Ռաիսա Ֆրիչինսկայա

Ռաիսա Ֆրիչինսկայա
Ռաիսա Ֆրիչինսկայա
Ծննդյան թիվ՝	հուլիսի 21, 1924
Ծննդավայր՝	Քիշնև, Ռումինիայի թագավորություն
Վախճանի թիվ՝	հոկտեմբերի 2, 2010 (86 տարեկան)
Վախճանի վայր՝	Մոսկվա, Ռուսաստան
Քաղաքացիություն՝	ԽՍՀՄ; Ռուսաստան
Մասնագիտություն՝	խմբագիր և սցենարիստ
Պարգևներ՝
IMDb։	ID 2037056

Ռաիսա Իվանովնա Ֆրիչինսկայա (ռուս.՝ Раиса Ивановна Фричинская, հուլիսի 21, 1924(1924-07-21), Քիշնև, Ռումինիայի թագավորություն - հոկտեմբերի 2, 2010(2010-10-02), Մոսկվա, Ռուսաստան), «Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի խմբագիր, ՌԽՖՍՀ մշակույթի վաստակավոր աշխատող (1987)^[1], Անիմացիոն կինոյի միջազգային ասոցիացիայի անդամ (ռուս.՝ Association International du Film d'Animation, ASIFA)։

Կենսագրություն

Ռաիսա Ֆրիչինսկայան ծնվել է 1924 թվականի հուլիսի 21-ին Քիշնևում։ 1949 թվականին ավարտել է Մոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտ կինոգիտության ֆակուլտետը։

1949 թվականից եղել է ԽՍՀՄ Պետֆիլմֆոնդի կինոֆոնդի կրտսեր գիտաշխատող։ 1952 թվականին դարձել է Համամիութենական ռադիոկոմիտեի արտհեռարձակման գրական խմբագրության խմբագիր։

1953-1993 թվականներին Ռաիսա Ֆրիչինսկայան՝ որպես խմբագիր, աշխատել է «Սոյուզմուլտֆիլմ» կինոստուդիայում (եղել է սցենար-խմբագրական կոլեգիայի անդամ)։

Ռաիսա Ֆրիչինսկայան մասնակցել է ավելի քան 200 մուլտֆիլմերի ստեղծմանը։ Աշխատել է ռեժիսորներ Ֆեոդոր Խիտրուկի, Բորիս Ստեպանցևի, Վ․ Պոպովի, Անդրեյ Խրժանովսկու, Վադիմ Կուրչևսկու, Լև Ատամանովի, Եֆիմ Գամբուրգի, Իդեա Գարանինայի, Ստանիսլավ Սոկոլովի, Էդուարդ Նազարովի և այլոց հետ։ Մասնակցել է նախադպրոցականների համար նախատեսված «Ուրախ կարուսել» մուլտհանդեսի մշակմանը^[2]։

Ամուսինը եղել է դերասան Լև Ֆրիչինսկին։

Ռաիսա Ֆրիչինսկայան մահացել է 2010 թվականի հոկտեմբերի 2-ին Մոսկվայում։ Թաղվել է Վագանկովյան գերեզմանատանը^[3]։

Ֆիլմագրություն

Սցենարիստ

1979 – Պեր Գյունտ (ռուս.՝ Пер Гюнт)

Հնչյունավորում

1970 – Կառլսոնը վերադարձել է (ռուս.՝ Карлсон вернулся) – ֆրյոկեն Բոկ (մեկ արտահայտություն մուլտֆիլմի վերջում)

Խմբագիր

1959 – Բուրատինոյի արկածները (ռուս.՝ Приключения Буратино)
1959 – Գույների գողերը (ռուս.՝ Похитители красок)
1959 – Ծույլ ու անբան Վլասի պատմությունը (ռուս.՝ История Власа — лентяя и лоботряса)
1960 – Ոսկե փետուր (ռուս.՝ Золотое пёрышко)
1960 – Աղվեսը, կուղբն ու մյուսները (ռուս.՝ Лиса, бобёр и другие)
1960 – Մուրզիլկան արբանյակի վրա (ռուս.՝ Мурзилка на спутнике)
1961 – Մեծ անախորժություններ (ռուս.՝ Большие неприятности)
1961 – Առաջին անգամ արենայում (ռուս.՝ Впервые на арене)
1961 – Բանալի (ռուս.՝ Ключ)
1961 – Ճպուռն ու մրջյունը (ռուս.՝ Стрекоза и муравей)
1961 – Չիպոլինո (ռուս.՝ Чиполлино)
1962 – Թագուհի Ատամի խոզանակ (ռուս.՝ Королева зубная щётка)
1962 – Հեքիաթ օտար ներկերի մասին (ռուս.՝ Сказки про чужие краски)
1962 – Միայն ոչ հիմա (ռուս.՝ Только не сейчас)
1965 – Վովան անդրսարյան թագավորությունում (ռուս.՝ Вовка в Тридевятом царстве)
1965 – Հովվուհին և ծխնելույզ մաքրողը (ռուս.՝ Пастушка и трубочист)
1965 – Բոնիֆացիի արձակուրդը (ռուս.՝ Каникулы Бонифация)
1965 – Ճանապարհորդ գորտը (ռուս.՝ Лягушка-путешественница)
1966 – Ծաղկեփունջ (ռուս.՝ Букет)
1966 – Կար-չկար Կազյավինը (ռուս.՝ Жил-был Козявин)
1966 – Իվան Իվանիչը հիվանդացել է (ռուս.՝ Иван Иваныч заболел)
1967 – Ժամանակի մեքենա (ռուս.՝ Машинка времени)
1967 – Հեքիաթ ոսկե աքաղաղի մասին (ռուս.՝ Сказка о золотом петушке)
1967 – Լրտեսական կրքեր (ռուս.՝ Шпионские страсти)
1968 – Կոշկավոր կատուն (ռուս.՝ Кот в сапогах)
1968 – Մանչուկն ու Կառլսոնը (ռուս.՝ Малыш и Карлсон)
1968 – Ռևանշ մենամարտ (ռուս.՝ Матч-реванш)
1968 – Ջրահարսը (ռուս.՝ Русалочка)
1969 – Վինի Թուխ (ռուս.՝ Винни-Пух)
1969 – Ոսկե տղան (ռուս.՝ Золотой мальчик)
1969 – Հեքիաթ Գնդիկ-Բոքոնիկի մասին (ռուս.՝ Сказка про колобок)
1969 – Կեղծ նոտա (ռուս.՝ Фальшивая нота)
1970 – Ուշադրություն, գայլեր (ռուս.՝ Внимание, волки!)
1970 – Կառլսոնը վերադարձել է (ռուս.՝ Карлсон вернулся)
1970 – Քենթերվիլյան ուրվականը (ռուս.՝ Кентервильское привидение)
1970 – Հեքիաթը պատմվում է (ռուս.՝ Сказка сказывается)
1972 – Թիթեռ (ռուս.՝ Бабочка)
1972 – Հյուր ամռան մոտ (ռուս.՝ В гостях у лета)
1972 – Վինի Թուխը և հոգսերի օրը (ռուս.՝ Винни-Пух и день забот)
1972 – Հեռավոր դարում (ռուս.՝ В тридесятом веке)
1972 – Գլուխը բա՛րձր (ռուս.՝ Выше голову!)
1972 – Վարպետը Կլամսիից (ռուս.՝ Мастер из Кламси)
1972 – Բադիկը, որ չէր կարողանում խաղալ ֆուտբոլ (ռուս.՝ Утёнок, который не умел играть в футбол)
1973 – Այբոլիտը և Բարմալեյը (ռուս.՝ Айболит и Бармалей)
1973 – Նեմուխինյան երաժիշտներ (ռուս.՝ Немухинские музыканты)
1973 – Նովելներ տիեզերքի մասին (ռուս.՝ Новеллы о космосе)
1973 – Մարդուկ-Ջարդուկը (ռուս.՝ Щелкунчик)
1974 – Պոնին վազում է շրջանով (ռուս.՝ Пони бегает по кругу)
1974 – Չիչիկովի արկածները։ Մանիլով (ռուս.՝ Похождения Чичикова. Манилов)
1974 – Չիչիկովի արկածները։ Նոզդրյով (ռուս.՝ Похождения Чичикова. Ноздрёв)
1974 – С бору по сосенке
1974 – Ֆեդորինայի վիշտը (ռուս.՝ Федорино горе)
1975 – Կախարդական օր (ռուս.՝ День чудесный)
1975 – Կուզիկ-Քուռկիկ (ռուս.՝ Конёк-Горбунок)
1975 – Ծիածան (ռուս.՝ Радуга)
1975 – Սադկոն հարուստ (ռուս.՝ Садко богатый)
1976 – Երկնագույն շնիկը (ռուս.՝ Голубой щенок)
1976 – Տունը, որ կառուցել է Ջեքը (ռուս.՝ Дом, который построил Джек)
1976 – Տզզան ճանճը (ռուս.՝ Муха-Цокотуха)
1976 – Այն մասին, թե ինչպես թզուկը հեռացավ տնից և... (ռուս.՝ О том, как гном покинул дом и…)
1976 – Переменка № 1
1977 – Բոբիկը գնացել է Բարբոսին հյուր (ռուս.՝ Бобик в гостях у Барбоса)
1977 – Գեղեցկուհի Վասիլիսա (ռուս.՝ Василиса Прекрасная)
1977 – Կռունկի փետուրներ (ռուս.՝ Журавлиные перья)
1977 – Ինչպես Մաշան կռվեց իր բարձի հետ (ռուս.՝ Как Маша поссорилась с подушкой)
1977 – Գավ անունով կատվիկը (թողարկում 2) (ռուս.՝ Котёнок по имени Гав (выпуск 2)
1977 – Վառարանային ծղրիդի գաղտնիքը (ռուս.՝ Тайна запечного сверчка)
1978 – Հրաշքներ մաղում (ռուս.՝ Чудеса в решете)
1978 – Ձմեռ պապը և գորշ գայլը (ռուս.՝ Дед Мороз и серый волк)
1978 – Ինչպես երաժիշտ բադիկը դարձավ ֆուտբոլիստ (ռուս.՝ Как утёнок-музыкант стал футболистом)
1978 – Մաշան այլևս ծույլիկ չէ (ռուս.՝ Маша больше не лентяйка)
1978 – Տաղանդ և երկրպագուներ (ռուս.՝ Талант и поклонники)
1978 – Երեքը Պրոստոկվաշինոյից (ռուս.՝ Трое из Простоквашино)
1979 – Հաֆ անունով կատվիկը (թողարկում 3) (ռուս.՝ Котёнок по имени Гав (выпуск 3))
1979 – Մաշան ու կախարդական մուրաբան (ռուս.՝ Маша и волшебное варенье)
1979 – Переменка № 2
1979 – Ինչու ավանակը համառեց (ռուս.՝ Почему ослик заупрямился)
1980 – Եվ ձեզ հետ նորից ես եմ․․․ (ռուս.՝ И с вами снова я…)
1980 – Արձակուրդները Պրոստոկվաշինոյում (ռուս.՝ Каникулы в Простоквашино)
1980 – Հաֆ անունով կատվիկը (թողարկում 4) (ռուս.՝ Котёнок по имени Гав (выпуск 4))
1980 – Զինվորն ու այգին (ռուս.՝ Солдат и сад)
1981 – Զավեշտախաղ (ռուս.՝ Балаган)
1981 – Անտուն տնային ոգիները (ռուս.՝ Бездомные домовые)
1981 – Ցտեսություն, ձորակ (ռուս.՝ До свидания, овраг)
1981 – Կոշկավոր շունը (ռուս.՝ Пёс в сапогах)
1981 – Վասյա Կուրոլեսովի արկածները (ռուս.՝ Приключения Васи Куролесова)
1981 – Արի սահադաշտ (ռուս.՝ Приходи на каток)
1981 – Հեքիաթ հիմար մկնիկի մասին (ռուս.՝ Сказка о глупом мышонке)
1982 – Չարաճճիները (ռուս.՝ Бедокуры)
1982 – Կար-չկար մի շուն (ռուս.՝ Жил-был пёс)
1982 – Հաֆ անունով կատվիկը (թողարկում 5) (ռուս.՝ Котёнок по имени Гав (выпуск 5)
1982 – Պարադոքսներ ռոք ոճով (ռուս.՝ Парадоксы в стиле рок)
1983 – Կապիկները։ Շղթա երեխաներից (ռուս.՝ Обезьянки. Гирлянда из малышей)
1983 – Առյուծ և ցուլ (ռուս.՝ Лев и бык)
1983 – Օ՜, ծով, ծով․․․ (ռուս.՝ О, море, море!..)
1983 – Երկուսից հինգ (ռուս.՝ От двух до пяти)
1983 – Մրջյունի ճանապարհորդությունը (ռուս.՝ Путешествие муравья)
1983 – Զինվորական կապա (ռուս.՝ Солдатский кафтан)
1983 – Խոշորացնող ապակի (ռուս.՝ Увеличительное стекло)
1984 – Նապաստակի պոչ (ռուս.՝ Заячий хвостик)
1984 – Ձմեռը Պրոստոկվաշինոյում (ռուս.՝ Зима в Простоквашино)
1984 – Կապեր․․․ Կոնֆլիկտներ․․․ (ռուս.՝ Контакты… конфликты…)
1984 – Կապիկները։ Զգո՛ւյշ, կապիկներն են (ռուս.՝ Обезьянки. Осторожно, обезьянки!)
1984 – Переменка № 3. Наш дом
1984 – Հեքիաթ Սալթան թագավորի մասին (ռուս.՝ Сказка о царе Салтане)
1985 – Կապեր և կոնֆլիկտներ (թողարկում 2) (ռուս.՝ Контакты и конфликты (выпуск 2))
1985 – Թագավորական բուտերբրոդ (ռուս.՝ Королевский бутерброд)
1985 – Մենք Շերլոկ Հոլմսի հետ (ռուս.՝ Мы с Шерлоком Холмсом)
1985 – Վարունգե ձիուկ (ռուս.՝ Огуречная лошадка)
1985 – Переменка № 4
1985 – Սիդորով Վովայի մասին (ռուս.՝ Про Сидорова Вову)
1986 – Ակադեմիկոս Իվանով (ռուս.՝ Академик Иванов)
1986 – Կապեր և կոնֆլիկտներ (թողարկում 3) (ռուս.՝ Контакты и конфликты (выпуск 3)
1986 – Переменка № 5
1986 – Աքաղաղը և բոյարինը (ռուս.՝ Петух и боярин)
1987 – Կապիկներն ու կողոպտիչները (ռուս.՝ Обезьянки и грабители)
1987 – Բոգատիրյան շիլա (ռուս.՝ Богатырская каша)
1987 – Ինչպես կապիկները ճաշեցին (ռուս.՝ Как обезьянки обедали)
1987 – Կապեր և կոնֆլիկտներ (ռուս.՝ Контакты и конфликты (выпуск 4))
1987 – Մարտինկո (ռուս.՝ Мартынко)
1987 – Ազատագրված Դոն Կիխոտը (ռուս.՝ Освобождённый Дон Кихот)
1987 – Գեղեցիկ արվեստների դպրոց։ Բնանկար գիհով (ռուս.՝ Школа изящных искусств. Пейзаж с можжевельником)
1987 – Переменка № 6
1988 – Աճի վիտամիններ (ռուս.՝ Витамин роста)
1988 – Սիրահարկոտ ագռավը (ռուս.՝ Влюбчивая ворона)
1988 – Դյուրահավատ վիշապը (ռուս.՝ Доверчивый дракон)
1988 – Կատուն, որ զբոսնում էր ինքն իր համար (ռուս.՝ Кошка которая гуляла сама по себе)
1988 – Թռչում էին երկու ուղտ (ռուս.՝ Летели два верблюда)
1988 – Медвежуть
1989 – Անտիկ քնարերգություն (ռուս.՝ Античная лирика)
1989 – Բոլորին բռնեց (ռուս.՝ Всех поймал)
1989 – ФРУ-89. Жертва
1989 – Ճանապարհորդություն (ռուս.՝ Путешествие)
1989 – Կարծրատիպեր (ռուս.՝ Стереотипы)
1990 – Գեղեցիկ արվեստների դպրոց։ Վերադարձ (ռուս.՝ Школа изящных искусств. Возвращение)
1990 – Չտեսնված, չլսված (ռուս.՝ Невиданная, неслыханная)
1990 – Այն պատճառով, որ դարբնոցում մեխ չկար (ռուս.՝ От того, что в кузнице не было гвоздя)
1990 – Պատահար (ռուս.՝ Случай)
1995 – Ալեհեր մորուքով առյուծը (ռուս.՝ Лев с седой бородой)
Էլկա (ռուս.՝ Элька, 2006) (լուսագրերում նշված չէ)

Ծանոթագրություններ

↑ Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 2 сентября 1987 года «О присвоении почётного звания «Заслуженный работник культуры РСФСР»
↑ Георгий Бородин. «Киностудия „Союзмультфильм“» Արխիվացված 2016-03-05 Wayback Machine. Краткий исторический обзор, new.souzmult.ru.
↑ Могила Р. И. Фричинской, bozaboza.narod.ru.

Գրականություն

Сергей Капков Энциклопедия отечественной мультипликации. — М.: Алгоритм, 2006. — С. 677-678. — 816 с. — 3000 экз. — ISBN 5-9265-0319-4

Արտաքին հղումներ

[1] Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 2 сентября 1987 года «О присвоении почётного звания «Заслуженный работник культуры РСФСР»

[2] Георгий Бородин. «Киностудия „Союзмультфильм“» Արխիվացված 2016-03-05 Wayback Machine. Краткий исторический обзор, new.souzmult.ru.

[3] Могила Р. И. Фричинской, bozaboza.narod.ru.

[1]

[2]

[3]