Վոիսլավ Շեշել

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վոիսլավ Շեշել
 
Կուսակցություն՝ Serbian Radical Party?
Կրթություն՝ Սարաևոյի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ (1976), Բելգրադի համալսարանի իրավաբանության ֆակուլտետ (1979) և Գրայֆսվալդի համալսարան (1979)
Գիտական աստիճան՝ Իրավաբանական գիտությունների դոկտոր
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ, համալսարանի դասախոս, ռազմական գործիչ, գրող և փաստաբան
Դավանանք Սերբ ուղղափառ եկեղեցի
Ծննդյան օր հոկտեմբերի 11, 1954(1954-10-11)[1] (69 տարեկան)
Ծննդավայր Սարաևո, Բոսնիայի և Հերցեգովինայի Սոցիալիստական Հանրապետություն, ՀՍՖՀ
Քաղաքացիություն  Սերբիա
Ամուսին Jadranka Šešelj?
 
Կայք՝ vseselj.com
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ
Կարագեորգիի Աստղ սրերով շքանշան և Սերբիայի Հանրապետության օրդեն

Վոիսլավ Շեշել (սերբ.՝ Војислав Шешељ / Vojislav Šešelj, հոկտեմբերի 11, 1954(1954-10-11)[1], Սարաևո, Բոսնիայի և Հերցեգովինայի Սոցիալիստական Հանրապետություն, ՀՍՖՀ), սերբ քաղաքական գործիչ, 1991 թվականից սերբական «Արմատական կուսակցության» առաջնորդ։ 1976 թվականից իրավաբանական գիտությունների դոկտոր։ Չորս անգամ եղել է Սերբիայի Հանրապետության նախագահի թեկնածու։ 1998-2000 թվականներին եղել է Սերբիայի Հանրապետության կառավարության փոխվարչապետ, 1996-1998 թվականներին՝ Զեմուն քաղաքի քաղաքապետ։

Ավելի քան 11 տարի գտնվել է Հաագայի բանտի նախնական կալանքի խցում՝ որպես նախկին Հարավսլավիայի հարցով միջազգային տրիբունալի դատավարության մեղադրյալ։ 2009-2012 թվականներին ՆՀՄՏ-ն Շեշելին երեք անգամ մեղադրական դատավճիռ է կայացրել երկրորդական գործերով։ 2003 թվականի փետրվարի 24-ից Շեշելը գտնվել է նախնական կալանքի խցում, ինչը, ըստ ՆՀՄՏ-ի դատավոր Ժան-Կլոդ Անտոնետիի, համաշխարհային ռեկորդ է զարգացած երկրների համար[2]։ 2014 թվականի նոյեմբերի 12-ին առողջական վիճակի պատճառով պայմանական ազատ է արձակվել նախնական կալանքից և վերադարձել Բելգրադ[3], իսկ 2016 թվականի մարտի 31-ին լիովին արդարացվել է նախկին Հարավսլավիայի վերաբերյալ Միջազգային քրեական տրիբունալի կողմից[4]։ 2018 թվականի ապրիլին արդարացման դատավճիռը բեկանվել է, Շեշելը դատապարտվել է 10 տարվա ազատազրկման, սակայն հաշվի են առնվել նախկինում կալանքի տակ անցկացրած 12 տարիները[5]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վոիսլավ Շեշելը ծնվել է 1954 թվականի հոկտեմբերի 11 -ին Սարաևո քաղաքում, այն ժամանակ՝ Հարավսլավիայի կազմում Բոսնիա և Հերցեգովինայի Հանրապետության մայրաքաղաք (այժմ՝ Սարաևո՝ Բոսնիա և Հերցեգովինայի անկախ պետության մայրաքաղաք)։ Նրա մայրական նախապապը՝ Վեսելին Միսիտան, հարավսլավական չեթնիկների ջոկատի հրամանատարն է եղել։ Հայրը՝ Նիկոլայ Շեշելը, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ կռվել է Իոսիպ Բրոզ Տիտոյի պարտիզանական ջոկատներում[6]։ Վոիսլավի ծնողներն ամուսնացել են 1953 թվականին[7]։

1976 թվականին Վոիսլավը ավարտել է Սարաևոյի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը։ 25 տարեկանում պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն «Միլիտարիզմի և ֆաշիզմի քաղաքական էությունը» թեմայով՝ դառնալով Հարավսլավիայի գիտությունների ամենաերիտասարդ դոկտորը։ Այս աշխատանքից հետո Շեշելը մեկ տարի դասավանդել է ԱՄՆ Միչիգանի համալսարանում։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շեշելի քաղաքական կարիերան սկսվել է 1980-ական թվականների սկզբից՝ Բոսնիա և Հերցեգովինայի Սոցիալիստական Հանրապետության կոմունիստական ռեժիմին դիմակայելով։

1980-ական թվականների կեսերին Շեշելը հոդված է գրել, որում կոչ է արել Հարավսլավիան բազմազգ ֆեդերացիայից վերածել պետության, որտեղ գերիշխելու էին սերբերը, ինչի համար բանտում անցկացրել է 2 տարի[8][9]։

Շեշելի հաջորդ բանտարկությունը եղել է 28 տարեկանում՝ «անարխոլիբերալ և ազգայնական դիրքերից» ծավալած գործունեության համար[10]։ Սարաևոյի բանտում գտնվելու ընթացքում Շեշելի պատժի ժամկետը կրճատվել է 4 տարով։ Զենիցայի բանտում նա անցկացրել է 2 տարի։ Շեշելի վաղաժամկետ ազատ արձակման վրա ազդել են Հարավսլավիայի մտավորականության բազմաթիվ բողոքի ցույցերն ու միջնորդությունները[11][12]։

1989 թվականից Շեշելն ակտիվ դասախոսություններով հանդես է եկել ԱՄՆ-ի, Կանադայի, Ավստրալիայի և Արևմտյան Եվրոպայի սերբական սփյուռքներում[13]։ Որոշ դիտորդների տեսանկյունից այդ ուղևորությունների գլխավոր նպատակը եղել է Սերբիայում ազգայնական շարժում կազմակերպելու համար դրամահավաքը[14][15]։ Նույն թվականի հունիսին սերբական չեթնիկների շարժման ղեկավար Ռախա Գորա Մոմչիլո Ջուիչը նրան շնորհել է չեթնիկի նահանգապետի պատվավոր կոչում «սերբական ազգային շահերի համար պայքարում հատուկ ծառայությունների համար»։ Հետագայում Ջուկիչը սկսել է քննադատել Շեշելին Սլոբոդան Միլոշևիչի հետ համագործակցության համար և 1998 թվականին նրան զրկել է նախկինում շնորհված կոչումից։

1990 թվականի հունվարին Շեշելը հիմնադրել է սերբական ազատամարտիկների շարժումը։ Նույն թվականի մարտին այս շարժումը միավորվել է ընդդիմադիր գրող Վուկ Դրաշկովիչի «Սերբական ժողովրդական վերածննդի» հետ՝ ձևավորելով նոր կուսակցություն սերբական նորացման շարժում։ Կուսակցության պառակտումից հետո Շեշելը նույն թվականի հունիսին հիմնել Է «Սերբական չեթնիկ (հիշատակվում է նաև որպես կամավորական) շարժում», սակայն շուտով այդ կազմակերպությունը դադարեցրել է իր գործունեությունը իր անվան պատճառով, որը վիրավորել է «հասարակական բարոյականությունը»[16]։

1990 թվականի հոկտեմբերին Շեշելը դատապարտվել է կարճաժամկետ ազատազրկման՝ նախկին Հարավսլավիայի առաջնորդ Իոսիպ Բրոզ Տիտոյի դամբարանը՝ Ծաղիների տունը, քանդելու փորձի համար։ Քաղաքական գործիչը մեղադրել է Հարավսլավիայի հանգուցյալ առաջնորդին սերբական ազգը նվաստացնելու մեջ և պնդել, որ նրա աճյունները տեղափոխեն պատմական հայրենիք՝ Խորվաթիա։ Նույն ամսվա ընթացքում Շեշելը կրկին ձերբակալվել և դատապարտվել է 45 օրվա ազատազրկման։ Նույն թվականի նոյեմբերին, գտնվելով անազատության մեջ, Շեշելը գրանցվել է որպես Սերբիայի նախագահի թեկնածու։ 1990 թվականի դեկտեմբերի 9-ի ընտրություններում նա ստացել է ձայների 1,91 տոկոսը և զբաղեցրել հինգերորդ տեղը։

1990-ական թվականների սկզբին Շեշելի հնչեցրած սպառնալիքը Սլովենիայի Կրշկո ԱԷԿ-ում դիվերսիա կազմակերպելու և Բոսնիացի սերբերի դիրքերի վրա ՆԱՏՕ-ի ավիացիայի հարձակման դեպքում Իտալիային, Ավստրիային և Խորվաթիային հրթիռային հարվածներ հասցնելու պատրաստակամության մասին հայտարարությունը։

1991 թվականի փետրվարին (այլ տվյալներով՝ 1990 թվականին) Շեշելը «Սերբական չեթնիկ շարժման» միավորման հիման վրա Ժողովրդական արմատական կուսակցության տեղական մասնաճյուղերի մի մասի հետ հիմնել Է սերբական արմատական կուսակցությունը (ՍԱԿ) և գլխավորել այն։ 1991 թվականի ապրիլին Շեշելը, որպես անկախ թեկնածու, ընտրվել Է Սերբիայի Սկուպշչինա միամանդատ շրջաններից մեկում (այլ տվյալներով՝ 1991 թվականի հունիսին Շեշելը դարձել է Սերբիայի խորհրդարանի պատգամավոր)։ 1991 թվականին «Շպիգել» ամսագրին տված հարցազրույցում Վոիսլավը հայտարարել է. «Խորվաթները կստանան այնքան հող, որքան հնարավոր կլինի տեսնել Զագրեբի Մայր տաճարի զանգակատնից, իսկ եթե նրանք առարկեն, մենք դա էլ կվերցնենք»[17]։

1992 թվականի ապրիլին հռչակվել է Հարավսլավիայի միութենական Հանրապետությունը, որի կազմում ընդգրկված էին Սերբիան և Չեռնոգորիան։ Նույն թվականի մայիսին հաջողությամբ հանդես Է եկել ՀՄՀ-ի խորհրդարանական ընտրություններում։ Նույն թվականի դեկտեմբերին Սերբիայի խորհրդարանի ընտրություններում ՍՍՊ-ն ստացել է ձայների 22,6 տոկոսը և զիջել միայն Սլոբոդան Միլոշևիչի Սոցիալիստական կուսակցությանը (28,8 տոկոս)։ Ընտրություններից հետո արմատականները սոցիալիստների հետ մտել են «չասված կոալիցիա»՝ կառավարությունում տեղեր չստանալով։ Վերլուծաբանների կարծիքով, հաջողությունը մեծապես կապված էր պետական հեռուստաալիքներում Շեշելի պարբերաբար հայտնվելու հետ, որտեղ արմատականների առաջնորդը հանդես է եկել ազգայնական կարգախոսներով և քննադատել Միլոշեւիչի դեմ հանդես եկող ժողովրդավարական ընդդիմությանը։

1990-ական թվականների սկզբին՝ Հարավսլավիայի պատերազմների ժամանակ, Շեշելն ակտիվորեն մասնակցել է սերբերի կամավորական ջոկատների կազմակերպմանն ու ղեկավարմանը։ 1991-1993 թվականներին Շեշելն ակտիվ մասնակցություն է ունեցել Խորվաթիայում և Բոսնիայում ռազմական գործողություններին՝ որպես սերբ կամավորների («Շեշելևիչներ», «Չետնիկներ», «Սպիտակ արծիվներ») զինված ջոկատների կազմակերպիչ։ Այս ջոկատները սերբական բանակի հետ փորձել են գրավել սերբերով բնակեցված տարածքները։ Շեշելի մտահղացմամբ՝ «Մեծ Սերբիա»-ն պետք է ընդգրկեր Սերբիան Կոսովոյի և Վոևոդինայի նահանգների հետ, Բոսնիան և Հերցոգովինան, Մակեդոնիան, Չեռնոգորիան, ինչպես նաև Խորվաթիայի մի մասը։

1992 թվականի վերջին ԱՄՆ պետքարտուղար Լորենս Իգլբերգերը Շեշելին դասել է այն հրամանատարների թվին, որոնց, իր կարծիքով, անհրաժեշտ էր միջազգային դատարան բերել Բալկաններում ռազմական գործողությունների ժամանակ կատարված ռազմական հանցագործությունների համար։ Շեշելն իր հասցեին բոլոր մեղադրանքները հերքել է։

1993 թվականի օգոստոսին Միլոշևիչը հրաժարվել է բոսնիացի սերբերի աջակցությունից, և փլուզել սոցիալիստների և արմատականների միությունը։ Շեշելը Միլոշևիչին մեղադրել է «Մեծ Սերբիա»-ին դավաճանելու, ինչպես նաև կոռուպցիայի և ձախողված տնտեսական քաղաքականության մեջ։ Իշխանությունները Շեշելին «ֆաշիստ» են անվանել[18][19][20]։ Միլոշևիչը և Շեշելը նաև մեղադրել են միմյանց խաղաղ բնակչության թալանին և Բոսնիական պատերազմի ընթացքում կատարված այլ հանցագործություններին մասնակցելու մեջ։

1996 թվականի նոյեմբերին Շեշելը հաղթել է Զեմունի քաղաքային ընտրություններում[21]։ Արևմտյան ԶԼՄ-ների կարծիքով՝ այդ ժամանակ Զեմունում բնակվող մի քանի խորվաթ ընտանիքներ ապօրինաբար վտարվել են իրենց տներից, որտեղ այնուհետև քաղաքի ղեկավարի հրամանով բնակություն են հաստատել սերբ փախստականներ։ 1997 թվականի հուլիսին Շեշելի թիկնապահները ծեծի են ենթարկել խորվաթ ընտանիքներից մեկի փաստաբանին։ Ավելի ուշ Շեշելի հակառակորդները նրան մեղադրել են «զեմունյան» հանցավոր խմբավորման հետ սերտ կապերի մեջ, որի անդամները, իբր, առավել ակտիվ աշխատանք են կատարել քաղաքում Շեշելի կառավարման տարիներին[22]։

1998-2000 թվականներին Շեշելը եղել է Սերբիայի փոխվարչապետ։ Կոսովոյի պատերազմի ժամանակ Վոիսլավը իր կուսակցության հետ աջակցել էր Սլոբոդան Միլոշևիչին։

2002 թվականի նախագահական ընտրություններում Միլոշևիչը պաշտպանել է Շեշելի թեկնածությունը, որը ավելի քան մեկ տարի գտնվել է նախկին Հարավսլավիայի միջազգային տրիբունալի կալանքի տակ։ 2002 թվականի սեպտեմբերին կայացած ընտրությունների առաջին փուլում Շեշելը ստացել է ձայների 23,24 տոկոսը և զբաղեցրել երրորդ տեղը՝ զիջելով դեմոկրատ Վոյիսլավ Կոշտունիցային և անկախ թեկնածու Միրոլյուբ Լաբուսին։ Հոկտեմբերին քվեարկության երկրորդ փուլը չի կայացել ընտրողների ցածր մասնակցության պատճառով։ 2002 թվականի դեկտեմբերին երրորդ անգամ ընտրատեղամասեր է եկել ընտրողների միայն 45 տոկոսը (նրանցից 36 տոկոսը քվեարկել է Շեշելի օգտին, 58 տոկոսը՝ Կոշտունիցայի օգտին)։

Շեշելի դատավարությունը Հաագայի դատարանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2003 թվականի փետրվարի 14-ին նախկին Հարավսլավիայի միջազգային տրիբունալը Շեշելի դեմ մեղադրանքներ Է առաջադրել 1990-ական թվականների սկզբին Խորվաթիայում և Բոսնիայում պատերազմների ժամանակ սերբ կամավորական կազմավորումների ֆինանսավորման, ղեկավարման և ազգամիջյան երկպառակություն հրահրելու համար[23]։ Վոիսլավին մեղադրանք է առաջադրվել 14 կետով[24]։ Փետրվարի 24-ին Շեշելը ինքնակամ ժամանել է Հաագա՝ նպատակ ունենալով ինքնուրույն ապացուցել իր անմեղությունը տրիբունալի առջև։ Շեշելը հայտարարել է, որ մտադիր է «տրիբունալը կտորների բաժանել և վերադառնալ որպես հաղթող»։ Հետագա 11 տարիների ընթացքում նախնական եզրակացության մեջ Շեշելը պնդել է, որ ոչ վերբյան բնակչության ցեղասպանությանը իր մասնակցության ոչ մի իրական ապացույց գոյություն չունի։

Դատական նիստի ժամանակ, 2009 թվական

2006 թվականի նոյեմբերի 10-ին Շեշելը հացադուլ է հայտարարել՝ բողոքելով ինքն իրեն ինքնուրույն պաշտպանելու իրավունքից հրաժարվելու, գործի նյութերը սերբերենով ստանալու, հարազատների հետ անսահմանափակ հանդիպումների հնարավորության դեմ։ Տրիբունալը Շեշելին նշանակել է Դեյվիդ Հուպերի փաստաբան, որին ինքը՝ Շեշելը, մեղադրել է իրեն մեղադրող կողմին օժանդակելու մեջ[25]։ 2009 թվականի հուլիսի 24-ին ՆՀՄՏ-ն Շեշելին դատապարտել է 15 ամսվա ազատազրկման՝ այսպես կոչված «արդարադատության իրականացմանը միջամտելու» երկրորդական գործով։ Շեշելին մեղադրանք է առաջադրվել իր գրքերից մեկում դատախազության երեք գաղտնի վկաների անունները բացահայտելու համար[26]։

ՆՀՄՏ-ի գործունեությունը պետք է դադարեցվեր 2010 թվականին, սակայն տրիբունալը շարունակել է իր աշխատանքը առանց միջազգային օրինական մանդատի։ 2011 թվականի հոկտեմբերին ՆՀՄՏ-ն մերժել է Շեշելի պահանջը՝ դադարեցնել հիմնական գործընթացը։ ՆՀՄՏ-ն իր մերժումը հիմնավորել է դատական քննության ընթացքում տրիբունալում կալանքի տակ գտնվելու առավելագույն թույլատրելի ժամկետի բացակայությամբ։ Այս ձևակերպումից որոշ վերլուծաբաններ եզրակացրել են, որ Շեշելի դատավարությունը կարող է տևել անսահմանափակ ժամանակ, իսկ ինքը՝ Շեշելը[27], Միլոշևիչի նման կարող է չապրել մինչև դատավճիռը[28]։ 2011 թվականի հոկտեմբերի սկզբին նրա փաստաբանը հայտարարել է, որ դատավարությունը չափազանց ձգձգված է, քանի որ տրիբունալը զբաղված է հիմնական գործընթացի համեմատ աննշան մանրամասներ պարզելով, ինչպիսին է մեղադրյալի կարգավիճակը[29]։

Հաագայում ՆՀՄՏ-ի դատավորների առջև իր ելույթներից մեկի ժամանակ Վոիսլավ Շեշելը սերբերին անվանել է որպես «Բալկաններում գտնվող փոքր ռուսներ»[30]։

2011 թվականի հոկտեմբերի 31-ին ՆՀՄՏ-ն Շեշելին դատապարտել է 18 ամսվա ազատազրկման մեկ այլ երկրորդական գործով՝ դատարանի նկատմամբ անհարգալից վերաբերմունքի մեղադրանքով՝ կապված նրա դեմ հիմնական դատավարության ժամանակ ելույթ ունեցած 11 գաղտնի վկաների ինքնության բացահայտման հետ[31]։

2012 թվականի հունիսին տրիբունալը հստակեցրել էր Շեշելի մեղադրանքը ռազմական հանցագործությունների մեջ։ Դատախազի նյութերի համաձայն՝ Շեշելը մեղադրվել է ազգամիջյան երկպառակություն հրահրելու, Հարավսլավիայի փլուզման շրջանում նեսերբի հետ «ցեղասպանություն, սպանություն, խոշտանգում, հետապնդում և դաժան վերաբերմունք» հրահրելու մեջ։ Մասնավորապես, Շեշելին մեղադրել են տասնյակ հազարավոր մարդկանց վտարելու, ավելի քան 900 խորվաթների և մուսուլմանների սպանության, մարդկանց կտտանքների և ծեծի ենթարկելու մեջ։ Դատախազի կարծիքով՝ ամբաստանյալը ձևավորել և ֆինանսավորել է սերբական կամավորական ստորաբաժանումները, որոնք 1990-ական թվականների սկզբին նեսերբներին վտարել են Բոսնիայի, Խորվաթիայի և Սերբիայի տարածքից։ Ինքը՝ Շեշելը, մերժել է բոլոր մեղադրանքները[32][33]։

2012 թվականի հունիսի 28-ին ՆՀՄՏ-ն երրորդ անգամ դատապարտել է Շեշելին երկրորդական գործով։ Այս անգամ տրիբունալը Շեշելին դատապարտել է երկու տարվա ազատազրկման «դատարանի նկատմամբ անհարգալից վերաբերմունքի» համար, որն արտահայտվել է ամբաստանյալի կողմից իր պաշտպանությանը վկայություն տալուց հրաժարվելու մեջ։ 2013 թվականի հոկտեմբերին տեղի է ունեցել հիմնական գործով դատավճռի նոր հետաձգում՝ կապված դատավորի փոխարինման հետ։ 2013 թվականի դեկտեմբերին Շեշելը վիրահատվել է Նիդերլանդներում՝ կապված հաստ աղիքի չարորակ ուռուցքի հետ, որից հետո անցել է քիմիաթերապիայի կուրս[34]։

Ազատ արձակում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2014 թվականի ամռանը Հաագայի տրիբունալի դատավարության պալատի պնդմամբ, ՆՀՄՏ-ում բարձրացվել է, ավելի քան 11 տարի նախնական կալանքի խցում գտնվող, 60-ամյա Շեշելին ժամանակավորապես ազատ արձակելու հարցը, ինչը, ըստ դատավարության պալատի, գերազանցում է բոլոր թույլատրելի սահմանները։ Շեշելի ազատ արձակումը տեղի է ունեցել 2014 թվականի հունիսին։ Տրիբունալը մի շարք պայմաններ է դրել Շեշելի ժամանակավոր ազատման համար մինչև դատավճիռը։ Օրինակ՝ Շեշելը պետք է նշվեր սերբական ոստիկանությունում։ Տրիբունալին ի պատասխան՝ Շեշելը հրաժարվել է կանոնավոր այցելություններ կատարել ոստիկանություն և կրել էլեկտրոնային թևնոց, քանի որ այդ միջոցները, նրա կարծիքով, վիրավորում են մարդկային արժանապատվությունը։ Շեշելն ընդունել է ՆՀՄՏ-ի միայն մեկ պայման՝ չլքել Սերբիայի սահմանները։

Հոկտեմբերի 29-ից 31-ը Հաագայում Շեշելին հետազոտել է սերբ բժիշկների բրիգադը և հաստատել՝ ավելի վաղ հոլանդացի բժիշկների կողմից հաստատված ախտորոշումը՝ օնկոլոգիական հիվանդության զարգացումը։ 2014 թվականի նոյեմբերի 12-ին Շեշելը առողջական վիճակի պատճառով պայմանական ազատ է արձակվել նախնական կալանքից և վերադարձել Բելգրադ, որտեղ օդանավակայանում նրան դիմավորել են հարյուրավոր կողմնակիցներ։

Դատավճռի հրապարակումից առաջ Շեշելը հայտարարել է, որ դատարանը ոչ միայն չի կարողացել կառուցել ապացուցողական բազա, այլև նույնիսկ փորձել է կեղծել մեղադրանքի վկաների ցուցմունքները[35]։

2016 թվականի մարտի 31-ին նախկին Հարավսլավիայի հարցով միջազգային տրիբունալը Վոիսլավ Շեշելին արդարացնելու դատավճիռ է կայացրել՝ բոլոր կետերով նրա վրայից հանելով մեղադրանքը[36]։

2018 թվականի ապրիլի 11-ին արդարացման դատավճիռը բեկանվել է։ Շեշելը դատապարտվել է 10 տարվա ազատազրկման, սակայն պատիժը չի կրել, քանի որ 12 տարի անցկացրել էր կալանքի տակ։

Մասնակցություն ընտրություններին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Реклама на выборах, 2013 год

Շեշելը բազմիցս առաջադրել է իր թեկնածությունը Հարավսլավիայի և Սերբիայի նախագահական ընտրություններին.

  • 1997 թվականի սեպտեմբեր-հոկտեմբեր՝ 1 126 940 (27,28 %) ձայն առաջին փուլում և 1 733 859 (49,10 %, առաջին տեղ) ձայն երկրորդ փուլում. ընտրությունների երկրորդ փուլը չկայացած է ճանաչվել քիչ մասնակցության պատճառով,
  • 1997 թվականի դեկտեմբեր՝ 1,227,076 (32,19 %) ձայն առաջին փուլում և 1,383,868 (37,57 %, երկրորդ տեղ) ձայն երկրորդ փուլում,
  • 2002 թվականի սեպտեմբեր-հոկտեմբեր՝ 845 308 (23,24 %) ձայն առաջին փուլում. ընտրությունները չկայացած են ճանաչվել քիչ մասնակցության պատճառով,
  • 2002 թվականի դեկտեմբեր՝ 1 063 296 (36,08 %) ձայն առաջին փուլում. ընտրությունները չկայացած են ճանաչվել քիչ մասնակցության պատճառով։

Շեշելը և Ռուսաստանը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՌԼԴԿ պատգամավոր Ալեքսեյ Օստրովսկու կարծիքով, Շեշելը միշտ հանդես է եկել Ռուսաստանի հետ եղբայրական կապերի զարգացման օգտին և տասնամյակներ շարունակ «ռուս ժողովրդի հուսալի բարեկամն է եղել»[37]։

2010 թվականի դեկտեմբերի 23-ին Սերգեյ Բաբուրինի նախագահությամբ ստեղծվել է ռուսական հասարակական կոմիտե (ռոք)՝ ի պաշտպանություն Շեշելի։ Հանձնաժողովի անդամները հայտարարել են Շեշելի նկատմամբ արդարության համար պայքարելու և Շեշելին բանտարկությունից ազատելու վճռականության մասին։ 2012 թվականի սեպտեմբերին, ի պաշտպանություն Վոյիսլավ Շեշելի, ռոքը գլխավորել է Վյաչեսլավ Տետեկինը։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շեշելի առաջին կինը Վեսնա Թունիչն էր։ Նրանք ունեցել են մեկ որդի՝ Նիկոլայը, որը ծնվել է 1984 թվականին։

Երկրորդ անգամ Շեշելն ամուսնացել է Յադրանկա Շեշելի հետ (օրիորդ Պավլովիչ)։ Ունեցել են երեք որդի՝ Ալեքսանդրը (1993 թվական), որը եղել է ԵԽԽՎ-ի պատգամավոր, Միխայիլը (1996 թվական) և Վլադիմիրը (1998 թվական)[38]։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շեշելը հայտնի է որպես ավելի քան 50 գիտական և քաղաքական գրքերի հեղինակ, որոնց թվում մամուլում հիշատակվել է «Սերբական ազգայնականության գաղափարախոսություն» հիմնարար աշխատությունը[39]։ 2007 թվականին «գիտության և մշակույթի մեջ սլավոնական ժողովուրդների միասնությանը ծառայելու հավատարմության համար» Շեշելն արժանացել է Էդուարդ Վոլոդինի անվան «Կայսերական մշակույթ» մրցանակին[40][41][42]։ Շեշելը մի քանի գիրք է գրել, որոնցում Հռոմի կաթոլիկ եկեղեցուն մեղադրել է սերբերի ցեղասպանությանն աջակցելու մեջ.

  • «Հռոմեական կուրիան միշտ փափագում է սերբական արյուն» (2006 թվական)
  • «Antihristov namesnik zlikovacki rimski papa Benedikt sesnaesti» (2006 թվական)
  • «Pontifex Maximus of Satanist church John Paul II» (2006 թվական)
  • «Devil’s assistant criminal Roman Pope John Paul II»[43] (2004 թվական)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  2. ↑ «Полет Шешеля». rusplt.ru. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 1-ին.
  3. ↑ Андрей Кузнецов (12 ноя 2014). «Воислав Шешель вернулся в Белград после 11 лет заключения в Гааге». РБК.
  4. ↑ «Шешель оправдан по всем пунктам обвинения» (ռուսերեն). vesti.ru. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 1-ին.
  5. ↑ «Гаагский трибунал отменил оправдательный приговор Воиславу Шешелю. Но отбывать наказание ему не придется». Meduza. 2018 թ․ ապրիլի 11. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 11-ին.
  6. ↑ Виктор Филатов. Диагноз: паранойя. — Завтра, 11.02.2003. — № 7 (482)
  7. ↑ «Војислав Шешељ». www.vseselj.com. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 1-ին.
  8. ↑ «Гаагский хоспис». Lenta.ru. 6 декабря 2006.
  9. ↑ «Profile: Vojislav Seselj». BBC. 2007 թ․ նոյեմբերի 7. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 1-ին.
  10. ↑ Из приговора суда по уголовному делу о «контрреволюционной угрозе общественному строю»
  11. ↑ «Војислав Шешељ». Vseselj.com. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
  12. ↑ «Vojislav Seselj, SRS Leader and Memeber of the Federal Parliament». Vreme News Digest Agency — No 139. 1994 թ․ մայիսի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 1-ին.
  13. ↑ Воислав Шешель. — KM.ru. — Версия от 29.06.2012
  14. ↑ Carla del Ponte. The Prosecutor of the Tribunal Court against Vojislav Seselj. Indictment. — The International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia, 15.01.2003
  15. ↑ Vojislav Seselj. — TRIAL (Swiss association against impunity). — Версия от 06.07.2012
  16. ↑ Robert Thomas. Serbia under Milosevic. Politics in the 1990s. — London, 1999
  17. ↑ Киясов А. С. Политика «признания / непризнания». Американские интересы на Балканах на начальном этапе югославского кризиса (1991—1992 гг.) // Ученые записки Казанского университета. Серия: Гуманитарные науки. — 2010. — Т. 152. — № 3-1. — С. 249
  18. ↑ Vojislav Seselj, «intellectuel et homme d’action». — Voltairenet.org, 01.04.1997
  19. ↑ Евгений Матонин. Лидера сербских ультранационалистов выпустили из тюрьмы. — Сегодня, 31.01.1995
  20. ↑ Robert Hislope. Intra-ethnic conflict in Croatia and Serbia: flanking and the consequences for democracy. — East European Quarterly. — Winter, 1996
  21. ↑ Chris Hedges. New Small-Town Mayor Is a Man for All Serbs. — The New York Times, 20.12.1996
  22. ↑ Šešelj’s alleged ties with Zemun Gang revealed // B92. — 18 октября 2006 года. Архивировано из первоисточника 4 Նոյեմբերի 2012.
  23. ↑ «15 тысяч сербов проводили Воислава Шешеля на Гаагский трибунал». Lenta.ru. 24 февраля 2003.
  24. ↑ «Воислав Шешель сдался Гаагскому трибуналу, чтобы уничтожить его». Lenta.ru. 24 февраля 2003.
  25. ↑ «Гаагский трибунал защитился от серба». Коммерсантъ. 28 ноября 2006.
  26. ↑ «Приговор Воиславу Шешелю». Фонд Стратегической Культуры. 25.07.2009. Վերցված է 01-04-2016-ին.(չաշխատող հղում)
  27. ↑ За Шешеля
  28. ↑ Александр Мезяев. «Бунт на корабле?». Фонд стратегической культуры. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 1-ին. «Один из судей в деле профессора В.Шешеля назвал истинных виновников провала процесса.»
  29. ↑ Лидер сербских националистов получил полтора года тюрьмы // Lenta.Ru. — 31 октября 2010 года.
  30. ↑ Константин Белик (2011 թ․ հոկտեմբերի 28). «Воислав Шешель: Сербы - это Русские на Балканах». Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 1-ին.
  31. ↑ «Воислав Шешель, судимый МТБЮ, попал в больницу». NEWSru. 11 января 2012. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 1-ին.
  32. ↑ «Международный трибунал дал два года за неуважение к суду сербу, обвиняемому в военных преступлениях». NEWSru. 28 июня 2012. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ նոյեմբերի 29-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 13-ին.
  33. ↑ «Сербский националист В.Шешель получил два года за неуважение к суду». РБК (ռուսերեն). 28.06.2012. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 28-ին.
  34. ↑ «Воислава Шешеля, обвиняемого в военных преступлениях, Международный трибунал отпустил лечиться домой в Сербию». www.newsru.com. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 1-ին.
  35. ↑ Воислав Шешель в интервью RT: Я высмеял Гаагский трибунал(ռուս.)
  36. ↑ «Гаагский трибунал оправдал Шешеля по всем пунктам». Русская служба BBC. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 1-ին.
  37. ↑ «"Это друг всего российского народа"». ruskline.ru. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 1-ին.
  38. ↑ «Vesti online / Vesti / Srbija / Jadranka Šešelj: Bolujem od raka, Voji otkazuje srce». www.vesti-online.com. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 1-ին.
  39. ↑ Виктор Филатов Шешелю в НАТО - не надо! // Завтра. — 07.07.1997.
  40. ↑ Международная премия «Имперская культура» им. Эдуарда Володина. — Российская государственная библиотека. Официальный сайт. — Версия от 10.08.2012
  41. ↑ Елена Бондарева, Николай Григорьев Не боитесь потерять Косово? // Русское воскресение. — 24.02.2007. Архивировано из первоисточника 3 Հուլիսի 2014.
  42. ↑ Наталия Ваймугина Имперская культура - 2007 // Газета "Слово". — 26.01.2007. — В. 3.
  43. ↑ «Книги Шешель Воислава». vseselj.com. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 1-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Двойные стандарты в защите прав человека: казус профессора Шешеля. Сборник статей. / Сост. И. А. Филимонова. — М.: Фонд исторической перспективы, 2009. — 384 с.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վոիսլավ_Շեշել&oldid=9550451» էջից