«Ծարիր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

11:14, 4 հունվարի 2014-ի տարբերակ

Sb

Ծարիր ( լատին․՝ Stibium ), սուրմա, Sb, պարբերական համակարգի V պարբերության V խմբի քիմիական տարր։ Կարգահամարը 51 է, ատոմական զանգվածը՝ 121,75։ Ունի երկու կայուն իզոտոպ՝ ¹²¹Sb (57,25%) և ¹²³Sb (42,75%)։ Արհեստականորեն ստացվել են բազմաթիվ ռադիոակտիվ իզոտոպներ, որոնցից ¹²⁴Sb (T1/2=60,2 օր) կիրառվում է γ ճառագայթների և նեյտրոնների աղբյուր պատրաստելու համար։ Ատոմի արտաքին թաղանթի էլեկտրոնների դասավորությունը 5S²5P³ է։

Պատմություն

Ծարիրը հայտնի է շատ վաղուց։ Արևելքի երկրներում (այդ թվում նաև Հայաստանում) այն կիրառվել է մոտ 5000 տարի առաջ՝ անոթներ և սպասքներ պատրաստելու համար։ Մ. թ. ա. 19-րդ դարում Հին Եգիպտոսում ծարիրափայլի փոշին (բնական Sb₂S₃), mesten կամ stem անվամբ, օգտագործել են հոնքերը սևացնելու համար։ Հին Հունաստանում ծարիրը հայտնի էր որպես stimi և stibi, այստեղից էլ՝ լատին․՝ stibium։ Եվրոպայի մի քանի երկրներում և ԱՄՆ-ում բացի stibium անվանումից ընդունված է նաև antimonium անվանումը։ Ծարիրի և նրա բազմաթիվ միացությունների ստացման եղանակների և հատկությունների մանրամասն նկարագրությունն առաջինը տվել է գերմանացի ալքիմիկոս Վ. Վալենտինը 1604 թվականին։

Քիմիական հատկություններ

Ծարիրի պարունակությունը երկրակեղևում 5•10^-5% է (ըստ զանգվածի)։ Ամենատարածված միներալը ծարիրափայլն է՝ Sb₂S₃։ Ծարիրը հայտնի է մի քանի ալոտրոպ ձևափոխություններով։ Սովորական գորշ ծարիրը սպիտակ֊արծաթափայլ մետաղ է, խտությունը՝ 6690 կգ/մ³, հալման ջերմաստիճանը՝ 630,5°C, եռմանը՝ 1635-1645°C։ Միացություններում ցուցաբերում է +5, + 3 և -3 արժեքականություն։ Սովորական ջերմաստիճանում օդում ծարիրը չի օքսիդանում, հալման ջերմաստիճանից բարձր տաքացնելիս այրվում է՝ առաջացնելով Sb₂O₃ օքսիդը (սպիտակ ծուխ)։

Ակտիվ փոխազդում է հալոգենների հետ՝ տալով եռարժեք հալոգենիդներ։ Միացություններ է առաջացնում արսենի, ծծմբի և ֆոսֆորի հետ (հալելիս), ազոտի և ջրածնի հետ՝ չի առաջացնում, ծարիրաջրածինը ստացվում է անուղղակի ճանապարհով։ Ջրի և նոսր թթուների հետ չի փոխազդում։ Դանդաղ փոխազդում է խիտ աղաթթվի և ծծմբական թթվի հետ՝ առաջացնելով համապատասխանաբար՝ SbCl₃ և Sb₂(SO₄)₃ աղերը։ Խիտ ազոտական թթվով օքսիդանում է՝ առաջացնելով բարձրարժեք օքսիդ, որը նստում է _xSb₂O₃•_yH₂O բաղադրությամբ։ Թթվածնի հետ ծարիրն առաջացնում է Sb₂O₃, Sb₂O₄ և Sb₂O₅ օքսիդները։ Եռարժեք ծարիրի հիդրօքսիդը՝ Sb(OH)₃, գոյություն ունի միայն ջրային լուծույթում։ Ամֆոտեր է՝ Sb³+3OH $\rightleftarrows$ Sb(OH)₃=H₃SbO₃ $\rightleftarrows$ 3H+SbO₃^-3։ Հայտնի են բազմաթիվ մետաղների հետ ծարիրի միացությունները՝ ծարիրիդները, որտեղ ծարիրն ունի -3 արժեքականություն։ Ծարիրի միջմետաղական միացությունները (AlSb, GaSb, InSb և այլն) կիսահաղորդիչներ են։ Բազմաթիվ մետաղների հետ ծարիրն առաջացնում է տարբեր համաձուլվածքներ, որոնց վրա էլ հիմնված է նրա կիրառությունը։

Կիրառություն

Միացություններն օգտագործվում են օրգանական սինթեզում (օրինակ՝ SbCl₃, SbCl₅), ռետինի արդյունաբերության մեջ (Sb₂S₃, Sb₂S₅) և այլ բնագավառներում։ Մտացվում է հանքը (սուլֆիդային կամ օքսիդային) մետալուրգիական կամ հրամետալուրգիական եղանակներով մշակելիս։

Ծարիրը օրգանիզմում

Ծարիրի պարունակությունը (100 գ չոր նյութին) բույսերում 0,006 մգ է, ծովային կենդանիների օրգանիզմում՝ 0,02 մգ, ցամաքային կենդանիների մոտ՝ 0,0006 մգ։ Ծարիրը կենդանիների և մարդու օրգանիզմ է մտնում շնչառական օրգանների կամ ստամոքս¬աղիքային համակարգի միջոցով։ Արտաթորվում է գլխավորապես կղանքի, չնչին քանակությամբ՝ մեզի հետ։ Ծարիրի կենսաբանական դերը հայտնի չէ։ Ծարիրն ընտրողաբար կուտակվում է վահանաձև գեղձում, լյարդում, փայծաղում։ Ծարիրի սահմանային թույլատրելի քանակությունը 10^-5-10^-7 գ է՝ 100 գ չոր հյուսվածքին։ Ավելի մեծ քանակների դեպքում ծարիրը պասիվացնում է լիպիդային, ածխաջրային և սպիտակուցային փոխանակության ֆերմենտները (հավանաբար սուլֆհիդրիլային խմբերի մեկուսացման պատճառով)։

Բժշկության մեջ

Բժշկության մեջ ծարիրի պատրաստուկները (սոլյուսուրմին և այլն) օգտագործվում են հիմնականում լեյշմանիոզի և որոշ հելմինթոզների (օրինակ՝ շիստոսոմատոզի) բուժման համար։ Ծարիրը և նրա միացությունները թունավոր են։ Սուր թունավորումների դեպքում գրգռվում են շնչառական ուղիների լորձաթաղանթները և մաշկը։ Կարող է առաջանալ մաշկաբորբ, աչքի շաղկապենու բորբոքում և այլն։

Բուժում

Անտիդոտների (ունիտիոլ), միզամուղ և քրտնաբեր միջոցների կիրառում և այլն։

Կանխարգելում

Արտադրական գործընթացների մեքենայացում, արդյունավետ օդափոխություն։

Տես նաև

Պարբերական աղյուսակ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

Սա գիտության Քիմիա բնագավառի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

Կաղապար:Link GA Կաղապար:Link GA

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 [[Պատկեր:Sb-TableImage.png|մինի|Ծարիր]]
 {{Նշան|Sb}}
-'''Ծարիր''' ( {{lang-lat| Stibium }}), սուրմա, Sb, [[պարբերական համակարգ]]ի V պարբերության V խմբի [[քիմիական տարր]]: Կարգահամարը 51 է, [[ատոմական զանգված]]ը՝ 121,75: Ունի երկու կայուն [[իզոտոպ]]՝ ¹²¹Sb (57,25%) և ¹²³Sb (42,75%): Արհեստականորեն ստացվել են բազմաթիվ ռադիոակտիվ իզոտոպներ, որոնցից <sup>124</sup>Sb (T1/2=60,2 օր) կիրառվում է γ ճառագայթների և [[նեյտրոն]]ների աղբյուր պատրաստելու համար: [[Ատոմ]]ի արտաքին թաղանթի [[էլեկտրոն]]ների դասավորությունը  5S²5P³ է:
+'''Ծարիր''' ( {{lang-lat| Stibium }}), սուրմա, Sb, [[պարբերական համակարգ]]ի V պարբերության V խմբի [[քիմիական տարր]]։ Կարգահամարը 51 է, [[ատոմական զանգված]]ը՝ 121,75։ Ունի երկու կայուն [[իզոտոպ]]՝ ¹²¹Sb (57,25%) և ¹²³Sb (42,75%)։ Արհեստականորեն ստացվել են բազմաթիվ ռադիոակտիվ իզոտոպներ, որոնցից <sup>124</sup>Sb (T1/2=60,2 օր) կիրառվում է γ ճառագայթների և [[նեյտրոն]]ների աղբյուր պատրաստելու համար։ [[Ատոմ]]ի արտաքին թաղանթի [[էլեկտրոն]]ների դասավորությունը 5S²5P³ է։
 == Պատմություն ==
-Ծարիրը հայտնի է շատ վաղուց: Արևելքի երկրներում (այդ թվում նաև [[Հայաստան]]ում) այն կիրառվել է մոտ 5000 տարի առաջ՝ անոթներ և սպասքներ պատրաստելու համար: Մ. թ. ա. 19-րդ դարում [[Հին Եգիպտոս]]ում [[ծարիրափայլ]]ի փոշին (բնական Sb<sub>2</sub>S<sub>3</sub>), ''mesten'' կամ ''stem'' անվամբ, օգտագործել են հոնքերը սևացնելու համար: [[Հին Հունաստան]]ում ծարիրը հայտնի էր որպես ''stimi'' և ''stibi'', այստեղից էլ՝ {{lang-lat|stibium}}: [[Եվրոպա]]յի մի քանի երկրներում և [[ԱՄՆ]]-ում բացի ''stibium'' անվանումից ընդունված է նաև '''antimonium''' անվանումը: Ծարիրի և նրա բազմաթիվ միացությունների ստացման եղանակների և հատկությունների մանրամասն նկարագրությունն առաջինը տվել է գերմանացի ալքիմիկոս Վ. Վալենտինը [[1604]] թվականին:
+Ծարիրը հայտնի է շատ վաղուց։ Արևելքի երկրներում (այդ թվում նաև [[Հայաստան]]ում) այն կիրառվել է մոտ 5000 տարի առաջ՝ անոթներ և սպասքներ պատրաստելու համար։ Մ. թ. ա. 19-րդ դարում [[Հին Եգիպտոս]]ում [[ծարիրափայլ]]ի փոշին (բնական Sb<sub>2</sub>S<sub>3</sub>), ''mesten'' կամ ''stem'' անվամբ, օգտագործել են հոնքերը սևացնելու համար։ [[Հին Հունաստան]]ում ծարիրը հայտնի էր որպես ''stimi'' և ''stibi'', այստեղից էլ՝ {{lang-lat|stibium}}։ [[Եվրոպա]]յի մի քանի երկրներում և [[ԱՄՆ]]-ում բացի ''stibium'' անվանումից ընդունված է նաև '''antimonium''' անվանումը։ Ծարիրի և նրա բազմաթիվ միացությունների ստացման եղանակների և հատկությունների մանրամասն նկարագրությունն առաջինը տվել է գերմանացի ալքիմիկոս Վ. Վալենտինը [[1604]] թվականին։
 == Քիմիական հատկություններ ==
-Ծարիրի պարունակությունը [[երկրակեղև]]ում 5•10<sup>-5</sup>% է (ըստ զանգվածի): Ամենատարածված միներալը ծարիրափայլն է՝ Sb<sub>2</sub>S<sub>3</sub>: Ծարիրը հայտնի է մի քանի ալոտրոպ ձևափոխություններով: Սովորական գորշ ծարիրը սպիտակ֊արծաթափայլ մետաղ է, խտությունը՝ 6690 կգ/մ³, հալման ջերմաստիճանը՝ 630,5°C, եռմանը՝ 1635-1645°C: Միացություններում ցուցաբերում է +5, + 3 և -3 արժեքականություն: Սովորական ջերմաստիճանում օդում ծարիրը չի օքսիդանում, հալման ջերմաստիճանից բարձր տաքացնելիս այրվում է՝ առաջացնելով Sb<sub>2</sub>O<sub>3</sub> [[օքսիդ]]ը (սպիտակ ծուխ):
+Ծարիրի պարունակությունը [[երկրակեղև]]ում 5•10<sup>-5</sup>% է (ըստ զանգվածի)։ Ամենատարածված միներալը ծարիրափայլն է՝ Sb<sub>2</sub>S<sub>3</sub>։ Ծարիրը հայտնի է մի քանի ալոտրոպ ձևափոխություններով։ Սովորական գորշ ծարիրը սպիտակ֊արծաթափայլ մետաղ է, խտությունը՝ 6690 կգ/մ³, հալման ջերմաստիճանը՝ 630,5°C, եռմանը՝ 1635-1645°C։ Միացություններում ցուցաբերում է +5, + 3 և -3 արժեքականություն։ Սովորական ջերմաստիճանում օդում ծարիրը չի օքսիդանում, հալման ջերմաստիճանից բարձր տաքացնելիս այրվում է՝ առաջացնելով Sb<sub>2</sub>O<sub>3</sub> [[օքսիդ]]ը (սպիտակ ծուխ)։
-Ակտիվ փոխազդում է [[հալոգեն]]ների հետ՝ տալով եռարժեք [[հալոգենիդ]]ներ: Միացություններ է առաջացնում [[արսեն]]ի, [[ծծումբ|ծծմբի]] և [[ֆոսֆոր]]ի հետ (հալելիս), [[ազոտ]]ի և [[Ջրածին|ջրածնի]] հետ՝ չի առաջացնում, [[ծարիրաջրածին]]ը ստացվում է անուղղակի ճանապարհով: Ջրի և նոսր [[թթու]]ների հետ չի փոխազդում: Դանդաղ փոխազդում է խիտ [[աղաթթու|աղաթթվի]] և [[ծծմբական թթու|ծծմբական թթվի]] հետ՝ առաջացնելով համապատասխանաբար՝ SbCl<sub>3</sub> և Sb<sub>2</sub>(SO<sub>4</sub>)<sub>3</sub> աղերը: Խիտ ազոտական թթվով օքսիդանում է՝ առաջացնելով բարձրարժեք օքսիդ, որը նստում է <sub>x</sub>Sb<sub>2</sub>O<sub>3</sub>•<sub>y</sub>H<sub>2</sub>O բաղադրությամբ։ Թթվածնի հետ ծարիրն առաջացնում է Sb<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, Sb<sub>2</sub>O<sub>4</sub> և Sb<sub>2</sub>O<sub>5</sub>
+Ակտիվ փոխազդում է [[հալոգեն]]ների հետ՝ տալով եռարժեք [[հալոգենիդ]]ներ։ Միացություններ է առաջացնում [[արսեն]]ի, [[ծծումբ|ծծմբի]] և [[ֆոսֆոր]]ի հետ (հալելիս), [[ազոտ]]ի և [[Ջրածին|ջրածնի]] հետ՝ չի առաջացնում, [[ծարիրաջրածին]]ը ստացվում է անուղղակի ճանապարհով։ Ջրի և նոսր [[թթու]]ների հետ չի փոխազդում։ Դանդաղ փոխազդում է խիտ [[աղաթթու|աղաթթվի]] և [[ծծմբական թթու|ծծմբական թթվի]] հետ՝ առաջացնելով համապատասխանաբար՝ SbCl<sub>3</sub> և Sb<sub>2</sub>(SO<sub>4</sub>)<sub>3</sub> աղերը։ Խիտ ազոտական թթվով օքսիդանում է՝ առաջացնելով բարձրարժեք օքսիդ, որը նստում է <sub>x</sub>Sb<sub>2</sub>O<sub>3</sub>•<sub>y</sub>H<sub>2</sub>O բաղադրությամբ։ Թթվածնի հետ ծարիրն առաջացնում է Sb<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, Sb<sub>2</sub>O<sub>4</sub> և Sb<sub>2</sub>O<sub>5</sub>
-օքսիդները։ Եռարժեք ծարիրի հիդրօքսիդը՝ Sb(OH)<sub>3</sub>, գոյություն ունի միայն ջրային լուծույթում։ Ամֆոտեր է՝ Sb<sup>3</sup>+3OH<math>\rightleftarrows</math>Sb(OH)<sub>3</sub>=H<sub>3</sub>SbO<sub>3</sub><math>\rightleftarrows</math>3H+SbO<sub>3</sub><sup>-3</sup>: Հայտնի են բազմաթիվ մետաղների հետ ծարիրի միացությունները՝ ծարիրիդները, որտեղ ծարիրն ունի -3 արժեքականություն: Ծարիրի միջմետաղական միացությունները (AlSb, GaSb, InSb և այլն) կիսահաղորդիչներ են: Բազմաթիվ մետաղների հետ ծարիրն առաջացնում է տարբեր համաձուլվածքներ, որոնց վրա էլ հիմնված է նրա կիրառությունը:
+օքսիդները։ Եռարժեք ծարիրի հիդրօքսիդը՝ Sb(OH)<sub>3</sub>, գոյություն ունի միայն ջրային լուծույթում։ Ամֆոտեր է՝ Sb<sup>3</sup>+3OH<math>\rightleftarrows</math>Sb(OH)<sub>3</sub>=H<sub>3</sub>SbO<sub>3</sub><math>\rightleftarrows</math>3H+SbO<sub>3</sub><sup>-3</sup>։ Հայտնի են բազմաթիվ մետաղների հետ ծարիրի միացությունները՝ ծարիրիդները, որտեղ ծարիրն ունի -3 արժեքականություն։ Ծարիրի միջմետաղական միացությունները (AlSb, GaSb, InSb և այլն) կիսահաղորդիչներ են։ Բազմաթիվ մետաղների հետ ծարիրն առաջացնում է տարբեր համաձուլվածքներ, որոնց վրա էլ հիմնված է նրա կիրառությունը։
 == Կիրառություն ==
-Միացություններն օգտագործվում են օրգանական սինթեզում (օրինակ՝ SbCl<sub>3</sub>, SbCl<sub>5</sub>), [[ռետին]]ի արդյունաբերության մեջ (Sb<sub>2</sub>S<sub>3</sub>, Sb<sub>2</sub>S<sub>5</sub>) և այլ բնագավառներում: Մտացվում է հանքը (սուլֆիդային կամ օքսիդային) մետալուրգիական կամ հրամետալուրգիական եղանակներով մշակելիս:
+Միացություններն օգտագործվում են օրգանական սինթեզում (օրինակ՝ SbCl<sub>3</sub>, SbCl<sub>5</sub>), [[ռետին]]ի արդյունաբերության մեջ (Sb<sub>2</sub>S<sub>3</sub>, Sb<sub>2</sub>S<sub>5</sub>) և այլ բնագավառներում։ Մտացվում է հանքը (սուլֆիդային կամ օքսիդային) մետալուրգիական կամ հրամետալուրգիական եղանակներով մշակելիս։
 == Ծարիրը օրգանիզմում ==
-Ծարիրի պարունակությունը (100 գ չոր նյութին) [[բույս]]երում 0,006 մգ է, ծովային կենդանիների օրգանիզմում՝ 0,02 մգ, ցամաքային կենդանիների մոտ՝ 0,0006 մգ: Ծարիրը կենդանիների և մարդու օրգանիզմ է մտնում [[շնչառական օրգան]]ների կամ ստամոքս¬աղիքային համակարգի միջոցով: Արտաթորվում է գլխավորապես [[կղանք]]ի, չնչին քանակությամբ՝ [[մեզ]]ի հետ: Ծարիրի կենսաբանական դերը հայտնի չէ: Ծարիրն ընտրողաբար կուտակվում է [[վահանաձև գեղձ]]ում, [[լյարդ]]ում, [[փայծաղ]]ում: Ծարիրի սահմանային թույլատրելի քանակությունը 10<sup>-5</sup>-10<sup>-7</sup> գ է՝ 100 գ չոր հյուսվածքին: Ավելի մեծ քանակների դեպքում ծարիրը պասիվացնում է լիպիդային, ածխաջրային և սպիտակուցային փոխանակության ֆերմենտները (հավանաբար սուլֆհիդրիլային խմբերի մեկուսացման պատճառով):
+Ծարիրի պարունակությունը (100 գ չոր նյութին) [[բույս]]երում 0,006 մգ է, ծովային կենդանիների օրգանիզմում՝ 0,02 մգ, ցամաքային կենդանիների մոտ՝ 0,0006 մգ։ Ծարիրը կենդանիների և մարդու օրգանիզմ է մտնում [[շնչառական օրգան]]ների կամ ստամոքս¬աղիքային համակարգի միջոցով։ Արտաթորվում է գլխավորապես [[կղանք]]ի, չնչին քանակությամբ՝ [[մեզ]]ի հետ։ Ծարիրի կենսաբանական դերը հայտնի չէ։ Ծարիրն ընտրողաբար կուտակվում է [[վահանաձև գեղձ]]ում, [[լյարդ]]ում, [[փայծաղ]]ում։ Ծարիրի սահմանային թույլատրելի քանակությունը 10<sup>-5</sup>-10<sup>-7</sup> գ է՝ 100 գ չոր հյուսվածքին։ Ավելի մեծ քանակների դեպքում ծարիրը պասիվացնում է լիպիդային, ածխաջրային և սպիտակուցային փոխանակության ֆերմենտները (հավանաբար սուլֆհիդրիլային խմբերի մեկուսացման պատճառով)։
 ==  Բժշկության մեջ ==
-Բժշկության մեջ ծարիրի պատրաստուկները ([[սոլյուսուրմին]]  և այլն) օգտագործվում են հիմնականում [[լեյշմանիոզ]]ի և որոշ [[հելմինթոզ]]ների (օրինակ՝ [[շիստոսոմատոզ]]ի) բուժման համար: Ծարիրը և նրա միացությունները թունավոր են: Սուր թունավորումների դեպքում գրգռվում են շնչառական ուղիների [[լորձաթաղանթ]]ները և [[մաշկ]]ը: Կարող է առաջանալ [[մաշկաբորբ]], [[աչք]]ի [[շաղկապենի|շաղկապենու]] բորբոքում և այլն:
+Բժշկության մեջ ծարիրի պատրաստուկները ([[սոլյուսուրմին]] և այլն) օգտագործվում են հիմնականում [[լեյշմանիոզ]]ի և որոշ [[հելմինթոզ]]ների (օրինակ՝ [[շիստոսոմատոզ]]ի) բուժման համար։ Ծարիրը և նրա միացությունները թունավոր են։ Սուր թունավորումների դեպքում գրգռվում են շնչառական ուղիների [[լորձաթաղանթ]]ները և [[մաշկ]]ը։ Կարող է առաջանալ [[մաշկաբորբ]], [[աչք]]ի [[շաղկապենի|շաղկապենու]] բորբոքում և այլն։
 === Բուժում ===
-[[Անտիդոտ]]ների (ունիտիոլ), [[միզամուղ]] և քրտնաբեր միջոցների կիրառում և այլն:
+[[Անտիդոտ]]ների (ունիտիոլ), [[միզամուղ]] և քրտնաբեր միջոցների կիրառում և այլն։
 ===Կանխարգելում===
-Արտադրական գործընթացների մեքենայացում, արդյունավետ օդափոխություն:
+Արտադրական գործընթացների մեքենայացում, արդյունավետ օդափոխություն։
 == Տես նաև ==

դ ք խ Պարբերական աղյուսակ
H																															He
Li	Be																									B	C	N	O	F	Ne
Na	Mg																									Al	Si	P	S	Cl	Ar
K	Ca															Sc	Ti	V	Cr	Mn	Fe	Co	Ni	Cu	Zn	Ga	Ge	As	Se	Br	Kr
Rb	Sr															Y	Zr	Nb	Mo	Tc	Ru	Rh	Pd	Ag	Cd	In	Sn	Sb	Te	I	Xe
Cs	Ba	La	Ce	Pr	Nd	Pm	Sm	Eu	Gd	Tb	Dy	Ho	Er	Tm	Yb	Lu	Hf	Ta	W	Re	Os	Ir	Pt	Au	Hg	Tl	Pb	Bi	Po	At	Rn
Fr	Ra	Ac	Th	Pa	U	Np	Pu	Am	Cm	Bk	Cf	Es	Fm	Md	No	Lr	Rf	Db	Sg	Bh	Hs	Mt	Ds	Rg	Cn	Nh	Fl	Mc	Lv	Ts	Og