Արարատի մարզի եկեղեցիների ցանկ

Ստորև ներկայացված է Հայաստանի Արարատի մարզի եկեղեցիների ցանկը

#	Պատկեր	Անուն	Կառուցման տարեթիվ	Բնակավայր և հեռավորությունը նրանից	Լրացուցիչ տվյալներ
1		Եկեղեցի Սուրբ Ամենափրկիչ	2017 թ․	Արարատ (քաղաք)
2		Սուրբ Հովհաննես Ավետարանիչ եկեղեցի (Արտաշատ)	2002-2015 թթ․	Արտաշատ
3		Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Վեդի)	2001 թ․	Վեդի քաղաք
4		Եկեղեցի	18-19-րդ դարեր	Այգավան գյուղում	կիսավեր
5		Եկեղեցի	19-րդ դար	Այգեստան գյուղ, Հովհաննես Շիրազի փողոց	ներկայումս հին հիմքերի վրա կառուցվում է նոր եկեղեցի
6		Եկեղեցի	12-13-րդ դարեր	Ավշար գյուղ	ժայռափոր
7		Եկեղեցի	12-13-րդ դարեր	Արարատ (գյուղ)	գյուղատեղիի կենտրոնում, ցածր թմբի վրա, վերակառուցում՝ հավանաբար 19 -րդ դ., այժմ` հիմնավեր
8		Սուրբ Հակոբ եկեղեցի (Արարատ գյուղ)	1866 թ․	Արարատ (գյուղ)	գյուղի հարավ- արևելյան կողմում
9		Եկեղեցի	4-5-րդ դարեր	Արգավանդ (Արարատի մարզ) գյուղի արևելյան եզրին
10		Եկեղեցի Ս․Սարգիս	1894 թ․	Արգավանդ (Արարատի մարզ), գյուղի կենտրոնում
11		Եկեղեցի Ս․Նշան	10-12-րդ դարեր	Արմաշ (Արարատի մարզ)	ժայռափոր
12		Եկեղեցի Սուրբ Գրգոր Լուսավորիչ	19-րդ դար	Արևշատ (Արարատի մարզ) գյուղի կենտրոնում	Աղյուսաշեն եկեղեցին քանդել և հին հիմքերի վրա ներկայումս կառուցել են նոր, քարաշեն եկեղեցի։
13		Եկեղեցի Ս․Սարգիս	19-րդ դար	Բաղրամյան	կիսավեր, պահպանվել են արևելյան և հյուսիսային պատերը
14		Եկեղեցի	20-րդ դարի սկիզբ	Բերքանուշ	կիսավեր, պահպանվել են արևելյան և հյուսիսային պատերը
15		Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Բյուրավան)	19-րդ դար	Բյուրավան, գյուղամեջ	Հիմնովին վերակառուցվել է 1992 թ., ճարտարապետ՝ Հ. Գասպարյան
16		Եկեղեցի Ս․Աստվածածին	19-րդ դար	Բուրաստան հարավային մասում
17		Եկեղեցի Ս․Հակոբ	1642 թ․	Բուրաստան, գյուղի հարավ-արևմտյան եզրին	վերակառուցվել է 19-րդ դարում
18		Եկեղեցի Ս․ Աստվածածին	1841 թ․	Գետազատ, գյուղի կենտրոնում	վերակառուցվել է 1988-1900 թթ․
19		Եկեղեցի Ս․Սարգիս	1642 թ․	Գետազատ, գյուղի արևելյան մասում
20		Եկեղեցի Սուրբ Աստվածածին	1890 թ․	Դալար (Արարատի մարզ), գյուղամեջ
21		Եկեղեցի Ս․ Աստվածածին	1868 թ․	Դիմիտրով, գյուղի հարավարևմտյան եզրին
22		Եկեղեցի Ս․ Կիրիլ	1840 թ․	Դիմիտրով, ասորական եկեղեցի
23		Եկեղեցի Սուրբ Հովհաննես	1811 թ․	Զանգակատուն (Արարատի մարզ)	«Թաղավանք» վայրում հիմնովին վերակառուցվելէ 1974 թ.
24		Եկեղեցի	12-14-րդ դարեր	Լանջանիստ	գյուղատեղիի գերեզմանոցի արևմտյան հատվածում, հիմնավեր
25		Եկեղեցի	15-16-րդ դարեր	Լանջանիստ	գյուղատեղիի հյուսիսային եզրին, բարձրադիր վայրում, ավերակ
26		Եկեղեցի Սուրբ Ստեփանոս	13-14-րդ դարեր	Լանջանիստ	Կիսավեր, պատերը պահպանվել են 1 մ բարձրությամբ
27		Եկեղեցի	11-12-րդ դարեր	Լանջանիստ	գյուղատեղիի տարածքում բարձրացող լեռան ամ լանջին, հիմնավեր, ծածկված փլատակներով
28		Եկեղեցի «Սպիտակ վանք»	1301 թ․	Լանջանիստ	Ավերակ, պայթեցվել է գանձախույզների կողմից
29		Եկեղեցի	14-րդ դար	Լուսաշող	գյուղատեղիի հյուսիս-արևմտյան եզրին
30		Եկեղեցի Սբ․ Սարգիս	19-րդ դար	Լուսաշող	վերակառուցվել է 1908 թ. կիսավեր, գյուղատեղիի արևմտյան եզրին
31		Եկեղեցի Սբ․ Հովհննես (Զանգակատուն)	17-19-րդ դարարեր	Լուսաշող	գյուղի կենտրոնում, Եկեղեցին` հիմնավեր, պահպանվել է միայն զանգակատունը
32		Եկեղեցի Սբ․ Աստվածածին (Սպիտակավոր)	1301 թ․	Լուսաշող	Լուսաշող գյուղից 6 կմ հարավ-արևմուտք, պատվիրատու` Զաքարե Իվանյանի դուստր Գոնցա, ճարտարապետ` Բուտ, հարթաքանդակները` Սարգիս վարդապետի
33		Խոր Վիրապ (Սուրբ Աստվածածին)	17-րդ դար	Լուսառատ
34		Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Կանաչուտ)	1908 թ․	Կանաչուտ, գյուղամեջ
35		Եկեղեցի Սբ. Գրիգոր (Կաթողիկե)	4-5-րդ դարեր, 7-րդ դար	Հնաբերդ (Արարատի մարզ)
36		Եկեղեցի	6-րդ դարի կես	Հնաբերդ (Արարատի մարզ)
37		Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին	19-րդ դար	Ղուկասավան, գյուղամեջ	կիսավեր
38		Եկեղեցի Սբ․ Աստվածածին	19-րդ դար	Մասիս (Արարատի մարզ), հարավային եզրին	կիսավեր
39		Եկեղեցի Սբ. Հովհաննես	1890 թ.	Մխչյան, Երկաթուղայինների փող.
40		Եկեղեցի	19-րդ դար	Մրգանուշ գյուղամեջ	հողաշեն, այժմ` կիսավեր
41		Եկեղեցի	1828 թ.	Մրգավան գյուղամեջ	հիմնավեր, ներկայումս ընթանում են շինարարական աշխատանքներ` եկեղեցին վերականգնելու համար
42		Սուրբ Հակոբ եկեղեցի (Մրգավան)	1902- 1905 թթ	Մրգավան գյուղամեջ	պատվիրատու` Խորեն արքեպիսկոպոս Մուրադբեկյան
43		Եկեղեցի Սբ. Հովհաննես	19-րդ դար	Նորաշեն (Արարատի մարզ) գյուղամեջ	կիսավեր
44		Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Շահումյան, Արարատի մարզ)	1887 թ.	Շահումյան (Արարատի մարզ) գյուղամեջ
45		Եկեղեցի	10-12-րդ դարեր	Շաղափ (Արարատի մարզ) գյուղամեջ	հիմնավեր
46		Եկեղեցի Սբ․ Սարգիս	1848 թ.	Ոստան (Արարատի մարզ) գյուղամեջ
47		Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին	12-13-րդ դարեր	Վանաշեն	նորոգվել է 1215 թ․-ին
48		Եկեղեցի	19-րդ դար	Վարդաշատ (Արարատի մարզ)	հիմնովին վերակառուցվել է 1997-ին, վերաակառուցող ճարտարապետ` Թ. Գևորգյան
49		Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Վերին Արտաշատ)	19-րդ դար	Վերին Արտաշատ
50		Եկեղեցի «Ումրա»	19-րդ դար	Վերին Դվին	ասորական եկեղեցի
51		Եկեղեցի	5-6-րդ դարեր	Ուրցաձոր	ավերված, պահպանվել են միայն հիմքերը
52		Եկեղեցի	13-14-րդ դարեր	Ուրցաձոր	կիսավեր, պահպանվել են արևելյան պատը, հյուսիսային և հարավային պատերը` մասամբ
53		Եկեղեցի	10-13-րդ դարեր	Ուրցաձոր
54		Եկեղեցի	13-15 -րդ դարեր	Ուրցաձոր 10 կմ հյուսիս	Ուրծ քաղաքատեղիից հարավ, հիմնավեր
55		Եկեղեցի	5-6 -րդ դարեր	Ուրցաձոր	Ուրծ քաղաքատեղիի հարավային մասում, Խոսրով գետի աջ ափին, փոքրիկ բլրի գագաթին, հիմնավեր
56		Եկեղեցի	15-16-րդ դարեր	Ուրցաձոր
57		Եկեղեցի «Սպիտակ վանք» (Աղքիլիսա)	12-13-րդ դարեր	Աղքիլիսա գյուղատեղի	կիսավեր, ծածկն ամբողջապես փլված
58		Եկեղեցի	4-5-րդ դարեր	Ավանիկ (Փոքր շեն), (Քյորփիքենդ) գյուղատեղի	ավերակ
59		Եկեղեցի	5-7-րդ դարեր	Բայբուրդ (գյուղատեղի)	կիսավեր
60		Եկեղեցի	13-րդ դար	Բերդատակ (Կալադիբի) գյուղատեղի, Կաքավաբերդից 4 կմ հյուսիս-արևելք, Կոթուր գետից աջ բարձրացող ժայռերի մեջ	ժայռափոր
61		Եկեղեցի «Յախըշխան այր» (Ժայռափոր մենաստան)	7-10-րդ դարեր	Բերդատակ (Կալադիբի) գյուղատեղի, Կաքավաբերդից 5 կմ արևելք, Քոռաձոր կոչվող կիրճում	Ժայռափոր, պահպանվել է միայն հյուսիսային հատվածը
62		Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին	13-րդ դար	Իմիրզեկ գյուղատեղի, կենտրոնում	ավերակ
63		Եկեղեցի	12-13-րդ դարեր	Խոսրով գյուղատեղի, 4 կմ հյուսիս-արևելք, բարձր լեռնազանգվածի ստորոտին	ավերակ, կանգուն է միայն հյուսիսային պատը
64		Եկեղեցի	13-րդ դար	Խոսրով գյուղատեղի, կենտրոնում, սարալանջին	ավերակ, պահպանվել են միայն հյուսիսային հատվածի պատերը` 1-1,5 մ բարձրությամբ։
65		Եկեղեցի	11-12-րդ դարեր	Խուց գյուղատեղի	ժայռափոր
66		Եկեղեցի	10-13-րդ դարեր	Մանկուք գյուղատեղի	գյուղատեղիի հարավ-արևմտյան մասում, անտառոտ լանջին
67		Եկեղեցի	113-րդ դար	Մանկուք գյուղատեղի	գյուղատեղիի հյուսիս-արևմտյան մասում, բարձրադիր ժայռի լանջին, թաղը և պատերի վերին շարքերը քանդված
68		Եկեղեցի Սբ․ Ամենափրկիչ	13-րդ դար	Հավուց թառ գյուղատեղի	Հավուց թառ վանական համալիրի արևմտյան կողմում, բլրի վրա, կիսավեր

Գրականություն

• Արարատի մարզի պատմության եվ մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակը հաստատելու մասին ՀՀ կառավարության 24 հունվարի 2002 թվականի N 65 որոշում

https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?DocID=9155