Անուշավան Արզումանյան

Անուշավան Արզումանյան
Ծնվել է	փետրվարի 27, 1904; Կավարտ, Զանգեզուրի գավառ, Ելիզավետպոլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	հուլիսի 18, 1965 (61 տարեկան); Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Նովոդեվիչյան գերեզմանոց
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Ազգություն	հայ
Մասնագիտություն	տնտեսագետ և հասարակական գործիչ
Հաստատություն(ներ)	Հայաստանի կոմունիստական կուսակցություն (ՀԽՍՀ), Երևանի պետական համալսարան, Բաքվի պետական համալսարան, ՌԳԱ տնտեսագիտության ինստիտուտ, Համաշխարհային տնտեսության և միջազգային հարաբերությունների ինստիտուտ և Պոլիտիզդատ
Պաշտոն(ներ)	ԽՍՀՄ գերագույն խորհրդի պատգամավոր, ռեկտոր և տնօրեն
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատեր	Շուշիի ռեալական ուսումնարան, Պլեխանովի անվան ռուսական տնտեսագիտական համալսարան (1928) և Մոսկվայի կարմիր պրոֆեսուրայի ինստիտուտ (1935)
Կոչում	պրոֆեսոր և ԽՍՀՄ ԳԱ անդամ
Գիտական աստիճան	տնտեսագիտական գիտությունների թեկնածու (1947)
Պարգևներ	և
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
	Anyshavan Arzymanyan Վիքիպահեստում

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Արզումանյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին:

Անուշավան Աղաֆոնի Արզումանյան (փետրվարի 27, 1904(1904-02-27)^[1]^[2], Կավարտ, Զանգեզուրի գավառ, Ելիզավետպոլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն^[1]^[2] - հուլիսի 18, 1965(1965-07-18)^[3]^[1]^[2], Մոսկվա, ԽՍՀՄ^[3]^[1]^[2]), հայ տնտեսագետ, տնտեսագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր, ԽՍՀՄ ԳԱ ակադեմիկոս (1963)։ Պարգևատրվել է Լենինի շքանշանով ու բազմաթիվ մեդալներով։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Կապանի շրջանի Կավարտ գյուղում։ Երկու տարի գյուղական դպրոցում սովորելուց հետո 1912-ին ուսումը շարունակել է Շուշիի ռեալական դպրոցում։

1921-1928 թվականներին կոմերիտական ղեկավար աշխատանք է կատարել Կապանի, Լենինականի (այժմ՝ Գյումրի), Երևանի գավառային և քաղաքային կոմիտեներում։ Եղել է ԼԿԵՄ կենտկոմի նախագահության և Անդրերկրկոմի բյուրոյի անդամ։ 1928-1929 թվականներին սովորել է Մոսկվայի Գ. Պլեխանովի անվան ժողովրդական տնտեսության ինստիտուտում, իսկ 1933-1936 թվականներին՝ կարմիր պրոֆեսուրայի ագրարային ինստիտում։ 1929-1937 թվականներին կատարել է կուսակցական ղեկավար աշխատանք։ Եղել է շրջկոմի առաջին քարտուղար Ղուրդուղուլու (այժմ՝ Արմավիր), Միկոյանի (այժմ՝ Եղեգնաձոր) և Երևանի Կիրովյան շրջաններում։ 1926-1937 թվականներին ՀԿԿ կենտկոմի անդամ էր։

1937 թվականի օգոստոսի 7-ին նշանակվել է ԵՊՀ ռեկտոր, բայց ընդամենը մեկուկես ամիս անց ազգայնականներին և հատկապես Աղասի Խանջյանին պաշտպանելու մեղադրանքով ազատվել է պաշտոնից, գործը հանձնել ՆԳ մարմիններին, իսկ իրեն բանտարկել։ Սակայն նա կարողացել է ապացուցել իր անմեղությունը և կարճ ժամանակ անց ազատվել բանտից։

Հայրենական մեծ պատերազմի առաջին իսկ օրերից կամավոր մեկնել է բանակ, ծառայել մինչև պատերազմի ավարտը։

1946-1952 թվականներին աշխատել է Բաքվի Ս. Կիրովի անվան պետական համալսարանում որպես դեկան, ապա գիտական աշխատանքների գծով պրոռեկտոր։ Այնուհետև տեղափոխվել է Մոսկվա ու աշխատել որպես ԽՍՀՄ ԳԱ տնտեսագիտության ինստիտուտի սեկտորի վարիչ և տնօրենի տեղակալ։ 1956 թվականին նրան հանձնարարվել է ԽՍՀՄ ԳԱ համաշխարհային էկոնոմիկայի ու միջազգային հարաբերությունների ինստիտուտի կազմակերպումը, որի անփոփոխ տնօրենն էր մինչև կյանքի վերջը։

Հեղինակ է շուրջ 100 գիտական աշխատությունների, որոնցից շատերը լույս են տեսել նաև օտար լեզուներով։

Եղել է ԽՍՀՄ ԳԽ պատգամավոր, Սահմանադրական հանձնաժողովի ու Ազգությունների խորհրդի արտաքին հանձնաժողովի անդամ, խորհրդա-ամերիկյան ինստիտուտի փոխնախագահ, Խորհրդային մեծ հանրագիտարանի գիտական խորհրդի, խորհրդային ու օտարերկրյա մի շարք հրատարակությունների խմբագրական խորհուրդների անդամ։

Վախճանվել է Մոսկվայում^[4]։

Անուշավան Արզումանյանի անվամբ է կոչվում Կապան քաղաքի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցը^[5]։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Кризис мирого капитализма на современном этапе, М., 1960.
Борьба двух систем и мировое развитие, М., 1964.
Տնտեսագիտական ընտիր երկեր, Երևան, 1971։

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 ^1,16 ^1,17 ^1,18 ^1,19 ^1,20 ^1,21 ^1,22 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — 1974. — հատոր 2. — էջ 48.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — 1990. — հատոր 2.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 Арзуманян Анушаван Агафонович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ Կենսագրական հանրագիտարան, Երևան, ԵՊՀ հրատարակչություն, 2009, էջ 25-26։
↑ Կենսագրականը

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 48)։

[_0b9c8f09b698632f-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 ^1,16 ^1,17 ^1,18 ^1,19 ^1,20 ^1,21 ^1,22 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — 1974. — հատոր 2. — էջ 48.

[_cfd8a16dd269af8d-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — 1990. — հատոր 2.

[_c8264620436c1db6-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 Арзуманян Анушаван Агафонович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[4] Կենսագրական հանրագիտարան, Երևան, ԵՊՀ հրատարակչություն, 2009, էջ 25-26։

[5] Կենսագրականը

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]