Ելենա Օբրազցովա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Ելենա Օբրազցովա
Elena Obraztsova cropped.jpg
Հիմնական տվյալներ
Բնօրինակ անունЕлена Образцова
Ի ծնե անունԵլենա Վասիլիի Օբրազցովա
Ծնվել էհուլիսի 7, 1939(1939-07-07)[1][2][3][…]
Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1]
ԵրկիրFlag of the Soviet Union.svg ԽՍՀՄ և Flag of Russia.svg Ռուսաստան
Մահացել էհունվարի 12, 2015(2015-01-12)[3][4] (75 տարեկան)
Լայպցիգ, Սաքսոնիա, Գերմանիա
Ժանրերօպերա, ռոմանս
Մասնագիտություներգչուհի, օպերային երգչուհի, երաժշտության ուսուցիչ, դերասանուհի և օպերային ռեժիսոր
Երգչաձայնմեցցո-սոպրանո
Գործիքներդաշնամուր
ԱշխատավայրՄոսկվայի Չայկովսկու անվան պետական կոնսերվատորիա
ԿրթությունՍանկտ Պետերբուրգի կոնսերվատորիա
ՊարգևներԼենինի շքանշան, Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ, «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» II աստիճանի շքանշան, Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար 3-րդ աստիճանի շքանշան, «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 4-րդ աստիճանի շքանշան, Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան, ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստ, ՌԽՖՍՀ վաստակավոր արտիստ, Լենինյան մրցանակ, Մ.Ի. Գլինկայի անվան ԽՍՀՄ պետական մրցանակ, Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության պատվոգիր, «Ի հիշատակ Սանկտ Պետերբուրգի 300-ամյակին» մեդալ, Medal of Honor for St. Petersburg? և Արքայադուստր Օլգայի I աստիճանի շքանշան
Կայքobraztsova.org
Elena Vasiliyevna Obraztsova Վիքիպահեստում

Ելենա Վասիլիի Օբրազցովա (7 հուլիս 1939, Լենինգրադ - 12 հունվար 2015, Լայպցիգ), խորհրդային և ռուսական օպերային երգչուհի, (մեցցո-սոպրանո), դերասանուհի, օպերային ռեժիսոր, մանկավարժ, պրոֆեսոր, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստուհի, (1976), Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս, (1990), Լենինյան մրցանակի դափնեկիր (1976), Մ. Ի. Գլինկայի անվան ՌԽՖՍՀ Պետական մրցանակակիր (1973)[5]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1939 թվականի հուլիսի 7-ին Լենինգրադում, Վասիլի Միքայելի Օբրազցովի (1905-1989) և Նատալի Իվանի Օբրազցովայի (1913-1994) ընտանիքում։ Ապրել է շրջափակման ենթարկված Լենինգրադում: 1943 թվականին ընտանիքի հետ Լենինգրադից տեղափոխվել է Ուսոտյուժնի քաղաք, Վոլոգոդի մարզ։

1948-1954 թվականներին երգել է Ա. Ա. Ժդանովի անվան Լենինգրադի պիոներների պալատի մանկական երգչախմբում։

Ելենա Օբրազցովան 2008 թվականին

1954 թվականի ամռանը նրա հայրը նշանակվում է Տագանրոգում ռուս.՝ Красный котельщик գործարանի գլխավոր կոնստրուկտոր[6]։ Քաղաքի ղեկավարությունը նրանց ընտանիքին տրամադրեց քաղաքի կենտրոնում տեղակայված բնակարան (փ. Ֆրունզե 43), որը հեռու չէր Տագանռոգի թիվ 10 դպրոցից, որտեղ և սովորել է Ելենան։ 1956 թվականին ավարտելով միջնակարգ դպրոցը, Ելենան ընդունվում է Ի. Պ. Չայկովսկու անվան երաժշտական դպրոց, Աննա Կուլիկովայի դասարան։[6] Հաշվետու համերգի ժամանակ նրան լսեց Մ. Ա. Մանկովսկայի անվան ռոստովի երաժշտական դպրոցի տնօրենը և վերջինիս երաշխավորությամբ 1957 թվականին Ելենան ընդունվեց ուսումնարանի միանգամից 2-րդ կուրս։ Մեկ տարի անց, 1958 թվականին, հաջողությամբ անցնելով լսումները, նա ընդունվում է Սանկտ-Պետերբուրգի Ն. Ա. Ռիմսկի-Կորսակովի անվան պետական կոնսերվատորիայի նախապատրաստական բաժին։

1962 թվականին ստացավ առաջին մրցանակը Մ. Ի. Գլինկայի անվան վոկալիստների միջազգային մրցույթում։ 1963 թվականին լինելով կոնսերվատորիայի ուսանողուհի, Ելենան հանդես է գալիս Մեծ թատրոնի բեմում, Մ. Պ. Մուսորգսկու «Բորիս Գոդունով» օպերայում, Մարինա Մնիշեկի դերում։

1964 թվականին ավարտում է կոնսերվատորիան՝ պրոֆեսոր Ա. Ա. Գրիգորևի ղեկավարությամբ։ Նույն տարում հանդես է գալիս որպես Մեծ թատրոնի մենակատարուհի։ Այդ նույն թվականին Միլանի Լա Սկալա թատրոնի բեմում Մեծ թատրոնի հյուրախաղերի ժամանակ կատարում է գուվերնանտկայի դերը Չայկովսկու Պիկովայա դամա օպերայում։ Չնայած դերի ոչ այնքան երևացող լինելուն, Ելենան իր վրա է գրավում իտալական հանդիսատեսի և մամուլի ուշադրությունը։ Հետագայում Լա Սկալայի բեմում հանդես է եկել գլխավոր դերերում։

Վլադիմիր Պուտինն ու Ելենա Օբրազցովան, 2000 թ.

1975 թվականին Ելենան Մեծ թատրոնի հետ մեկնում է հյուրախաղերի ԱՄՆ: Այնտեղ, «Բորիս Գոդունով» օպերայում նույն դերի կատարման պատճառով, հանդիսատեսը նրան 5 անգամ կանչում է բեմ։ Արդյունքում, ներկայացումը ստիպված են լինում դադարեցնել։ Սա հաստատում է Ելենայի՝ որպես օպերայի համաշխարհային աստղի կարգավիճակը։

Մի քանի ամիս անց Ելենան հանդես է գալիս «Տրուբադուր» օրեպայում, որով բացվում է օպերային սեզոնը Սան-Ֆրանցիսկոյում։ Նա հանդես է գալիս Լուչիանո Պավարոտիի, Ջոան Սազերլենդի հետ։ 1976 թվականին Ելենան, որպես հրավիրված մենակատարուհի, հանդես է գալիս Մետրոպոլիտեն օպերայում և սենսացիա է առաջացնում Վերդիի Աիդա օպերայում իր Ամներիսի դերով։ 1977 թվականին Ելենան հանդես է գալիս Դալիլայի դերում Մետրոպիլիտենում։ New York Times-ի քննադատ Թոր Էկերտը գրում է. «Կասկածում եմ, որ մենք լսել ենք Դալիլային, որն այսպես հեշտությամբ կարող էր վերցնել 2.5 օկտավան, Օբրազցովան այն կատարում է առանց որևէ լարվածության»: Ելենան գլխավոր դերեր է կատարում ռուսական մի քանի օպերաներում. Մ. Մուսորգսկու ռուս.՝ «Хованщине» (Մարֆա), Ն. Ռիմսկի-Կորսակովի ռուս.՝ «Царской невесте» (Լյուբշա), Պ. Չայկովսկու «Պիկովայա դամա» (կոմսուհի), որը 1965 թվականից կատարեց համարյա 40 տարի[7]։

Օբրազցովան երգել է բազմաթիվ միջազգային փառատոններում, այդ թվում՝ Օրանժի միջազգային փառատոնում (1979 թվական, Դալիլայի դեր), Զալցբուգի փառատոնում (1978 թվական, Էբոլայի դեր)[8]։ Ֆրանկո Ձեֆֆիրելլու կողմից հրավիրվել է կատարելու համար Սանտուցիի դերը «Գյուղական պատիվ» (1982) ֆիլմում։ «Իմ կյանքում, - գրել է Ձեֆֆիրելլին, - եղել են երեք հիացմունքներ. Աննա Մանյանի, Մարիա Կալլաս և Ելենա Օբրազցովա, որը նկարահանման ժամանակ հրաշք էր գործում»:

1973-1994 թվականներին Ելենան դասավանդում է Մոսկվայի Չայկովսկու անվան կոնսերվատորիայում, իսկ 1984 թվականին դառնում է պրոֆեսոր։

Երգչուհու գործունեության մի հսկայական մաս կապված է Գեորգի Սվիրիդովի երաժշտության հետ, որը ստեղծել և նվիրել է բազմաթիվ ստեղծագործություններ հենց Օբրազցովային։ 1980-83 թվականներին այս երգերը գրվել են Սերգեյ Եսենինի և Ալեքսանդր Բլոկի բանաստեղծությունների հիման վրա[9]։

Օբրազցովան հանդես է եկել նաև որպես օպերային ռեժիսոր։ 1986 թվականին Մեծ թատրոնում նա բեմադրում է Ժ. Մասսնեի «Վերտեր» օպերան, որտեղ միաժամանակ կատարել է գլխավոր դերը։

Երգչուհին նկարահանվել է նաև տարբեր հեռուստատեսային երաժշտական ֆիլմերում. «Ուրախ այրին», «Իմ Կարմեն», «Գյուղական պատիվ», «Տոսկա»: Օբրազցովան կատարել է բազմաթիվ հայտնի կոմպոզիտորների ստեղծագործություններ. Ի. Պ. Չայկովսկի, Մ. Ի. Գլինկա, Ա. Ս. Դորգոմիժսկի, Ս. Վ. Ռախմանինով, Ռ. Շուման, Գ. Վ. Սվիրիդով, Յ. Ս. Բախ, Գ. Ֆ. Հենդել և այլն[10]։ Երգել է տենորներ Վլադիմիր Ատլանտովի, Պլասիդո Դոմինգոյի հետ։ Օբրազցովան հատկապես նշել է համագործակցությունը դիրիժորներ Դանիել Բարենբոյմի, Հերբերտ ֆոն Կարայանի հետ[11]։

2000 թվականին Օբրազցովան դեբյոտով հանդես եկավ դրամատիկական թատրոնում, Ռոման Վիկտյուկի թատրոնում, խաղալով Ռենատո Մեյնարդի «Անտոնիո ֆոն Էլբա» պիսում։ 2003-2004 թվականներին հանդես եկավ դասական ջազ ծրագրով (Դյուկ Էլլինգտոն, Դյուկ Վերնոն, Ջորջ Գերշվին) Իգոր Բութմանի քառյակի և Դավիդ Բերգերի ղեկավարած նվագախմբով։

2007-2008 թվականներին նա գլխավորում է Միխայլովսկի թատրոնի օպերային խումբը։

Պետերբուրգում Օբրազցովան ղեկավարում է իր անունով կոչված մշակութային կենտրոնը, որտեղ աշխատում էին երիտասարդ կատարողներ[12]։

Մոսկվայում գործում է Ելենա Օբրազցովայի անվան բարեգործական հիմնադրամ, որի նպատակը երաժշտական մշակույթի խրախուսումն է[13]։

Օբրազցովան դասավանդել է Տոկիոյի երաժշտական ակադեմիայում, կարդացել է դասախոսություններ ճապոներեն[14]։ Օբրազցովան տիրապետում էր նաև իտալերենին և ֆրանսերենին[15]։

Նրա գործունեությանը հրատարակումների ձևով անդրադարձել են բազմաթիվ երաժշտագետներ և մշակութաբաններ[16][17][18][19]։

Օբրազցովան Պուշկինյան ակադեմիայի պատվավոր անդամ էր (1995), Մշակութաբանության և երաժշտական կատարման ռուսական ակադեմիայի իսկական անդամ (1999), Մշակույթի ռուսական ակադեմիայի ակադեմիկոս (1999), Ռուսական թանգարանի ընկերների միջազգային ընկերության անդամ (1998)։

2014 թվականից Օբրազցովան տառապում էր լեյկեմիայով: Նոյեմբերի կեսերին Լայպցիգի կլինիկայում անցել է բուժման կուրսեր, որտեղ գտնվեց համապատասխան դոնոր և նրան կատարվեց ոսկրածուծի փոխպատվաստում: Սակայն, վիրահատությունը ցանկալի արդյունք չտվեց, քանի որ 75-ամյա երգչուհու օրգանիզմը չկարողացավ համարժեք ձևով պատասխանել։ 2014 թվականի վերջում երգչուհուն Գերմանիայում այցելեցին նրա հին ընկերները՝ Իոսիֆ Կոբզոնն ու Վալենտինա Տերեշկովան:[20][21] Հիվանդության պատճառով հետաձգվում է նրա պատվին կազմակերպված համերգը, որը նախատեսված էր 2014 թվականի դեկտեմբերի 11-ին Կրեմլի պետական պալատում։

Ելենա Օբրազցովան մահացավ 2015 թվականի հունվարի 12-ին, կյանքի 76-րդ տարում Լայպցիգում, որտեղ անցնում էր բուժման կուրսեր։[20][22]. Հրաժեշտի արարողությունն անցկացվեց 2015 թվականի հունվարի 15-ին Մեծ թատրոնում: Հոգեհանգստի արարողությունն անցկացվեց Քրիստոս Փրկիչ տաճարում` Ռոստովի և Նովոչերկասկի մոտրոպոլիտ Մերկուրիի կողմից: Նույն օրում Օբրազցովային հուղարկավորեցին Մոսկվայի Նովոդևիչյան գերեզմանատանը:

Օբրազցովայի մահը լայն արձագանք ունեցավ նրա երկրպագուների, գործընկերների շրջանում: «Ցտեսություն, իմ սիրելի Կարմեն», գրեց Պլասիդո Դոմինգոն: «Ելենան ֆանտաստիկ դերասանուհի էր և մեծագույն գործընկեր բեմում, նրա հետ յուրաքանչյուր հանդիպում ինձ համար մեծ երջանկություն էր: Մենք նրա հետ շատ հաճախ ենք երգել… և դա միշտ անմոռանալի էր», ասաց Խոսե Կարերասը[23][24]։

Որոշ ծրագրեր և ելույթներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Վլադիկավկազի կենտրոնական շուկայում պայթյունի հետևանքով զոհվածների հիշատակի բարեգործական համերգ (1999, Հյուսիս-Օսեթական օպերայի և բալետի պետական թատրոն)
  • Ելենա Օբրազցովայի երիտասարդ օպերային երգիչների միջազգային մրցույթ[25]
  • Լուչանո Պավարոտիի հիշատակի երգիչների մրցույթ (2008)[26]
  • Մուսլիմ Մագոմաևի հիշատակի համերգ (2009)[27]
  • Համերգ, նվիրված Ճապոնիայում աղետից տուժածներին (2011)[28][29]
  • Գալա-համերգ «Նորից միասին», նվիրված Ղրիմի վերամիավորմանը Ռուսաստանի հետ (10.05.2014, Մոսկվա)

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ամուսիններ.
    • Վյաչեսլավ Մակարով (ծնվ. 1938 թվականին), ֆիզիկոս-տեսաբան, դոցենտ։
    • Ալգիս Ժյուրայտիս (1928-1998)` Մեծ թատրոնի դիրիժոր, ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստ, ԽՍՀՄ պետական մրցանակի դափնեկիր:
  • Աղջիկը և երեխաները
    • աղջիկը` Ելենա Մկարովա (ծնվ. 1966 թվականին), երգչուհի, Մոնտսերրատ Կաբալյեի աշակերտուհի, ձայնը՝ բարոկկո։[11]
    • թոռը՝ Ալեքսանդր Մակարով (ծնվ. 1988 թվականին)։
    • թոռնուհին՝ Էլիա։

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2015 թվականի հունիս-հուլիս ամիսներին կայացավ սոպրանո Աննա Նոտրեբկոյի, բաս Իլդար Աբդրազակովի, տենոր Ալեքսանդր Անտոնենկոյի և մեցցո-սոպրանո Եկատերինա գուբանովայի եվրոպական համերգային շրջագայությունը, նվիրված Օբրազցովայի հիշատակին։ Փարիզում, Վիեննայում, Պրահայում, Բարսելոնայում երգիչները կատարեցին արիաներ իտալական օպերաներից, դիրիժոր Մարկո Արմիլյատոի ղեկավարած նվագախմբի ուղեկցությամբ։[30][31].

Փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Կոնսերվատորիայում ավարտական քննության ժամանակ նա ստացել է 5+: Նման գնահատական վոկալի համար Լենինգրադյան կոնսերվատորիայում վերջին անգամ նշանակվել էր 1924 թվականին։
  • 1975 թվականին Իսպանիայում համարվել է Կարմենի լավագույն կատարողն աշխարհում։

Պարգևներ և մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1976 - Լենինյան մրցանակ
  • 1973 - Մ. Ի. Գլինկայի անվան ՌԽՖՍՀ պետական մրցանակ
  • 1962 - Մ. Ի. Գլինկայի անվան վոկալիստների Համամիութենական մրցույթի 1-ին մրցանակ
  • 1962 - Երիտասարդների և ուսանողների համաշխարհային 8-րդ փառատոնի ոսկե շքանշան, Հելսինկի (1962)
  • 1970 - Ֆ. Վինյասի անվան վոկալիստների միջազգային մրցույթի 1-ին մրցանակ, Բարսելոնա
  • 1970 - Չայկովսկու անվան միջազգային մրցույթի 11-ին մրցանակ, Մոսկվա
  • 1972 -«Քննադատության ոսկե փետուր» մրցանակ (Վիսբադեն)
  • 1978 -«Ոսկե Վերդի» մրցանակ (Իտալիա)
  • 1982 - Ձայնագրման ֆրանսիական ակադեմիայի գրան-պրի
  • 1994 - Սիցիլիայի թատրոնների ասոցիացիայի մրցանակ (1994)
  • 2002 - Ռուսական օպերային «Casta diva մրցանակ»[42]
  • 2004 - Ռուսական ազգային օլիմպի մրցանակ (2004)
  • 2014 - «Բալթիական աստղ» միջազգային մրցանակ Բալթիական տարածաշրջանում մարդասիրական կապերի զարգացման և ամրապնդման համար (ՌԴ Մշակույթի և զանգվածային կապերի նախարարություն, ՌԴ թատերական գործիչների միություն, Սանկտ-Պետերբուրգի կառավարության մշակույթի հարցերով հանձնաժողով)[43]
  • Սան-Ֆրանցիսկո քաղաքի մրցանակ (ԱՄՆ)
  • «Լիսեո» թատրոնի ոսկե շքանշան (Իսպանիա, 2009)
  • Trebbia եվրոպական մրցանակ (Չեխիա, 2010)
  • «Ոսկե կամուրջ» մրցանակ (Իտալիա, 2011)
  • 1981 թվականի հոկտեմբերի 24-ին հայտնաբերված № 4623 փոքր մոլորակը կոչվեց Օբրազցովա։ 2003 թվականին թաղարկվեց փոստային դրոշմանիշ Օբրազցովայի պատկերով։

Ստեղծագործական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օպերային (համառոտ)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դերեր դրամատիկական թատրոնում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հեռուստատեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Ամանորյա հափշտակում», (ռուս.՝ Новогоднее похищение) (ֆիլմ, 1969)
  • «Իմ Կարմեն», 1977
  • Հաննա, «Ուրախ այրին», Ֆերենց Լեգար, 1984

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Образцова Елена Васильевна // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ Internet Movie Database — 1990.
  3. ↑ 3,0 3,1 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  4. ↑ Munzinger Archiv (գերմ.) — 1913.
  5. ↑ Фонд Елены Образцовой։ «Елена Образцова: награды»։ Արխիվացված օրիգինալից 2012-02-19-ին։ Վերցված է 2012-1-8 
  6. ↑ 6,0 6,1 Волошин В. Восхождение // Таганрогская правда. - 2015. - 20 февр.
  7. ↑ Скончалась Елена Образцова
  8. ↑ Елена Образцова
  9. ↑ Биография
  10. ↑ ОБРАЗЦОВА в энциклопедии музыки
  11. ↑ 11,0 11,1 Телеканал «Культура», 12 января 2015
  12. ↑ «Культурный Центр Елены Образцовой»։ // startvocal.ru։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-19-ին։ Վերցված է 2012-1-8 
  13. ↑ Фонд Елены Образцовой
  14. ↑ «Лаукараз – Новости»։ // det-center.ru։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-19-ին։ Վերցված է 2012-1-8 
  15. ↑ Телеканал «Культура», 12 января 2015. Запись по трансляции творческого вечера Е. В. Образцовой от 2004 года
  16. ↑ «Елена Образцова Народная артистка СССР»։ // bolshoi.ru։ Արխիվացված օրիգինալից 2012-02-19-ին։ Վերցված է 2012-1-8 
  17. ↑ «Мир оперы - Елена Образцова»։ // operaworld.ru։ Արխիվացված օրիգինալից 2012-02-19-ին։ Վերցված է 2012-1-8 
  18. ↑ «Елена Васильевна Образцова»։ // opera-life.ru։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-19-ին։ Վերցված է 2012-1-8 
  19. ↑ «Искусство - Елена Образцова – мы»։ // лик-спб.рф։ 2007 год։ Վերցված է 2013-7-6 
  20. ↑ 20,0 20,1 «Тело Образцовой доставят в Москву до конца дня»։ Gazeta. ru։ 13 января 2015 года։ Վերցված է 2015-01-12 
  21. ↑ «На 76-м году жизни скончалась оперная певица Елена Образцова»։ ИТАР-ТАСС։ 12 января 2015 года։ Վերցված է 2015-01-12 
  22. ↑ В Германии умерла оперная певица Елена Образцова
  23. ↑ Портал культурного наследия России. Образы России
  24. ↑ ИТАР-ТАСС. Хосе Каррерас: Елена Образцова была фантастической артисткой
  25. ↑ «Международный конкурс молодых оперных певцов Елены Образцовой»։ // operaworld.ru։ Արխիվացված օրիգինալից 2012-02-19-ին։ Վերցված է 2012-1-8 
  26. ↑ «Конкурс певцов памяти Лучано Паваротти»։ // forumklassika.ru։ Արխիվացված օրիգինալից 2013-07-19-ին։ Վերցված է 2012-01-08 
  27. ↑ «Концерт памяти Муслима Магомаева»։ // muzcentrum.ru։ Արխիվացված օրիգինալից 2012-02-19-ին։ Վերցված է 2012-1-8 
  28. ↑ «Петербургские артисты поддержат пострадавших от стихии в Японии»։ // gazeta.spb.ru։ Արխիվացված օրիգինալից 2012-02-19-ին։ Վերցված է 2012-1-8 
  29. ↑ «В Петербурге прошел благотворительный концерт в поддержку Японии»։ // tvkultura.ru։ Արխիվացված օրիգինալից 2012-02-19-ին։ Վերցված է 2012-1-8 
  30. ↑ Нетребко и другие оперные "звезды" посвятят концерт в Москве 7 июля памяти Образцовой
  31. ↑ «Moscow Nights», 7-сезон, лето 2015
  32. ↑ Указ Президента Союза Советских Социалистических Республик от 27 декабря 1990 года № УП-1246 «О присвоении звания Героя Социалистического Труда тов. Образцовой Е. В.»
  33. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 10 июня 2009 года № 645 «О награждении орденом „За заслуги перед Отечеством“ II степени Образцовой Е. В.»
  34. ↑ «Указ Президента России»։ // document.kremlin.ru։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-19-ին։ Վերցված է 2012-1-8 
  35. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 28 мая 2014 года № 374 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»
  36. ↑ Народная артистка СССР Е. В. Образцова награждена орденом преподобного Даниила Московского I степени
  37. ↑ Распоряжение Президента Российской Федерации от 22 марта 2001 года № 147-рп «О поощрении работников Государственного академического Большого театра России»
  38. ↑ Постановление Совета народных депутатов Кемеровской области от 28 марта 2002 года № 1442 "О награждении медалью Кемеровской области «За особый вклад в развитие Кузбасса»
  39. ↑ Распоряжение Правительства Москвы № 1446-РП от 3 июля 2009 года «О награждении Почётной грамотой Правительства Москвы»
  40. ↑ Распоряжение Правительства Российской Федерации от 4 июня 2010 года № 1201-р «O награждении Почётной грамотой Правительства Российской Федерации Образцовой Е. В.»
  41. ↑ Патриаршее поздравление народной артистке СССР Е. В. Образцовой по случаю дня рождения
  42. ↑ «Литературная газета» о присуждении премии «Casta diva» за 2002 г.; о самой премии см. также: Гуманитарный университет (Екатеринбург)
  43. ↑ Георг Отс удостоен ордена Балтийской Звезды | BUSINESS -M - Информационно-деловой Портал

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ելենա_Օբրազցովա&oldid=7474582» էջից