Կաբարդա-չերքեզերեն

Կաբարդա-չերքեզերեն адыгэбзэ или къэбэрдей-черкесыбзэ
Տեսակ	լեզու և կենդանի լեզու
Ենթադաս	Ադըղեական լեզուներ
Երկրներ	Ռուսաստան Թուրքիա Սիրիա Իսրայել Հորդանան ԱՄՆ
Շրջաններ	Կաբարդա-Բալկարիա Կարաչայ-Չերքեզիա
Պաշտոնական կարգավիճակ	Կաբարդա-Բալկարիա Կարաչայ-Չերքեզիա
Խոսողների քանակ	1 600 000 մարդ (2007)
Լեզվակիրների թիվը	515 672
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի լեզվի կարգավիճակ	խոցելի
Գրերի համակարգ	կաբարդյան գիր, կյուրեղագիր, լատինական այբուբեն և Արաբական գիր
IETF	kbd
ԳՕՍՏ 7.75–97	каа 250
ISO 639-1	kbd
ISO 639-2	kbd
ISO 639-3	kbd
Kabardian language Վիքիպահեստում

Կաբարդա-չերքեզերենը կաբարդացիների և չերքեզների լեզուն է։ Պատկանում է կովկասյան լեզուների ընտանիքի աբխազա-ադըղեական խմբին։ Խոսվում են Կաբարդա-Բալկարիայում և Կարաչայ-Չերքեզիայում, Մոզդոկում, մասամբ՝ Ստավրոպոլի երկրամասի հարակից վայրերում և այլուր։ Խոսողների թիվը՝ 274, 5 հզ. (1970)։ Բաղաձայնական համակարգը հարուստ է։ Ձայնավորները երեքն են։ Ունի երեք հոլով, բայը՝ դեմքի, թվի, եղանակի, ժամանակի, անցողական-անանցողականի և այլ կարգեր։ Գիրը ստեղծվել է Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո, նախապես՝ լատինական այբուբենի (1923—1924), իսկ 1936 թ.-ից՝ կիրիլիցայի հիմքի վրա։

Այբուբեն

А а	Э э	Б б	В в	Г г	Гу гу	Гъ гъ	Гъу гъу
Д д	Дж дж	Дз дз	Е е	Ё ё	Ж ж	Жь жь	З з
И и	Й й	К к	Ку ку	КӀ кӀ	КӀу кӀу	Къ къ	Къу къу
Кхъ кхъ	Кхъу кхъу	Л л	Лъ лъ	ЛӀ лӀ	М м	Н н	О о
П п	ПӀ пӀ	Р р	С с	Т т	ТӀ тӀ	У у	Ф ф
ФӀ фӀ	Х х	Ху ху	Хь хь	Хъ хъ	Хъу хъу	Ц ц	ЦӀ цӀ
Ч ч	Ш ш	Щ щ	ЩӀ щӀ	Ъ ъ	Ы ы	Ь ь	Ю ю
Я я	Ӏ	Ӏy

Գրականություն

• Н. Ф. Яковлев, Грамматика литературного кабардино-черкесского языка, М.-Л., 1948.
• Грамматика кабардино-черкесского литературного языка, М., 1970.
• John Colarusso, A Grammar of the Kabardian Language, University of Calgary Press, 1992. ISBN 0-919813-96-8.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 152)։