Jump to content

Արևելյան Ադրբեջան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Արևելյան Ադրբեջան օսթան
պարս.՝ استان آذربایجان شرقی
ԵրկիրԻրան Իրան
Կարգավիճակօսթան (նահանգ)
Մտնում էԻրան
ՎարչկենտրոնԹավրիզ
Բնակչություն3 909 652 մարդ (2016)[1]
Տարածք45 650 կմ²
Սահմանակցում էԱրևմտյան Ադրբեջան, Արդաբիլի նահանգ, Զանջան, Ադրբեջան և Հայաստան
Ժամային գոտիUTC+3:30
ISO 3166-2 կոդIR-03
Հեռախոսային կոդ0411
ostan-as.gov.ir

Արևելյան Ադրբեջան (պարս.՝ استان آذربایجان شرقی, կարդ.՝ Օսթան-է Ազարբայջան-է Շարղի), օսթան (նահանգ) Իրանի հյուսիս-արևմուտքում` Իրանական Ադրբեջանում, Իրանի 31 օսթաններից մեկը։ Հյուսիսից սահմանակցում է Ադրբեջանին և Հայաստանին, արևելքից՝ Արդաբիլ օսթանին, հարավից՝ Զանջան օսթանին, իսկ արևմուտքից՝ Արևմտյան Ադրբեջան օսթանին։ Օսթանի տարածքը կազմում է 45 650 կմ², բնակչությունը վերջին մարդահամարի տվյալներով` 3 909 652 մարդ (2016)[1]։ Վարչական կենտրոնը Թավրիզ քաղաքն է։

Օսթանը ձևավորվել է 1950 թվականին՝ նախկին Ադրբեջան օսթանի արևմտյան և արևելյան մասերի բաժանվելու արդյունքում[2]։ 1993 թվականի օսթանի արևելյան շրջաններն առանձնացվել են որպես Արդաբիլ օսթան[2]։ 2014 թվականից օսթանը մասն է կազմում Իրանի 3-րդ տարածաշրջանի, որի կենտրոնական գրասենյակը տեղակայված է Թավրիզում[3]։

Բնակչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2006 թվականի մարդահամարի տվյալներով օսթանի բնակչությունը կազմում էր 3 527 267 մարդ` 911 241 տնային տնտեսություններում[4]։ 2011 թվականի մարդահամարը հաշվառել էր 3 724 620 մարդ, որոնք ապրում էին 1 085 455 տնտեսություններում[5]։ Ըստ վերջին` 2016 թվականի մարդահամարի տվյալների` բնակչությունը կազմում էր արդեն 3 909 652 մարդ` 1 223 028 տնտեսություններում[6]։

Տասը հազարից ավել բնակչություն ունեցող քաղաքներն են Թավրիզը (բնակչությունը 2016 թվականի դրությամբ` 1 558 693 մարդ), Մարաղան (175 255 մարդ), Մարանդը (130 825 մարդ), Ահարը (100 641 մարդ), Միանեն (98 973 մարդ), Բոնաբը (85 274 մարդ), Սահանդը (82 494 մարդ), Սարաբը (45 031 մարդ), Ազարշահրը (44 887 մարդ), Հադիշահրը (34 346 մարդ), Աջաբշիրը (33 606 մարդ), Սարդռուդը (29 739 մարդ), Մալեքանը (27 431 մարդ), Շաբեսթարը (22 181 մարդ), Խոսրովշահը (21 972 մարդ), Բոստանաբադը (21 734 մարդ), Հաշթռուդը (20 572 մարդ), Օսքուն (18 459 մարդ), Իլխչին (16 574 մարդ), Բասմենջը (12 692 մարդ), Մամղանը (11 892 մարդ), Գուգանը (11 742 մարդ), Հերիսը (10 515 մարդ), Յամչին (10 392 մարդ)[7]։ Ընդհանուր առմամբ 2016 թվականի դրությամբ քաղաքներում ապրում էր 2 809 424 մարդ կամ օսթանի բնակչության 71,9%-ը[6]։

Վարչական բաժանում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օսթանը բաժանված է 21 շահրեստանների (գավառների).

Արևելյան Ադրբեջան օսթանի շահրեստանները
Շահրեստան Բնակ. 2006[4] Բնակ. 2011[5] Բնակ. 2016[6] Վարչ. կենտրոն
Ազարշահր շահրեստան 99 286 107 579 110 311 Ազարշահր
Ահար շահրեստան 147 781 150 111 154 530 Ահար
Աջաբշիր շահրեստան 65 741 66 746 70 852 Աջաբշիր
Բոնաբ շահրեստան 125 209 129 795 134 892 Բոնաբ
Բոստանաբադ շահրեստան 96 555 94 985 94 769 Բոստանաբադ
Թավրիզ շահրեստան 1 557 241 1 695 094 1 773 033 Թավրիզ
Խուդափերին շահրեստան1 34 977 32 995 Խոմարլու
Հաշթռուդ շահրեստան 64 611 60 822 57 199 Հաշթռուդ
Հերիս շահրեստան 67 626 67 820 69 093 Հերիս
Հուռանդ շահրեստան2 Հուռանդ
Մալեքան շահրեստան 100 366 106 118 111 319 Մալեքան
Մարաղա շահրեստան 227 635 247 681 262 604 Մարաղա
Մարանդ շահրեստան 229 215 239 209 244 971 Մարանդ
Միանե շահրեստան 187 870 185 806 182 848 Միանե
Շաբեսթար շահրեստան 121 787 124 499 135 421 Շաբեսթար
Չարոյմաք շահրեստան 33 921 32 745 31 071 Ղարաաղաջ
Ջուղա շահրեստան 52 176 55 166 61 358 Ջուղա
Սարաբ շահրեստան 132 094 131 934 125 341 Սարաբ
Վարզաղան շահրեստան 46 833 45 708 52 650 Վարզաղան
Քալեյբար շահրեստան 87 259 48 837 46 125 Քալեյբար
Օսքու շահրեստան 84 061 98 988 158 270 Օսքու
Ընդհանուր 3 527 267 3 724 620 3 909 652
1Առանձնացվել է Քալեյբար շահրեստանից
2Առանձնացվել է Ահար շահրեստանից

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری (перс.) — 1965.
  2. 2,0 2,1 Iran Provinces
  3. «استان‌های کشور به ۵ منطقه تقسیم شدند». همشهری آنلاین (պարսկերեն). 2014 թ․ հունիսի 22. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 27-ին.
  4. 4,0 4,1 «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1385 (2006)» (պարսկերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (Excel) 2011 թ. սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ. սեպտեմբերի 25-ին.
  5. 5,0 5,1 «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1390 (2011)» (Excel) (պարսկերեն). Վերցված է 2022 թ. դեկտեմբերի 19-ին.
  6. 6,0 6,1 6,2 «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1395 (2016)» (պարսկերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (Excel) 2020 թ. նոյեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ. դեկտեմբերի 19-ին.
  7. Իրանի քաղաքների բնակչությունն ըստ մարդահամարների արդյունքների (անգլ.)

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արևելյան Ադրբեջան» հոդվածին։