«Գանա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
տեղեկաքարտ
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
{{Խմբագրում եմ|Gor Minasyan}}
{{Կաղապար:Պետսյունակ |
{{Կաղապար:Պետսյունակ |
| պետությանանվանում = Գանա<br />Republic of Ghana
| պետությանանվանում = Գանա<br />Republic of Ghana
Տող 24. Տող 25.
| քարտեզ = [[Պատկեր:Un-ghana.png|270px]]
| քարտեզ = [[Պատկեր:Un-ghana.png|270px]]
}}
}}
== Աշխարհագրական դիրքը ==

'''Գանան''' ([[անգլերեն]]՝ Ghana) երկիր է [[Արևմտյան Աֆրիկա]]յում։ Արևմուտքում սահմանակից է [[Կոտ դ'Իվուար]]ի, հյուսիսում և հյուսիս-արևմուտքում [[Բուրկինա Ֆասո]]յի, արևելքում՝ [[Տոգո]]յի հետ։ Հարավում ողողվում է Գվինեյան ծոցի ջրերով։
'''Գանան''' ([[անգլերեն]]՝ Ghana) երկիր է [[Արևմտյան Աֆրիկա]]յում։ Արևմուտքում սահմանակից է [[Կոտ դ'Իվուար]]ի, հյուսիսում և հյուսիս-արևմուտքում [[Բուրկինա Ֆասո]]յի, արևելքում՝ [[Տոգո]]յի հետ։ Հարավում ողողվում է Գվինեյան ծոցի ջրերով։
Գանան պետություն է Արևմտյան Աֆրիկայում: Բրիտանական համագործակցության անդամ է: Երկրի մակերևույթը հարթավայրային է (150– 300 մ), առավելագույն բարձրությունը՝ 876 մ ([[Զեբոբո լեռ]]):
Հարավից ողողվում է Գվինեական ծոցի ջրերով, ափագիծը թույլ կտրտված է, իսկ ծովափի երկարությամբ ձգվում են Աքրայի և Ականի դաշտավայրերը:
[[Օգտակար հանածոներ]]
Կան ոսկու, ալմաստի, մանգանի, բոքսիտների պաշարներ:
== Կլիմա ==
Կլիման մերձհասարակածային է՝ խիստ արտահայտված չոր և խոնավ սեզոններով: Գետային ցանցը հարուստ է: Խոշոր գետերն են Վոլտան, Անկոբրան, Տանոն, Պրան:
== Ջրիային ցանցը ==
Միակ լիճը Բոսումտվին է: Երկրի տարածքի մեծ մասը զբաղեցնում են մշտադալար անտառները, որոնք աստիճանաբար իրենց տեղը զիջում են տնկադաշտերին:
XV դարում Գանայում երևացին առաջին եվրոպացիները, որոնք այստեղից տանում էին մեծ քանակությամբ ոսկի, և երկիրը Եվրոպայում հայտնի դարձավ Ոսկե Ափ անունով: XIX դարում սկսվեց երկրի զավթումը Անգլիայի գաղութարարների կողմից, և XX դարի սկզբին Գանայի տարածքը դարձավ անգլիական գաղութ՝ Ոսկե Ափ անունով: 1956 թվականին Ոսկե Ափին միացվեց Տոգոյի մի մասը, որը նույնպես գտնվում էր անգլիական խնամակալության տակ: 1957 թ-ին Ոսկե Ափը հռչակվեց անկախ պետություն և կոչվեց Գանա:
Գանայի բնակչության 73 %-ը պատկանում է գվինեական լեզվախմբին (էվեներ, գայեր, մոսիներ, ֆունտիներ, աչանտիներ և այլք):
Երկրի տնտեսության հիմքը հանքարդյունաբերությունը և գյուղատնտեսությունն են: Գործում են նաև սննդի, տեքստիլ, ծխախոտի, շինանյութերի արդյունաբերության, փայտամշակման ձեռնարկություններ: Գյուղատնտեսական գլխավոր մշակաբույսը կակաոն է, որի արտադրությամբ և արտահանությամբ Գանան առաջատար տեղ է գրավում աշխարհում: Մշակում են նաև կոկոսյան արմավենի, ցիտրուսներ, սուրճ, գետնանուշ, շաքարեղեգ և այլն:
Դեռևս հնուց Գանայում զարգացած էին բրուտագործությունը, փայտի փորագրությունը (կարմիր և սև փայտե ոճավորված արձանիկներ), բարձր մակարդակի է հասել ոսկու, արծաթի, բրոնզի գեղարվեստական մշակումը:


{{ՎՊԵ|Ghana‎‎|Գանա}}
{{ՎՊԵ|Ghana‎‎|Գանա}}

14:20, 26 Ապրիլի 2014-ի տարբերակ

Խնդրում ենք նշել կաղապարի տեղադրման ամսաթիվը 2024-04-26 20:00:07 ֆորմատով

Գանա
Գանայի դրոշ Զինանշան
Գանայի դրոշ
Գանայի զինանշան
Կարգավիճակինքնիշխան պետություն և երկիր
Ներառում էԱշանտի, Բրոնգ-Ահաֆո մարզ, Կենտրոնական շրջան, Արևելյան մարզ, Մեծ Աքրա, Հյուսիսային շրջան, Վերին Արևելյան շրջան, Վերին Արևմտյան շրջան, Վոլտա և Արևմտյան շրջան
Պետական լեզուանգլերեն
ՄայրաքաղաքԱկրա
Պետական կարգնախագահական հանրապետություն
Օրենսդիր մարմինԳանայի խորհրդարան
Երկրի ղեկավարՆանա Ակուֆո-Ադդո[1]
Կառավարության ղեկավարՆանա Ակուֆո-Ադդո[2]
Ազգաբնակչություն 25 199 609
Խտություն106 մարդ/կմ²
Հիմն«God Bless Our Homeland Ghana»
Կարգախոս«Freedom and Justice»
Հիմնադրված է1957 թ.
ԱրժույթԳանական ցեդի
Կենտրոնական բանկԳանայի բանկ
Ժամային գոտիUTC+0 և Աֆրիկա/Աքրա[3]
Հեռախոսային կոդ+233
Ինտերնետ-դոմեն.gh
Մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքս0,632[4]
ghana.gov.gh(անգլ.)

Աշխարհագրական դիրքը

Գանան (անգլերեն՝ Ghana) երկիր է Արևմտյան Աֆրիկայում։ Արևմուտքում սահմանակից է Կոտ դ'Իվուարի, հյուսիսում և հյուսիս-արևմուտքում Բուրկինա Ֆասոյի, արևելքում՝ Տոգոյի հետ։ Հարավում ողողվում է Գվինեյան ծոցի ջրերով։ Գանան պետություն է Արևմտյան Աֆրիկայում: Բրիտանական համագործակցության անդամ է: Երկրի մակերևույթը հարթավայրային է (150– 300 մ), առավելագույն բարձրությունը՝ 876 մ (Զեբոբո լեռ): Հարավից ողողվում է Գվինեական ծոցի ջրերով, ափագիծը թույլ կտրտված է, իսկ ծովափի երկարությամբ ձգվում են Աքրայի և Ականի դաշտավայրերը: Օգտակար հանածոներ Կան ոսկու, ալմաստի, մանգանի, բոքսիտների պաշարներ:

Կլիմա

Կլիման մերձհասարակածային է՝ խիստ արտահայտված չոր և խոնավ սեզոններով: Գետային ցանցը հարուստ է: Խոշոր գետերն են Վոլտան, Անկոբրան, Տանոն, Պրան:

Ջրիային ցանցը

Միակ լիճը Բոսումտվին է: Երկրի տարածքի մեծ մասը զբաղեցնում են մշտադալար անտառները, որոնք աստիճանաբար իրենց տեղը զիջում են տնկադաշտերին: XV դարում Գանայում երևացին առաջին եվրոպացիները, որոնք այստեղից տանում էին մեծ քանակությամբ ոսկի, և երկիրը Եվրոպայում հայտնի դարձավ Ոսկե Ափ անունով: XIX դարում սկսվեց երկրի զավթումը Անգլիայի գաղութարարների կողմից, և XX դարի սկզբին Գանայի տարածքը դարձավ անգլիական գաղութ՝ Ոսկե Ափ անունով: 1956 թվականին Ոսկե Ափին միացվեց Տոգոյի մի մասը, որը նույնպես գտնվում էր անգլիական խնամակալության տակ: 1957 թ-ին Ոսկե Ափը հռչակվեց անկախ պետություն և կոչվեց Գանա: Գանայի բնակչության 73 %-ը պատկանում է գվինեական լեզվախմբին (էվեներ, գայեր, մոսիներ, ֆունտիներ, աչանտիներ և այլք): Երկրի տնտեսության հիմքը հանքարդյունաբերությունը և գյուղատնտեսությունն են: Գործում են նաև սննդի, տեքստիլ, ծխախոտի, շինանյութերի արդյունաբերության, փայտամշակման ձեռնարկություններ: Գյուղատնտեսական գլխավոր մշակաբույսը կակաոն է, որի արտադրությամբ և արտահանությամբ Գանան առաջատար տեղ է գրավում աշխարհում: Մշակում են նաև կոկոսյան արմավենի, ցիտրուսներ, սուրճ, գետնանուշ, շաքարեղեգ և այլն: Դեռևս հնուց Գանայում զարգացած էին բրուտագործությունը, փայտի փորագրությունը (կարմիր և սև փայտե ոճավորված արձանիկներ), բարձր մակարդակի է հասել ոսկու, արծաթի, բրոնզի գեղարվեստական մշակումը:

Կաղապար:Link FA Կաղապար:Link GA

  1. Nana Akufo-Addo sworn in as Ghana’s new presidentAl Jazeera English.
  2. http://www.bbc.com/news/world-africa-38539751
  3. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2020f/africa
  4. Human Development ReportUNDP, 2022.