Առաքել (Հադրութի շրջան)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Առաքել (այլ կիրառումներ)
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Առաքել | ||
| ադրբ.՝ Arakül | ||
 | ||
| Երկիր |  Արցախ | |
| Շրջան | Հադրութ | |
| Մակերես | 4792,41 կմ² | |
| ԲԾՄ | 812 մետր | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Բնակչություն | 134 մարդ (2015) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
Առաքել, գյուղական համայնք Արցախի Հանրապետության Հադրութի շրջանում։ Տեղաբաշխված է հանրապետության հարավային հատվածում։ Հադրութ շրջկենտրոնից գտնվում է 33 կմ հեռավորության վրա, իսկ մայրաքաղաք Ստեփանակերտից՝ 125 կմ հեռավորության վրա։ Հին Առաքյալ գյուղը գտնվում էր նոր բնակավայրից մի փոքր արևմուտք, որտեղ պահպանվում են հին բնակատեղիի մնացորդները` գերեցմանոցը, Անապատ կոչվող եկեղեցավայրը։ Զուրկ է անտառներից, կլիման շոգ է։
Առաքել համայնքի կազմի մեջ ընդգրկված են նաև Ձորագյուղ, Ջրաբերդ և Սարալանջ գյուղերը։ Ձորագյուղ գյուղում բնակվում է 39 մարդ, կա 11 տնտեսություն, Ջրաբերդ գյուղում բնակվում 1 մարդ, 1 տնտեսություն, իսկ Սարալանջ գյուղում՝ 27 մարդ, կա 7 տնտեսություն։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համայնքը լեռնային է, ունի 4792,41 հա տարածք, որից 1195,41 հա գյուղատնտեսական նշանակության, 3462,53 հա անտառային հողեր։ Համայնքի տարածքում առկա են թվով 8 աղբյուրներ` Առաքել գյուղի տարածքում «Կուճի ջուր», «Մեծ ջուր», «Գյուղեն ջուր», «Գյոլեն արտեն», «Կթնաճուր», «Արխեն բաղեն ջուր» և «Երե ջուր» աղբյուրները, իսկ Ջրաբերդ գյուղում՝ «Շենին» աղբյուրը։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայրենական մեծ պատերազմին մասնակցել է 360 մարդ, որոնցից 96-ը զոհվել է։ Նրանց հիշատակին կառուցվել է հուշարձան[2]։
2020 թվականի Արցախյան երկրորդ պատերազմի արդյունքում գյուղը հայաթափվել և անցել է Ադրբեջանի հսկողության տակ[3]։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1890-ական թվականներին այստեղ կար 90 տուն, 672 բնակիչ, 1987 թվականին` 70 տուն, 253 բնակիչ։ Կոլտնտեսությունը կազմակերպվել է 1931 թվականին։ Գյուղի բնակիչները հիմնականում զբաղվում են դաշտավարությամբ, խաղողագործությամբ, անասնապահությամբ։
Բնակավայրի ազգաբնակչության փոփոխությունը[4].
| Տարի | 2008 | 2009 | 2010 |
|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 166 | 126 | 131 |
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ՝ անասնապահությամբ և հողագործությամբ։
Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կան պատմամշակույթային հուշարձաններ՝ Սբ. Աստվածածին եկեղեցի (1902-1907 թթ.), գերեզմանոց(17-19 դդ.), գյուղատեղի Հին Առաքել (16-19 դդ.), հաշվառված է 6 հուշարձան։
Հասարարակական կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղում 1890 թվականին բացվել է ծխական դպրոց, որը հետագայում փակվել է և վերաբացվել` 1906 թվականին, իսկ հետո արդեն 1908 թվականին դպրոցը դարձել է երկսեռ։
Համայնքում գործում են գյուղապետարան, մշակույթի տուն, բուժկետ, միջնակարգ դպրոց, որտեղ սովորում են 33 աշակերտներ, ունի 1 պետական մանկապարտեզ, որտեղ հաճախում են 37 երեխաներ[5]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը, (արխիվացված 05․04․2021թ․)
- ↑ Ս.Մելքումյան, Լեռնային Ղարաբաղ, Երևան, 1990 թվական, էջ 261
- ↑ «Արցախը հրապարակել է Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը»։ Ազատություն Ռադիոկայան։ Դեկտեմբեր 10, 2020
- ↑ «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն. Բնակչություն ըստ համայնքների»։ Վերցված է 2021 Մայիսի 1
- ↑ Ղահրամանյան Հակոբ (2015)։ Տեղեկաատու Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի։ Երևան։ էջ 107
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հակոբ Ղահրամանյան, ՏԵՂԵԿԱՏՈւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի, Երևան, Ճարտարագետ, 2015 թ.
| |||||||||||||||||
