Jump to content

Ծակուռի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գյուղ
Ծակուռի
ադրբ.՝ Hünərli
ԵրկիրԱրցախ Արցախ
ՇրջանՀադրութի
ՀամայնքՄարտունու շրջան
ԲԾՄ800 մետր
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Բնակչություն100 մարդ (2005)
Ազգային կազմՀայեր
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական եկեղեցի Հայ ԱԵ
Ժամային գոտիUTC+4
Ծակուռի (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն)##
Ծակուռի (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն)
Արցախի Հանրապետության քարտեզը, որտեղ մուգ շագանակագույնով պատկերված են Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները, իսկ մարմնագույնով՝ Արցախի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները 2021 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ[1]

Ծակուռի, գյուղ Արցախի Հանրապետության Հադրութի շրջանում։ Այն տեղաբաշխված է հանրապետության հարավարևելյան մասում։ Հադրութ շրջկենտրոնից գտնվում է 13 կմ հեռավորության վրա, իսկ մայրաքաղաք Ստեփանակերտից` 57 կմ հեռավորության վրա։

Աշխարհագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համայնքը հարթավայրային է, ունի 307,4 հա տարածք, որից 241,68 հա գյուղատնտեսական նշանակության, 32,9 հա անտառային հողեր։ Համայնքի տարածքում առկա են թվով 2 աղբյուրներ` «Ակնեն» և «Ներսես»։

Հայ-ադրբեջանական պատերազմ (2020)

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2020 թվականի հայ-ադրբեջանական պատերազմի հետևանքով գյուղը հայաթափվել և անցել է Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո[2][3][4]։

Բնակչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծակուռի համայնքի բնակչության թվաքանակը կազմում է 109 մարդ, կա 28 տնտեսություն։

Բնակավայրի ազգաբնակչության փոփոխությունը[5].

Տարի 2008 2009 2010
Բնակիչ 104 104 101

Տնտեսություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ` անասնապահությամբ և հողագործությամբ։

Օգտակար հանածոներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համայնքում առկա են իսլանդական շպատի հանքային պաշարներ։

Պատմամշակութային հուշարձաններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղի ամենա կարևոր և կրոնային հուշարձանը ՝ նախկին վանքային համալիր "Ծաղկավանքն" է (XII դար), որից միայն "Սուրբ Աստվածածին" եկեղեցին է պահպանվել։ Ըստ ամենահին խաչքարի նա 1198 թվականից է և տարբերվում է իր կլոր պորտալով (դռնով)։ Եկեղեցին Արցախի միջնադարյա ճարտարապետական ու մշակույթի գլուխ֊գործոցն է և նա մտել է Շ. Մկրտչյանի հանրագիտական գործի մեջ, որը վերաբերվում է Արցախի պատմամշակույթային հուշարձաններին։

Մյուս պատմական հուշարձանները ներառում են նաև գերեզմանոցը (XVII – XIX դարերից), աղբյուրը (XIX դ.) , խաչքարը (XVII դ.) և նաև Պտքաթաղ վանքի ավերակները (1670 թ.)։

Ծակուռիի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու վերանորոգման նպատակով մի խումբ բարեգործներ 2010 թվականին նախաձեռնել են նվիրատվությունների հանգանակություն։ Եկեղեցու վերակառուցումը Արցախի Հանրապետության աշխատանքի, սոցիալական հարցերի և վերաբնակեցման նախարարության կողմից որակվել է որպես բարեգործական ծրագիր։ Այդ նախագիծը ստացել է Հայ Առաքելական Եկեղեցու Արցախի թեմի առաջնորդ Պարգև արքեպիսկոպոս Մարտիրոսյանի օրհնությունը։ Շինարարական աշխատանքները սկսվել են 2019 թվականի մայիսին։ Եկեղեցու վերականգնման արտաքին աշխատանքների ընթացքի ու որակի վերահսկողությունը կատարվում է ԱՀ մշակույթի, երիտասարդության հարցերի և զբոսաշրջության նախարարության պետական տեխնիկական վերահսկողության ծառայության կողմից։ Եկեղեցու ներքին հարդարման աշխատանքների ֆինանսավորման նպատակով նախաձեռնվել է Քրաուդֆանդինգ։

Սբ. Աստվածածին եկեղեցին XII դ. Ծակուռի գյուղում

Հասարարակական կառույցներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համայնքում գործում են գյուղապետարան, մշակույթի տուն, բուժկետ, Մարիամաձորի մաջնակարգ դպրոցի Ծակուռու մասնաճյուղ, որտեղ սովորում են 4 աշակերտներ[6]։

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Արցախի հյուսիս-հարավ մայրուղին (անգ:) North-South Highway Արխիվացված 2019-10-30 Wayback Machine
  • Արցախի "Ճանապարհ Թրեյլ" (անգ:) Janapartrail Արխիվացված 2019-10-30 Wayback Machine
  • Առկա և մշտական բնակչութունն ըստ վարչատարածքայն և սեռի, ԱՀ ազգային վիճակագրական ծառայություն, 2005. Աղյուսակ 1.1, էջ 51։ Առկա է։ [1] Արխիվացված 2011-02-14 Wayback Machine
  • Հակոբ Ղահրամանյան, ՏԵՂԵԿԱՏՈւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի, Երևան, Ճարտարագետ, 2015 թ., 978-9939-72-184-2, էջ 119. Առկա է։ [2]
  • Շ.Մ.Մկրտչյան [3], Լեռնային Ղարաբաղի պատմական և ճարտարապետական հուշարձանները, Երևան, Պարբերական, 1989 թ., էջ 96, 5540004027, 9785540004022 (ռուս:)
  • Ծակուրի եկեղեցու վերակառուցում. (անգ:) , (ռուս:) հետևեք։ https://tsakuri.travel.blog [4], www.gofundme.com/tsakuri-church-reconstruction(չաշխատող հղում)
  • Տ.Պարգև արքեպիսկոպոս Մարտիրոսյան [5]
  • Աշխատանքի, սոցիալական հարցերի և վերաբնակեցման նախարարություն [6]
  • Մշակույթի, երիտասարդության հարցերի և զբոսաշրջության նախարարություն [7] Արխիվացված 2019-10-30 Wayback Machine
  • Արցախի հանրային հեռուստատեսության անդրադարձը [8], [9], [10]
  • Բլոգեր և լուսանկարիչ Ալբերտ Ոսկանյանի անդրադարձը (ռուս:) [11], [12]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը, (արխիվացված 05․04․2021թ․)
  2. «Արցախը հրապարակել է Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը». Ազատություն Ռադիոկայան. 2020 թ․ դեկտեմբերի 10.
  3. «Հրապարակվել է Արցախի՝ Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը»։
  4. «Հրապարակվել է Արցախի՝ Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը», (արխիվացված
  5. «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն. Բնակչություն ըստ համայնքների». Վերցված է 2021 Մայիսի 1-ին.
  6. Ղահրամանյան, Հակոբ (2015). Տեղեկաատու Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի. Երևան. էջ 119.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)