Իվան Կռիլով

Իվան Կռիլով; ռուս.՝ Ива́н Андре́евич Крыло́в
Ծնվել է	փետրվարի 2 (13), 1769[…]
Ծննդավայր	Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[…]
Վախճանվել է	նոյեմբերի 9 (21), 1844[…] (75 տարեկան)
Վախճանի վայր	Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն
Գերեզման	Տիխվինսկոե գերեզմանատուն
Գրական անուն	Navi Volyrk
Մասնագիտություն	լեզվաբան, բանաստեղծ, գրող, լրագրող, առակագիր, դրամատուրգ, հրատարակիչ, թարգմանիչ և մանկագիր
Լեզու	ռուսերեն
Ազգություն	ռուս
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն
Ժանրեր	առակ, պիես, պոեզիա և արձակ
Անդամակցություն	Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա
Պարգևներ	Սուրբ Ստանիսլավի 1-ին աստիճանի շքանշան
	Իվան Կռիլով Վիքիքաղվածքում
	Իվան Կռիլով Վիքիդարանում
	Ivan Krylov Վիքիպահեստում

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կռիլով (այլ կիրառումներ)

Իվան Կռիլովի դիմանկարը (նկարիչ` Կառլ Բրյուլով)

Իվան Անդրեևիչ Կռիլով (ռուս.՝ Ива́н Андре́евич Крыло́в, փետրվարի 2 (13), 1769^[1]^[2]^[3]^[…], Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն^[1]^[4]^[2]^[…] - նոյեմբերի 9 (21), 1844^[1]^[2]^[4]^[…], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն^[1]^[2]), ռուս բանաստեղծ, առակագիր, թարգմանիչ։ Կռիլովը ավելի քան 200 առակների հեղինակ է, որոնք լույս են տեսել 1809 առ 1843 թվականները։ Կռիլովի առակները («Գայլն ու գառը», «Կապիկն ու ակնոցը», «Ճպուռն ու մրջյունը», «Կարապը, խեցգետինը և գայլաձուկը» և այլն) օժտված են ժողովրդական ոգով, երգիծանքով, սուր ու դիպուկ լեզվով, որի պատճառով էլ առ այսօր լայն ժողովրդայնություն են վայելում։ Կռիլովի առակներից մի քանիսը թարգմանվել են նաև հայերեն տարբեր հեղինակների կողմից։

Գրել է զվարճալի պիեսներ, համարձակ ամսագրերի հեղինակ է:

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռուս գրող է, առակագիր, Պետերբուրգի Գիտությունունների Ակադեմիայի ակադեմիկոս:

Ծնվել է 1769 թվականի փետրվարի 13-ին Մոսկվայում՝ բանակի հրամանատարի աղքատիկ ընտանիքում: Շատ է սիրել կարդալ, մանկուց զբաղվել է ինքնակրթությամբ: Համարվել է ժամանակի ամենազարգացած մարդկանցից մեկը: Հոր մահից հետո Իվանը մոր հետ տեղափոխվում է Պետերբուրգ:

Մայրաքաղաքը Կռիլովի համար դառնում է գրականությամբ զբաղվելու լավագույն միջավայրը: «Կլեոպատրա», «Ֆիլոմելա» ողբերգություններն ու «Կատաղած ընտանիքը» կատակերգությունը երիտասարդ Իվանին մեծ ճանաչում են բերում թատերական և գրական միջավայրում:

Աշխարհում հրաշալի առակագիրներ քիչ չեն եղել: Ռուսաստանում այդպիսի առակագիր էր Կռիլովը: Կռիլովը միշտ գրում էր իր ժամանակների համար ամենակարևոր թեմաներով: Նրա առակների հերոսներն են ագահ գայլերը, անպաշտպան գառները, խորամանկ ու կեղծավոր աղվեսները, հիմար սագերն ու ամենահզոր առյուծը: Իսկ մեծ առակագրի ժամանակակիցները այդ կերպարների շնորհիվ հեշտությամբ ճանաչում էին ցարական անիրավ անգետներին, պարծենկոտներին:

Պարզ ու հասկանալի են նրա առակները: «Գայլն ու գառը», «Կապիկն ու ակնոցը», «Ճպուռն ու մրջյունը», «Կարապը, խեցգետինը և գայլաձուկը» և մյուս առակները սիրելի են բոլորի համար:

Գրել է զվարճալի պիեսներ, համարձակ ամսագրերի հեղինակ է:

Մահացել է 1844 թվականին՝ Սանկտ Պետերբուրգում:

Կռիլովը հայերեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մամուլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Գառն և գայլ»: Ռուսերենից գրաբար թարգմանությունը՝ Երեմիա Իսահակյանցի: «Արարատ», 1851, № 18։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դմիտրի Բլագոյ, Ժողովրդական իմաստության գիրքը (Ի. Ա. Կռիլովի 200-ամյակի առթիվ): «Գրական թերթ», 1969, № 7։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Степанов Н. Л. Крылов И. А. // Краткая литературная энциклопедия (ռուս.) — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 3.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Русский биографический словарь (ռուս.) / под ред. А. А. Половцов, Н. П. Чулков, Н. Д. Чечулин, В. В. Мусселиус, М. Г. Курдюмов, Ф. А. Витберг, И. А. Кубасов, С. А. Адрианов, Б. Л. Модзалевский, Е. С. Шумигорский — СПб., М..
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Энциклопедический словарь (ռուս.) / под ред. И. Е. Андреевский, К. К. Арсеньев, Ф. Ф. Петрушевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1907.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեր-Գրիգորյան, Ռ. Ա. (2006) Գաբրիել արքեպիսկոպոս Այվազովսկին Ի. Կռիլովի առակների թարգմանիչ. Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների, № 3, էջ 94-105

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 667)։

[_46cdfa2aa91d4260-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Степанов Н. Л. Крылов И. А. // Краткая литературная энциклопедия (ռուս.) — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 3.

[_120f6449ec9dbd78-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Русский биографический словарь (ռուս.) / под ред. А. А. Половцов, Н. П. Чулков, Н. Д. Чечулин, В. В. Мусселиус, М. Г. Курдюмов, Ф. А. Витберг, И. А. Кубасов, С. А. Адрианов, Б. Л. Модзалевский, Е. С. Шумигорский — СПб., М..

[_8e3e9b5dc7787375-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_4aa860f777ada206-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Энциклопедический словарь (ռուս.) / под ред. И. Е. Андреевский, К. К. Арсеньев, Ф. Ф. Петрушевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1907.

[1]

[2]

[3]

[4]