«Գանա»–ի խմբագրումների տարբերություն
տեղեկաքարտ |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Խմբագրում եմ|Gor Minasyan}} |
|||
{{Կաղապար:Պետսյունակ | |
{{Կաղապար:Պետսյունակ | |
||
| պետությանանվանում = Գանա<br />Republic of Ghana |
| պետությանանվանում = Գանա<br />Republic of Ghana |
||
Տող 24. | Տող 25. | ||
| քարտեզ = [[Պատկեր:Un-ghana.png|270px]] |
| քարտեզ = [[Պատկեր:Un-ghana.png|270px]] |
||
}} |
}} |
||
== Աշխարհագրական դիրքը == |
|||
'''Գանան''' ([[անգլերեն]]՝ Ghana) երկիր է [[Արևմտյան Աֆրիկա]]յում։ Արևմուտքում սահմանակից է [[Կոտ դ'Իվուար]]ի, հյուսիսում և հյուսիս-արևմուտքում [[Բուրկինա Ֆասո]]յի, արևելքում՝ [[Տոգո]]յի հետ։ Հարավում ողողվում է Գվինեյան ծոցի ջրերով։ |
'''Գանան''' ([[անգլերեն]]՝ Ghana) երկիր է [[Արևմտյան Աֆրիկա]]յում։ Արևմուտքում սահմանակից է [[Կոտ դ'Իվուար]]ի, հյուսիսում և հյուսիս-արևմուտքում [[Բուրկինա Ֆասո]]յի, արևելքում՝ [[Տոգո]]յի հետ։ Հարավում ողողվում է Գվինեյան ծոցի ջրերով։ |
||
Գանան պետություն է Արևմտյան Աֆրիկայում: Բրիտանական համագործակցության անդամ է: Երկրի մակերևույթը հարթավայրային է (150– 300 մ), առավելագույն բարձրությունը՝ 876 մ ([[Զեբոբո լեռ]]): |
|||
Հարավից ողողվում է Գվինեական ծոցի ջրերով, ափագիծը թույլ կտրտված է, իսկ ծովափի երկարությամբ ձգվում են Աքրայի և Ականի դաշտավայրերը: |
|||
[[Օգտակար հանածոներ]] |
|||
Կան ոսկու, ալմաստի, մանգանի, բոքսիտների պաշարներ: |
|||
== Կլիմա == |
|||
Կլիման մերձհասարակածային է՝ խիստ արտահայտված չոր և խոնավ սեզոններով: Գետային ցանցը հարուստ է: Խոշոր գետերն են Վոլտան, Անկոբրան, Տանոն, Պրան: |
|||
== Ջրիային ցանցը == |
|||
Միակ լիճը Բոսումտվին է: Երկրի տարածքի մեծ մասը զբաղեցնում են մշտադալար անտառները, որոնք աստիճանաբար իրենց տեղը զիջում են տնկադաշտերին: |
|||
XV դարում Գանայում երևացին առաջին եվրոպացիները, որոնք այստեղից տանում էին մեծ քանակությամբ ոսկի, և երկիրը Եվրոպայում հայտնի դարձավ Ոսկե Ափ անունով: XIX դարում սկսվեց երկրի զավթումը Անգլիայի գաղութարարների կողմից, և XX դարի սկզբին Գանայի տարածքը դարձավ անգլիական գաղութ՝ Ոսկե Ափ անունով: 1956 թվականին Ոսկե Ափին միացվեց Տոգոյի մի մասը, որը նույնպես գտնվում էր անգլիական խնամակալության տակ: 1957 թ-ին Ոսկե Ափը հռչակվեց անկախ պետություն և կոչվեց Գանա: |
|||
Գանայի բնակչության 73 %-ը պատկանում է գվինեական լեզվախմբին (էվեներ, գայեր, մոսիներ, ֆունտիներ, աչանտիներ և այլք): |
|||
Երկրի տնտեսության հիմքը հանքարդյունաբերությունը և գյուղատնտեսությունն են: Գործում են նաև սննդի, տեքստիլ, ծխախոտի, շինանյութերի արդյունաբերության, փայտամշակման ձեռնարկություններ: Գյուղատնտեսական գլխավոր մշակաբույսը կակաոն է, որի արտադրությամբ և արտահանությամբ Գանան առաջատար տեղ է գրավում աշխարհում: Մշակում են նաև կոկոսյան արմավենի, ցիտրուսներ, սուրճ, գետնանուշ, շաքարեղեգ և այլն: |
|||
Դեռևս հնուց Գանայում զարգացած էին բրուտագործությունը, փայտի փորագրությունը (կարմիր և սև փայտե ոճավորված արձանիկներ), բարձր մակարդակի է հասել ոսկու, արծաթի, բրոնզի գեղարվեստական մշակումը: |
|||
{{ՎՊԵ|Ghana|Գանա}} |
{{ՎՊԵ|Ghana|Գանա}} |
14:20, 26 Ապրիլի 2014-ի տարբերակ
Խնդրում ենք նշել կաղապարի տեղադրման ամսաթիվը 2024-04-26 20:00:07 ֆորմատով
Գանա | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Կարգավիճակ | ինքնիշխան պետություն և երկիր | ||||
Ներառում է | Աշանտի, Բրոնգ-Ահաֆո մարզ, Կենտրոնական շրջան, Արևելյան մարզ, Մեծ Աքրա, Հյուսիսային շրջան, Վերին Արևելյան շրջան, Վերին Արևմտյան շրջան, Վոլտա և Արևմտյան շրջան | ||||
Պետական լեզու | անգլերեն | ||||
Մայրաքաղաք | Ակրա | ||||
Պետական կարգ | նախագահական հանրապետություն | ||||
Օրենսդիր մարմին | Գանայի խորհրդարան | ||||
Երկրի ղեկավար | Նանա Ակուֆո-Ադդո[1] | ||||
Կառավարության ղեկավար | Նանա Ակուֆո-Ադդո[2] | ||||
Ազգաբնակչություն | ▲ 25 199 609 | ||||
Խտություն | 106 մարդ/կմ² | ||||
Հիմն | «God Bless Our Homeland Ghana» | ||||
Կարգախոս | «Freedom and Justice» | ||||
Հիմնադրված է | 1957 թ. | ||||
Արժույթ | Գանական ցեդի | ||||
Կենտրոնական բանկ | Գանայի բանկ | ||||
Ժամային գոտի | UTC+0 և Աֆրիկա/Աքրա[3] | ||||
Հեռախոսային կոդ | +233 | ||||
Ինտերնետ-դոմեն | .gh | ||||
Մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքս | 0,632[4] | ||||
ghana.gov.gh(անգլ.) |
Աշխարհագրական դիրքը
Գանան (անգլերեն՝ Ghana) երկիր է Արևմտյան Աֆրիկայում։ Արևմուտքում սահմանակից է Կոտ դ'Իվուարի, հյուսիսում և հյուսիս-արևմուտքում Բուրկինա Ֆասոյի, արևելքում՝ Տոգոյի հետ։ Հարավում ողողվում է Գվինեյան ծոցի ջրերով։ Գանան պետություն է Արևմտյան Աֆրիկայում: Բրիտանական համագործակցության անդամ է: Երկրի մակերևույթը հարթավայրային է (150– 300 մ), առավելագույն բարձրությունը՝ 876 մ (Զեբոբո լեռ): Հարավից ողողվում է Գվինեական ծոցի ջրերով, ափագիծը թույլ կտրտված է, իսկ ծովափի երկարությամբ ձգվում են Աքրայի և Ականի դաշտավայրերը: Օգտակար հանածոներ Կան ոսկու, ալմաստի, մանգանի, բոքսիտների պաշարներ:
Կլիմա
Կլիման մերձհասարակածային է՝ խիստ արտահայտված չոր և խոնավ սեզոններով: Գետային ցանցը հարուստ է: Խոշոր գետերն են Վոլտան, Անկոբրան, Տանոն, Պրան:
Ջրիային ցանցը
Միակ լիճը Բոսումտվին է: Երկրի տարածքի մեծ մասը զբաղեցնում են մշտադալար անտառները, որոնք աստիճանաբար իրենց տեղը զիջում են տնկադաշտերին: XV դարում Գանայում երևացին առաջին եվրոպացիները, որոնք այստեղից տանում էին մեծ քանակությամբ ոսկի, և երկիրը Եվրոպայում հայտնի դարձավ Ոսկե Ափ անունով: XIX դարում սկսվեց երկրի զավթումը Անգլիայի գաղութարարների կողմից, և XX դարի սկզբին Գանայի տարածքը դարձավ անգլիական գաղութ՝ Ոսկե Ափ անունով: 1956 թվականին Ոսկե Ափին միացվեց Տոգոյի մի մասը, որը նույնպես գտնվում էր անգլիական խնամակալության տակ: 1957 թ-ին Ոսկե Ափը հռչակվեց անկախ պետություն և կոչվեց Գանա: Գանայի բնակչության 73 %-ը պատկանում է գվինեական լեզվախմբին (էվեներ, գայեր, մոսիներ, ֆունտիներ, աչանտիներ և այլք): Երկրի տնտեսության հիմքը հանքարդյունաբերությունը և գյուղատնտեսությունն են: Գործում են նաև սննդի, տեքստիլ, ծխախոտի, շինանյութերի արդյունաբերության, փայտամշակման ձեռնարկություններ: Գյուղատնտեսական գլխավոր մշակաբույսը կակաոն է, որի արտադրությամբ և արտահանությամբ Գանան առաջատար տեղ է գրավում աշխարհում: Մշակում են նաև կոկոսյան արմավենի, ցիտրուսներ, սուրճ, գետնանուշ, շաքարեղեգ և այլն: Դեռևս հնուց Գանայում զարգացած էին բրուտագործությունը, փայտի փորագրությունը (կարմիր և սև փայտե ոճավորված արձանիկներ), բարձր մակարդակի է հասել ոսկու, արծաթի, բրոնզի գեղարվեստական մշակումը:
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Գանա կատեգորիայում։ |
|