Ֆիմա Ժիգանեց

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ֆիմա Ժիգանեց
Ծնվել էապրիլի 30, 1956(1956-04-30) (67 տարեկան)
ԾննդավայրԴոնի Ռոստով, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
ԿրթությունՌոստովի պետական համալսարան
Մասնագիտությունբանաստեղծ, թարգմանիչ, գրող և լրագրող
ԿուսակցությունԽՄԿԿ

Ֆիմա Ժիգանեց (ռուս.՝ Фи́ма Жигане́ц, իսկական անունը՝ Ալեքսանդր Անատոլևիչ Սիդորով ռուս.՝ Алекса́ндр Анато́льевич Си́доров, ապրիլի 30, 1956(1956-04-30), Դոնի Ռոստով, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային ռուս լրագրող, բանասեր, գրող, բանաստեղծ, թարգմանիչ[1][2][3][4][5][6]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալեքսանդր Սիդորովը ծնվել է 1956 թվականի ապրիլի 30-ին Դոնի Ռոստովի ծայրամասում, որն այն ժամանակ կոչվում էր Միրնի ավան[1][4][5]։ Հայրը՝ Անատոլի Եֆիմովիչը, Երկրորդ աշխարհամարտի պատճառով չի կարողացել ստանալ միջնակարգ կրթություն և աշխատել է որպես կոշիկի արհեստանոցի վարպետ[4][7]։ Մայրը ոչ մի տեղ չի սովորել, բայց միևնույն ժամանակ եղել է քաղաքային բանահյուսության, ասացվածքների վարպետ[4]։ Չնայած դրան, ընտանիքում մեծապես գնահատվում էր գիտելիքը[4]։

Դեռևս դպրոցում սովորելու տարիներին Սիդորովը մտադրվել էր լրագրող դառնալ, ուստի 1979 թվականին ավարտել է Ռոստովի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի ժուռնալիստիկայի բաժինը[1][2][4][5][8]։

Համալսարանն ավարտելուց հետո, ազատ բաշխման պատճառով, տարվա ընթացքում չի կարողացել մասնագիտությամբ աշխատանք գտնել և, հետևաբար, աշխատել է տարածաշրջանային «Կրասնոյե զնամյա» ռազմական թերթում՝ որպես թողարկման խմբագիր, մինչև խմբագրությունը ստացել է դատապարտյալների համար մարզային «Խղճի ձայն» թերթի առաջին համարը, որին անհրաժեշտ էր լրագրող, իսկ հիմնադիրը ԽՍՀՄ ՆԳՆ-ն խոստացել էր տրամադրել բնակարան, որի կարիքն ունեին Սիդորովը, նրա կինը և նրանց երկամյա որդին[4]։

1980-1997 թվականներին աշխատել է որպես «Խղճի ձայն» թերթի թղթակից (1997 թվականից այն վերանվանվել է «Բանտ և կամք»), որը հրատարակվել է Ուղղիչ աշխատանքային վարչության տնօրինության կողմից, 1987-1997 թվականներին եղել է թերթի խմբագիր[1][2][5][7][9]։

1981 թվականին դարձել է ԽՍՀՄ ժուռնալիստների միության անդամ[7]։

1987 թվականին համալրել է ԽՄԿԿ շարքերը[7]։

Պատժիչ համակարգից ազատվելուց հետո եղել է «Մոսկովսկի կոմսոմոլեց-Յուգ» թերթի խմբագիրը (1998-1999), «Սևոդնյա» թերթի սեփական թղթակիցը (1999 թվականից), Ռոստովի մարզ «Գազետա» թերթի սեփական թղթակիցը, ինչպես նաև տարածաշրջանային «Յոթերորդ մայրաքաղաք» անկախ թերթ բաժնի խմբագիր, Ռուսաստանի հարավի «Հարավային թղթակից» թերթի թղթակիցը, «Ինտերֆաքս-Ռուսաստան», Բի-Բի-Սիի ռուսական ծառայության և Ֆրանս-պրես լրատվական գործակալությունների Հարավային Ռուսաստանի սեփական թղթակիցը[5]։

Հանդիսանում է «Նաշե վրեմյա» թերթի թղթակից[10]։

Հանդես է եկել որպես «Մարտիկ» և «Զոնա» հեռուստասերիալների խորհրդատու[5]։

1978 թվականին ամուսնացել է, ունի որդի (ծնվ. 1978) և թոռ[2][4]։

Ստեղծագործական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիմա Ժիգանեցն առավել հայտնի է գողական ժարգոնի ուսումնասիրություններով և Ֆրանսուա Վիյոնի, Ռեդյարդ Քիփլինգի, Իվան Կռիլովի, Միխայիլ Լերմոնտովի, Վլադիմիր Մայակովսկու, Ալեքսանդր Պուշկինի և Ուիլյամ Շեքսպիրի դասական ստեղծագործությունների թարգմանություններով[1][5]։

Որպես բանասեր` Սիդորովը միշտ հետաքրքրված էր գրականության դասականների ուսումնասիրությամբ, մասնավորապես Վիլյամ Շեքսպիրի «Համլետ» պիեսը, և Դոնի Ռոստովում գտնվող գրախանութ իր այցերից մեկի ժամանակ Սիդորովը ձեռք բերեց «այս ողբերգության թարգմանությունների ժողովածուն ռուսերեն, որի հավելվածում առկա էր «Լինել թե չլինել» հայտնի մենախոսության մեկ ու կես տասնյակ թարգմանություն, մտածեց «այդպիսի խորը փիլիսոփայական մենախոսությունը «թարգմանել» ռուսերեն գողական ժարգոնով» և որոշեց փորձել այն[1]։

Ըստ Սիդորովի` Ֆիմա Ժիգանեց կեղծանունը («ոչ թե կեղծանուն, այլ գրական դիմակ») առաջացել է, երբ նա «Ռուսաստանի հարավային շրջանի ռազմական լրատու» թերթի իր գործընկերների խնդրանքով ներկայացրել է իր որոշ թարգմանություններ, որոնց հետ ծանոթանալուց հետո «նրանք հիացել են և խորհուրդ տվել մի փոքրիկ գիրք հրատարարկել տպարանում»։ Ավելի վաղ Սիդորովը իրական անվան տակ հրատարակել էր «Գողական և ճամբարային ժարգոնի բառարան»։ «Հարավային Ֆենյան» համարվում էր ներքին ծառայության մայոր և «թերթի խմբագիր էր, որը նպատակ ուներ վերադաստիարակել և ուղղել հանցագործներին», նա «ուներ փորձառու խռովարարի և ընդդիմադիրի աննախանձելի հեղինակություն, ով «խաղեր էր տալիս դատապարտյալների հետ», հրապարակել նման գիրք՝ իր իսկական անվան տակ, դա նշանակում էր թշնամիներին հարմար հնարավորություն ընձեռել։ Ելնելով այն հանգամանքից, որ «թարգմանությունների բնույթը ենթադրում էր ինչ որ բան զվարճալի և միևնույն ժամանակ քաջարի», Սիդորովը եկել էր այն եզրակացության, որ որպես ազգանուն կարելի է վերցնել «ժիգան-խիզախ, ջերմ, անխոհեմ մարդ» ժարգոնային արտահայտությունը, որը կրճատվեց` դառնալով Ժիգանեց։ Իսկ անուն ընտրելու կարիք չկար, քանի որ, ինչպես նշում է Սիդորովը, «հայրական կողմից իր հանգուցյալ պապին կոչում էին Եֆիմ Մատվեևիչ»[1]։

Բացի գողական ժարգոնն ուսումնասիրելուց, Ֆիմա Ժիգանեցը զբաղվում էր գրականագիտական գործունեությամբ, աշխատելով, Միխայիլ Բուլգակովի «Վարպետը և Մարգարիտան» վեպի հետազոտության վրա «Սատանան և բոլորը, բոլորը, բոլորը» աշխատանքային վերնագրի ներքո։ Զբաղվում էր պուշկինագիտությամբ։ Հավաքում էր նյութեր Շեքսպիրի «Համլետի» հիմնական ուսումնասիրության վրա աշխատելու համար։

Նա բանավիճում էր «Խաղաղ Դոնի» հեղինակային իրավունքի հետ կապված «Միխայիլ Շոլոխովին մերկացնողներից մեկի հետ»։ Թարգմանում է գերմանական դասական էպիգրամը, ինչպես նաև հատվածներ Գյոթեի «Ֆաուստից»։ Նա իր կյանքի երազանքն է համարում ստեղծել «Վելիկոռուսական լեզվի գողական բացատրական բառարան» և «Ռուս ժողովրդի գողերի առակներն ու ասացվածքները»[1][5]։

Նա բանաստեղծություններ է հրատարակել թերթերում, գրական ամսագրերում և ժողովածուներում, այդ թվում` հրապարակումներ, «Մոսկովսկի Վեստնիկ» և «Տալին» ամսագրերում և «Լիտերատուրնայա գազետա» թերթում[5]։ Սիդորովի բանաստեղծությունների հիման վրա գրված երգեր են կատարել այնպիսի երաժիշտներ, ինչպիսիք են Միխայիլ Վոլոշը, Ալեքսանդր Զաբորսկին, Միխայիլ Շուֆուտինսկին[5]։

Հայացքներ և հետաքրքրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիմա Ժիգանեցի սիրած ստեղծագործություններից են Ֆրանսուա Ռաբլեի «Գարգանտյուա և Պանտագրյուելը», Յարոսլավ Հաշեկի «Քաջարի զինվոր Շվեյկը», Ֆեոդոր Դոստոևսկու «Կարամազով եղբայրները» և Ստրուգացկի եղբայրների «Երկուշաբթին սկսվում է շաբաթ օրը»[2]։

Սիրած բանաստեղծը Նիկոլայ Գումիլյովն է, գրողը Ֆեոդոր Դոստոևսկին[2]։

Սիրելի կոմպոզիտորներից են` Անտոնիո Վիվալդին, Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտը, Պյոտր Չայկովսկին, Ֆրեդերիկ Շոպենը[2]։

Սիրած նկարիչներից են` Սանդրո Բոտիչելլին, Դիեգո Վելասկեսը, Անդրեյ Ռուբլյովը, ինչպես նաև «գրեթե բոլոր» իմպրեսիոնիստներն ու պոստիմպրեսիոնիստները։ «Արվեստի աշխարհ» ասոցիացիայի ներկայացուցիչները, այդ թվում «հատկապես Դոբուժինսկին, Բենուան»։ Նրան շատ էր դուր գալիս Պաբլո Պիկասոյի, Կազիմիր Մալևիչի, Մարկ Շագալի ստեղծագործությունները, ինչպես նաև «Սիկեյրոսը և Ռիվերան, շատ առումներով հետաքրքիր էր նաև Միխայիլ Շեմյակինը»[2]։ Նա իր ուսուցիչներից էր համարում Վլադիմիր Դալին, Վլադիմիր Մոկիենկոյին և Անդրեյ Սինյավսկուն[2]։

Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Сидоров А. А., Кабанов А. В. Каратэ-до. — Ростов н/Д: Красное знамя, 1990. — 112 с.
  • Стэнфорд А. Великий Маленький Дракон. Рассказы о Брюсе Ли. — Ростов н/Д: Инпресско, 1991.
  • Сидоров А. А. Словарь современного блатного и лагерного жаргона. — Ростов н/Д: Гермес, 1992. — 176 с. — ISBN 5-87022-015-7
  • Жиганец Ф. «Мой дядя, падло, вор в законе…» Классическая поэзия в блатных переводах. — Ростов н/Д: Военный вестник Юга России, 1995. (переиздание Жиганец Ф. «Мой дядя, честный вор в законе». Избранное. — Ростов н/Д: Феникс, 1999. — 320 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-222-00587-6)
  • «Великие битвы уголовного мира. История профессиональной преступности в Советской России», два тома (1999)
  • Жиганец Ф. Тюремные байки. Жемчужины босяцкой речи. — Ростов н/Д: Феникс, 1999. — 352 с. — ISBN 5-222-00958-0
  • Блатные песни / Сост. Ф. Жиганец. — Ростов н/Д: Феникс, 2001. — ISBN 5-222-01798-2
  • Сидоров А. А. Кошачья азбука. Стихи для детей. — Ростов н/Д: Феникс, 2001. — 64 с. — (Большая книга для маленьких детей). — 10 000 экз. — ISBN 5-222-01533-5
  • Сидоров А. А. Жиганы, уркаганы, блатари: подлинная история воровского братства, 1917-1940. — М.: Эксмо, 2005. — 347 с. — (Русский бестселлер).
  • Сидоров А. А. Воры против сук. Подлинная история воровского братства. 1941—1991. — М.: Эксмо, 2005. — 384 с. — (Новейшая история криминала). — 7000 экз. — ISBN 5-699-09276-5
  • Русский шансон: тексты, ноты, история / Сост. и комм. Фимы Жиганца. Напис. нот. текста О. А. Губенко. — Ростов н/Д, 2005.
  • Сидоров А. А. Песнь о моей Мурке: История великих блатных и уличных песен. — М.: ПрозаиК, 2010. — 5000 экз. — ISBN 978-5-91631-092-4[9][11]
  • Жиганец Ф. Лучшие дворовые песни. Песенник с нотами и аккордами. — Ростов н/Д: Феникс, 2010. — 224 с. — (Жизнь удалась). — 7000 экз. — ISBN 978-5-222-16344-3
  • Здравствуй, моя Мурка! Лучшие блатные и уличные песни / Сост. А. А. Сидоров. — М.: ПрозаиК, 2010. — 208 с. — 7000 экз. — ISBN 978-5-91631-093-1
  • Сидоров А. А. На Молдаванке музыка играет. — М.: ПрозаиК, 2012. — 400 с. — 3000 экз. — ISBN 978-5-91631-167-9
  • Сидоров А. А. Я помню тот Ванинский порт. — М.: ПрозаиК, 2013. — 384 с. — 3000 экз. — ISBN 978-5-91631-192-1
  • Сидоров А. А. По тундре, по железной дороге. И вновь звучат блатные песни!. — М.: ПрозаиК, 2015. — 368 с. — 2000 экз. — ISBN 978-5-91631-230-0

Հոդվածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Панин, 16.10.2008
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Попов, октябрь 2010
  3. ↑ Иванов, 01.08.2005
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 Погонцева, 19.01.2012
  5. ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 Александр Сидоров (aka Фима Жиганец) писатель, сценарист, специалист в области уголовно-арестантского жаргона : «Матерное мычание гопников к языку уголовников и арестантов имеет очень отдалённое отношение» // Сетевое издание «161.ру. — 02.02.2011. Архивировано из первоисточника 25 Մարտի 2016.
  6. ↑ Кисин, 30.01.2019
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Жиганец, Фима // Большая биографическая энциклопедия
  8. ↑ Хансиварова, 30.01.2013
  9. ↑ 9,0 9,1 Биргер Л. Выбор Лизы Биргер // Коммерсантъ Weekend. - 2010. - 22 окт.
  10. ↑ Александр Сидоров // Наше время
  11. ↑ Владимир Цыбульский (2010 թ․ հոկտեմբերի 8). «И качает сивой бородой. Рецензия на книгу «Песнь о моей Мурке» Александра Сидорова». Газета.Ru. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 5-ին.

Հարցազրույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ֆիմա_Ժիգանեց&oldid=9514057» էջից