Գագիկ Դավթյան (ագրոքիմիկոս)
Անվան այլ կիրառումների համար տես՝ Գագիկ Դավթյան
Գագիկ Դավթյան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | նոյեմբերի 8, 1909 Դիլիջան, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | մարտի 9, 1980 (70 տարեկանում) Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Ազգություն | հայ |
| Մասնագիտություն | խմբագիր և քաղաքական գործիչ |
| Գործունեության ոլորտ | ագրոքիմիա |
| Պաշտոն(ներ) | ԽՍՀՄ գերագույն խորհրդի պատգամավոր |
| Ալմա մատեր | Երևանի պետական համալսարան |
| Գիտական աստիճան | գյուղատնտեսական գիտությունների դոկտոր |
| Տիրապետում է լեզուներին | հայերեն |
| Պարգևներ | Լենինի շքանշան Հայկական ԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան «Պատվո նշան» շքանշան ԺՏՆՑ ոսկե մեդալ ԺՏՆՑ արծաթե մեդալ ԺՏՆՑ բրոնզե մեդալ և «Աշխատանքային արիության համար» մեդալ |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
Գագիկ Ստեփանի Դավթյան (նոյեմբերի 8, 1909, Դիլիջան, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - մարտի 9, 1980, Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ ագրոքիմիկոս, կենսաբանական գիտությունների դոկտոր (1940), պրոֆեսոր (1942), ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս (1950), ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (1956)։ Պարգևատրվել է Լենինի (2), Աշխատանքային կարմիր դրոշի, «Ժողովուրդների բարեկամության», «Պատվո նշան» շքանշաններով և մի շարք մեդալներով[1][2][3]:
Բովանդակություն
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է Դիլիջանում։ 1926 թվականին տեղի երկրորդ աստիճանի դպրոցն ավարտելուց հետո մինչև 1930 թվականը սովորել է ԵՊՀ կենսաբանական ֆակուլտետում։ 1929 թվականին աշխատել է ագրոքիմիայի ամբիոնում որպես լաբորանտ։
1930-1933 թվականներին գործուղվել է Պարարտանյութերի և ագրոհողագիտության համամիութենական ինստիտուտի Լենինգրադի բաժանմունք որպես ասպիրանտ։ Սովորելու տարիներին մասնակցել է Անդրկովկասի բամբակացան շրջանների հողերի քիմիացման համամիութենական արշավախմբի աշխատանքներին։ Ասպիրանտուրան ավարտելուց հետո վերադարձել է Հայաստան։
1936 թվականին ընդունվել է ԽՍՀՄ ԳԱ Վ. Դոկուչաևի անվան հողագիտության ինստիտուտի ագրոքիմիայի լաբորատորիայի դոկտորանտուրա։
1941 թվականին ԽՍՀՄ ԳԱ հայկական մասնաճյուղի կենսաբանական ինստիտուտին կից ստեղծել է հողի բերրիության լաբորատորիա, իսկ 1947 թվականին՝ ագրոքիմիայի լաբորատորիա։
1950-1955 թվականներին եղել է ՀԽՍՀ ԳԱ գյուղատնտեսական գիտությունների բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղարի տեղակալ, ապա՝ ակադեմիկոս-քարտուղար, 1955-1957 թվականներին՝ ՀԽՍՀ Նախարարների խորհրդի նախագահի տեղակալ, ՀԿԿ Կենտկոմի և Երևանի քաղկոմի անդամ, ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի պատգամավոր (1958-1962)։
1957-1961 թվականներին եղել է ԵՊՀ ռեկտոր։
1966 թվականին ագրոքիմիայի լաբորատորիայի հիման վրա հիմնել է ՀԽՍՀ ԳԱ ագրոքիմիայի պրոբլեմների և հիդրոպոնիկայի ինստիտուտը, որը ղեկավարել է մինչև կյանքի վերջը։
1967-1971 թվականներին եղել է ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս-քարտուղար։
Ավելի քան 20 տարի ագրոքիմիա է դասավանդել ԵՊՀ-ում և Հայկական գյուղատնտեսական ինստիտուտում։ Ակտիվ մասնկացել է Հայկական սովետական հանրագիտարանի ստեղծմանը, եղել հանրապետության Գերագույն խորհրդին կից տերմինաբանական կոմիտեի անդամ, «ԳԱ ագրոքիմիական պրոբլեմների և հիդրոպոնիկայի ինստիտուտի հաղորդումներ» ամսագրի խմբագիր։
Վախճանվել է Երևանում։
Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1995 թվականից ՀՀ ԳԱԱ հիդրոպոնիկայի պրոբլեմների ինստիտուտը կոչվում է Գ. Դավթյանի անունով[1]:
Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հողի քիմիական պարարտացումը, Երևան, 1932։
- Կալցիում ցիանամիդ, Երևան, 1932։
- Հանքային պարարտանյութերի արդյունավետությունը Հայկական ՍՍՀ և Նախիջևանի ԻՍՍՀ բամբակացան շրջաններում, Երևան, 1934։
- Հայաստանի հողերի ֆոսֆորացման ռեժիմը, Երևան, 1946։
- Հայկական ՍՍՀ հողերի ագրոքիմիական բնութագիրը, Երևան, 1966։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Գագիկ Ստեփանի Դավթյան, Երևան, 1983 (Նյութեր Հայկական ՍՍՀ գիտնականների կենսամատենագիտության, հ. 30)։
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Կենսագրական հանրագիտարան, Երևան, ԵՊՀ հրատարակչություն, 2009, էջ 33-34։
- ↑ Ով ով է. Կենսագրական հանարագիտարան. Հայեր, Երևան, 2005, էջ 334։
- ↑ Գագիկ Դավթյանի մասին ՀՀ ԳԱԱ կայքում
- Նոյեմբերի 8 ծնունդներ
- 1909 ծնունդներ
- Դիլիջան քաղաքում ծնվածներ
- Մարտի 9 մահեր
- 1980 մահեր
- Երևան քաղաքում մահացածներ
- Լենինի շքանշանի ասպետներ
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանի ասպետներ
- Ժողովուրդների բարեկամության շքանշանի դափնեկիրներ
- «Պատվո նշան» շքանշանի ասպետներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Երևանի պետական համալսարանի ռեկտորներ
- Հայ ագրոքիմիկոսներ
- Հայ խմբագիրներ
- ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչներ
- ԽՍՀՄ ԳԽ 5-րդ գումարման պատգամավորներ
- ԽՄԿԿ անդամներ
