Կանանց միջազգային խորհուրդ
Կանանց միջազգային խորհուրդ (ICW), կանանց կազմակերպություն, որն աշխատում է ազգային սահմաններից դուրս՝ հանուն կանանց իրավունքների պաշտպանության ընդհանուր գործի։ 1888 թվականի մարտին և ապրիլին կին առաջնորդները հավաքվել են Վաշինգտոնում 80 խոսնակներով և 49 պատվիրակներով, որոնք ներկայացրել են 53 կանանց կազմակերպություններ 9 երկրներից՝ Կանադայից, Միացյալ Նահանգներից, Իռլանդիայից, Հնդկաստանից, Միացյալ Թագավորությունից, Ֆինլանդիայից, Դանիայից, Ֆրանսիայից և Նորվեգիայից։ Մասնակցում են կանայք մասնագիտական կազմակերպություններից, արհմիություններից, արվեստի խմբերից և բարեգործական ընկերություններից։ Ազգային խորհուրդները կից են ICW-ին և այդպիսով իրենց լսելի են դարձնում միջազգային մակարդակով։ ICW-ն խորհրդատվական կարգավիճակ ունի Միավորված ազգերի կազմակերպության և նրա մշտական ներկայացուցիչների հետ ECOSOC-ում, ILO-ում, FAO-ում, WHO-ում, UNDP-ում, UNEP-ում, UNESCO-ում, UNICEF-ում, UNCTAD-ում և UNIDO-ում։
Սկզբնական շրջան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ICW-ի նախագահ | Տևողություն | Ազգություն |
|---|---|---|
| ոչ ոք | 1888-1893 | - |
| Իշբել Համիլթոն-Գորդոն | 1893-1899 | Շոտլանդիա |
| Մեյ Ռայթ Սևոլ | 1899-1904 | Միացյալ Նահանգներ |
| Իշբել Մարիա Համիլթոն-Գորդոն | 1904-1920 | Շոտլանդիա |
| Պոլին Շապոնյեր-Շեյ | 1920-1922 | Շվեյցարիա |
| Իշբել Մարիա Համիլթոն-Գորդոն | 1922-1936 | Շոտլանդիա |
| Մարթե Բոել | 1936-1947 | Բելգիա |
| Ռենե Ժիրոդ | 1940-1945 (միջանկյալ) | Շվեյցարիա |
| Ժաննա Էդեր-Շվիզեր | 1947-1957 | Շվեյցարիա |
| Մարիա Հելեն Լեֆաուչիքս | 1957-1963 | Ֆրանսիա |
| Մերի Մաքգիչի | 1963-1973 | Կանադա |
| Մեհրանգիզ Դովլաթշահի | 1973-1976 | Իրան |
| Նգարչմիտ Պուրաչատրա | 1976-1979 | Թաիլանդ |
| Միրիամ Դելլ | 1979-1986 | Նոր Զելանդիա |
| Հոնգ Սուկ-ջա | 1986-1988 | Հարավային Կորեա |
| Լիլի Բոյկենս | 1988-1994 | Բելգիա |
| Քուրեյսին Սումհադի | 1994-1997 | Ինդոնեզիա |
| Պնինա Հերցոգ | 1997-2003 | Իսրայել |
| Անամահ Տան | 2003-2009 | Սինգապուր |
| Կոսիմա Շենկ | 2009-2015 | Շվեյցարիա |
| Ջունգսուկ Քիմ | 2015-2022 | Հարավային Կորեա |
| Մարտին Մարանդել | 2022- | Ֆրանսիա |
1882 թվականին Եվրոպա կատարած այցի ժամանակ ամերիկացի սուֆրաժիստներ Էլիզաբեթ Քեդի Սթենթոնը և Սյուզան Բ․ Էնթոնին մի քանի երկրների բարեփոխիչների հետ քննարկել են կանանց միջազգային կազմակերպության գաղափարը։ Ստեղծվել է նամակագրության հանձնաժողով՝ գաղափարը հետագայում զարգացնելու համար նրանց պատվին կազմակերպված ընդունելության ժամանակ՝ հենց նրանց տուն վերադառնալուց անմիջապես առաջ։ Կանանց ընտրական իրավունքի ազգային ասոցիացիան՝ Էնթոնիի և Սթենթոնի գլխավորությամբ, կազմակերպել է ICW-ի հիմնադիր ժողովը, որը գումարվել է Վաշինգտոնում, 1888 թվականի մարտի 25-ին։ Լուիզիանան Կանանց միջազգային խորհրդում ներկայացրել է Քերոլայն Էլիզաբեթ Մերրիքը։ Հանդիպումը եղել է Սենեկա Ֆոլսի՝ կանանց իրավունքների առաջին կոնվենցիայի քառասունամյակի տոնակատարության մաս[1]։
Ռեյչել Ֆոսթեր Էյվերին տնօրինել է ICW-ի առաջին հանդիպման պլանավորման մանրամասների մեծ մասը, Սյուզան Բ. Էնթոնին նախագահել է տասնվեց նիստերից ութը[2]։ ICW-ն սահմանադրություն է մշակել և երեք տարին մեկ հիմնել ազգային ժողովներ, իսկ հինգ տարին մեկ՝ միջազգային ժողովներ։
Առաջին նախագահ է ընտրվել անգլիացի Միլիսենթ Գարեթ Ֆոսեթը, սակայն նա հրաժարվել է պաշտոնավարել։
1894 թվականին ICW-ն հանդիպել է Բեռլինում, որտեղ Ալիքս ֆոն Կոտան ասել է, որ շատ ավագ ուսուցիչներ հեռու են մնացել[3]։ 1899 թվականին նրանք հանդիպել են Լոնդոնում, Մեծ Բրիտանիա[4]։
Վաղ տարիներին Միացյալ Նահանգները աջակցել է կազմակերպության ծախսերից շատերին, իսկ ԱՄՆ անդամների վճարումները կազմել են բյուջեի զգալի մասը։ Հանդիպումների մեծ մասն անցկացվել է Եվրոպայում կամ Հյուսիսային Ամերիկայում, և նրանք ընդունել են երեք պաշտոնական լեզուների՝ անգլերենի, ֆրանսերենի և գերմաներենի օգտագործումը, ինչը խոչընդոտել է ոչ եվրոպական ծագում ունեցող կանանց մասնակցությանը։ ICW-ն ակտիվորեն չի նպաստել կանանց ընտրական իրավունքին, որպեսզի չվրդովեցնի ավելի պահպանողական անդամներին։
1899 թվականին խորհուրդն սկսել է ավելի առարկայական հարցեր լուծել՝ ձևավորելով Խաղաղության և միջազգային արբիտրաժի միջազգային մշտական կոմիտե։ Շուտով ստեղծվել են այլ մշտական հանձնաժողովներ, որոնց միջոցով ICW-ն ներգրավվել է ընտրական իրավունքից մինչև առողջություն[5]։
Քսաներորդ դար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1904 թվականին ICW-ի Բեռլինի համագումարում ձևավորվել է առանձին կազմակերպություն՝ Կանանց ընտրական իրավունքի միջազգային դաշինքը՝ ազգային ընտրական իրավունքի ասոցիացիաների ուժեղ ֆեմինիստական ինքնությունը հարմարեցնելու համար[6]։ 1909 թվականի համագումարը տեղի է ունեցել Տորոնտոյում, Կանադա[7], իսկ 1914 թվականին՝ Հռոմում[8]։ 6-րդ Կոնգրեսը տեղի է ունեցել 1920 թվականին Օսլոյում, Նորվեգիա[9], 1925 թվականին՝ Վաշինգտոնի կոնգրեսը[10] և այնուհետև 1930 թվականին, համաժողովն անցկացվել է Վիեննայում[11]։ Հաջորդ համաժողովը եղել է ICW-ի և Հնդկաստանում Կանանց ազգային խորհրդի համատեղ համագումարը, որը հյուրընկալվել էր Կալկաթայում 1936 թվականին[12]։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ համագումարները կասեցվել են[5]։
1925 թվականին ICW-ն գումարել է իր առաջին կոալիցիան՝ Կանանց միջազգային կազմակերպությունների միացյալ մշտական կոմիտեն, որպեսզի կարողանա լոբբինգ իրականացնել Ազգերի լիգայում կանանց նշանակման համար։ 1931 թվականին Ազգերի լիգան հավաքել է Ազգության հարցերով կանանց խորհրդատվական կոմիտե՝ լուծելու կնոջ իրավունքների (և ազգության) հարցը, երբ ամուսնանում է այլ երկրի տղամարդու հետ[13]։ 1931 թվականին ստեղծվել են երկու լրացուցիչ կոալիցիաներ՝ Կապի կոմիտեն և Խաղաղության ու զինաթափման կոմիտեն։ ICW-ի սահմանադրությունը վերանայվել է 1936 թվականին[14]։ ICW-ն աշխատել է Ազգերի լիգայի հետ 1920-ական թվականներին և Միավորված ազգերի կազմակերպության հետ՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո։
Մինչև 1938 թվականը ICW-ի հետ փոխկապակցված խորհուրդների թիվը, որը վերածվել է կանանց միջազգային կազմակերպություններից ամենահայտնի և ամենաշատ խորհրդակցությունների ենթարկվածներից մեկի, հասել է երեսունվեցի[5]։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը մեծ անկազմակերպություն է առաջացրել Խորհրդի աշխատանքում։ Որոշ ազգային խորհուրդներ ընդհանրապես դադարեցրել են իրենց աշխատանքը։ Մյուսների ղեկավարությունն ու կազմակերպությունը խաթարվել են։ 1946-ին ICW-ն հանդիպել է Ֆիլադելֆիայում՝ կրկին կենտրոնացնելու իր ջանքերը և վերականգնելու իր նախկին միասնությունը։ Համաժողովը հայտարարություն է տարածել՝ դատապարտելով պատերազմը և մարդկության դեմ ուղղված բոլոր հանցագործությունները, ինչպես նաև պահանջելով կանանց ավելի ակտիվ դերակատարություն ազգային և միջազգային ասպարեզում[5]։
Ներկայումս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1947 թվականից ի վեր ICW-ն ունի Խորհրդատվական կարգավիճակ Միավորված ազգերի կազմակերպության Տնտեսական և սոցիալական խորհրդի (ECOSOC) համար՝ ամենաբարձր հավատարմագրումը, որը ՀԿ-ն կարող է ստանալ Միավորված ազգերի կազմակերպությունում։ Ներկայումս ICW-ն կազմված է 70 երկրներից և ունի կենտրոնական գրասենյակ Փարիզում[15]։ Միջազգային հանդիպումներն անցկացվում են երեք տարին մեկ անգամ։
Միջազգային հանդիպումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1888` Վաշինգտոն (կոնգրեսի հիմնադրամ)
1894` Բեռլին
1899` Լոնդոն
1904` Բեռլին
1909` Տորանտո
1914` Հռոմ
1920` Օսլո
1925` Վաշինգտոն
1930` Վիեննա
1933` Չիկագո
1936` Կալկաթա, կազմակերպվել է CIT-ի և Հնդկաստանի կանանց ազգային խորհրդի կողմից համատեղ
1946` Ֆիլադելֆիա
2006` Կիև
2009` Յոհաննեսբուրգ
2015` Սեուլ
2015` Իզմիր
2018` Ջոկյակարտա
2022` Ավինյոն
Արխիվներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կանանց միջազգային խորհրդի զեկույցներն անցկացվում են Կանանց գրադարանում[16]։ Այլ հոդվածներ պահվում են Ժնևի ՄԱԿ-ի գրադարանում, Վաշինգտոնի Կոնգրեսի գրադարանում, Փարիզում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի արխիվներում, Ամստերդամի կանանց շարժման միջազգային տեղեկատվական կենտրոնում և կանանց շարժման արխիվներում, Բրյուսելի կանանց պատմության արխիվային կենտրոնում (CARHIF), Սմիթ քոլեջի Սոֆիա Սմիթի գրադարանում, Մասաչուսեթս, Նյու Դելիի Մարգարետ Քազինի հիշատակի գրադարանում և Վաթերլոոյի համալսարանի (Օնտարիո) գրադարանի հատուկ հավաքածուների Լեդի Աբերդինի հավաքածուում։
Գործընկերներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միացյալ Նահանգների Կանանց ազգային խորհուրդը հիմնադրվել է 1888 թվականին ICW-ի առաջին հավաքում։ Կանադայի կանանց ազգային խորհուրդը հիմնադրվել է 1893 թվականին։ Ֆրանսիայի կանանց ազգային խորհուրդը ստեղծվել է 1901 թվականին, 1903 թվականին՝ Իտալիայի կանանց ազգային խորհուրդը[17], իսկ 1905 թվականին՝ Բելգիայի կանանց ազգային խորհուրդը[18]։ Ավստրալիայի կանանց առաջին ազգային խորհուրդը ստեղծվել է 1931 թվականին՝ համակարգելու Ավստրալիայի դաշնությունից առաջ գործող պետական մարմինները։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ National Woman Suffrage Association (1888). Report of the International Council of Women: Assembled by the National Woman Suffrage Association, Washington, D. C., U. S. of America, March 25 to April 1, 1888 pp.9–11.
- ↑ See the University of Rochester Libraries' Online Exhibit of Susan B. Anthony: Celebrating "An Heroic Life" Արխիվացված 2013-12-07 Wayback Machine for images of the Report and Proceedings of the first ICW as well as letters from Susan B. Anthony about the planning process.
- ↑ Letter from von Cotta, National Archives, Retrieved 29 December 2016
- ↑ Helene Stöcker (2015): Lebenserinnerungen, hg. von Reinhold Lütgeeier-Davin u. Kerstin Wolff. Köln: Böhlau, 93; Helene Lange und Gertrud Bäumer: Handbuch der Fr auenbewegung. Berlin: Moeser, 1901, p. 151, https://archive.org/stream/handbuchderfrau04ratgoog#page/n8/mode/2up.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 «International Council of Women records, 1888-1981». asteria.fivecolleges.edu. Northampton, Massachusetts: Sophia Smith Collection. 1972. Collection number: SSC.MS.00352. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 1-ին.
- ↑ Liddington, 1989, էջ 37
- ↑ Agenda for the quinquennial sessions of the International Council of Women, to be held at Toronto, Canada, June, 1909. Aberdeen, Scotland: Rosemount Press. 1909. ISBN 066-586-409-4.
- ↑ Gordon, Ishbel Maria Marjoribanks, ed. (1914). International Council of Women: Report on the Quinquennial Meetings, Rome 1914. Karlsruhe, Baden-Württemberg: G. Braunsche Hofbuchdruckerei und Verlag.
- ↑ Gordon, Ishbel Maria Marjoribanks, ed. (1920). International Council of Women: Report on the Quinquennial Meetings, Kristiania 1920. Aberdeen, Scotland: Rosemount Press.
- ↑ «Image 3 of Mary Church Terrell Papers: Subject File, 1884-1962; International Council of Women, 6th Quinquennial Convention, Washington, D.C., 1925». loc.gov. Washington, D. C.: Library of Congress. 1925. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 1-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 1-ին.
- ↑ Gordon, Ishbel Maria Marjoribanks, ed. (1930). Report on the Quinquennial Meeting, Vienna 1930. Keighley, West Yorkshire, England: Wadsworth and Company.
- ↑ Gordon, Ishbel Maria Marjoribanks, ed. (1936). Joint Conference of the International Council of Women in India. Calcutta, India: Art Press.
- ↑ See Dorothy P. Page, "'A Married Woman, or a Minor, Lunatic or Idiot': The Struggle of British Women against Disability in Nationality, 1914-1933," doctoral dissertation, University of Otago, Dunedin, New Zealand, 1984.
- ↑ The ICW Papers are housed at Smith College in the Sophia Smith Collection.
- ↑ «Contact Us, ICW web page». Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ փետրվարի 7-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 17-ին.
- ↑ Library of the London School of Economics, ref 5ICW(չաշխատող հղում)
- ↑ «Consiglio Nazionale delle Donne Italiane» (Italian). Consiglio Nazionale delle Donne Italiane. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 7-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Jacques, Catherine (2009). «Le féminisme en Belgique de la fin du 19e siècle aux années 1970» (French). Courrier hebdomadaire du CRISP, No 2012-2013. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 13-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Beyers, Leen (2005), Des Femmes Qui Changent le Monde: Histoire du Conseil International des Femmes, 1888-1988, Bruxelles: Racine, ISBN 2-87386-399-4
- Liddington, Jill (1989). The Road to Greenham Common: Feminism and Anti-militarism in Britain Since 1820. Syracuse University Press. ISBN 978-0-8156-2539-1.
- Rupp, Leila J. (1994), «Constructing Internationalism: The Case of Transnational Women's Organizations, 1888-1945», The American Historical Review, 99 (5): 1571–1600, doi:10.2307/2168389, JSTOR 2168389
- Rupp, Leila J. (2011), «Transnational Women's Movements», European History Online, Mainz: Institute of European History
- Schneider, Dorothy; Schneider, Carl J. (1993), «Chapter 8. Women's War Against War», American Women in the Progressive Era, 1900-1920, New York: Facts on File, ISBN 0-8160-2513-4
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Կանանց միջազգային խորհրդի կայք
- Կանանց միջազգային խորհրդի գրառումները Կանանց գրադարանում, Լոնդոնի տնտեսագիտության դպրոցում
- Կանանց միջազգային խորհուրդը ձայնագրություններ է անում Սոֆիա Սմիթի հավաքածուում, Սմիթ քոլեջի հատուկ հավաքածունեում
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կանանց միջազգային խորհուրդ» հոդվածին։ |
| ||||||||||||
