Նորայր Դաբաղյան

Նորայր Դաբաղյան
Ծնվել է	օգոստոսի 5, 1904; Վան, Վանի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել է	հուլիսի 12, 1955 (50 տարեկան); Երևան, Հայկական ԽՍՀ, Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն
Քաղաքացիություն	Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն
Մասնագիտություն	գրականագետ և դասախոս
Հաստատություն(ներ)	Գրական դիրքերում, Խորհրդային գրականություն, Գրական թերթ, Հայաստանի կոմունիստական կուսակցություն (ՀԽՍՀ), Երևանի պետական համալսարան, Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան և Q16688834?
Պաշտոն(ներ)	ռեկտոր
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ Գրողների միություն և Q4101980?
Ալմա մատեր	ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետ (1925) և Մոսկվայի կարմիր պրոֆեսուրայի ինստիտուտ (1932)
Կոչում	պրոֆեսոր
Տիրապետում է լեզուներին	հայերեն
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ

Նորայր Հարությունի Դաբաղյան (օգոստոսի 5, 1904(1904-08-05), Վան, Վանի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն - հուլիսի 12, 1955(1955-07-12), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն), հայ գրականագետ, պրոֆեսոր (1936), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934 թվականից։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Արևմտյան Հայաստանի Վան քաղաքում։ 1914 թվականին հոր մահից հետո Դաբաղյանների ընտանիքը բնակություն է հաստատել Թիֆլիսում, այնուհետև տեղափոխվել Կարս, ապա՝ Երևան։ Նյութական ծանր վիճակի պատճառով մայրը տղային հանձնել է որբանոց։

1922 թվականին ավարտելով երկրորդ աստիճանի դպրոցը՝ ընդունվել և 1925 թվականին ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի պատմագրական ֆակուլտետը, 1932 թվականին՝ Մոսկվայի կարմիր պրոֆեսուրան։ 1927-1930 թվականներին եղել է «Գրական դիրքերում», 1936-1937 թվականներին՝ «Խորհրդային գրականություն» ամսագրերի, իսկ 1930-1936 թվականներին՝ «Գրական թերթ»-ի խմբագիրը, 1935-1937 թվականներին՝ ՀԿԿ Կենտկոմի կուլտլուսբաժնի վարիչը։

1937 թվականի հոկտեմբեր-նոյեմբեր ամիսներին եղել է ԵՊՀ ռեկտոր։

Դաբաղյանը 1920-1930-ականների գրական կյանքի աչքի ընկնող դեմքերից է, Հայաստանի պրոլետարական գրողների ասոցիացիայի անդամ։ Գռեհիկ սոցիոլոգիզմի դիրքերից պայքարել է Եղիշե Չարենցի, Ակսել Բակունցի և մյուս նոյեմբերականների դեմ։ Եղիշե Չարենցի արդարացումից հետո՝ 1954 թ. «Եղիշե Չարենց» գրքույկով ջանալով վերագնահատել հանճարեղ բանաստեղծին՝ հետին թվով փորձել է սրբագրել իր և սերնդակիցների՝ ողբերգական հետևանքներով լի կոպիտ սխալներն ու մոլորությունները։

1940-1955 թվականներին դասախոսել է Երևանի պետական համալսարանում և Խաչատուր Աբովյանի անվան մանկավարժական ինստիտուտում։ Մահացել է Երևանում^[1]^[2]^[3]։ ԽՄԿԿ անդամ 1925 թվականից։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինչ է սպեցիֆիզմը և ինչու են պայքարում նրա դեմ, Երևան, Պետհրատ, 1928։
Պրոլետգրականության ֆրոնտում (հոդվածների ժողովածու, գրքում տեղ է գտել Ն. Դաբաղյանի «Գրական մեշչանականություն ու պանիկյորության լեղապատառ մունետիկը» հոդվածը), Մոսկվա, ԽՍՀՄ ժողովուրդների կենտրոնական հրատարակչություն, 1930, 200 էջ։
Պլեխանովի էսթետիկական հայացքների մասին, Երևան, Կուսհրատ, 1934, 48 էջ։
Եղիշե Չարենց, Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ, 1954, 144 էջ։
Հայ և վրաց ժողովուրդների դարավոր բարեկամությունը և Հովհաննես Թումանյանը, Երևան, Հայպետհրատ, 1954, 63 էջ։

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Հայկ Խաչատրյան (1986)։ Գրական տեղեկատու։ Երևան: «Սովետական գրող»։ էջ 136
↑ Կենսագրական հանրագիտարան, Երևան, Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 2009, էջ 27։
↑ «ՆՈՐԱՅՐ ՀԱՐՈւԹՅՈւՆԻ ԴԱԲԱՂՅԱՆ»։ www.ysu.am։ Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 5

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 260)։

[1] Հայկ Խաչատրյան (1986)։ Գրական տեղեկատու։ Երևան: «Սովետական գրող»։ էջ 136

[2] Կենսագրական հանրագիտարան, Երևան, Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 2009, էջ 27։

[3] «ՆՈՐԱՅՐ ՀԱՐՈւԹՅՈւՆԻ ԴԱԲԱՂՅԱՆ»։ www.ysu.am։ Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 5

[1]

[2]

[3]