Jump to content

Ցիկլոբութան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ցիկլոբութան
Изображение химической структуры
Ընդհանուր տեղեկություններ
Դասական անվանակարգումցիկլոբութան
Քիմիական բանաձևC₄H₈
Մոլային զանգված9,3E−26 կիլոգրամ[1] գ/մոլ
Խտություն0,72 գ/սմ³ գ/սմ³
Իոնիզացման էներգիա1,6E−18 ջոուլ[2] կՋ/մոլ
Հալման ջերմաստիճան−91 °C և −90,67 °C[2] °C
Եռման ջերմաստիճան12,5 °C և 12,6 °C[2] °C
Քիմիական հատկություններ
Դիպոլ մոմենտ0 Կլ·մ[2]
Դասակարգում
CAS համար287-23-0
PubChem9250
EINECS համար206-014-5
SMILESC1CCC1
ЕС206-014-5
ChEBI8894
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Ցիկլոբութան, ցիկլոալկանների դասին պատկանող օրգանական միացություն։ Այն անգույն, թույլ հոտով գազ է։ Չի լուծվում ջրում, բայց լուծվում է օրգանական լուծիչներում։ Պայթյունավտանգ է։ Ցիկլոբութանի ածանցյալներից մեկը՝ օկտաֆտորցիկլոբութանը (C4F8), համարվում է ֆրեոն գազ։

Մոլեկուլն ունի ոչ հարթ կառուցվածք, նրան բնորոշ է "թիթեռի" կոնֆորմացիան[3]։

Ցիկլոբութանները բնության մեջ և բիոտեխնոլոգիայում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Պենտացիկլոանամոքսալաթթուն[4] կարևոր դեր է կատարում յուրահատուկ բակտերայի մետաբոլիզմի մեջ։

  • Ցիկլոբութանի ֆոտոդիմերները կարևոր նշանակություն ունեն բույսերի որոշ տեսակների համար[5][6][7]

  • Կարբոպլատինը համարվում է հակաքաղցկեղային պրեպարատ

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 CYCLOBUTANE
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbookCRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5
  3. chemical compound :: Cycloalkanes - Britannica Online Encyclopedia
  4. J. S. Sinninghe Damsté, M. Strous, W. I. C. Rijpstra, E. C. Hopmans, J. A. J. Geenevasen, A. C. T. van Duin, L. A. van Niftrik and M. S. M. Jetten (2002). «Linearly concatenated cyclobutane lipids form a dense bacterial membrane». Nature. 419 (6908): 708–712. doi:10.1038/nature01128. PMID 12384695.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  5. R. B. Setlow (1966). «Cyclobutane-Type Pyrimidine Dimers in Polynucleotides». Science. 153 (3734): 379–386. doi:10.1126/science.153.3734.379. PMID 5328566.
  6. Expert reviews in molecular medicine (2002 թ․ դեկտեմբերի 2). «Structure of the major UV-induced photoproducts in DNA» (PDF). Cambridge University Press. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2005 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  7. Christopher Mathews and K.E. Van Holde (1990). Biochemistry (2nd ed.). Benjamin Cummings Publication. էջ 1168. ISBN 978-0-8053-5015-9.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ցիկլոբութան» հոդվածին։