Բիարից

Քաղաք
Բիարից
ֆր.՝ Biarritz
Դրոշ Զինանշան
Երկիր	Ֆրանսիա
Շրջան	Նոր ԱկվիտանիաՆոր Ակվիտանիա
Դեպարտամենտ	Ատլանտյան Պիրենեյներ
Համայնք	Բիարից
Մակերես	11,66 կմ²
ԲԾՄ	0—85 մ
Բնակչություն	25 306 մարդ (2010)
Խտություն	2170 մարդ/կմ²
Ագլոմերացիա	213 969 մարդ
Ժամային գոտի	UTC+1, ամառը UTC+2
Հեռախոսային կոդ	559
Փոստային ինդեքս	64200
Փոստային ինդեքսներ	64200
64122
Պաշտոնական կայք	biarritz.fr
Բիարից Վիքիպահեստում

Բիարից (ֆր.՝ Biarritz), քաղաք Ֆրանսիայի հարավ-արևմուտքում, Ատլանտյան Պիրենեյներ դեպարտամենտում (Նոր Աքվիտանիայի երկրամաս): Տեղակայված է Կոստա-Վասկայի երկայնքով: Ֆրանսիայի «Արծաթե ափի» ծովափնյա շքեղ կլիմայական և հանքաջրաբուժական առողջավայր: «Հրաշալի դարաշրջանում» եղել է արիստոկրատիայի և արքայական ընտանիքի երևելի անձանց, այսօր՝ նախագահների և այլ բարձր պաշտոնյաների հանգստավայրը: Շնորհիվ Ատլանտյան օվկիանոսի հզոր ալիքների Բիարիցը համարվում է սերֆինգի համաշխարհային հռչակ ունեցող կենտրոն:

Քաղաքից չորս կիլոմետր հեռավորության վրա գտնվում է օդանավակայանը, որը քաղաքը կապում է Ֆրանսիայի և Եվրոպայի բազմաթիվ քաղաքների հետ: Քաղաքի կենտրոնից երեք կիլոմետր հեռավորության վրա տեղակայված է երկաթուղային կայարանը. ճեպընթաց TGV գնացքով Փարիզ հասնելը տևում է 5,5 ժամ:

Բիարիցը գտնվում է Բասկերի հողերի և Գասկոնի միջև եղած սահմանին: Երկրամասի բոլոր վարչական շենքերի վրա Ֆրանսիայի և Եվրամիության դրոշների կողքին ծածանվում են նաև բասկերի կարմիր-կանաչ-սպիտակ դրոշները:

Աշխարհագրություն

Ձկնորսական նավահանգիստ, Բիարիցի կենտրոնական լողափը և փարոսը

Բիարիցը գտնվում է Ֆրանսիայի հարավ-արևմուտքի ատլանտյան ծովափին, Բիսկայան ծոցի խորքում, իսպանա-ֆրանսիական սահմանին մոտ: Սեն-Մարտեն հրվանդանը, որի վրա տեղադրված է Բիարիցի փարոսը, համարվում է Ֆրանսիայի Արծաթե ափի՝ հյուսիսից՝ Ժիրոնդից, սկսվող ավազե լողափերի և այստեղից հարավ՝ դեպի Բասկերի հողեր ձգվող զառիվայր ժայռոտ ափերի միջև սահմանը: Բիարիցը կառուցված է ծովափին մոտ գտնվող մի քանի բլուրների վրա: Քաղաքի թաղամասերը վերջանում են անմիջապես ծովախորշերով և մանրավազ լողափերով, այդ թվում՝ Գրան-Պլաժ կենտրոնական լողափով:

Բիարիցը տեղակայված է Բասկերի հողերի և Գասկոնի միջև եղած արևմտյան սահմանի մոտ գտնվող պատմական Լամբուրդան մարզի հողերի վրա: Կոմունայի տարածքը գտնվում է գասկոնյան լեզվի տարածաբաշխման արեալի ծայր հարավում:

Ըստ Sandre-ի տվյալների բազայի՝ կոմունայի տարածքով հոսում է միայն Atxinetxe ջրանցքը, որը, անցնելով Անգլետով, Բայոնայի տարածքում թափվում է Ադուր գետը:

Նախկինում, մինչ քաղաքի ծաղկումն ու գետի հունի փոխվելը, բնակավայրը աչքի էր ընկնում բլրոտ տարածքով, մասամբ՝ քարափերով ու ժայռերով, մասամբ էլ՝ ճահճուտներով, առվակներով և աղբյուրներով: Այդ առվակները լցվում էին Մարբելլա և Միլեդի լողափերի միջև գտնվող լճակի մեջ. այստեղ այսօր մաքրիչ կառույցներ են գտնվում:

Կլիմա

Բիարիցը բաց է ծովային քամիների առջև, քանի որ քաղաքն ասես ամֆիթատրոն լինի օվկիանոսի ափին: Ձմեռներն այստեղ մեղմ են, իսկ ամռան շոգերը՝ բավականին տանելի: Նման բարենպաստ կլիմայական իրավիճակի շնորհիվ 1912 թվականին Բիարիցը պաշտոնապես ճանաչվել է Ֆրանսիայի կլիմայաբուժության և ջրաբուժության առողջավայր: Քամիների տեղական ռեժիմի վրա ազդեցություն են թողնում երեք գործոններ՝ Ատլանտյան օվկիանոսը, Պիրենեյան լեռնաշղթան և տեղական բրիզների համակարգը: Գերակշռող են ծովային տաք քամիները, որոնք ամռանը խոնավություն և թարմություն են բերում, իսկ ձմռանը մեղմ եղանակ են ապահովում: Հարավային ուղղության տաք քամիները ֆյոնի էֆեկտ են առաջացնում: Իսկապես, Իսպանիայից ներթափանցող օդային զանգվածները, անցնելով Պիրենեյները և իջնելով բարձունքներից, շոգիանում են և կորցնում իրենց խոնավությունը: Բիարիցում ձմռանը օդի ջերմաստիճանը որոշակիորեն բարձր է, քան Ֆրանսիայի մյուս շրջաններում: Բիարիցում օդի ջերմաստիճանի միջին ցուցանիշը ձմռանը 8 °C է, իսկ ամռանը մոտենում է 20 °C-ին: Բասկերի ափին տևական տեղումները հազվադեպ են, իհարկե, բացառությամբ ձմեռային փոթորիկների: Ավելի հաճախ դրանք լինում են կարճատև ամպրոպախառն անձրևների տեսքով:

• Տարվա ընթացքում ձնառատ օրերի միջին թիվը՝ 3
• Տարվա ընթացքում մառախլապատ օրերի միջին թիվը՝ 30
• Տարվա ընթացքում ամպրոպախառն օրերի միջին քանակը՝ 34
• Տարվա ընթացքում սառնամանիք օրերի միջին թիվը՝ 17

Ջերմաստիճանի և տեղումների տարեկան միջին ցուցանիշները Բիարից
Ամիս	հունվ	փետ	մարտ	ապր	մայ	հուն	հուլ	օգոս	սեպ	հոկ	նոյ	դեկ	տարին
բացարձակ առավելագույնը (°C)	23,4	28,9	29,7	32,1	34,8	39,2	39,8	40,6	37,0	32,2	26,1	25,1	40,6
միջին առավելագույնը (°C)	11,6	12,6	13,8	15,3	18,3	20,9	23,5	23,7	22,9	19,7	14,7	12,0	17,4
միջին ջերմաստիճանը (°C)	8,1	9,0	10,0	11,7	14,6	17,3	19,8	19,9	18,6	15,6	11,0	8,5	13,7
միջին նվազագույնը (°C)	4,5	5,3	6,1	8,2	10,9	13,7	16,0	16,1	14,3	11,5	7,3	5,1	9,9
բացարձակ նվազագույնը (°C)	−12,7	−11,5	−7,2	−1,3	3,3	5,3	9,2	8,6	5,3	−0,6	−5,7	−8,9	−12,7
տեղումների քանակը (մմ)	143,2	122,7	121,7	132,9	121,0	90,9	65,1	102,3	124,6	135,7	174,2	148,7	1482,9
Աղբյուր՝ Météo France.

Պատմություն

Անգլիական տիրապետություն

1152 թվականին Աքվիտանիայի հերցոգուհի Ալիենորան ամուսնանում է Հենրի Պլանտագենետի հետ, ով և դառնում է Աքվիտանիայի դքսության ավատիշխանը: Անգլիայի թագավոր Հենրի III-ի ավագ որդին՝ արքայազն Էդուարդը, ժառանգեց դքսությունը և ամուսնացավ Էլեանորա Կաստիլիացու հետ, ով ամուսնուն Գասկոնը տիրապետելու իրավունք բերեց:

Ժամանակակից Բիարիցի տարածքում, հանրահայտ հրվանդանի գագաթին, որը ծառայում էր որպես կետերին հետևելու վայր, անգլիացիները ամրոց-դղյակ են կառուցում՝ որպես հիմք օգտագործելով հին հռոմեական շինությունները: Այս դղյակը, որն անվանվեց Ֆերագուս, ուներ կրկնակի ամրություններ, երկու մետր հաստությամբ պատեր, բարձրացող կամուրջ և չորս աշտարակներ: Այս դղյակը հիշատակվում է դեռևս 1603 թվականից (Հենրի IV-ի արքայական հրովարտակներ): Հետագայում դղյակից մնացել է միայն մեկ աշտարակ, ուր 1739 թվականին Ֆրանսիայի ծովային մինիստրի որոշմամբ, որպես նավիգացիոն ուղեցույց, փարոս է կառուցվել: Աշտարակը ավերվել է 1856 թվականին:.

Առողջարան

Օթել-դյու-Պալե, կառուցված 1850-ական թվականներին կայսրուհի Եվգենիայի համար

XIX դարում լայն ճանաչում ձեռք բերած առողջարանային Բիարիցը կառուցվել է կետորսների մի փոքրիկ գյուղի տեղում (գոյություն է ունեցել XI դարում): Քաղաքը 1843 թվականին նկատել է գրող Վիկտոր Հյուգոն: Նա կանխատեսել է, որ Բիարիցը ունի բոլոր հնարավորությունները՝ վերածվելու ծովափնյա քաղաքի:

Սկզբնապես գյուղն ունեցել է բնակելի երկու շրջաններ՝ Սեն-Մարտեն եկեղեցու շրջակայքի թաղամասը և ձկնորսական նավահանգստի (Port-Vieux) թաղամասը: Բնակավայրի զինանշանի վրա պատկերված է կետորս բարկա (բեռնանավ), որն այսօր էլ համարվում է քաղաքի խորհրդանիշը:

Տեղի բնակչությունը վասկոնական ծագում ունի, սակայն դժվար է այստեղ բասկերի կամ գասկոնների արմատներ գտնել: Վարչական առումով մինչ 1790 թվականը Բիարիցը համարվել է բասկյան Լաբուրդան շրջանի մասը:

Առաջին փարոսն այստեղ կառուցվել է 1650 թվականին:

XVIII դարի վերջին Ֆրանսիայում նորաձև են դառնում ծովային լոգանքները, և 1808 թվականին Բիարիցում ծովային վաննա է ընդունում Նապոլեոն I-ը: Կայսրուհի Եվգենիան 1854 թվականին այստեղ երկու ամիս հանգստացել է, որից հետո կայսր Նապոլեոն III-ը հրամայել է այստեղ նստավայր կառուցել, ինչը սկզբնապես կոչվել է «Վիլլա Եվգենիա» (ֆր.՝ Villa Eugénie) (այժմ՝ Օթել-դյու-Պալե): Այս իրողությունը Բիարիցի վրա հրավիրեց բազմաթիվ եվրոպական թագակիր անձանց ուշադրությունը, և առողջարանը հռչակվեց որպես «լողափերի արքա և արքաների լողափ»: 1868 թվականի հոկտեմբերին Բիարիցի ռեգատայի արդյունքում Ֆրանսիայի արևմտյան ծովափի Chamois և Argus սուրհանդակ նավերի ֆլոտիլիայի անձնակազմերը պատիվ ունեցան հյուրընկալելու կայսրուհի Եվգենիային և նրա որդուն՝ կայսրության արքայազնին: Հենց Բիարիցը 1865 թվականի սեպտեմբերին դարձավ «Երկաթյա կանցլեր» Բիսմարկի և կայսր Նապոլեոն III-ի հանդիպման վայրը, որտեղ առաջին կանցլերը ձգտում էր պրուսական քաղաքականության ոլորտում ձեռք բերել ֆրանսիական կայսրի աջակցությունը: Բիարիցում պահպանվել են տեղանքին ոչ հարիր մի քանի շինություններ, որոնց թվում երկգմբեթ ուղղափառ եկեղեցին, որը վկայում է, որ մինչ Հոկտեմբերյան հեղափոխությունը Բիարիցը ռուս արիստոկրատիայի շրջանակներում մեծ ժողովրդականություն է վայելել:

Հրաշալի դարաշրջան

Իշխանուհի Նատալյա Պալեյը Լյուսիեն Լելոնգի հետ Բիարիցի լողափին, 1920-ական թվականների վերջ

Հրաշալի դարաշրջանի տարիներին Բիարիցում բացվեց աղային ջրաբուժարան: Շինությունը նախագծել էր ճարտարապետ Լագարդը, առաջին հիմնաքարը դրել է Սերբիայի թագուհի Նատալյա Օբրենովիչը 1892 թվականի դեկտեմբերին, իսկ հանդիսավոր բացումը կայացել է 1893 թվականի հունիսին: Բրիսկուսից (աղի պարունակությունն այստեղ տասն անգամ գերազանցում էր ծովի ջրի աղիությանը) աղային լուծույթը Բիարից հասցնելու համար ավելի քան 20 կիլոմետր երկարություն ունեցող ստորգետնյա խողովակաշար է անցկացվել: Այս ջրաբուժարանը փակվել է 1953 թվականին, իսկ 1968 թվականին քանդել են դրա շենքը:

Ֆրանսիացի քաղաքագետ կոմս Գաետան դե Լարոշֆուկոն Բիարիցում հիմնավորվել է 1873 թվականին: Նրա կալվածքում եղել են այդ ժամանակաշրջանի բազմաթիվ հայտնի մարդիկ, որոնց թվում՝ 1889 թվականին թագուհի Վիկտորիան և 1893 թվականին՝ իշխանուհի Յուրևսկայան: 1947 թվականին վիլլան վերածվել է ճեմարանին կից գիշերօթիկ դպրոցի: Բիարիցի քաղաքապետարանի կողմից կալվածքը գնելուց հետո, այն քանդվել է՝ մեկ այլ շենք կառուցելու նպատակով:

1894 թվականին Բիարիցում բացվեց Biarritz Bonheur հանրախանութը, որը նորաձևության և շքեղության տաճար դարձավ: Այն երկու անգամ ընդարձակվեց՝ 1911 և 1926 թվականներին: 2013 թվականի դրությամբ այս շենքում տեղակայված է Galeries Lafayette ցանցի հանրախանութը: XX դարի սկզբին հանրախանութի աշխատակիցների մեծագույն մասը տիրապետել է անգլերեն լեզվին : Բիարիցը սերտորեն կապված է նաև ֆրանսիական նորաձևության պատմության, մասնավորապես Chanel-ի նորաձևության տան հետ: 1915 թվականին Կոկո Շանելը Բիարիցում՝ avenue Edouard VII պողոտայում, բացել է իր նորաձևության տան թվով երրորդ բուտիկը:

Գերմանական օկուպացիա

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում գերմանացիները Բիարիցի ժայռերի զառիկողերը օգտագործեցին որպես իրենց Ատլանտյան պատնեշի մաս: 1940 թվականի հունիսի 27-ին գերմանական զորքերը գրավեցին բասկերի ափը: Ռազմանավերի միությունները քաղաք ժամանեցին նույն թվականի հուլիսին: 1942 թվականի վերջին 3-րդ կարգի կապիտան Լյուդվիգը, ով գլխավորում էր ափամերձ հրետանու 286-րդ դիվիզիան, մտածեց և Թոդտի կազմակերպության հետ միասին Ռեգինա հյուրանոցի բազայի վրա ստեղծեց արտակարգ հրամանատարական հենակետ (կրել է BA 39-40 կոդային անունը): Այս «որջը» գիշեր ու զօր փորում էին 222-րդ համակենտրոնացման ճամբարի բանտարկյալները:

Բիարիցի՝ նախապես մտածված պաշտպանությունը պետք չեկավ գործի դնել, քանի որ դաշնակիցներն այստեղ դեսանտ չիջեցրեցին:

1944 թվականի մարտի 17-ին դաշնակիցների օդուժը ռմբակոծեց քաղաքը. հարձակման երկրորդ ալիքով ավերվեց Պարմ օդանավակայանը. Քաղաքն ազատագրելուց հետո այստեղ մի քանի ամիս գործել է «Բիարիցի Ամերիկյան համալսարանը», ուր սովորում էին դաշնակից ուժերի զինվորները:

Սերֆինգի սկզբնավորումը

1957 թվականին ամերիկացի սցենարիստ Պիտեր Վիրտելը, ապագա կնոջ՝ Դեբորա Քերրի հետ, «Եվ ծագում է արևը» վեպի էկրանավորման նպատակով նկարահանումների համար գտնվելով Բիարիցում, կանգնեց տախտակի վրա, որն ուղարկել էր իր ծանոթը Կալիֆորնիայից: Սա հիմք դարձավ Բիարիցում սերֆինգի սկզբնավորման համար: Առաջին սեֆերները մրցում էին իրար հետ, շուտով այս զբաղմունքը Ատլանտյան ափի ալիքների որակի շնորհիվ դարձավ զանգվածային: Այժմ քաղաքը համարվում է այս սպորտաձևի եվրոպական և համաշխարհային կենտրոններից մեկը:

Ռուսական առողջարան

XIX դարի վերջից XX դարի սկզբին Բիարիցը հայտնի դարձավ ռուս ազնվականների շրջանում: XIX դարում քաղաքում կառուցվել է Ալեքսանդր Նևսկու ուղղափառ տաճարը:

Բիարիցում գտնվող իր վիլլայում ապրել է Ֆեոդոր Շալյապինը: 1897 թվականի սեպտեմբերին այստեղ՝ «Վիկտորիա» հյուրանոցում երկու շաբաթ անցկացրել է Ա. Պ. Չեխովը, ում խոսքերով. «Այստեղ ամենահետաքրքիրը օվկիանոսն է. այն աղմկում է անգամ ամենախաղաղ եղանակին»:

Հաճախ իրենց որդի Վոլոդյային այստեղ էր բերում Նաբոկով զույգը:Աշխարհահռչակ գրող դարձած Վլադիմիր Նաբոկովը Բիարիցում անցկացրած ժամանակը համեմատում է դրախտում լինելու հետ: Մեծ իշխան Դմիտրի Պավլովիչը Բիարիցում է ամուսնացել ամերիկուհի Օդրի Էմերիի հետ:

1913 թվականին բժիշկների խորհրդով գալով այստեղ՝ Ալեքսանդր Բլոկը առողջավայրի մասին թողել է ծայրահեղ տհաճ հիշողություններ.

Բիարիցը ողողված է ֆրանսիական մանր բուրժուազիայով, այնպես, որ նույնիսկ աչքերը հոգնում են տգեղ տղամարդկանց ու կանանց նայելուց…Իսկ առհասարակ, պետք է ասել, որ Ֆրանսիան ինձ ահավոր հոգնեցրել է, ցանկանում եմ վերադառնալ քաղաքակիրթ երկիր՝ Ռուսաստան, որտեղ լվերն ավելի քիչ են, ֆրանսուհիներ գրեթե չկան, ուտելիք (հաց և տավարի միս), խմելիք (թեյ և ջուր), անկողին (ոչ 15 արշին լայնությամբ), լվացարաններ (այստեղ թասեր են, որոնցից երբեք հնարավոր չի լինում ջուրն ամբողջությամբ դատարկել և կեղտը մնում է դրա հատակին)…

Երկրորդ աշխարհամարտի տարիներին Բիարիցում ապրել են Գեորգի Իվանովը և Իրինա Օդոևցևան:

Բիարիցում է ապրել ռուս գրող Վասիլի Աքսյոնովը, ինչպես նաև հեռուստահաղորդավար Ալեքսեյ Լուշնիկովը, ով Ալեքսանդր Նևսկու տաճարի և դրա վանահայր Գեորգիի մասին նկարահանել է «Դեսպանական եկեղեցին» վավերագրական ֆիլմը:

Կենտրոնական Գրան-Պլաժ լողափը

Տնտեսություն

Հնագույն Պոր-Վյո նավահանգիստը

Բիարիցը միշտ ապրել է օվկիանոսով: Սկզբնապես այն եղել է ձկնորսության և կետորսության վայր, բայց ավելի ուշ՝ XVIII դարի վերջերին, տեղի բուժիչ օդի և ջրի շնորհիվ բժիշկների խորհրդով այստեղ հայտնվել են առաջին հանգստացողներն ու բուժեկները:

Բիարիցը հարևան Անգլետ, Բայոնա, Բիդար և Բուկո քաղաքների հետ միասին մտնում է միացյալ ագլոմերացիայի մեջ, նրանք համատեղ կառավարում են Բիարից-Անգլետ-Բայոնա օդանավակայանը:

Տեղական տնտեսական գործունեությունը Բիարիցում հիմնականում կենտրոնացված է զբոսաշրջության, սպորտի (գոլֆ, սերֆինգ և ռեգբի), ծովաբուժության և արդյունաբերության վրա:

Բիարիցում աշխատում է ֆրանսիական խոշոր Dassault Aviation օդանավային ընկերության ձեռնարկությունը, որը կոմպոզիտային տարրեր է արտադրում և հավաքում է Falcon ինքնաթիռների ֆյուզելյաժները (կմախքը):

Հանքային ջրերի աղբյուրների շնորհիվ (քաղաքին մատակարարվում է խողովակաշարով՝ Բրիսկուսից) Բիարիցը համարվում է նաև լիմֆատիզմի բուժմամբ մասնագիտացված ջերմուկաբուժության կենտրոն:

Քաղաքի տարածքը ներառված է Օսսո-Իրատի պանիրների արտադրության թույլատրված գոտու մեջ:

Տրանսպորտ

Ավտոմոբիլային տրանսպորը

Բիարիցը սպասարկվում է վճարովի A63 ավտոմայրուղով (Լանդեր-Բիրյատու հատված):

Բիարիցի միջով անցնում է Փարիզը Անդային կապող նախկին ավտոճանապարհը, բայց այժմ այդ ճանապարհը փոխադրվել է դեպարտամենտական ճանապարհների կատեգորիա (810):

Երկաթուղային տրանսպորտ

Բիարիցի երկաթուղային կայարանը գտնվում է Լա-Նեգրեսս թաղամասում, քաղաքի հարավարևմտյան հատվածում: Բիարից ժամանում են TGV ճեպընթաց գնացքներ:

1888 թվականից մինչև 1948 թվականը Բիարիցը Բայոնի հետ կապված էր տարմվայի երեք երթուղիներով, որոնց համար կառուցվել է մետրանոց անվածիր:

Օդային տրանսպորտ

Բիարիցը սպասարկում է Բիարից-Անգլետ-Բայոնա օդանավակայանը, որը տեղակայված է Անգլետ և Բիարից կոմունաների տարածքում:

Քաղաքային տրանսպորտ

Բիարիցը սպասարկվում է Chronoplus ավտոբուսային ցանցի 10 երթուղիներով (որոշներն աշխատում են միայն գիշերը, որոշները՝ միայն ամռան ամիսներին), որոնք քաղաքը կապում են այլ ագլոմերացիաների կամունաների հետ՝ Անգլետ, Բայոնա, Բիդար, Բուկո, Սեն-Պյեր-դ,Իրյուբ և Տարնոս:

2013 թվականից երեք անվճար մերձքաղաքային երթուղիներ սպասարկում են քաղաքի կենտրոնը, Սեն-Շարլ թաղամասը և Կոտ-դե-Բասկ լողափը:

Հանգստի և բուժման հնարավորություններ

Սենտ-Էժենի (Սուրբ Եվգենիայի) եկեղեցին

Քաղաքը տեղակայված է Ատլանտյան օվկիանոսի Բիսկայան ծոցի փոքրիկ հարմարավետ ծովախորշի ափին: Այս ծովախորշի՝ հատուկ ձևավորված հատակը նպաստում է շարունակական ալիքների առաջացմանը, որն էլ Բիարիցը առավել գրավիչ է դարձրել սերֆինգով զբաղվող մարդկանց համար: Պատահական չէ, որ այստեղ՝ Բասկերի Ափին է անցկացվում սերֆինգի ամենամյա փառատոնը: 2007 թվականի ամռանը այստեղ մեծ հոբելյանական տոնակատարություն է անցկացվել. եվրոպացի առաջին համարձակներն առաջին անգամ տախտակին ճոճվել են հենց Բիարիցում, 1957 թվականի ամռանը:

Բիարիցի կլիման պայմանավորվում է օվկիանոսով և Պիրենեյան լեռնաշղթայի մոտիկությամբ (ֆր.՝ Pyrénées): Գոլֆստրիմ տաք հոսանքը Բիարիցը դարձնում է գրավիչ նաև նրանց համար, ովքեր ծովափնյա հանգստի սիրահարներ են: Եվ եթե Ֆրանսիայի ատլանտյան ամբողջ ափամերձ հատվածում ջրի ջերմաստիճանը (նույնիսկ շոգ ամռանը) չի գերազանցում +17°-ը, ապա Բիարիցում այն հասնում է մինչև +25°:

Բիարիցում հյուրանոցներին կից գործում են մի քանի շքեղ սպա-կենտրոններ: Կլիման քաղաքում տաք է և կայուն խոնավ: Տարեկան միջին ջերմաստիճանը +13,5° է, հարաբերական խոնավությունը՝ 68-75 %:

Բուժական հիմնական միջոցներն են՝ օվկիանոսային լողը, օդաթերապիան, ավազային և արևային լոգանքները:

Մշակույթ և պատմական ժառանգություն

Թանգարաններ

Ծովի թանգարանը

Ծովի թանգարանի շենքը, որն ար-դեկո ոճով է, կառուցվել է Ատալայ սարահարթում՝ ժայռին կիպ, անմիջապես ջրի ափին, 1933 թվականին: Թանգարանի հավաքածուների մեջ ներկայացված են ծովային կենդանիներ և թռչուններ:Ծովի թանգարանի խորհրդանիշը համարվում է սպիտակ ութոտանին: Բիարիցի Պատմության թանգարանը գտնվում է հին անգլիական Սեն-Անդրե եկեղեցում, որը գնվել է քաղաքապետարանի կողմից 1980-ական թվականներին:

Բիարիցում կարելի է այցելել նաև շոկոլադի թանգարան և Ասիական թանգարան, ուր 800 քմ տարածքի վրա ներկայացված են Հնդկաստանի, Տիբեթի, Նեպալի և Չինաստանի մշակութային ստեղծագործությունները:

Ճարտարապետական ժառանգություն

Քաղաքացիական ճարտարապետություն

Սուրբ Կույսի ժայռը

• Սուրբ Կույսի ժայռ՝ Բիարիցի ավանդական խորհրդանիշը: Այս վայրում ժայռը նավահանգիստ-ապաստարան կառուցելու նպատակով կոտրվել է Նապոլեոն III-ի հրամանով: 1865 թվականին այստեղ տեղադրվել է հարևան Բայոնայում տեղի ունեցած ֆրանս-իսպանական ցուցահանդեսում ձեռք բերված Սուրբ Կույսի արձանը: Դեպի ժայռ տանող հնագույն փայտե կամրջակն ավերվել է 1887 թվականին, նրա տեղում հայտնվել է կամրջակ՝ Էյֆելի արվեստանոցի աշխատանքը, որով հնարավոր էր ժայռ հասնել նույնիսկ վատ եղանակին: Գտնվելով այս ժայռում՝ հնարավոր է տեսնել Բիարիցի ողջ ծովափը:
• Եվգենիայի Վիլլա: 1854 թվականին Կայսր Նապոլեոն III-ը պատվիրեց կառուցել Օթել-դյու-Պալեն, որը որպես նվեր նախատեսվել էր նրա կնոջ՝ Էժենի դե Մոնտիխոյի համար: Ի սկզբանե լինելով կայսրուհու հանգստյան վայրը՝ այս պալատը հյուրընկալել է այդ ժամանակաշրջանի բազմաթիվ արիստոկրատ և հայտնի անձանց: 1905 թվականին պալատը վերակառուցվել է հյուրանոցի, ուր իջևանել են Ուինսթոն Չերչիլը, Վլադիմիր Պուտինը, Կոկո Շանելը և Ֆրենկ Սինատրան:
• Հրուշակեղենի խանութ Miremont. տեղակայված է place Clémenceau հրապարակի վրա, բացվել է 1872 թվականին: Խանութն իր ինտերիերով Ֆրանսիայում համարվում է պատմական հուշարձան: Այստեղ սիրել են այցելել Իսպանիայի թագավոր Ալֆոնսո XIII-ը և Պորտուգալիայի թագուհի Ամելիա Օրլեանցին: Ըստ ֆրանսիացի դրամատուրգ Մորիս Ռոստանի՝ «արդեն ժամը հինգին մոտ (այստեղ մնում էին) թագուհիներից ավելի քիչ կարկանդակներ և մեծ հերցոգներից քիչ՝ ռոմ»:
• Հյուրանոց Անգլետեր. Rue Mazagran փողոցում գտնվող վեհաշուք շենքում նախապես գտնվել է 1870 թվականին բացված Անգլետեր հյուրանոցը: Նրա դարպասների ցանցավանդակը պատմական հուշարձանների ցանկում է:
• Հյուրանոց Պլազա (ֆր.՝ hôtel Plazza). ար-դեկո ոճի շինություն Avenue Édouard VII պողոտայի վրա (տուն 7, այժմ Barclays բանկի մասնաճյուղ), պատմական հուշարձան է: Նրա հենասյուները զարդարված են Օգյուստ Լաբուրի խճանկարներով:
• Քաղաքային խաղատուն. կառուցվել է ար-դեկո ոճով, գտնվում է քաղաքի ուղիղ կենտրոնում, կենտրոնական Գրան-Պլաժ լողափին անմիջապես կից: Այն վերանորոգել են 1990-ական թվականներին:
• Բիարիցի Փարոս. կառուցվել է 1834 թվականին Սեն-Մարտեն հրվանդանի վրա, որը ծովից ամենալավը տեսանելի է Բիսկայան ծոցի այս հատվածում:

Վիլլա Բելզա

• Վիլլա Բելզա. կառուցվել է 1880 և 1895 թվականների միջակայքում, Կաշու ժայռի վրա, ճարտարապետ Ալֆոնս Բերտրանի նախագծով՝ Մարիա-Բելզա Դյուբրյոյի համար: «Ոսկյա քսանականներին» այստեղ եղել են առանձնատներ, կաբարե և ռուսական ռեստորան, որը բացել էր Իգոր Ստրավինսկու փեսան: Այս ընթացքում վիլլան «անուղղելի քեֆչիների վերջին ապաստանի» համբավ ուներ:
• Ֆրանսոնի կալվածք (ֆր.՝ domaine de Françon). կառուցումը սկսվել է 1880 թվականից մեծահարուստ նավատեր Ջոն Պենինգթոն Մելլորի հրամանով: Այժմ այն համարվում է պատմական հուշարձան և հանգստի անփոխարինելի վայր:

Կրոնական ճարտարապետություն

• Կայսրական ժամատուն՝ կառուցվել է Բիարիցում 1863 թվականին Մեքսիկայում ֆրանսիացիների տարած հաղթանակի պատվին:
• Սեն-Մերտեն եկեղեցին ուշագրավ վերնաճակատ ունի՝ զանգակատնով, որը յուրաքանչյուր տարի ղողանջում էր՝ որպես ձկնորսների նավիգացիոն կողմնորոշիչ: Եկեղեցին վերակառուցվել է մոտավորապես 1450 թվականին, իսկ հետո՝ 1541 թվականին վերանորոգվել է գոթական ոճով: Մինչհեղափոխական Ֆրանսիայի ժամանակաշրջանում եկեղեցում հավաքներ են անցկացվել, որոնց մասնակցել են քաղաքապետ-աբբա և քաղաքային կառավարման անդամները:
• Սուրբ Եվգենիի եկեղեցի՝ կառուցվել է 1898 թվականից մինչև 1903 թվականը հին Notre-Dame-de-Pitié ժամատան տեղում: Եկեղեցու ինտերիերում օգտագործվել են Լյուկ-Օլիվյե-Մերսոնի գեղեցիկ վիտրաժները:
• Ռուսական եկեղեցի Ալեքսանդր Նևսկու եկեղեցի՝ տեղակայված է avenue de l’Impératrice պողոտայի վրա: Տաճարի կառուցման որոշումը կայացվել է 1879 թվականին: Այժմ այն Արևմտյան Եվրոպայի ռուս ուղղափառ եկեղեցիների արքեպիսկոպոսության գործող ուղղափառ տաճարն է:

Բնական ժառանգություն

• Բիարիցի ժայռոտ զառիթափ ափ. XX դարի սկզբից ի վեր ենթարկվել է մշտական էրոզիայի՝ ամեն տարի փոքրանալով 70 սմ-ով: Չնայած քաղաքապետարանի գործադրած ջանքերի՝ այս միտումը կասեցնել դեռևս չի հաջողվում:
• Լողափեր` Բիարիցի տարածքում կան մի շարք հրաշալի լողափեր: լողափ Միրամար, Գրան-Պլյաժ, պոր-Վյո, Կոտ-դե-Բասկ, լողափ Մարբելլա և լողափ Միլեդի
• Բնական գոտիներ` Քաղաքապետարանը իրականացնում է 120 հա մակերեսով անտառային հատվածի, ինչպես նաև՝ երկու լճերի՝ lac Marion և lac Mouriscot խնամքը: Քաղաքային այգին հիմնադրվել է 1903 թվականին քաղաքի կենտրոնում՝ Արևմտյան կայարանին հանդիպակաց, որն այսօր վերածված է քաղաքային Մշակույթի Կենտրոնի: Կոմունայի տարածքում է գտնվում նաև parc Mazon զբոսայգին և jardin Lahouze այգին:

Քույր-քաղաքներ

• Օգաստա, ԱՄՆ (1992 թվականից)
• Կաշկայշ, Պորտուգալիա (1986 թվականից)
• Իքսել, Բելգիա (1958 թվականից)
• Խերես դե լա Ֆրոնտերա, Իսպանիա (1996 թվականից)
• Սարագոսա, Իսպանիա (1986 թվականից)
• Մար-դել-Պլատա, Արգենտինա (1996 թվականից)

Գրականություն

• Большая энциклопедия (в 62 тт.) — Т. 6. — М.: «Терра», 2006. — ISBN 5-273-00432-2
• , ISBN 978-5-904043-70-4։

Օտար լեզուներով

• , ISBN 978-2-7588-0310-2։
• , ISBN 2-87901-739-4։
• , ISBN 2-8790-1219-8։
• , ISBN 2-8439-4265-9։

Արտաքին հղումներ

• Официальный сайт коммуны Биарриц
• Офис по туризму в Биаррице
• Медиатека Биаррица