Վալենտինա Տերեշկովա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Picto infobox astronaut.png
Վալենտինա Տերեշկովա
Валентина Терешкова
RIAN archive 612748 Valentina Tereshkova.jpg
Վալենտինա Տերեշկովան 1969 թ.
Բնօրինակ անուն ազգանուն Валентина Терешкова
Ի ծնե Վալենտինա Վլադիմիրի Տերեշկովա
Պետություն Ռուսաստան Ռուսաստան
Մասնագիտություն Տիեզերագնաց-օդաչու
Զինվորական կոչում գեներալ-մայոր (1995 թ.)
Առաքելություն «Վոստոկ-6»
Տիեզերքում անցկացրած ժամանակը 3 օր
Ծնվել է մարտի 6, 1937 (85 տարեկան)
Ծննդավայր {Բոլշոե Մասլեննիկովո գյուղ,
Տուտաևյան շրջան,
Յարոսլավլի մարզ,
ՌԽՖՍՀ ՌԽՖՍՀ, Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ
Ազգություն ռուս
Ամուսին

Անդրիյան Նիկոլաև (1963-82, ամուսնալուծված),

Յուլի Շապոշնիկով
(մահ. 1999 թ.)
Երեխաներ Ելենա Նիկոլաևա-Տերեշկովա
Պարգևներ
Ստորագրություն Valentina Tereshkova Signature.svg

Վալենտինա Տերեշկովա (ռուս.՝ Валентина Терешкова, մարտի 6, 1937(1937-03-06)[1][2][3][…], Բոլշոե Մասլեննիկովո, Q16718867?, Տուտաևսկի շրջան, Յարոսլավլի մարզ, ՌԽՖՍՀ, Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն), սովետական տիեզերագնաց, աշխարհի առաջին կին տիեզերագնացը։

[4] Իր առաջին թռիչքը կատարել է 1963 թ. հունիսի 16-ին Վոստոկ-6 տիեզերանավով՝ տիեզերքում մնալով մոտ 3 օր։

Մանկություն և պատանեկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վալենտինա Տերեշկովան ծնվել է այժմ գոյություն չունեցող Բոլշոյե Մասլենիկովո գյուղում, Յարոսլավլի մարզի Տուտաև քաղաքի մոտակայքում Բելառուսից եկվորի ընտանիքում։ Հայրը՝ Վլադիմիր Տերեշկովը (1912-1940), ծագումով Բելինիչսկի համայնքի Վիյլովո գյուղից, տրակտորավար էր։ 1939 թ. զորակոչվել է Կարմիր բանակ, զոհվել է ռուս-ֆիննական պատերազմում։ Մայրը՝ Յելենա Տերեշկովան (Կռուգլովա) (1913-1987), Դուբրովսկի համայնքի Յերեմեշևինա գյուղից էր, տեքստիլ գործարանի աշխատող էր։ Ընտանիքի անդամներ էին նաև մեծ քույր՝ Լյուդմիլան և փոքր եղբայր՝ Վլադիմիրը[5]։ Հենց Տերեշկովայի պատմածներով՝ փոքր տարիքում խոսում էր բելառուսերեն[6]։

1945 թ. աղջիկը ընդունվում է Յարոսլավլի այժմ իր անունը կրող թիվ 32 դպրոց։ Ունենալով երաժշտական լավ լսողություն՝ ազատ ժամանակ սովորում էր դոմրա նվագել։ 1953 թ. ավարտել է յոթերորդ դասարանը։ Ընտանիքին օգնելու համար 1954 թ. Վալենտինան աշխատանքի է ընդունվել Յարոսլավլի կարեգործական գործարանում վուլկանիզացման-հավաքման ցեխում նախապատրաստական աշխատանք կատարելու համար, որտեղ կառավարել է անկյունագծային-կտրող մեքենան։ Միաժամանակ սովորել է երիտասարդ բանվորության դպրոցի երեկոյան դասընթացներում։ 1955 թ. ապրիլ ամսից աշխատել է «Կրասնի Պերեկոպ» տեխնիկական կտորեղենի կոմբինատում որպես դերձակ, որտեղ աշխատել են նաև իր մայրն ու մեծ քույրը[5]։ 1959 թ.-ից զբաղվել է պարաշյուտային սպորտով Յարոսլավի աերոակումբում (կատարել է 90 ցատկ)։ Շարունակել է աշխատանքը «Կրասնի Պերեկոպ» տեքստիլ կոմբինատում, 1955-1960 թթ. անցել է հեռակա ուսուցում թեթև արդյունաբերության տեխնիկական ուսումնարանում։ 1960 թ.-ի օգոստոսի 11-ից՝ «Կրասնի Պերեկոպ» կոմբինատի՝ Համամիութենական Լենինյան Կոմունիստական Երիտասարդական Միության կոմիտեի ազատ քարտուղար։

Տիեզերագնացների շարքում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին մի քանի խորհրդային տիեզերագնացների հաջող թռիչքներից հետո Սերգեյ Կոռոլյովի մոտ միտք առաջացավ տիեզերք ուղարկել կին տիեզերագնացի[7]։ 1962 թ.-ի սկզբին սկսվեց հետևյալ չափանիշներն ունեցող հավակնորդների որոնումը՝ պարաշյուտիստ, մինչև 30 տարեկան, հասակը մինչև 170 սմ և քաշը մինչև 70կգ։ Հարյուրավոր թեկնածուներից հինգն ընտրվեցին՝ Ժաննա Յորկինա, Տատյանա Կուզնեցովա, Վալենտինա Պոնոմարյովա, Իրինա Սոլովյովա և Վալենտինա Տերեշկովա։

Տիեզերագնացների ջոկատ ընդունվելուց անմիջապես հետո Տերեշկովային մյուս աղջիկների հետ շարքայինի կոչումով կանչեցին զինվորական ծառայության։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Терешкова Валентина Владимировна // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ filmportal.de — 2005.
  3. ↑ FemBio: Банк інформації про видатних жінок, Frauendatenbank, Банк данных о выдающихся женщинах, Görkəmli qadınlar haqqında məlumat bankı
  4. ↑ «Գլխավոր էջ» (հայերեն)։ 2018-02-25 
  5. ↑ 5,0 5,1 «Վալենտինա Տերեշկովայի կենսագրության գաղտնիքները | Հասարակություն | Собеседник.ru»։ Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 18-ին։ Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 19 
  6. ↑ Першая жанчына-касманаўт ў дзяцінстве гаварыла па-беларуску «Еўрапейскае радыё для Беларусі», ապրիլի 24, 2009
  7. ↑ «ИХ ПОЗВАЛ КОСМОС (герои-космонавты)»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2021-03-01-ին։ Վերցված է 2022-03-08 

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Герои звёздных трасс։ Сборник / Составитель Д. Мамлеев.. - Изд. 2-е, доп. - М.։ Известия, 1963. - 192, [34] с. -  (Библиотека «Известий». Специальный выпуск). - 300 000 экз. (обл.)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Commons-logo.svg Վալենտինա Տերեշկովա Վիքիպահեստում
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վալենտինա_Տերեշկովա&oldid=8432214» էջից