահեստային։ Մրցաշրջանի առաջին հանդիպումը անցկացրել է 2002 թվականի օգոստոսի 14-ին՝ փոխարինման դուրս գալով Քրիստիան Աբբիատիին, որը վնասվածք էր ստացել Չեմպիոնների լիգայի երրորդ փուլի ընտրական փուլի «Սլովանի» (Լիբերեց) դեմ խաղի երկրորդ կեսում։ «Միլանը» հաղթել է նվազագույն հաշվով, արդյունքում գլխավոր մարզիչ Կարլո Անչելոտին Դիդային դարձրել է հիմնական դարպասապահ[28]։ Նա մասնակցել է 30 հանդիպման, իսկ «Միլանը» երրորդն է Սերիա Aյում, թիմն ունեցել է լիգայի երկրորդ լավագույն պաշտպանությունը չեմպիոն «Յուվենտուսից» հետո (բաց է թողել ընդամենը 30 գոլ)։ 2003 թվականին Դիդան նաև «Ռոսոներիների» հետ նվաճել է իր միակ Իտալիայի գավաթը[39]։

Դիդան 14 հանդիպում է անցկացրել Չեմպիոնների լիգայում՝ վնասվածքի պատճառով բաց թողնելով միայն կիսաեզրափակչի պատասխան հանդիպումը «Ինտերնացիոնալի» հետ[40]։ «Միլանը» դուրս է եկել եզրափակիչ, որտեղ պետք է խաղար «Յուվենտուսի» դեմ. մրցաշարի պատմության մեջ առաջին անգամ գավաթը խաղարկել են իտալական երկու թիմեր։ Դիդան հազվադեպ էր խաղում գոլազուրկ հիմնական ժամանակում և լրացուցիչ խաղակեսերում, բացառությամբ սեյվի Ալեսանդրո Դել Պիեռոյի հարվածից հետո[41]։ 11 մետրանոց հարվածաշարում նա հետ է մղել Դավիդ Տրեզեգեի, Մարսելո Սալայետայի և Պաոլո Մոնտերոյի հարվածները։ Ընդհանուր առմամբ, Դիդան իր գործընկեր Ջանլուիջի Բուfֆոնի հետ միասին հետ է մղել առաջին յոթ հարվածներից հինգը[42][43]։ Այն բանից հետո, երբ Անդրեյ Շևչենկոն հաղթական հարված է հասցրել «Միլանին», նա տոնել է դա՝ նետվելով Դիդայի գիրկը, նրանց անմիջապես շրջապատել են թիմակիցները[44]։

«Յուվենտուսի» գլխավոր մարզիչ Մարչելո Լիպին խաղից հետո ասել է, որ իր «չորս-հինգ» ֆուտբոլիստները հրաժարվել են մասնակցել 11 մետրանոց հարվածաշարին[45]։ «Յուվենտուսի» պաշտպան Լիլիան Թյուրամը, որը չի խփել 11 մետրանոցը, խոստովանել է, որ իր վրա ազդել է Դիդայի՝ որպես 11 մետրանոցների մասնագետի հեղինակությունը[41]։

Դիդան ավարտել է մրցաշրջանը՝ դառնալով առաջին բրազիլացի դարպասապահը, որը առաջադրվել է «Ոսկե գնդակի»[46], և քվեարկության արդյունքում զբաղեցրել է 13-րդ տեղը[47]։

Դիդան դարձել է Տարվա առաջին դարպասապահը Սերիա A-ում, որը Իտալիայից չէ՝ 2003/04 մրցաշրջանում 32 խաղում բաց թողնելով ընդամենը 20 գոլ, որում «Միլանը» հաղթել է Սկուդետտոյին[48][49]։

2003 թվականի սեպտեմբերի 16-ին Չեմպիոնների լիգայի խմբային փուլի «Այաքսի» դեմ խաղում Դիդան ավելացված ժամանակում արգելափակել է Ռաֆայել Վան Դեր Վարտի հարվածը, որով օգնել է «Միլանին» պահպանել հաղթանակը 1:0 հաշվով։ Սակայն «Միլանը» չի կարողացել պաշտպանել Չեմպիոնների լիգայի հաղթողի տիտղոսը՝ քառորդ եզրափակչում զիջելով «Դեպորտիվո Լա Կորունիային»[50][51][52]։

«Միլանը» 2004/05 մրցաշրջանը սկսել է Իտալիայի սուպերգավաթի հաղթանակով։ Սերիա A-ի մրցաշրջանի առաջին կեսում Դիդան լավ խաղ է ցուցադրել դարպասում։ «Ռոսոներիների»՝ «Լիվորնոյի» դեմ մրցաշրջանի առաջին խաղում խաղադաշտից հեռանալուց հետո[53], նա բաց է թողել ընդամենը տասը գոլ, իսկ «Միլանը» չի պարտվել ԱՊԼ-ի հաջորդ 18 խաղերից 17-ում։ 2004 թվականի նոյեմբերի 28-ին «Կիևոյի» դեմ խաղում Դիդան Ռոբերտո Բարոնիոյի ազատ հարվածից հետո կատարել է ակրոբատիկ սեյվ, իրավիճակը բարդացրել է ռիկոշետը։ «Միլանը» հաղթել է 1:0 հաշվով[30][54]։ Ավելի ուշ Անչելոտին լրագրողներին ասել է, որ այդ սեյվը «գոլից ոչ պակաս արժեր»[30]։ Չնայած այն հանգամանքին, որ Դիդան անցկացրել է ընդհանուր առմամբ 16 «չոր» հանդիպում և 36 խաղում բաց է թողել 25 գոլ (38-ից), «Միլանը» պարտվել է վերջին ութ խաղերից հինգում և զբաղեցրել երկրորդ տեղը «Յուվենտուսից» հետո, որն էլ հաղթել է Սկուդետոյին[55]։

Չեմպիոնների լիգայում Դիդան «Միլանի» առաջին տասը խաղերում միայն երեք գոլ է բաց թողել, այդ թվում՝ խմբային փուլում «Բարսելոնայից» 2:1 հաշվով կրած պարտությունից հետո հինգ «չոր» հանդիպումների շարք է անցկացրել[56]։ Դրանցից հինգերորդը տեղի է ունեցել 2005 թվականի ապրիլի 7-ին «Ինտերի» դեմ քառորդ եզրափակիչի խաղում, որի ժամանակ Դիդան կատարել է մի քանի կարևոր սեյվեր, մասնավորապես, վերևի անկյունում գնդակը հանել է Սինիշա Միխայլովիչի տուգանային հարվածից հետո[57]։ Երբ ապրիլի 12-ին կայացած պատասխան խաղում «Միլանը» 1:0 հաշվով հաղթել է, երկրորդ խաղակեսում մրցավար Մարկուս Մերկը չի հաշվել «Ինտերի» կիսապաշտպան Էստեբան Կամբյասոյի գոլը հարձակվող Խուլիո Կրուսի խախտման պատճառով։ «Ինտերի» երկրպագուները, որոնք նստել են ֆան սեկտորում՝ Դիդայի դարպասից դուրս, ի նշան մրցավարի որոշման դեմ բողոքի, սկսել են շշեր և վառարաններ նետել խաղադաշտ։ Երբ Դիդան դարպասապահի հրապարակը մաքրել է աղբից և փորձել շարունակել խաղը դարպասից կատարած հարվածով, նրա աջ ուսին է դիպել ֆայերը՝ քիչ էր մնում գլուխը դիպչի։ Հանդիպումը դադարեցվել է, խաղադաշտ են դուրս եկել հրշեջները, իսկ Դիդան ուսի առաջին աստիճանի այրվածք է ստացել[58]։ Կես ժամ ուշացումից հետո խաղը վերսկսվել է, Քրիստիան Աբբյատին դուրս է եկել դարպասին, բայց խաղն ընդհատվել է մեկ րոպեից էլ քիչ անց այն բանից հետո, երբ երկրպագուները կրկին սկսել են նետել պիրոտեխնիկան[59]։ ՈՒԵՖԱ-ն պաշտոնապես 3:0 հաշվով տեխնիկական հաղթանակ է շնորհել «Միլանին», ինչի արդյունքում Դիդան սահմանել է Չեմպիոնների լիգայի ռեկորդ՝ 6 խաղ առանց բաց թողնված գոլերի, բացի նրանից այդ ցուցանիշին հասել են Էդվին Վան Դեր Սարը և Յուզեֆ Վանդզիկը[60]։ Ավելի ուշ ՈՒԵՖԱ-ն 200 հազար եվրոյով տուգանել է «Ինտերին» և պարտավորեցրել եվրագավաթներում իր հաջորդ 4 տնային հանդիպումներն անցկացնել առանց երկրպագուների[61]։ Ապրիլի 26-ին ՊՍՎ-ի դեմ կիսաեզրափակչում Դիդան մրցաշարի ռեկորդ է սահմանել՝ 7-րդ անընդմեջ հանդիպումն անցկացնելով «Նասուխոյում», «Միլանն» առաջին խաղում հաղթել է 2:0 հաշվով[62]։ Սակայն մայիսի 4-ին նրա շարքն ավարտվել է 623-րդ րոպեին՝ պատասխան խաղի իններորդ րոպեին Պակ Ջի Սունի գոլից հետո[63], ՊՍՎ-ն հաղթել է 3:1 հաշվով, սակայն «Ռոսոներիները» արտագնա գոլերով դուրս են եկել եզրափակիչ[64]։ 2005 թվականին Ստամբուլում կայացած Չեմպիոնների լիգայի եզրափակչում «Միլանը» խաղում էր «Լիվերպուլի» դեմ։ Առաջին խաղակեսից հետո «Ռոսոներիները» հաղթում էին 3:0 հաշվով, սակայն հանդիպման երկրորդ կեսում մրցակիցը վեց րոպեում երեք գոլ է խփել։ «Լիվերպուլի» երկրորդ գոլը խփել է «Կարմիրների» կիսապաշտպան Վլադիմիր Շմիցերը, Դիդան հասել էր գնդակին, բայց չէր կարողացել հետ մղել[65]։ Երրորդ գոլը խփել է Խաբի Ալոնսոն. իսպանացին խփել է 11 մետրանոցը, որը Դիդան հետ է մղել, սակայն Ալոնսոն խաղացել է վերջնամասում[66]։ Հանդիպումն ավարտվել է 3:3 հաշվով հիմնական և լրացուցիչ ժամանակում, 11 մետրանոց հարվածաշարում Դիդան հետ է մղել միայն Յոն Արնե Ռիիսեի հարվածը, արդյունքում «Լիվերպուլը» հաղթել է 11 մետրանոց հարվածաշարում՝ 3:2: Ավելի ուշ Դիդան քննադատել է մամուլը Շմիցերի հարվածին ժամանակին չարձագանքելու համար[66][67][68]։ Դիդան եղել է «Միլանի» հինգ ֆուտբոլիստների թվում, որոնք մրցաշրջանի արդյունքներով ընդգրկվել են «FIFPro»-ի վարկածով աշխարհի առաջին խորհրդանշական հավաքականում[69]։ Նա 2005 թվականի երկրորդ լավագույն դարպասապահն է ԻՖՀՍ-ի վարկածով՝ զիջելով Պետր Չեխին և առաջ անցնելով Ջանլուիջի Բուֆոնից[70]։ Նա նաև առաջադրվել է 2005 թվականի Ոսկե գնդակի համար, բայց ոչ մի ձայն չի ստացել[71]։

2005/06 մրցաշրջանում «Միլանը» 2001/02 մրցաշրջանից ի վեր առաջին անգամ մնացել է առանց գավաթների ինչպես ազգային, այնպես էլ եվրոպական մակարդակներում։ Ակումբը երկրորդ տեղում է՝ Սերիա A-ում երեք միավորով հետ մնալով «Յուվենտուսից», ավելի ուշ երկու ակումբներն էլ դարձել են Իտալական ֆուտբոլում կոռուպցիոն սկանդալի ֆիգուրանտ։ «Ռոսոներիները» մրցաշրջանի առաջին կեսում 5 հանդիպում են պարտվել, նույնքան էլ պարտվել են նախորդ ամբողջ մրցաշրջանում։ Թիմը 19 խաղում բաց է թողել 22 գոլ, ընդ որում՝ Դիդան գոլ է բաց թողել յուրաքանչյուր խաղում ընդհուպ մինչև չորրորդ տուր, երբ «Միլանը» հաղթել է «Լացիոյին» (2:0)[72]։ Դիդայի մարզավիճակը սկսել է նկատելիորեն վատանալ, նա կոպիտ սխալներ է թույլ տվել։ 2006 թվականի հունվարի 8-ին «Պարմայի» հետ խաղում նա Պաոլո Կանավարոյի փոխանցումից հետո գնդակը ձեռքից բաց է թողել, ինչը թույլ է տվել գրավել դատարկ դարպասը և բացել հաշիվը, այնուամենայնիվ «Միլանը» հաղթել է 4։ 3 հաշվով[73]։ Հունվարի 28-ին «Սամպդորիայի» հետ խաղում Անդրեա Գասբարոնիի հարվածը բռնելու անհաջող փորձ է եղել, գնդակը ետ է թռել Դիդայի ձեռքից և դիպել դարպասին։ Հանդիպումն ավարտվել է ոչ-ոքի՝ 1:1, ինչի արդյունքում «Միլանը» չեմպիոնական մրցավազքում 9 միավորով հետ է մնացել «Յուվենտուսից»[74]։ 2006 թվականի փետրվարին Բրազիլիայի հավաքականի գլխավոր մարզիչ Կառլոս Ալբերտո Պարեյրան, որը նախկինում աշխատել է Դիդայի հետ «Կորինթիանսում»[75], հրապարակավ հայտարարել է, որ դարպասապահը ռիսկի է դիմում կորցնել իր տեղը առաջիկա աշխարհի առաջնության հիմնական կազմում, եթե նրա մարզավիճակը չբարելավվի[76]։ 2006 թվականի Չեմպիոնների լիգայի կիսաեզրափակչում «Միլանը» ընդհանուր 1։ 0 հաշվով պարտվել է «Բարսելոնային», այնուամենայնիվ, Դիդային գովաբանել են սեյվերի համար՝ երկու խաղերում էլ Սամուել Էտո'Օի, Ռոնալդինյոյի և Հենրիկ Լարսոնի հարվածներից հետո[77]։ Սակայն Չեմպիոնների լիգայում նրա ռեկորդը՝ 7 «չոր» հանդիպում, գերազանցել է «Արսենալի» դարպասապահ Յենս Լեմանը, որը մրցաշրջանն ավարտել է 10 անընդմեջ խաղով՝ առանց բաց թողնելու գոլերը[78]։

Պայմանավորված խաղերին մասնակցելու համար որպես պատիժ «Միլանը» Սերիա A-ի 2006/07 մրցաշրջանը սկսել է 8 միավոր տուգանքով և մրցաշարային աղյուսակում զբաղեցրել է չորրորդ տեղը «Ինտերից», «Ռոմայից» և «Լացիոյից» հետո։ 2006 թվականի սեպտեմբերի 10-ին մրցաշրջանի բացման խաղում «Լացիոյից» Սթիվեն Մակինվայից բաց թողած գոլից հետո («Միլանի» հաղթանակը 2:1) Դիդան առաջնությունում բաց չի թողել 446 րոպե[79]։ Սեպտեմբերի 20-ին նա անցկացրել է իր 200-րդ հանդիպումը «Միլանի» կազմում, նրա թիմը 1:0 հաշվով հաղթել է «Ասկոլիին»[80]։ Սակայն 2006/07 մրցաշրջանում Դիդայի մոտ սկսվել են վնասվածքների հետ կապված խնդիրներ։ 2006 թվականի նոյեմբերի 21-ին Աթենքի ԱԵԿ-ի դեմ խաղում (պարտություն 1:0) նա վնասել է ծնկի կապանները, ինչի պատճառով դուրս է մնացել մինչև տարեվերջ[81]։ Պահեստային դարպասապահ Ժելկո Կալացը նրան փոխարինել էր մինչև 2007 թվականի հունվարի 21-ը, երբ Դիդան խաղադաշտ էր վերադարձել «Լացիոյի» հետ խաղում (0:0)[82]։ Նա բաց է թողել Սերիա A-ի 13 հանդիպում[82] ծնկների և ուսերի հետ կապված խնդիրների պատճառով[83], ընդ որում, վերջին երեք մրցաշրջաններում միասին վերցրած նա բաց է թողել ընդամենը տասը խաղ։

«Միլանն» անցել է Չեմպիոնների Լիգա 2006/07՝ երկու խաղերի արդյունքով հաղթելով «Ցրվենա Զվեզդային», այնուհետև «Ռոսոներիները» դուրս են եկել իրենց խմբի առաջին հորիզոնական։ Դիդան պաշտպանել է չորս հանդիպում «չոր» և բաց է թողել ընդամենը երկու գոլ ամբողջ խմբային փուլում[82]։ Մյունխենի «Բավարիայի» դեմ ապրիլի 3-ին կայացած քառորդ եզրափակիչի առաջին խաղից հետո նրան քննադատել են Դանիել Վան Բյույտենից ավելացված ժամանակը բաց թողնելու համար, ինչի արդյունքում «Միլանը» սեփական դաշտում բաց է թողել հաղթանակը (2:2)[84]։ Դիդան դարպասն անառիկ է թողել պատասխան խաղում, «Միլանը» 2:0 հաշվով հաղթել է «Բավարիային» և դուրս եկել կիսաեզրափակիչ։ «Մանչեսթեր Յունայթեդի» դեմ 1/2 եզրափակչի խաղում նրան կրկին քննադատել են Կրիշտիանու Ռոնալդուի և Ուեյն Ռունիի խփած գոլերին հանգեցրած սխալների համար, «Միլանը» պարտվել է 3:2 հաշվով[85]։ Պարտությունից հետո «Միլանի» երկրպագուներից մեկը «eBay» աճուրդում հայտարարություն է ստեղծել Դիդայի վաճառքի մասին, կայքը հեռացրել է հայտարարությունը[86]։ Այնուամենայնիվ, մայիսի 3-ին Դիդան բաց չի թողել պատասխան խաղում, ինչպես նաև գոլային փոխանցում է կատարել, «Միլանը» հաղթել է 3:0 հաշվով[87]։ Եզրափակչում «Ռոսոներիները» հնարավորություն են ստացել ռևանշ վերցնել «Լիվերպուլից»[88]։ Դիդան կարևոր սեյվեր է կատարել Ջերմեյն Պենանտի, Սթիվեն Ջերարդի և Պիտեր Կրաուչի հարվածներից հետո, «Միլանը» հաղթել է 2:1 հաշվով, իսկ բրազիլացին հինգ մրցաշրջաններում նվաճել է Չեմպիոնների լիգայի իր երկրորդ գավաթը («Ռոսոներիների» ընդհանուր թվով յոթերորդը)[89]։

2007 թվականի օգոստոսի 31-ին Դիդան նվաճել է իր կարիերայի երկրորդ ՈՒԵՖԱ-ի սուպերգավաթը։ «Միլանը» հաղթել է «Սևիլիային»։ Դեկտեմբերի 16-ին նա նաև նվաճել է իր երկրորդ ակումբային աշխարհի առաջնությունը, նրա թիմը 4:2 հաշվով հաղթել է «Բոկա Խունիորսին»։ Նա նաև մրցաշարի ռեկորդ է սահմանել հանդիպումների թվով՝ վեց։ Հաջորդ տարի այդ նվաճումը գերազանցել են Կահիրեի «Ալ Ահլիի» մի քանի խաղացողներ, որոնք 7-ական հանդիպում են անցկացրել[90]։

2007 թվականի հոկտեմբերի 3-ին Գլազգոյում կայացած Չեմպիոնների լիգայի խմբային փուլի «Սելտիկի» դեմ խաղում «Սելտիկի» հարձակվող Սքոթ Մակդոնալդը հաղթական գնդակը խփել է 90-րդ րոպեին (2:1)։ Երբ «Սելտիկի» ֆուտբոլիստները տոնում էին գոլը, «Սելտիկի» 27-ամյա երկրպագու Ռոբերտ Մաքհենդրին դուրս է եկել խաղադաշտ և, վազելով «Միլանի» տուգանային հրապարակով, ապտակել է Դիդայի ուսին։ Դիդան սկզբում հետապնդել է նրան, բայց մի քանի քայլ անց դեմքը բռնած ընկել է գետնին։ Նրան տարել են պատգարակով[91]։ Ավելի ուշ Մաքհենդրին ինքն է ներկայացել ոստիկանություն և ցմահ արգելք ստացել «Սելթիկ Պարկ» այցելելու համար[92]։

ՈՒԵՖԱ-ն իր հերթին Դիդային մեղադրել է «Հավատարմության, ազնվության և սպորտային վարքի» կանոնները խախտելու մեջ, քանի որ նա վնասվածք է ձևացրել։ Նա պատժվել է երկու խաղով որակազրկմամբ, իսկ «Սելթիկին» տուգանել են 25 հազար ֆունտ ստերլինգով[93]։ «Միլանը» բողոքարկել է այդ որոշումը՝ համարելով, որ այն «Դիդային վերածել է միջադեպի գլխավոր հերոսի»[94]։ Դիդան երբեք հրապարակավ չի խոսել այդ միջադեպի մասին, բայց «Միլանի» առաջին տնային խաղում «Սելտիկի» հետ խաղից հետո՝ հոկտեմբերի 21-ին, «Էմպոլիի» դեմ խաղում (պարտություն՝ 1:0), նա ներողություն է խնդրել ներկա երկրպագուներից. դադար է տվել նախավարժանքի ժամանակ և խոնարհվել յուրաքանչյուր տրիբունայի առջև, ի պատասխան հնչել են ծափահարություններ[95][96]։ Նրա որակազրկումը կրճատվել է մինչև մեկ խաղ, նա բաց է թողել «Միլանի» հոկտեմբերի 24-ի հանդիպումը Դոնեցկի «Շախտյորի» հետ (հաղթանակ՝ 4:1)[97], սակայն նոյեմբերի 6-ին վերադարձել է պատասխան խաղին, որտեղ նրա թիմը հաղթել է 3:0 հաշվով[98]։ Դեկտեմբերի 23-ին միլանյան դերբիում Դիդան անհասկանալի պատճառներով ցատկել է Էստեբան Կամբյասոյի հարվածից հակառակ ուղղությամբ (պարտություն՝ 2:1)[99], ինչի համար նրան քննադատել են երկրպագուներն ու մամուլը[100][101]։ 2008 թվականի հունվարի 13-ին նա մասնակցել է «Միլան»-«Նապոլի» խաղին (հաղթանակ 5:2), սակայն հաջորդ շաբաթ ծնկի վնասվածքի պատճառով նրան փոխարինել է պահեստային Ժելկո Կալացը։ Կալացի լավ մարզավիճակի շնորհիվ[102] բրազիլացին մնացել է հիմնական դարպասապահը մրցաշրջանի մնացած հատվածում, ներառյալ Չեմպիոնների լիգան, որտեղ «Միլանը» «Արսենալից» դուրս է եկել փլեյ-օֆֆ[103]։ Դիդան իր վատագույն մրցաշրջանն է անցկացրել ակումբում, վատ մարզավիճակը և վնասվածքները նշանավորել են վեց մրցաշրջաններից հետո «Միլանի» հիմնական կազմում տեղի կորուստը[104]։

Քանի որ «ռոսոներիները» 5-րդն էին Սերիա A-ում, հետևաբար հաջորդ մրցաշրջանի համար ՉԼ-ի որակավորման փուլ չեն անցել։ 2008/09 մրցաշրջանի սկզբում Դիդան ուներ երեք մրցակից «Միլանի» հիմնական կազմում տեղ զբաղեցնելու համար՝ Ժելկո Կալաց, Քրիստիան Աբբյատի և Մարկո Ստորարի, որը պայմանագիր է կնքել 2007 թվականին[105]։ Ի վերջո, Դիդան Աբբյատիից հետո դարձել է երկրորդ դարպասապահը, իսկ Կալացը՝ երրորդը։ Վերջինս պարտվել է մրցակցությունում, երբ օգոստոսի 3-ին «Չելսիից» հինգ գնդակ բաց է թողել Ռուսական երկաթուղիների գավաթի խաղարկությունում[106]։ Ստորարին իր հերթին վարձավճարով տեղափոխվել է «Ֆիորենտինա»։ Դիդան պաշտպանել է «Միլանի» դարպասը ՈՒԵՖԱ-ի գավաթի խաղարկությունում։ Նա «Չոր» պաշտպանել է վեց խաղերից միայն մեկում, իսկ «Ռոսոներիները» մրցաշարից դուրս է թողել ապագա եզրափակիչի մասնակից «Վերդերին»[107]։ 2009 թվականի մարտի 15-ին Դիդան Սերիա Aյում անցկացրել է իր առաջին հանդիպումը մրցաշրջանի ընթացքում։ Նա փոխարինել է Աբյատիին, որը ծնկի վնասվածք էր ստացել «Միլան»-«Սիենա» խաղում (հաղթանակ 5-1)[108]։ Դիդան մրցաշրջանն ավարտել է որպես հիմնական դարպասապահ՝ առաջնությունում անցկացնելով վերջին տասից վեց «չոր» հանդիպում[109], «Միլանը» «Ինտերից» և «Յուվենտուսից» հետո զբաղեցրել է երրորդ տեղը և վերադարձել է Չեմպիոնների Լիգա։

2009/10 մրցաշրջանում Կարլո Անչելոտին գլխավոր մարզչի պաշտոնում փոխարինել է Լեոնարդո Արաուժոյին, «Միլանը» երկրորդ տարին անընդմեջ Սերիա A-ում երրորդն էր «Ինտերից» և «Յուվենտուսից» հետո, իսկ Չեմպիոնների լիգայում 1/16 եզրափակչում ընդհանուր 7:2 հաշվով դուրս է մնացել «Մանչեսթեր Յունայթեդից»։ Դիդան վնասվածքի պատճառով չի կարողացել պայքարել կենտրոնում տեղի համար՝ բաց թողնելով նախամրցաշրջանային հավաքը և դարձել է Մարկո Ստորարիի փոխարինողը։ Նա մրցաշրջանի առաջին հանդիպումն անցկացրել է 2009 թվականի հոկտեմբերի 18-ին՝ փոխարինման դուրս գալով վնասվածք ստացած Ստորարիին, «Միլանը» 2:1 հաշվով պարտվել է «Ռոմային»[110]։ Հոկտեմբերի 21-ին Չեմպիոնների լիգայի խմբային փուլի «Ռեալի» դեմ առաջին խաղում Դիդան 18-րդ րոպեին Էստեբան Գրաներոյի գլխի հարվածից հետո բռնել է գնդակը, սակայն ձեռքից գցել է այն՝ թույլ տալով Ռաուլին գրավել դատարկ դարպասը։ Այնուամենայնիվ, «Միլանին» հաջողվել է իր առաջին հաղթանակը տոնել «Սանտիագո Բեռնաբեուում»՝ 3:2 հաշվով[111]։

Դիդան «Միլանի» վերջին խաղում «Չիկագո Ֆայրի» դեմ խաղում (30 մայիսի, 2010 թ.)
Դիդան լողափնյա ֆուտբոլի աշխարհի ակումբային առաջնությունում (մայիսի 10, 2012)

Առաջնությունում լավ խաղի շնորհիվ Դիդան պահպանել է իր տեղը կենտրոնում, չնայած որ Ստորարին ապաքինվել է վնասվածքից։ Մասնավորապես, հոկտեմբերի 25-ին «Կիևոյի» հետ խաղի ավելացված ժամանակում Դիդան սեյվ է կատարել Պաբլո Գրանոչեի հարվածից հետո և օգնել պահպանել հաղթական հաշիվը՝ 2:1[112]։ Հոկտեմբերի 28-ին նա մի շարք կարևոր սեյվեր է կատարել «Նապոլիի» հետ խաղում և թույլ չի տվել մրցակցին հաղթել (ոչ-ոքի՝ 2:2)[113]։ Դիդան անցկացրել է չորս «չոր» հանդիպում և բաց է թողել միջինը մեկական գոլ, «Միլանն» առաջնությունում կրել է ութ անընդմեջ պարտություն, շարքը ընդհատվել է դեկտեմբերի 13-ին, երբ «Ռոսոներիները» պարտվել են «Պալերմոյին» 2:0 հաշվով[114]։ 2010 թվականի սկզբին Դիդան պահպանել էր իր տեղը, մինչդեռ Աբյատին ապաքինվել էր վնասվածքից, իսկ Ստորարին վարձակալության էր տրվել «Սամպդորիային»[115]։ Հունվարի 31-ին Աբյատին վնասվածքից հետո առաջին հանդիպումն է անցկացրել «Լիվորնոյի» դեմ (1:1), Դիդան բաց է թողել խաղը մեջքի վնասվածքի պատճառով։ Երկու դարպասապահներն էլ հետագայում փոխարինվել են մեկնարկային կազմում, քանի որ Լեոնարդոն չէր կարողանում կողմնորոշվել առաջին համարի հարցում[116]։

Փետրվարի 21-ին Աբյատին հաջող խաղ է անցկացրել «Բառի»-ի դեմ (հաղթանակ՝ 2:0), արդյունքում Դիդան հայտնվել է պահեստայինների նստարանին[117]։ Մարտի 28-ին Աբբյատին կրկին շարքից դուրս է եկել, այս անգամ տենդոնիտի պատճառով[118]։ Դիդան պաշտպանել է դարպասը մինչև մրցաշրջանի ավարտը և 4 տարվա ընթացքում ամենաշատ հանդիպումներն է անցկացրել Սերիա Aյում՝ 23[114]։ Մայիսի 1-ին նա անցկացրել է իր 300-րդ հանդիպումը բոլոր մրցաշարերում «Միլանի» կազմում, նրա թիմը նվազագույն հաշվով հաղթել է «Ֆիորենտինային»[119]։ Մայիսի 15-ին «Յուվենտուսի» դեմ մրցաշրջանի վերջին խաղում (պարտություն՝ 3:0) Դիդան 88-րդ րոպեին փոխարինվել է Աբյատիով, տրիբունաները հոտնկայս ծափահարել են՝ ճանապարհելով բրազիլացուն։ Դիդայի համար «Միլանի» կազմում վերջինը «MLS»-ի «Չիկագո Ֆայրի» դեմ ընկերական հանդիպումն էր[120]։ Դիդայի պայմանագրի ժամկետն ավարտվել է 2010 թվականի հունիսի 30-ին։ Իր հրաժեշտի խոսքում Դիդան շնորհակալություն է հայտնել ակումբի ղեկավարությանը և մարզչական շտաբին՝ հատկապես նշելով Կարլո Անչելոտիին[121]։ Նա «Միլանի» կազմում անցկացրել է 302 հանդիպում, ինչը դարպասապահների շրջանում երրորդ արդյունքն է Քրիստիան Աբբյատիից (380) և Սեբաստիանո Ռոսիից (330) հետո[122]։ Չեմպիոնների լիգայում «Չոր» հանդիպումների թվով 6-րդն է (35)[123] և Էդվին Վան Դեր Սարից հետո երկրորդը՝ «Զրոյական» խաղերի հարաբերակցությամբ (49 %)[124]։ Նրան է պատկանում նաև Չեմպիոնների լիգայի պատմության մեջ բաց թողած գոլերի քանակով չորրորդ ցուցանիշը (623 րոպե)[125]։ Դիդան պայմանագրի ավարտից հետո շարունակել է մասնակցել ակումբի կյանքին[126][127][128]։ Նա մի քանի բարեգործական ընկերական հանդիպումներ է անցկացրել «Միլանի» նախկին ֆուտբոլիստների թիմի կազմում Հիկի և «Վելես Սարսֆիլդի» վետերանների դեմ, այդ հանդիպումներում նա հաճախ է խաղադաշտ դուրս եկել հարձակման ժամանակ՝ դարպասապահի հիմնական դիրքի փոխարեն[129][130][131]։ 2012 թվականի մայիսին «Միլանի» կազմում հանդես է եկել լողափնյա ֆուտբոլի աշխարհի ակումբային առաջնությունում, թիմը գրավել է վերջին տեղը իր խմբում[132]։

Վերադարձ Բրազիլիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրեթե երկու տարի Դիդան անհաջող փորձում էր նոր ակումբ գտնել Եվրոպայում։ Ի վերջո, նա կարիերան շարունակելու համար վերադարձել է Բրազիլիա։ 2012 թվականի մայիսի 24-ին Դիդան մինչև մրցաշրջանի ավարտը պայմանագիր է կնքել «Պորտուգալիայի» հետ, որտեղ փոխարինել է Վեվերտոնին[133][134]։ Դարպասապահի նորամուտը նշել է հունիսի 26-ին, նրա թիմը 1:0 հաշվով հաղթել է «Սան Պաուլոյին»[135]։ Հուլիսի 1-ին նա օգնել է իր թիմին զրոյական ոչ-ոքի պահել հաշիվը «Սանթոսի» հետ խաղում, մասնավորապես, թույլ չտալով աչքի ընկնել «Սանթոսի» երիտասարդ առաջատար Նեյմարին[136][137]։ Դիդան մասնակցել է 32 հանդիպման և բաց թողել 31 գոլ, «Պորտուգալիան» խուսափել է բարձրագույն դիվիզիոնից դուրս մնալուց, սակայն դարպասապահը հեռացել է մրցաշրջանի ավարտից հետո, երբ լրացել է նրա պայմանագրի ժամկետը[138]։

2012 թվականի դեկտեմբերի 19-ին Դիդան ազատ գործակալի կարգավիճակով տեղափոխվել է «Գրեմիո», նա ստիպված էր զիջումների գնալ ֆինանսական պահանջների համատեքստում[139][140]։ Տրանսֆերը տեղի է ունեցել մարզիչ Վանդեռլեյ Լյուշեմբուրգույի ցուցումով, որը փորձառու փոխարինող էր փնտրում Մարսելո Գրոյի համար[140]։ 2013 թվականի հունվարին Դիդան հաղթել է 26-ամյա Գրոեի մրցակցությունը՝ առաջնության 37 խաղում բաց թողնելով 34 գոլ, իսկ «Գրեմիոն» «Կրուզեյրոյից» հետո գրավել է երկրորդ տեղը Բրազիլիայի առաջնությունում։ Բացի այդ, ակումբը դուրս է եկել Բրազիլիայի գավաթի կիսաեզրափակիչ՝ 11 մետրանոցներով դուրս թողնելով «Կորինթիանսին»։ Դիդան հետ է մղել երեք 11 մետրանոց, մասնավորապես՝ «Միլանի» նախկին թիմակից Ալեշանդրե Պատոյի անհաջող հարվածը Պանենկայի ոճով[141]։ «Գրեմիոն» չի կարողացել անցնել Լիբերտադորեսի գավաթի 1/8 եզրափակիչ, երբ արտագնա խաղում պարտվել է «Ինդեպենդիենտե Սանտա Ֆեին»։ Այս պարտությունը հանգեցրել է հունիսի 30-ին Լուշեմբուրգոյի պաշտոնանկությանը։

Դիդան «Ինտերնասիոնալի» կազմում (2014)

Այն բանից հետո, երբ «Գրեմիոն» մրցաշրջանի ավարտին մերժել է պայմանագիրը երկարաձգելու վերաբերյալ Դիդայի խնդրանքը, 2013 թվականի դեկտեմբերի 26-ին նա երկու տարվա պայմանագիր է կնքել «Ինտերնասիոնալի» հետ[142]։ Նա կարևորություն չի տվել ակումբների միջև մրցակցությանը՝ պատճառաբանելով, որ ընտանեկան պատճառներով ցանկանում է մնալ Պորտո Ալեգրեում[143]։ Վնասվածքի պատճառով Դիդայի նորամուտը կայացել է միայն 2014 թվականի փետրվարի 23-ին, նրա թիմը նվազագույն հաշվով պարտվել է «Վերանոպոլիսին»[144][145]։ Դիդան կարողացել է հիմնական կազմից դուրս մղել Ալիսոն և Մարիելլա Բեքեր եղբայրներին՝ առաջին թիմի կազմում խաղալով 27 խաղ։ «Ինտերնասիոնալը» Սերիա A-ում ավարտել է երրորդը և նվաճել է Գաուշա լիգայի 2014-ը։

Սեպտեմբերի 10-ին Դիդան անհաջող խաղ է անցկացրել իր նախկին ակումբի՝ «Վիտորիայի» դեմ (պարտություն՝ 2:0)[146]։ Չորս օր անց «Բոտաֆոգոյի» հետ հանդիպումը Դիդան սկսել է պահեստայինների նստարանին, սակայն երկրորդ խաղակեսում ստիպված է եղել փոխարինել վնասվածք ստացած Մուրիելին։ Հանդիպումն ավարտվել է «Ինտերի» հաղթանակով՝ 2:0 հաշվով[147]։ Մինչ Մուրիելը ապաքինվում էր ազդրի վնասվածքից, Դիդան անցկացրել է 6 հանդիպում անընդմեջ, սակայն «Շապեկոենսեից» 5:0 հաշվով կրած պարտությունից հետո դուրս է մնացել հիմնական կազմից։ Այս խաղում Դիդան հեռացվել է ոչ սպորտային պահվածքի համար[148]։ Դրանից հետո «Ինտերի» առաջին համարը դարձել է Ալիսոն Ռամզես Բեկերը[149], իսկ Դիդան բավարարվել է երրորդ դարպասապահի դերով։ 2015 թվականի ապրիլի 5-ին նա իր վերջին խաղն է անցկացրել «Ինտերի» կազմում Գաուշուի լիգայի առաջին տուրում «Պասո-Ֆունդուի» դեմ խաղում (հաղթանակ 2:0)[148]։ Այդ խաղում Դիդան դարձել է «Ինտերնասիոնալի» կազմում երբևէ խաղադաշտ դուրս եկած ամենատարեց ֆուտբոլիստը. նա 41 տարեկան 6 ամսական էր[150]։ Օգոստոսի 25-ին Դիդան տեսանյութ է նկարահանել, որում թիմի մարզման ժամանակ մի շարք ակրոբատիկ սեյվեր է կատարում, տեսանյութը վիրուսային է դարձել[151][152]։ 2016 թվականին նա անհաջող փորձել է գտնել նոր ակումբ[153], արդյունքում ավարտել է կարիերան։

Բրազիլիայի հավաքական[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դիդան դարձել է հավաքականի առաջին մշտական դարպասապահը, որը համբավ է ձեռք բերել մականունով, այլ ոչ թե անունով կամ ազգանունով[154][155]։ Նա առաջին անգամ Բրազիլիան ներկայացրել է միջազգային ասպարեզում մինչև 20 տարեկանների հավաքականում 1993 թվականի աշխարհի երիտասարդական առաջնությունում, վեցից չորս «չոր» հանդիպում անցկացրել է՝ բաց թողնելով միայն երկու գոլ, իսկ Բրազիլիան հաղթել է[156]։ 1995 թվականի Ամերիկայի գավաթի խաղարկությունում Տաֆարելի որակազրկման շնորհիվ՝ ոչ ստանդարտ ձեռնոցներ օգտագործելու համար[157]։ Դիդան իր առաջին խաղն անցկացրել է հիմնական հավաքականի կազմում 21 տարեկանում, Բրազիլիան նվազագույն հաշվով պարտվել է Էկվադորին[158], նա նաև հաղթական հանդիպում է անցկացրել Պերուի դեմ (2:0)։

Մարզիչ Մարիո Զագալլոն Դիդային կանչել է որպես Դանրլեյի փոխարինող 1996 թվականի ԿՈՆԿԱԿԱՖ-ի ոսկե գավաթ 1996-ի համար, որտեղ Բրազիլիան ըստ էության ուղարկել է իր մինչև 23 տարեկանների թիմին։ Դիդան մրցաշարն անցկացրել է պահեստայինների նստարանին, իսկ «սելեսանը» եզրափակչում զիջել է Մեքսիկային։ Դիդան 1996 թվականի ամառային Օլիմպիական խաղերի հիմնական դարպասապահն էր։ Բրազիլիան սկսել է Ճապոնիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքականից պարտությամբ, Դիդան հանդիպել է թիմակից Ալդաիրին, ինչի արդյունքում Ճապոնիան դատարկ դարպասին խփել է հանդիպման միակ գոլը։ Այնուամենայնիվ, Բրազիլիան հաղթել է խմբում և ավարտել է բրոնզե մեդալով[159]։

1997 թվականի Ամերիկայի գավաթի համար Դիդան դուրս է մնացել Բրազիլիայի կազմից, բայց նույն թվականին վերադարձել է հիմնական կազմ առաջին Կոնֆեդերացիաների գավաթի համար։ Նա անցկացրել է հինգ «Չոր» հանդիպում և բաց է թողել ընդամենը երկու գոլ, «Սելեսանը» նվաճել է գավաթը՝ եզրափակչում 6:0 հաշվով հաղթելով Ավստրալիային։ Դիդան ստացել է 1998 թվականի աշխարհի առաջնության ուղեգիր, սակայն Զագալոն երեք տարվա ընդմիջումից հետո վերադարձել է Տաֆարելի թիմի հիմնական կազմ, իսկ Դիդան երրորդն էր Կառլոս Ժերմանոյից հետո։ Բրազիլիան հասել է եզրափակիչ, որտեղ զիջել է տանտերերին՝ Ֆրանսիային։ Նա 1998 թվականին չի խաղացել ազգային հավաքականում[158], ինչն էլ ազդել հաջորդ տարվա սկզբին «Կրուզեյրոյից» հեռանալու և «Միլան» տեղափոխվելու որոշման վրա[18]։

1999 թվականին նոր մարզիչ Վանդեռլեյ Լուշեմբուրգոյի ղեկավարությամբ Դիդան Բրազիլիայի հետ նվաճել է իր միակ Ամերիկայի գավաթը։ Եզրափակչում թիմը 3:0 հաշվով պարտության է մատնել Ուրուգվային (որը մրցաշարին էր ուղարկել տաղանդավոր, բայց երիտասարդ կազմ)։ Եզրափակիչ խաղից առաջ նախկին դարպասապահ Մոասեր Բարբոսան խոսել է Դիդայի մասին։ Դիդան մրցաշարի ընթացքում երկու գոլ է բաց թողել, իսկ Արգենտինայի սկզբունքային մրցակցի դեմ քառորդ եզրափակիչի խաղում պատասխանել է Ռոբերտո Այալայի անհաջող 11 մետրանոցին[160]։ Դիդան հանդես է եկել իր համար երկրորդ Կոնֆեդերացիաների Գավաթում, Բրազիլիան խմբային փուլում ոչ մի գոլ բաց չի թողել և կիսաեզրափակչում 8:2 հաշվով հաղթել է տանտերերին՝ Սաուդյան Արաբիային։ Այնուամենայնիվ, եզրափակչում թիմը կրկին պարտվել է Մեքսիկային՝ 4:3:

Դիդան իր երրորդ Կոնֆեդերացիաների գավաթն անցկացրել է 2001 թվականին՝ երկրորդ անգամ անընդմեջ «զրո» խաղալով խմբային փուլի բոլոր խաղերում։ Բրազիլիան Ճապոնիայից հետո երկրորդ խմբից դուրս է եկել մեկ հաղթանակով և երկու ոչ-ոքիով, բայց կիսաեզրափակչում պարտվել է ապագա հաղթողներին՝ Ֆրանսիային (2:1), իսկ հետո Ավստրալիային՝ երրորդ տեղի համար խաղում (1:0)[161]։

«Կորինթիանսում» հաջող խաղի շնորհիվ մարզիչ Լուիս Ֆելիպե Սկոլարին Դիդային հրավիրել է 2002 թվականի Աշխարհի առաջնություն՝ որպես Մարկոսի դուբլի հեղինակ, որին Սկոլարին նախկինում մարզել էր «Պալմեյրասում»։ Դիդան և երրորդ դարպասապահ Ռոջերիո Սենին չեն հեռացել պահեստայինների նստարանից, իսկ «Սելեսանը» նվաճել է իր հինգերորդ աշխարհի գավաթը։ Եզրափակիչի օրը Ռոնալդոն խնդրել է Դիդային ընկերակցել իրեն[162], նրանք զրուցել և գոլֆ են խաղացել Յոկոհամայի «Նիսան» մարզադաշտ մեկնելուց առաջ[163]։

Ռոնալդոն երկու գոլերն էլ խփել է Գերմանիայի դարպասը և դարձել մրցաշարի լավագույն ռմբարկու։ 2003 թվականին Դիդան հանդես է եկել Կոնֆեդերացիաների իր չորրորդ գավաթում, Բրազիլիան ցույց է տվել վատ արդյունք՝ դուրս մնալով խմբային փուլից։ 2005 թվականին նա անցկացրել է իր հինգերորդ և վերջին Կոնֆեդերացիաների գավաթը։ Խմբային փուլում Մեքսիկայի դեմ խաղում նա հետ է մղել Հարեդ Բորխետիի 11 մետրանոցը։ Հատկանշական է, որ հարվածը ստիպված է եղել երկու անգամ կրկնել՝ խաղացողի՝ տուգանային հրապարակ բազմիցս վաղաժամ վազելու պատճառով։ Բորգետին առաջին փորձից գոլ է խփել, բայց երկրորդից հարվածել է դարպասաձողին։ Սակայն Բրազիլիան պարտվել է նվազագույն հաշվով[164]։ Հունիսի 22-ին Ճապոնիայի հետ խաղում մարզիչ Կառլոս Ալբերտո Պարեյրան հանգստացրել է հորեղբորը՝ ազատ արձակելով Մարկոսին, որը իր վերջին խաղն անցկացրել է Բրազիլիայի կազմում (2:2)[165]։ Մրցաշարի՝ Գերմանիայի հետ կիսաեզրափակիչ խաղում Դիդայի դարպասին կրկին 11 մետրանոց է նշանակվել։ Միխայել Բալակն իրացրել է հարվածը, չնայած այն բանին, որ Դիդան կռահել է գնդակի թռիչքի ուղղությունը[166]։ Նա դարձել է Կոնֆեդերացիաների գավաթի առաջին կրկնակի գավաթակիրը եզրափակչում Արգենտինայի նկատմամբ «Սելեսանի» վճռորոշ հաղթանակից հետո՝ 4:1: Սա նրա վերջին գավաթն էր հավաքականում[167]։

Դիդան հավաքականի կազմում (2005)

Աշխարհի 2 առաջնությունից հետո՝ առանց մեկ խաղի[168] Դիդան հիմնական դարպասապահն էր 2006 թվականին Գերմանիայում կայացած աշխարհի առաջնությունում։ 32 տարեկանում նա դարձել է աշխարհի առաջնություններում Բրազիլիայի ելույթների պատմության մեջ երկրորդ ամենատարեց դարպասապահը (Ժիլմարից հետո, 35 տարեկան, Մունդիալ 1966)[169]։ Պաշտպանությունում խաղացել են Լուսիոն և Ժուանը[170][171], արդյունքում Դիդան խմբային փուլում բաց է թողել միայն մեկ գոլ, Բրազիլիան հաղթել է Խորվաթիային, Ավստրալիային և Ճապոնիային։ Հունիսի 22-ին Ճապոնիայի հետ խաղում (հաղթանակ 4:1) նա դարձել է առաջին դարպասապահը 1978 թվականին Էմերսոն Լեաոյից հետո, որը ստացել է Բրազիլիայի ավագի թևկապը, մարզիչը հանգիստ է տվել հիմնական ավագ Կաֆուին[172]։ 1/8 եզրափակչում Գանայի հետ խաղում (հաղթանակ 3:0) Դիդան հետ է մղել հարվածը Ջոն Մենսից[173], 1970 թվականի աշխարհի չեմպիոն Տոստաոն նրան անվանել է հանդիպման լավագույն խաղացող[170]։ Սակայն Բրազիլիան հարձակման գիծ ուներ, թիմը լքել է մրցաշարը քառորդ եզրափակչում Ֆրանսիայից 1:0 հաշվով կրած պարտությունից հետո։ Դիդան և պաշտպանները խուսափել են ԶԼՄ-ների քննադատությունից թիմի անբավարար խաղի համար[174][175]։ Դիդան այլևս չի խաղացել Բրազիլիայի կազմում այն բանից հետո, երբ թիմը գլխավորել է նոր մարզիչ Դունգան 2006 թվականի հուլիսին։ Նա ազգային հավաքականից վերջնականապես հեռացել է հոկտեմբերի 1-ին[176]։ Նա անցկացրել է ընդհանուր առմամբ 90 հանդիպում՝ դառնալով Բրազիլիայի պատմության մեջ երրորդ դարպասապահը՝ Տաֆարելից (101) և Ժիլմարից (94) հետո, բաց է թողել 67 գոլ։ Դիդան Կոնֆեդերացիաների գավաթի առաջատարն է խաղերի քանակով (22)[177] և հանդիպումների ընդհանուր քանակը «զրո» (12)[178], միևնույն ժամանակ, նա դարձել է միակ խաղացողը, որը մասնակցել է մրցաշարի հինգ խաղարկություններին[167]։ Հավաքականում իր ողջ կարիերայի ընթացքում Դիդայի դարպասին 8 11 մետրանոց է նշանակվել, որոնցից 6-ը նա հետ է մղել[179]։

Մարզչական կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այն բանից հետո, երբ 2015 թվականին ավարտվել է Դիդայի պայմանագիրը «Ինտերնասիոնալի» հետ, նա ժամանակավորապես մնացել է ակումբում՝ պրակտիկայի համար։ Նա ցանկանում էր մարզչական արտոնագիր ստանալ[180] և 2015 թվականի դեկտեմբերին հավաքականի նախկին թիմակիցներ Տաֆարելի և Ռիկարդինյոյի հետ անցել է Բրազիլիայի ֆուտբոլի կոնֆեդերացիայի մարզչական դասընթացներ[181][182]։ 2016 թվականի հոկտեմբերից մինչև նոյեմբեր նա աշխատել է որպես օգնական և խորհրդատու Չինաստանի առաջին լիգայի «Շենժեն» ակումբում, որտեղ եկել էր «Միլանի» նախկին թիմակից Կլարենս Զեեդորֆի հրավերով[183]։ 2018 թվականի օգոստոսին Դիդան միացել է Եգիպտոսի Պրեմիեր լիգայի «Պիրամիդզ» թիմի մարզչական շտաբին, որտեղ զբաղեցրել է դարպասապահների մարզչի պաշտոնը[184]։ Մեկ տարի անց նա վերադարձել է «Միլան»՝ որպես թիմի պատանեկան կազմի դարպասապահների մարզիչ[185]։ 2020 թվականի օգոստոսին նա նշանակվել է առաջին թիմի դարպասապահների մարզիչ, պաշտոնը ստանձնել է 2020/21 մրցաշրջանում[186]։

Խաղաոճ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մի շարք փորձագետներ Դիդային համարում են իր սերնդի լավագույն դարպասապահներից մեկը[187][188] և Բրազիլիայի հավաքականի մեծագույն դարպասապահներից մեկը[189][190][191][192][193][194][195][196][197]։ Միևնույն ժամանակ, նա հակասական գնահատական է ստացել իր խաղաոճի վերաբերյալ, հատկապես «Միլանի» կազմում հանդես գալու ժամանակ[198][199]։ Նա հայտնի էր որպես լավ դարպասապահ մի երկրում (Իտալիա), որը միշտ հայտնի էր իր դարպասապահներով[6][200][201]։ Նա շատ է զբաղվել «Ռոսոներիների» դարպասապահների մարզիչ Վիլիամ Վեկկիի հետ, որը մինչ այդ «Պարմայում» մարզել էր Ջանլուիջի Բուֆոնին[198][202][203]։ Վեկկին Դիդային որակվել է որպես «ավելի մտածված» իր խաղում, մինչդեռ Բուֆոնը հիմնականում բնազդաբար է գործել[203]։ Իր կարիերայի ծաղկման շրջանում Դիդան հայտնի էր գնդակներ խփելու ունակությամբ[204] և տիրապետում էր իրավիճակին տուգանային հրապարակում[204], ինչպես նաև աթլետիզմով և ռեակցիայով։ Չնայած խոշորամարմին լինելուն[9][187][205], նա հաճախ կատարում էր ակրոբատիկ տպավորիչ սեյվեր՝ առանց հանդիսատեսի դեմ խաղալու[193][206]։ Մարզիչները գովել են Դիդային բաց թողած գոլերից հետո զգացմունքները զսպելու համար[207][208]։ Դիդան լավ էր կարողանում հետ մղել 11 մետրանոցը[9][209], այս հմտությունը նա դրսևորել է հիմնականում Բրազիլիայում՝ «Կրուզեյրոյում» և «Կորինտիանսում»[210][211][212]։ Նա նաև հայտնի էր իր զուսպ բնավորությամբ ինչպես խաղադաշտում, այնպես էլ նրա սահմաններից դուրս և հարցազրույց տալու դժկամությամբ[200][213][214][215][216], ինչպես նաև իր ֆիզիկական պատրաստվածությամբ և կատարողականությամբ[6][9][217]։

Դիդան, սակայն, քննադատության է ենթարկվել նաև կենտրոնացման հետ կապված խնդիրների համար, ինչը երբեմն հանգեցրել է սխալների և բաց թողած գոլերի, ինչպես, օրինակ, 2000 թվականին «Լիդսի» խփած գոլը[208][218][219]։ Նրան քննադատել են ոտքով անվստահ խաղի[220], դարպասից դուրս գալու ժամանակ վարանելու[187][205][208] և փոխանցումները ընդհատելու համար[187][198][206][221]։ «Միլանում» իր կարիերայի գագաթնակետին 2003-2005 թվականներին՝ նա համարվում էր աշխարհի լավագույն դարպասապահներից մեկը։ Այդ ժամանակ նա Բուֆոնի հետ մրցում էր համաշխարհային ֆուտբոլի լավագույն դարպասապահի կոչման համար[198][206][222]։ 2005 թվականի ապրիլին «Ինտերի» հետ խաղում ֆաերի հետ կապված միջադեպը շատերի համար համարվում է իր ձևի անկման կատալիզատոր[5][206][208][223][224]։ 2006 թ.-ին «The Guardian»-ը Դիդային անվանել է «Բրազիլական պատասխան Դեյվիդ Ջեյմսին,» որն ինքը հայտնի էր դարպասապահի սխալներով, երբ խաղում էր «Լիվերպուլում» 1990-ականներին[223]։ Նա նաև քննադատության են ենթարկվել «Միլանի» նախկին դարպասապահները՝ մարզավիճակի անկման համար։ 2007 թվականին Ֆաբիո Կուդիչինին կարծիք է հայտնել, որ Դիդայի սխալները պայմանավորված են եղել հոգեբանական գործոններով[225], մինչ Էնրիկո Ալբերտոզին ավելի անմիջական էր՝ 2009-ին հայտարարելով, որ Դիդան «Երբեք երաշխիք չի եղել» դարպասում, «Նույնիսկ այն ժամանակ, երբ նա վերևում էր»[226]։

Մականուններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իր ակումբային կարիերայի ընթացքում Դիդան վաստակել է բազմաթիվ մականուններ, սկզբում «Կրուզեյրոյում» նրան անվանել են «A muralha azul» (հայերեն՝ Կապույտ պատ)[227], դրան հաջորդել է՝ «São Dida» (հայերեն՝ Սուրբ Դիդա)[228] և «O rei dos pênaltis» (հայերեն՝ 11-մետրանոցների արքա)[5]։ «Milan TV»-ի հաղորդավար Կառլո Պելեգատին ակրոբատիկ սեյվերի համար նրան տվել է «Baghera la pantera» մականունը (հղում «Ջունգլիների գրքից» Բաղիրին)[206]։ «Միլանի» երկրպագուները Դիդային անվանել են «L’Ammiraglio» (հայերեն՝ Адмирал)՝ համեմատելով Հորացիո Նելսոնի հետ[229]։ Անհաջող հանդիպումներից հետո նրան անվանել են «Didastro»՝ disastro բառից, որը իտալերեն նշանակում է «աղետ»[230]։ «Placar» ամսագիրը իր անտարբերության համար նրան անվանել է «Geladeira» (ռուս.՝ Սառնարան) և Homem de gelo (հայերեն՝ Սառցե մարդ)[10][231]։

Ազդեցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դիդան իր ազգային հավաքականի առաջին մշտական աֆրո-բրազիլացի դարպասապահն է Մոասեր Բարբոսայից հետո, որը 1950 թվականի աշխարհի գավաթի եզրափակչում Ուրուգվայից բաց է թողել վճռական գոլը, ինչը հետագայում բրազիլական ֆուտբոլում սև դարպասապահների նկատմամբ խտրականության պատճառ է դարձել[11][232]։ Բրազիլական ԶԼՄ-ները գովել են Դիդային այս կարծրատիպը հաղթահարելու համար[233]՝ սկսած 1999 թվականի Ամերիկայի գավաթից[234][235], և հատկապես 2006-ին, երբ նա դարձել է 56 տարվա ընթացքում առաջին սևամորթ դարպասապահը Բրազիլիայի հավաքականի հիմնական կազմում աշխարհի առաջնությունում[236]։ 2006 թվականի մայիսի 27-ին Շվեյցարիայի Վեգգիս քաղաքում կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ, որտեղ «Սելեսանը» բաց մարզումներ էր անցկացնում, Դիդան կոչ է արել իր հայրենակիցներին ներել Բարբոզային[237] և փոխարենը հիշեք նրա դրական ներդրումը Բրազիլական ֆուտբոլում[238]։ Հունիսի 11-ին՝ Խորվաթիայի դեմ Սելեսանի առաջին խաղից երկու օր առաջ, «Folha de S.Paulo» թերթը Դիդայի մասին գրել է. «Սև, հյուսիս-արևելքից, և նա երեսուն տարեկան է, Դիդան կկոտրի բրազիլացի դարպասապահի խոչընդոտները»։ Դիդայի՝ հավաքականից հեռանալուց հետո նա և Բարբոսան մնում են միակ աֆրո-բրազիլացի դարպասապահները, որոնք խաղացել են աշխարհի առաջնության եզրափակիչ փուլերում։

Ակումբային մակարդակում Դիդայի հաջողության շնորհիվ բրազիլական թիմերում ավելացել է սևամորթ դարպասապահների թիվը[11][239]։ Տաֆարելի հետ մեկտեղ նա ազդել է Եվրոպայում բրազիլացի դարպասապահների ժողովրդականության աճի վրա[239][240][241][242][243]։ 2014 թվականի հունվարին «Zero Hora» թերթը գրել էր, որ Դիդան դարձել է առաջին սևամորթ դարպասապահը «Ինտերնասիոնալում» 1971 թվականից ի վեր[244]։ Որոշ դարպասապահներ իրենց համար վերցրել են նրա խաղային մականունը՝ որպես հարգանքի տուրք[245][246][247] կամ թվացյալ ֆիզիկական նմանության պատճառով[248][249][250]։

Ֆուտբոլից դուրս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դիդան ոչ ֆորմալ միջավայրում (2011)

Դիդան ամուսնացած է, կնոջ անունը Լյուսիա է։ «Միլանում» հանդես գալու ժամանակ նա պարբերաբար շփվում էր «Ինտերի» դարպասապահ և իր հայրենակից Ժուլիո Սեզարի հետ։ Դիդայի կինը ընկերական հարաբերությունների մեջ էր Ժուլիո Սեզարի կնոջ՝ Սյուզաննա Վերների հետ։ Դիդան շռայլ ապրելակերպ չէր վարում, քիչ էր օգտվում բջջային հեռախոսից և սոցիալական ցանցերից[231]։ Ֆուտբոլիստի միակ թանկարժեք հոբբին ամենագնացներն են[251]։

2013 թվականի դեկտեմբերի 18-ին Դիդան ստացել է Իտալիայի քաղաքացիություն[252][253]։ Նույն թվականին նրա պատվին անվանակոչվել է Լագոա Դա Կանոայի մունիցիպալիտետի մարզադահլիճը, որտեղ նա մեծացել էր[254], իսկ 2014 թվականի ապրիլին նա հանդիպել է քաղաքապետ Ալվարու Մելուի հետ՝ քննարկելու երիտասարդության ներգրավվածությունը սպորտում[255]։ 2015 թվականի սեպտեմբերի 11-ին Դիդային շնորհվել է Ալագոասի պատվավոր քաղաքացու կոչում[256]։ «Միլանում» Դիդայի նախկին գործընկեր Սերժինյոն նրա գործակալն ու մենեջերն էր[6]։

2014 թվականին Դիդան «Ինտերնասիոնալում» իր ընկերների՝ Ժուանի և Անդրես Դ'Ալեսանդրոյի հետ նկարահանվել է Համաամերիկյան առողջապահական կազմակերպության սոցիալական գովազդում, որում ընդգծվել է պատվաստումների կարևորությունը հիվանդությունների տարածումը կանխելու համար[257]։

2013 թվականի հունիսին Բրազիլիայում տեղի ունեցած Կոնֆեդերացիաների գավաթի խաղարկության ժամանակ տեղի ունեցած բողոքի ցույցերից հետո[258], Դիդան այլ ֆուտբոլիստների, այդ թվում՝ Ռոժերիո Սենիի, Ժիլբերտու Սիլվայի, Կլարենս Զեեդորֆի և Ալեշանդրե Պատոյի հետ միասին ստեղծել է «Bom Senso FC» կազմակերպությունը։ Նա նպատակ է դրել լուծել ֆուտբոլիստներին ժամանակին վճարումներ կատարելու և բրազիլական ակումբային ֆուտբոլում արտամրցաշրջանի կրճատման հարցերը։ 2015 թվականի մարտի 19-ին Դիդան ելույթ է ունեցել Կուրիտիբայի Պարանայի դաշնային համալսարանում, որտեղ բացատրել է կազմակերպության առաջարկները։

Մեդիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1996 թվականին, ամառային Օլիմպիական խաղերից հետո, Բրազիլիայի հավաքականի մարզիչ Մարիո Զագալոն նկարահանվել է «Volkswagen Gol» ավտոմեքենայի գովազդային հոլովակում[259][260]։ 2005 թվականին իտալական «Fibo Steel» ոսկերչական իրերի արտադրողը Դիդային և Բուֆոնին հրավիրել է նկարահանվել «FA1RPLAY» մետաղական զարդերի հավաքածուի գովազդում[261][262], Դիդան նկարահանվել է առցանց կատալոգի մի քանի զարդերով[263]։ Դիդան երկար ժամանակ կրել է գերմանական «Reusch» արտադրողի դարպասապահի ձեռնոցները, նա նկարահանվել է ընկերության ամառային կատալոգի շապիկի համար 2006 թվականին[264]։ Ընդհանրապես, Դիդան իր կարիերայի ընթացքում մեդիա անձնավորություն չէր։ Մասնավորապես, 2001 թվականին նա հայտարարել է «Placar» ամսագրին, որ շահագրգռված չէ իր պատկերի առևտրայնացմամբ[10]։ 2006 թվականին Դիդան «Միլանի» իր ընկերների՝ Մալդինիի, Շևչենկոյի, Գատուզոյի, Ամբրոզինիի և Կոստակուրտայի հետ միասին նկարահանվել է իտալական «Eccezzziunale veramente: Capitolo secondo… me» կատակերգությունում, որում գլխավոր հերոսը (մարմնավորում է Դիեգո Աբատանտուոնոն) ցանկանում է, որ Դիդան խաղա «Միլանի» հարձակման գծում, քանի որ նա բրազիլացի է, իսկ Շևչենկոն հայտնվել է դարպասում[208][265]։ Այդ տարվա մեկ այլ իտալական ֆիլմի տեսարանում՝ «Il caimano», գլխավոր հերոսի որդին (խաղում է Սիլվիո Օրլանդոն) հարցնում է հորը, թե որն է ավելի լավ՝ Դիդան, թե Բուֆոնը[266]։

Ձեռքբերումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թիմային նվաճումներ

«Կրուզեյրո»
«Միլան»
Բրազիլիայի հավաքական

Խաղերի վիճակագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ակումբային կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ակումբ Մրցաշրջան Առաջնություն Գավաթ Մայրցամաքային Այլ[267] Ընդամենը
Խաղեր Գոլեր Խաղեր Գոլեր Խաղեր Գոլեր Խաղեր Գոլեր Խաղեր Գոլեր
Վիտորիա 1992 - - - - - - - - - -
1993 24 27 - - - - - - 24 27
Կուզեյրիո 1993 23 33 - - 6 7 - - 29 40
1995 20 19 3 3 8 6 - - 31 28
1996 22 18 9 10 ? ? - - 31+ 28+
1997 25 29 2 2 20 22 1 2 48 55
1998 30 36 5 3 14 15 - - 49 54
Լուգանո 1998/99 - - - - - - - - - -
Կորինթիանս 1999 25 35 - - - - - - 25 35
2000 - - - - 11 20 4 2 15 22
Միլան 2000/01 1 2 - - 6 5 - - 7 7
Կորինթիանս 2001 8 10 - - - - - - 8 10
2002 - - 9 12 - - 18 18 27 30
Միլան 2002/03 30 23 - - 14 7 - - 44 30
2003/04 32 20 2 2 9 7 2 1 45 30
2004/05 36 23 - - 13 9 1 0 50 32
2005/06 36 31 - - 12 10 - - 48 41
2006/07 25 19 3 5 13 9 - - 41 33
2007/08 13 11 - - 4 4 3 3 20 18
2008/09 10 7 1 2 8 9 - - 19 18
2009/10 23 27 - - 5 8 - - 28 35
Պորտուգեսա Դեսպորտոս 2012 32 31 - - - - - - 32 31
Գրեմիա 2013 37 34 6 2 8 6 9 4 60 46
Ինտերնասիոնալ 2014 27 27 5 8 2 3 7 5 41 45
2015 - - - - - - 1 0 1 0
Ընդամենը կարիերայի ընթացքում 479 462 45 49 153 147 46 35 723 693

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Transfermarkt.com(բազմ․) — 2000.
  2. ↑ 2,0 2,1 Արգենտինական ֆուտբոլի տվյալների շտեմարան (իսպ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 As (իսպ.) — Madrid: Grupo Prisa, 1967. — ISSN 1888-6671
  4. ↑ «Hall of fame: Nelson Dida». forzamilanonline.com (իտալերեն). 2014-09. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 11-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 30-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Davide Coppo (2013 թ․ հուլիսի 12). «Nelson Dida: Una storia incompleta». ultimouomo.com (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 24-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Hector Werlang (2013 թ․ հոկտեմբերի 7). «Da propaganda às festas na Bahia: 40 anos de Dida, o 'goleiro calado'». Globo Esporte (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 29-ին.
  7. ↑ «Goleiro Dida recebe título de cidadão honorário de Alagoas». Diario Penedense (պորտուգալերեն). 2015 թ․ նոյեմբերի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 25-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 17-ին.
  8. ↑ Celso Paiva (2010 թ․ սեպտեմբերի 25). «Dida prestigia Seleção de vôlei e diz que prioriza propostas da Europa». ESPN (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 9-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 «Dida: It's all about preparation». FIFA. 2012 թ․ հոկտեմբերի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 17-ին.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Andre Rizek Ele nem pisca. — Placar, 2001. — С. 21.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 «After decades of racist stereotypes questioning their ability, black goalies in Brazilian soccer jumps 18.5% in eight years». blackwomenofbrazil.co (անգլերեն). 2013 թ․ փետրվարի 2. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 21-ին.
  12. ↑ «25 Questions 25 Answers: Dida» (PDF) (անգլերեն). FIFA Magazine. 2006-01. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2017 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  13. ↑ Josue Seixas, Rafael Brito (2019 թ․ օգոստոսի 26). «Criado em Alagoas, ex-goleiro Dida relembra época na roça e Flamenguinho: «Orgulho de ter começado aí»». Yahoo! Esportes (պորտուգալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
  14. ↑ Jones Lopes da Silva (2013 թ․ սեպտեմբերի 14). «Festeiro e personagem de livro na Bahia: o Dida que ninguém conhece». Zero Hora (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 29-ին.
  15. ↑ «Álvaro Melo e goleiro Dida discutem importância do esporte em Lagoa da Canoa». Minuto Arapiraca (պորտուգալերեն). 2014 թ․ դեկտեմբերի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 23-ին.
  16. ↑ 16,0 16,1 «O melhor do Campeonato Brasileiro» (1090). Placar. 1994 թ․ հունվար: 5. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  17. ↑ Rios, Bruno (2012 թ․ մայիսի 12). «Goleiro Dida quer voltar a jogar futebol». atribuna.com.br (պորտուգալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 20-ին.
  18. ↑ 18,0 18,1 «Nação Defendida» (1154). Placar. 1999 թ․ օգոստոս: 50–52. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  19. ↑ «Cruzeiro fecha com Milan e Dida pode parar no Corinthians». Diário de Grande ABC (պորտուգալերեն). 1999 թ․ մայիսի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  20. ↑ «Who will go down in history?». FIFA.com. 1999 թ․ դեկտեմբերի 31. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 23-ին.
  21. ↑ «Chilavert sets record on goalkeepers' day». The Indian Express. 1999 թ․ դեկտեմբերի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ փետրվարի 29-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 22-ին.
  22. ↑ Hurrey, Adam (2015 թ․ ապրիլի 9). «Gringo Fiel». goltv.tv. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  23. ↑ Diniz, Guilhermo (2018 թ․ նոյեմբերի 12). «Imortais do futebol: Dida». imortaisdofutebol.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 13-ին.
  24. ↑ «IFFHS' World's Best Goalkeeper of the Year 1999». rsssf.com. 2001 թ․ հունվարի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 20-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 3-ին.
  25. ↑ «Corinthians rejoice as Edmundo misses». The Guardian. 2000 թ․ հունվարի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 23-ին.
  26. ↑ 26,0 26,1 Bueno, Rodrigo (2000 թ․ հունվարի 16). «"Não quero mais pênaltis", afirma Dida». Folha de S.Paulo (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  27. ↑ Green, Alan (2000 թ․ հունվարի 15). «Corinthians crowned world champions». BBC News. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 25-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 3-ին.
  28. ↑ 28,0 28,1 «Dida sets the No1 example». uefa.com. 2005 թ․ մարտի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ նոյեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 24-ին.
  29. ↑ Hughes, Rob (2000 թ․ սեպտեմբերի 21). «Manchester United Manages a Draw in Kiev». NYTimes.com. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 16-ին.
  30. ↑ 30,0 30,1 30,2 Gotta, Roberto (2006 թ․ ապրիլի 7). «Dodgy keeper?». ESPN Soccernet. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 11-ին. Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 26-ին.
  31. ↑ «Milan pick off Barcelona in classy win». ESPN Soccernet. 2000 թ․ սեպտեմբերի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 16-ին.
  32. ↑ Curro, Enrico (2001 թ․ մարտի 7). «Sport: Galatasaray e Terim che serata per il Milan». LaRepubblica.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 16-ին.
  33. ↑ «Do you remember?: Taffarel». FIFA.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 16-ին.
  34. ↑ 34,0 34,1 «Report says Milan fielded ineligible Brazilian keeper». Hurriyet Daily News. 2000 թ․ հոկտեմբերի 31. Արխիվացված է օրիգինալից 06.10.2016-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 24-ին.
  35. ↑ Goss, Patrick (2000). «DIDA WILL MAKE MILAN MOVE». Sky Sports. Արխիվացված է օրիգինալից 06.10.2016-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 20-ին.
  36. ↑ «UEFA to probe Milan over Dida reports». Sky Sports. 2000 թ․ հոկտեմբերի 29. Արխիվացված է օրիգինալից 10.01.2016-ին.
  37. ↑ «Italian clubs to appeal against passport rulings». sportbusiness.com. 2001 թ․ սեպտեմբերի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
  38. ↑ Goss, Patrick (2001-06). «PASSPORT SCANDAL: RECOBA BANNED FOR A YEAR». Sky Sports. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 24-ին.
  39. ↑ «Al Milan anche la Coppa Italia». LaRepubblica.it (իտալերեն). 2003 թ․ մայիսի 31. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  40. ↑ «Milan march on to Manchester». UEFA.com. 2003 թ․ մայիսի 13. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 6-ին.
  41. ↑ 41,0 41,1 «Dida and Shevchenko bring back the glory days». iol.co.za. 2003 թ․ մայիսի 29. Արխիվացված է օրիգինալից 11.04.2018-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 10-ին.
  42. ↑ «Grande Dida, coppa al Milan ma la Juve piange se stessa». LaRepubblica.it (իտալերեն). 2003 թ․ մայիսի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 14-ին.
  43. ↑ Plant, Darren (2015 թ․ մայիսի 28). «On this day: AC Milan beat Juventus on penalties to win Champions League». SportsMole.co.uk. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 10-ին.
  44. ↑ «AC Milan wins». Taipei Times. 2003 թ․ մայիսի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 10-ին.
  45. ↑ Fiefeld, Dominic (2003 թ․ մայիսի 28). «Juventus players 'refused to take penalties'». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 14-ին.
  46. ↑ Penido, Marcos (2003 թ․ նոյեմբերի 16). «Dida: 'I Am the Best at Nothing'». O Globo (translated and reprinted on xtratime.org). Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 14-ին.
  47. ↑ «European Footballer of the Year ("Ballon d'Or") 2003». rsssf.com. 2003 թ․ դեկտեմբերի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 28-ին.
  48. ↑ «AC Milan - Partite ufficiali 2003-04». magliarossonera.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 17-ին.
  49. ↑ «AC Milan takes title; Leeds slide». Taipei Times. 2004 թ․ մայիսի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 22-ին.
  50. ↑ Nisbet, John (2003 թ․ սեպտեմբերի 16). «Beckham cross sets up Real Madrid equaliser». The Independent. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
  51. ↑ «Holders AC Milan owe it to Inzaghi». CNN.com. 2003 թ․ սեպտեմբերի 17. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
  52. ↑ Hughes, Rob (2003 թ․ սեպտեմբերի 18). «Soccer : Zidane shows that genius can rise above love». NYTimes.com. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
  53. ↑ «MILAN-LIVORNO 2-2». acmilan.com (իտալերեն). 2004 թ․ սեպտեմբերի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 14-ին.
  54. ↑ «Crespo strikes again as Milan win». ESPN. 2004 թ․ նոյեմբերի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 06.10.2016-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 14-ին.
  55. ↑ «AC Milan - Partite ufficiali 2004-05». magliarossonera.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 26-ին.
  56. ↑ «Five classic Milan and Barca encounters». FIFA.com. 2013 թ․ հոկտեմբերի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 17-ին.
  57. ↑ «AC Milan 2-0 Inter Milan». BBC Sport. 2005 թ․ ապրիլի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 20-ին.
  58. ↑ «Milan game ended by crowd trouble». BBC Sport (with photo gallery). 2005 թ․ ապրիլի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 22-ին.
  59. ↑ Davies, Christopher (2005 թ․ ապրիլի 12). «Milan derby abandoned after flare strikes player». The Telegraph. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 20-ին.
  60. ↑ «Dida aims to keep it clean». UEFA.com. 2005 թ․ ապրիլի 12. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 20-ին.
  61. ↑ «Inter handed stadium ban and fine». BBC Sport. 2005 թ․ ապրիլի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 23-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 20-ին.
  62. ↑ «Lehmann looks to extend individual record». Arsenal.com. 2006 թ․ սեպտեմբերի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  63. ↑ «Dida la Sfinge è pronto a sorprendere ancora» (PDF). Gazzetta dello Sport (reposted on magliarossonero.it) (իտալերեն). 2009 թ․ դեկտեմբերի 8. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 20-ին.
  64. ↑ «Milan edge through in Eindhoven». UEFA.com. 2005 թ․ մայիսի 5. Արխիվացված է օրիգինալից 04.07.2017-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 20-ին.
  65. ↑ «Com reviravolta, Liverpool bate o Milan e conquista a Europa». UOL Esporte (պորտուգալերեն). 2005 թ․ մայիսի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 26-ին.
  66. ↑ 66,0 66,1 Wallace, Sam (2005 թ․ մայիսի 25). «Vintage Liverpool produce epic response and triumph in Turkey». The Independent. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 25-ին.
  67. ↑ «AC Milan 3-3 Liverpool (aet)». BBC Sport. 2005 թ․ մայիսի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 12-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 23-ին.
  68. ↑ Mariottini, Diego (2005 թ․ մայիսի 25). «25 maggio 2005: Milan-Liverpool 3-3. Sei minuti di follia e addio Champions!». Gazzetta.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հունիսի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 27-ին.
  69. ↑ «FIFPro World XI 2004/2005». fifpro.org. 2006 թ․ հունվարի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 01.07.2014-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 4-ին.
  70. ↑ «IFFHS' World's Best Goalkeeper of the Year 2005». rsssf.com. 2001 թ․ հունվարի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 4-ին.
  71. ↑ «European Footballer of the Year ("Ballon d'Or") 2005». rsssf.com. 2005 թ․ նոյեմբերի 29. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 4-ին.
  72. ↑ «AC Milan - Partite ufficiali 2005-06». magliarossonera.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 25-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 27-ին.
  73. ↑ «Il Milan vince con qualche brivido 4-3 al Parma e 9 punti calla Juve». LaRepubblica.it (իտալերեն). 2006 թ․ հունվարի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 28-ին.
  74. ↑ «Title dream almost over for AC Milan». abc.net.au. 2006 թ․ հունվարի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 28-ին.
  75. ↑ Marcus, Aaron (2005-09). «Player Profile: Dida». Goal.com (reposted on acmilan-online.com). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 14-ին. Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 26-ին.
  76. ↑ Livie, Alex (2006 թ․ փետրվարի 3). «Dida warned over form». Sky Sports. Արխիվացված է օրիգինալից 06.10.2016-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 29-ին.
  77. ↑ Adamson, Mike (2006 թ․ ապրիլի 18). «Milan 0-1 Barcelona». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 5-ին.
  78. ↑ Yew, Oliver (2011 թ․ մարտի 16). «The Highs And Lows of Jens Lehmann's First Spell at Arsenal: From The Invincible Goalkeeper To Seeing Red in a European Final». Goal.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  79. ↑ «Spotlight: Stan the Man». Football Italia. 2006 թ․ հոկտեմբերի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հուլիսի 10-ին.
  80. ↑ «TWO HUNDRED GAMES». acmilan.com. 2006 թ․ հոկտեմբերի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 04.06.2016-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 6-ին.
  81. ↑ «AC Milan's Dida out 2-3 months». CBC Sports. 2006 թ․ նոյեմբերի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 6-ին.
  82. ↑ 82,0 82,1 82,2 «AC Milan - Partite ufficiali 2006-07». magliarossonera.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 6-ին.
  83. ↑ Taglioli, Livia (2007 թ․ ապրիլի 16). «Milan, altro stop per Dida». Gazzetta.it. Արխիվացված է օրիգինալից 06.10.2016-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 8-ին.
  84. ↑ Ordine, Franco (2007 թ․ ապրիլի 5). «Milan vicino alla svolta Dida è da cedere Rischia anche Ancelotti». IlGiornale.it. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 7-ին.
  85. ↑ Eve, James (2007 թ․ մայիսի 1). «Dida the key to Milan's Champions League hopes». Reuters. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ մայիսի 14-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 9-ին.
  86. ↑ «Angry Milan fan puts Dida up for auction». Reuters. 2007 թ․ ապրիլի 27. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ մայիսի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 9-ին.
  87. ↑ Bairner, Robin (2012 թ․ մարտի 14). «World-class Mandanda & Valbuena keep Marseille's Champions League dream burning». Goal.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  88. ↑ Henderson, Charlie (2007 թ․ մայիսի 2). «As it happened: AC Milan 3-0 Man Utd». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 11-ին.
  89. ↑ «2007 CL Final Match Report». Anfield Online. 2007 թ․ մայիսի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2008 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.
  90. ↑ «Records to rue for River and Real». FIFA.com. 2008 թ․ դեկտեմբերի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 16-ին.
  91. ↑ MacDonald, Kenny (2007 թ․ հոկտեմբերի 3). «Milan won't appeal after Dida hit in Celtic win». Reuters. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 22-ին.
  92. ↑ «Service order for pitch invader». BBC News. 2007 թ․ նոյեմբերի 2. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 12-ին.
  93. ↑ «Dida gets two-match ban». Football Italia. 2007 թ․ հոկտեմբերի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 22-ին.
  94. ↑ «Dida suspended for two matches over fan incident». ESPN FC. 2007 թ․ հոկտեմբերի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 22-ին.
  95. ↑ «Sceneggiata Glasgow, Dida chiede scusa ai tifosi (photo gallery)». La Repubblica (իտալերեն). 2007 թ․ հոկտեմբերի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 12-ին.
  96. ↑ Garganese, Carlo (2007 թ․ հոկտեմբերի 23). «Galliani Happy To See Dida Ban Cut». Goal.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2008 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.
  97. ↑ «Dida UEFA ban reduced». Channel 4. 2007 թ․ հոկտեմբերի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ դեկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 22-ին.
  98. ↑ Harvey, Chris (2016 թ․ նոյեմբերի 6). «Shak Donetsk 0-3 Milan: Inzaghi sees Milan home». Sky Sports. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 18-ին.
  99. ↑ «Inter 2-1 Milan». Football Italia. 2007 թ․ դեկտեմբերի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունվարի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 14-ին.
  100. ↑ Olivero, G.B. (2007 թ․ դեկտեմբերի 27). «Il Milan molla Dida: Ora punta su Frey». Gazzetta.it (իտալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 06.10.2016-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 14-ին.
  101. ↑ Taglioli, Livia (2007 թ․ դեկտեմբերի 27). «Vendesi Dida (+ Ronaldo): Sul web si digita l'ironia». Gazzetta dello Sport (իտալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 06.10.2016-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 14-ին.
  102. ↑ «Ancelotti confident that Milan can leapfrog Fiorentina». China Daily. 2008 թ․ փետրվարի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 18-ին.
  103. ↑ «AC Milan - Partite ufficiali 2007-08». magliarossonera.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 25-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 18-ին.
  104. ↑ «Adesso Dida s' infortuna in panchina». Gazzetta dello Sport (իտալերեն). 2008 թ․ փետրվարի 17. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 6-ին.
  105. ↑ Bocci, Alessandra (2008 թ․ հուլիսի 2). «Abbiati, Dida e Kalac: Troppi per una porta». Gazzetta.it (իտալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 19-ին.
  106. ↑ Spiro, Colin (2008 թ․ օգոստոսի 3). «Nicolas Anelka's four goals earn manager's praise after Chelsea thrash AC Milan 5-0». The Telegraph. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 20-ին.
  107. ↑ «AC Milan Out of UEFA Cup After Werder Bremen Rally». Goal.com. 2009 թ․ փետրվարի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 19-ին.
  108. ↑ «Abbiati 'out for six months'». Football Italia. 2009 թ․ մարտի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 24-ին.
  109. ↑ «AC Milan - Partite ufficiali 2008-09». magliarossonera.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 20-ին.
  110. ↑ «Report: Rene Higuita's Scorpion Kick Behind Milan 'Keeper Marco Storari's Injury». Goal.com. 2009 թ․ հոկտեմբերի 27. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
  111. ↑ Lowe, Sid (2009 թ․ հոկտեմբերի 21). «Pato's double rocks Real Madrid to send Milan top». The Guardian. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 25-ին.
  112. ↑ Federici, Stefano (2009 թ․ հոկտեմբերի 25). «Chievo 1–2 Milan: Nesta Double Seals Late Diavoli Victory». Goal.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 25-ին.
  113. ↑ «Napoli 2–2 Milan». Football Italia. 2009 թ․ հոկտեմբերի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
  114. ↑ 114,0 114,1 «AC Milan - Partite ufficiali 2009-10». magliarossonera.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 25-ին.
  115. ↑ «Storari joins Sampdoria on loan». UEFA.com. 2010 թ․ հունվարի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 25-ին.
  116. ↑ Chiatto, Alessandro (2010 թ․ փետրվարի 10). «Dida-Abbiati: ecco come ha scelto Leonardo». MilanNews.it (իտալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 06.10.2016-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 26-ին.
  117. ↑ «AC Milan chief Galliani: Abbiati will stay». tribalfootball.com. 2010 թ․ փետրվարի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մարտի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  118. ↑ Masiello, Vince (2010 թ․ մարտի 28). «Milan Lose Christian Abbiati To Injury Ahead of Lazio's Visit». Goal.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 26-ին.
  119. ↑ «300 TIMES DIDA». ACMilan.com. 2010 թ․ մայիսի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  120. ↑ Corr, Charlie (2010 թ․ մայիսի 30). «Fire find positives in 1-0 loss to Milan». ESPN. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 27-ին.
  121. ↑ Dida (2010 թ․ հուլիսի 1). «THANK YOU AND FORZA MILAN!». acmilan.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 27-ին.
  122. ↑ «20 anni e 150 in rossonero: Donnarumma da talento a fenomeno, con il Milan nel cuore» (իտալերեն). ilmilanista.it. 2019 թ․ փետրվարի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 25-ին. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 11-ին.
  123. ↑ «Record holder Casillas & the keepers with the most Champions League clean sheets». Goal.com. 2015. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 14-ին.
  124. ↑ «Casillas and Buffon in the UEFA Champions League: Did you know?». UEFA.com. 2017 թ․ մարտի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 14-ին.
  125. ↑ «Buffon, Juventus come close to Champions League records». UEFA.com. 2017 թ․ մայիսի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 14-ին.
  126. ↑ de Stefano, Gaetano (2011 թ․ մայիսի 24). «A San Siro per Borgonovo: Tutti uniti contro la SLA». Gazzetta.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 2-ին.
  127. ↑ «MILAN AND A GOOD CAUSE». ACMilan.com. 2010 թ․ սեպտեմբերի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 2-ին.
  128. ↑ «FROM PARMA TO BARCELONA». ACMilan.com. 2011 թ․ հունիսի 10. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 1-ին.
  129. ↑ «VÉLEZ SARSFIELD - MILAN VETERANS». ACMilan.com. 2010 թ․ դեկտեմբերի 2. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 1-ին.
  130. ↑ «THE TOUR CONTINUES». acmilan.com. 2011 թ․ սեպտեմբերի 5. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ նոյեմբերի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 17-ին.
  131. ↑ «MILAN GLORIE ROMP TO SUCCESS IN FINLAND». ACMilan.com. 2014 թ․ հունիսի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 1-ին.
  132. ↑ «Goleiro Dida reforça time do Milan no II Mundialito de Clubes em São Paulo» (պորտուգալերեն). globoesporte.com. 2012 թ․ մայիսի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 3-ին.
  133. ↑ «Portuguesa anuncia contratação do goleiro Dida» (պորտուգալերեն). Site oficial da Associação Portuguesa de Desportos. 2012 թ․ մայիսի 24. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
  134. ↑ «Portuguesa anuncia acordo com Dida e tira goleiro da aposentadoria». GloboEsporte (պորտուգալերեն). 2011 թ․ դեկտեմբերի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 24-ին.
  135. ↑ Prado, Marcelo (2012 թ․ հունիսի 26). «Na estréia de Dida, Lusa vence no Canindé e aumenta crise no Tricolor». GloboEsporte (պորտուգալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 3-ին.
  136. ↑ Hazan, Marcelo (2012 թ․ հուլիսի 1). «Portuguesa encurrala o Santos, mas clássico no Canindé termina zerado». GloboEsporte (պորտուգալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 5-ին.
  137. ↑ «Portuguesa x Santos marca duelo de gerações entre Dida e Neymar». GloboEsporte (պորտուգալերեն). 2012 թ․ հուլիսի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 5-ին.
  138. ↑ Lozetti, Alexandre (2012 թ․ դեկտեմբերի 3). «Presidente da Portuguesa coloca goleiro Dida no Grêmio em 2013». GloboEsporte (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 14-ին.
  139. ↑ «Grêmio TV: Goleiro Dida é apresentado como novo reforço do Grêmio» (պորտուգալերեն). Site oficial do Grêmio Foot-Ball Porto Alegrense. 2012 թ․ դեկտեմբերի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
  140. ↑ 140,0 140,1 Atkins, Christopher (2012 թ․ դեկտեմբերի 19). «Grêmio announce Dida signing». Sambafoot.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 10-ին.
  141. ↑ Moretto, Alex (2013 թ․ հոկտեմբերի 26). «Pato denies negligence after penalty miss». Goal.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 9-ին.
  142. ↑ Sessions, Georges (2013 թ․ դեկտեմբերի 26). «International announce signing of Dida and Wellington Paulista for 2014». Sambafoot.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 10-ին.
  143. ↑ Hammes, Tomás (2013 թ․ դեկտեմբերի 26). «Dida agradece confiança do Inter e vê saída do Grêmio como novo desafio». GloboEsporte (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 26-ին.
  144. ↑ MacLennan, Stuart (2014 թ․ փետրվարի 18). «World Cup winner Dida still not ready for Internacional debut». Sambafoot.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 11-ին.
  145. ↑ «Internacional perde a primera no Gauchão na estreia de Dida». esportes.estadao.com.br (պորտուգալերեն). 2014 թ․ փետրվարի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 11-ին.
  146. ↑ «Dida falha, Inter perde para o Vitória por 2 a 0 e confirma má fase». UOL Esporte (պորտուգալերեն). 2014 թ․ սեպտեմբերի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 12-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 16-ին.
  147. ↑ Munari, Cristiano (2014 թ․ սեպտեմբերի 14). «Inter faz 2 a 0 no Botafogo e se mantém no G4». Correio do Povo (պորտուգալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 06.10.2016-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 15-ին.
  148. ↑ 148,0 148,1 Hammes, Tomás (2015 թ․ դեկտեմբերի 7). «De saída do Inter, Dida faz apenas um jogo em 2015 e fica 8 meses sen atuar». GloboEsporte (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 12-ին.
  149. ↑ Batista, Daniel (2016 թ․ մարտի 23). «Em um ano, Alisson passa de promessa a goleiro titular da seleção brasileira». Diario da Região (պորտուգալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 04.08.2016-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 12-ին.
  150. ↑ Gomes, Raphael (2015 թ․ ապրիլի 5). «Dida é o jogador mais velho a vestir a camisa do Inter na história». Central de Esportes (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 21-ին.
  151. ↑ «Ve lo ricordate Dida? A 41 anni vola ancora tra i pali». Tuttosport (իտալերեն). 2015 թ․ օգոստոսի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 15-ին.
  152. ↑ «Así se entrena Dida... a sus 41 años». elconfidencial.com (իսպաներեն). 2015 թ․ օգոստոսի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 15-ին.
  153. ↑ «Dida elogia 'grande potencial' de Alisson e pede clube para encerrar carreira». ESPN Brasil (պորտուգալերեն). 2016 թ․ հունիսի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 15-ին.
  154. ↑ Bellos, Alex (2002). Futebol: The Brazilian Way of Life. Bloomsbury USA. էջ 56. ISBN 1620402440.
  155. ↑ Schulz, Nick (2006 թ․ հունիսի 10). «How Brazilian soccer players get their names». Slate.com. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 12-ին.
  156. ↑ «Australia 1993: Brazil make it three». FIFA.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 16-ին.
  157. ↑ Fernando Rodrigues, Mário Magalhāes (1995 թ․ հուլիսի 7). «Dida desafia mito do goleiro negro na seleção». Folha de S.Paulo (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  158. ↑ 158,0 158,1 «Nelson de Jesús Silva "Dida" – International Appearances». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 1-ին.
  159. ↑ «Brazil Ambushed by Upstart Japan, 1-0». latimes.com. 1996 թ․ հուլիսի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 2-ին.
  160. ↑ «Missed Penalty Kick Dooms Argentina». NYTimes.com. 1999 թ․ հուլիսի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 23-ին.
  161. ↑ «Shaun Murphy's goal sees Socceroos beat Brazil to third at 2001 Confederations Cup». socceroos.com.au. 2020 թ․ ապրիլի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
  162. ↑ «I need more time, insists Ronaldo». ESPN Soccernet. xtratime.org. 2002 թ․ նոյեմբերի 17. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 29-ին.
  163. ↑ Gasport (2010 թ․ հոկտեմբերի 7). «Tutta la Ronaldo Story: La biografia non-autorizzata». Gazzetta dello Sport (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 29-ին.
  164. ↑ Collett, Mike (2005 թ․ հունիսի 20). «Borgetti relieved after penalty woes». ESPN FC. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 25-ին.
  165. ↑ PA Sport (2005 թ․ հունիսի 22). «Zico sticks with misfiring pair». theworldgame.sbs.com.au. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 27-ին.
  166. ↑ «FIFA CONFEDERATIONS CUP: HOST GERMANY LOSE 2-3 AGAINST BRAZIL». dfb.de. 2005 թ․ հունիսի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 25-ին.
  167. ↑ 167,0 167,1 «South Africa 2009 in numbers». FIFA. 2009 թ․ հունիսի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունիսի 18-ին.
  168. ↑ Calderari, Juliana (2014 թ․ հունիսի 12). «2014 World Cup: Neymar is Brazil's Most Experienced Player». folha.uol.com.br. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 12-ին.
  169. ↑ Eduardo Arruba (2006 թ․ հունիսի 11). «Dida quebra tabus na seleção». Folha de S.Paulo (պորտուգալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 13-ին.
  170. ↑ 170,0 170,1 Reuters (2006 թ․ հունիսի 29). «Ronaldo grabs headlines, defenders do the work». timesofmalta.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 1-ին. {{cite web}}: |author= has generic name (օգնություն)
  171. ↑ Downie, Andrew (2006 թ․ հունիսի 19). «The magicians' assistants». ESPN FC. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 7-ին.
  172. ↑ Ianacca, Márcio (2006 թ․ հունիսի 22). «Sem Cafu, Dida é o novo capitão da seleção» (պորտուգալերեն). Globo Esporte. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 10-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 14-ին.
  173. ↑ Azzoni, Tales (2006 թ․ հունիսի 27). «Brazil Wins Behind Ronaldo's Record Goal». The Washington Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 7-ին.
  174. ↑ «Brasileños enmudecieron tras quedar eliminados del Mundial». El Mercurio (իսպաներեն). 2006 թ․ հուլիսի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 8-ին.
  175. ↑ «Imagens da Copa» (1296). Placar. 2006 թ․ հուլիս: 18. «Dida fulfilled his discreet role in the World Cup and ended up escaping the flood of criticism that fell on Parreira's team» {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  176. ↑ Reuters (2006 թ․ դեկտեմբերի 29). «Dida calls it a day for Brazil». The New Zealand Herald. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 22-ին. {{cite web}}: |author= has generic name (օգնություն)
  177. ↑ «Mixed memories for Confeds record-breaker Dida». FIFA. 2017 թ․ ապրիլի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  178. ↑ «12 days to go: Unbeatable Dida's outstanding record». UEFA.com. 2017 թ․ հունիսի 5. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 14-ին.
  179. ↑ Gonzalez, Ricardo (2006 թ․ հունիսի 24). «O manual de pegador de pênaltis, por Dida». GloboEsporte.com (պորտուգալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 14-ին.
  180. ↑ Staff (2016 թ․ փետրվարի 16). «Inter treina sob os olhares de Dida e deve ter retorno na zaga». Gazeta Esportiva (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 13-ին.
  181. ↑ «Agora efetivado, Deivid participa de curso com outros técnicos brasileiros». GloboEsporte (պորտուգալերեն). 2015 թ․ դեկտեմբերի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 15-ին.
  182. ↑ Gozzini, Alessandra (2016 թ․ ապրիլի 23). «Interview: Dida targets future AC Milan coaching role». gazzettaworld.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 25-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 14-ին.
  183. ↑ Mohr, Rodolfo (2017 թ․ մարտի 15). «A experiência de Dida na China». China Brasile Futebol (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 14-ին.
  184. ↑ Mosaad, Mohamed (2018 թ․ սեպտեմբերի 8). «Dida: Pyramids gave me a chance to start my coaching career». KingFut.com. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 22-ին.
  185. ↑ Staff (2019 թ․ օգոստոսի 5). «AC Milan Roll Back the Years With Appointment of Dida as Under-17 Goalkeeper Coach». Sports Illustrated. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ մայիսի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 22-ին.
  186. ↑ Staff (2020 թ․ օգոստոսի 2). «Dida taking new Milan role». Football Italia. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  187. ↑ 187,0 187,1 187,2 187,3 Sorrentino, Andrea (2004 թ․ դեկտեմբերի 9). «Fenomeno Dida, un felino tra i pali il portiere che sembrava un bidone». La Repubblica (իտալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 25-ին.
  188. ↑ Hautmann, Thomas (2017 թ․ մարտի 14). «The 10 best goalkeepers in Champions League history». Fox Sports. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 16-ին.
  189. ↑ Etherington, Tom (2013 թ․ հունվարի 6). «Grêmio's Dida ranked best Brazilian goalkeeper of 21st century». Sambafoot. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  190. ↑ Antonio Lima, Jose (2013 թ․ հոկտեմբերի 24). «Dida, Rogério e Marcos: um trio para sempre». esportefinal.lance.com.br (պորտուգալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 8-ին.
  191. ↑ Agência Estado (2016 թ․ փետրվարի 2). «Sem renovação de contrato, goleiro Dida segue no futebol e estuda para ser treinador». mg.superesportes.com.br (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 20-ին.
  192. ↑ Símon, Luís Augusto (2010). «10». Os 11 maiores goleiros do futebol brasileiro. Editora Contexto. ISBN 978-85-7244-546-7.
  193. ↑ 193,0 193,1 Martini, Davide (2015 թ․ դեկտեմբերի 9). «I 10 migliori portieri brasiliani della storia». 90min.com (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 28-ին.
  194. ↑ Atkins, Christopher (2013 թ․ հունվարի 10). «Ranking Brazil's 10 Best Goalkeepers of All Time». Bleacher Report. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 21-ին.
  195. ↑ Ryan, Danny (2020 թ․ ապրիլի 15). «Football fans have ranked the 30 greatest goalkeepers in history». GiveMeSport. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 22-ին.
  196. ↑ «Alisson já é melhor do que Ceni, Marcos, Dida e cia? Blogueiros opinam...». bol.uol.com.br. 2020 թ․ հունվարի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 20-ին.
  197. ↑ «Taffarel é eleito o melhor goleiro da história da seleção brasileira». uol.com.br. 2020 թ․ մայիսի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 20-ին.
  198. ↑ 198,0 198,1 198,2 198,3 Schianchi, Andrea (2010 թ․ հունիսի 8). «Ciao Dida: Trionfi, papere e poche parole». archiviostorico.gazzetta.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 21-ին.
  199. ↑ Bresciani, Michele (2012 թ․ ապրիլի 24). «Lettere dal Sud America – Dida e le montagne russe». CalcioSudamericano.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 29-ին.
  200. ↑ 200,0 200,1 Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «reuters2» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  201. ↑ Hall, Richard (2016 թ․ մարտի 24). «When Calcio Ruled the World: Walter Zenga». The Gentleman Ultra. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  202. ↑ «Real Madrid signs top goalkeeping coach». marca.com. 2013 թ․ հուլիսի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 13-ին.
  203. ↑ 203,0 203,1 «William Vecchi: 'Ho allenato Dida e Buffon: sono incredibili'». ilportiere.com (իտալերեն). 2004 թ․ դեկտեմբերի 2. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 16-ին.
  204. ↑ 204,0 204,1 May, John (2007 թ․ մայիսի 22). «AC Milan Pen Pics». BBC Sport. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 7-ին.
  205. ↑ 205,0 205,1 Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «acmonline2» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  206. ↑ 206,0 206,1 206,2 206,3 206,4 Agave, Claudio (2015 թ․ հոկտեմբերի 23). «Nelson Dida, il Dottor Jekyll & Mister Hyde del Milan». contra-ataque.net (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  207. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «oglobo2» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  208. ↑ 208,0 208,1 208,2 208,3 208,4 Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «espngotta2» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  209. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «manual2» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  210. ↑ «Lista relembra defesas marcantes de Dida em cobranças de pênaltis». Globo Esporte (պորտուգալերեն). 2013 թ․ հոկտեմբերի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  211. ↑ Chegan, Felipe (2015 թ․ ապրիլի 15). «Relembre pênaltis defendidos por Dida em momentos decisivos». torcedores.com (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  212. ↑ Bianchini, Vladimir (2017 թ․ ապրիլի 11). «Rei dos pênaltis, Dida teve 'ajuda secreta' para pegar cobranças de Raí e da final do Mundial; veja quem deu as dicas». ESPN Brazil (պորտուգալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ մայիսի 21-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 20-ին.
  213. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «sfinge2» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  214. ↑ «Nelson Dida, un eroe muto». milannews24.com (իտալերեն). 2014 թ․ նոյեմբերի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 16-ին.
  215. ↑ «Jefferson revela que Dida foi espelho no início de carreira dele». esportes.opovo.com.br. 2012 թ․ նոյեմբերի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  216. ↑ Canônico, Leandro (2008 թ․ ապրիլի 22). «Avesso à fama, Aranha vive 'à la Dida'». GloboEsporte (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  217. ↑ «Inter se anima com preparo de Dida, e goleiro vira exemplo». Tribuna Hoje (պորտուգալերեն). 2014 թ․ հունվարի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 27-ին.
  218. ↑ «Worst goalkeeping errors». ESPN Soccernet. 2009 թ․ հոկտեմբերի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 20-ին.
  219. ↑ «Great goalkeeping blunders of recent times». The Guardian. 2001 թ․ հոկտեմբերի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 14-ին.
  220. ↑ «Sai que é sua, Dida!». g1.globo.com (պորտուգալերեն). 2006 թ․ փետրվարի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 28-ին.
  221. ↑ Hall, Richard (2010 թ․ մարտի 24). «Lessons in Calcio: Walter Zenga». footballitaliano.co.uk. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 13-ին.
  222. ↑ Tallarita, Andrea (2009 թ․ ապրիլի 15). «Club Focus - Roma - Requiem for a dream». footballitaliano.co.uk. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  223. ↑ 223,0 223,1 Richardson, James (2006 թ․ հունվարի 31). «Milan strangled by another half-Nelson». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 14-ին.
  224. ↑ Mazzara, Pietro (2010 թ․ մայիսի 17). «Dida: tra miracoli e papere, otto anni in rossonero». milannews.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 27-ին.
  225. ↑ «Milan: Cudicini 'Dida? Problema psicologico'». ESPN FC (իտալերեն). 2007 թ․ հոկտեմբերի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 07.11.2017-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  226. ↑ Cerruti, Alberto (2009 թ․ նոյեմբերի 18). «Albertosi "Dida non dà sicurezza"». archiviostorico.gazzetta.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  227. ↑ «Dida, a muralha azul». guerreirodosgramados.com.br. 2009 թ․ ապրիլի 17. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 19-ին.
  228. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «placar8992» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  229. ↑ «A.C. Milan Hall of Fame: Nelson Dida». acmilan.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 1-ին.
  230. ↑ «Da DIDASTRO a eroe di Verona...sentite Di Carlo: "Dida a Verona si esalta sempre"». Goal.com (իտալերեն). 2009 թ․ հոկտեմբերի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  231. ↑ 231,0 231,1 Santos, Beto (2013 թ․ փետրվար). «O homem de gelo» (1375). Placar: 43–48. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  232. ↑ Saxenal, Siddharth (2016 թ․ օգոստոսի 14). «Rio 2016: Brazil's goalkeeper Barbara helps bury Barbosa's ghost». Times of India. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  233. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «desafia2» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  234. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «futebol2» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  235. ↑ Chowdhury, Amlan (2012 թ․ նոյեմբերի 21). «Uncovering Brazil: 'There Were 11 of Us'». thehardtackle.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  236. ↑ Forrest, Brett (2014 թ․ մայիսի 5). «Not his country's keeper - the tale of Moacyr Barbosa». espnfc.us. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  237. ↑ Renee, Diane (2006 թ․ մայիսի 12). «Dida asks Brazil to forgive Barbosa». Expatica.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 13-ին.
  238. ↑ Daniel Tozzi, João Henrique Medice (2006 թ․ մայիսի 27). «Primeiro negro após 50, Dida reclama reconhecimento a Barbosa». esporte.uol.com.br (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 13-ին.
  239. ↑ 239,0 239,1 Guilherme, Paulo (2006). Goleiros: Heróis e Anti-Heróis da Camisa 1. Alameda. ISBN 8598325228.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  240. ↑ Baibich, Andre (2009 թ․ մարտի 25). «Exclusive: Renan on Valencia, Economic Crisis, Olympics & 2010 World Cup». Goal.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  241. ↑ Vickery, Tim (2009 թ․ դեկտեմբերի 28). «A South American team for the Noughties». BBC Sport. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 22-ին.
  242. ↑ Bate, Adam (2018 թ․ հոկտեմբերի 3). «Alisson, Ederson, and the rising reputation of Brazilian 'keepers». Sky Sports. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 22-ին.
  243. ↑ Smith, Rory (2018 թ․ հունիսի 21). «An Oxymoron No More: The Great Brazilian Goalkeeper». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 22-ին.
  244. ↑ Behs, Leandro (2014 թ․ հունվարի 10). «Com Dida, Inter volta a ter um goleiro negro depois de 43 anos». Zero Hora (պորտուգալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  245. ↑ Espinoza, David (2016 թ․ հուլիսի 14). «"No tenía sueldo, era un viático y le regalé un TV a mi madre": Monterrey adelanta emotiva entrevista a Alexander 'Dida' Domínguez». futbolecuador.com (իսպաներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  246. ↑ «Goleiro Dida, do Metropolitano, realiza sonho e enfrentará o ídolo homônimo». GloboEsporte (պորտուգալերեն). 2014 թ․ հուլիսի 2. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  247. ↑ «Deogratius Munish 'Dida'—Nyota wa ligi kuu wenye a.k.a. za wachezaji wa majuu». Goal.com (սուահիլի). 2017 թ․ փետրվարի 16. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 18-ին.(չաշխատող հղում)
  248. ↑ Edwin Ramiro Giraldo Ruiz (2006 թ․ սեպտեմբերի 29). «'Dida', el portero de titanio». ElMundo.com (իսպաներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 13-ին.
  249. ↑ «Olaroiu: Al Ahli used to playing under pressure». FIFA.com. 2015 թ․ նոյեմբերի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 13-ին.
  250. ↑ Cerezo, Hugo (2017 թ․ նոյեմբերի 1). «Moha stays in the first team because of Luca Zidane's absence». Marca. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  251. ↑ «Dida, una vita tutta in difesa» (իտալերեն). Gazzetta dello Sport. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
  252. ↑ Mazzara, Pietro (2013 թ․ դեկտեմբերի 18). «Dida ottiene la nazionalità italiana». milannews.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  253. ↑ La Farina, Alessandro (2013 թ․ դեկտեմբերի 18). «EX MILAN, NELSON DIDA DIVENTA CITTADINO ITALIANO: ACQUISITA LA DOPPIA NAZIONALITÀ». calciomercato-milan.it (իտալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  254. ↑ «Álvaro Melo avalia primeiro semestre de sua gestão e anuncia concurs público». Minuto Arapiraca (պորտուգալերեն). 2013 թ․ հուլիսի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  255. ↑ «Álvaro Melo e goleiro Dida discutem importância do esporte em Lagoa da Canoa». Minuto Arapiraca (պորտուգալերեն). 2014 թ․ ապրիլի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  256. ↑ Roma, Denilson (2015 թ․ սեպտեմբերի 11). «Goleiro do Inter, baiano Dida recebe título de cidadão honorário de Alagoas». Globo Esporte (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  257. ↑ «Os Jogadores de Futebol do Brasil e da Argentina participam de campanha da OPAS/OMS que incentiva a vacinação para evitar mais de 20 doenças». paho.org (պորտուգալերեն). 2014 թ․ ապրիլի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  258. ↑ Savarese, Mauricio (2013 թ․ հոկտեմբերի 23). «World Cup 2014: Why Brazilian footballers are fighting back, and getting political». RT.com. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  259. ↑ «1996 Volkswagen Gol commercial». YouTube (պորտուգալերեն). 2006 թ․ դեկտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  260. ↑ Freitas, Bruno (2012 թ․ հոկտեմբերի 19). «Lusa celebra dica de Vampeta sobre Dida e reivindica badalação de Ceni para sue goleiro». esporte.uol.com.br. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  261. ↑ «Our Ads». fibosteelusa.com. 2005. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ հունվարի 11-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  262. ↑ «Making of FIBO STEEL 'FA1RPLAY' Ad Campaign». Miami Metals (via YouTube). 2008 թ․ օգոստոսի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  263. ↑ «Necklace & Bracelet Sets (p. 10)» (PDF). Miami Steel. 2005. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2006 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  264. ↑ «Our Heritage». reuschuk.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  265. ↑ Francesca Romana Domenici (2005 թ․ նոյեմբերի 8). «Diego Abatantuono, una festa eccezzziunale!». Gossip.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2006 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  266. ↑ Pastore, Giuseppe (2013 թ․ մարտի 29). «La parata (quasi) invisibile». comunquemilan.it (իտալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  267. ↑ Межконтинентальный кубок, Клубный чемпионат мира, Турнир Рио — Сан-Паулу, Суперкубок УЕФА, Суперкубок Италии, Лига Гаушу

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դիդա (դարպասապահ)» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
GTAA: 93248
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Դիդա_(դարպասապահ)&oldid=9809010» էջից