Մասնակից:Վահան Թադևոսյան/Ավազարկղ
Ինֆորմացիան ( լատ. informatio — պարզաբանում, շարադրանք)այն է, ինչը տեղեկություն է հաղորդում: Այլ կերպ ասած, այն ինչ որ հարցի պատասխան է: Հետևաբար, այն կապված է տվյալների և գիտելիքի հետ, քանի որ տվյալն իրենից ներկայացնում է դասակարգված արժեք, իսկ գիտելիքը ենթադրում է իրական առարկաների և աննյութական հասկացությունների ըմբռնում.[1]: Քանի որ ինֆորմացիան կախված է տվյալներից , ապա դրա գոյությունը պարտադիր չէ, որ զուգորդվի այն կրողի հետ (այն գոյություն ունի իրադարձությունից անկախ),մինչդեռ գիտելիքի դեպքում` տեղեկատվությունը պահանջում է այդ գիտելիքը կրողին[2]:
Ինֆորմացիան փոխանցվում է կամ որպես որևէ հաղորդագրության բովանդակություն կամ ինչ-որ մի բանի պահպանման ուղղակի կամ անուղղակի միջոց: Այն ինչ ընկալվում է կարող է դիտվել որպես ինքնուրույն հաղորդագրություն և այսպիսով ինֆորմացիան փոխանցվում է որպես հաղորդագրության բովանդակություն:
Ինֆորմացիան կարող է ծածկագրվել, այն փոխանցելու և մեկնաբանելու տարբեր եղանակներով(օրինակ` ինֆորմացիան կարող է ծածկագրվել որպես նշանների հաջորդականություն կամ փոխակերպվել ազդանշանների հաջորդականության միջոցով): Այն կարող է ծածկագրվել անվտանգ պահպանման և հաղորդակցման համար: Ինֆորմացիան կրճատում է անորոշությունը:
Որևէ իրադարձության անորոշությունը չափվում է այն կատարվելու հավանականությամբ և հակադարձ համեմատական է դրան: Որքան անորոշ է իրադարձությունը, այնքան շատ ինֆորմացիա է պահանջվում այդ անորոշությունը վերացնելու համար:
Բիթը ինֆորմացիային բնորոշ միավոր է, իսկ այլ միավորները, ինչպիսիք են նեթը, նույնպես կարող են օգտագործվել: Օրինակ` ինֆորմացիան ծածկագրված է այնպես, որ մեկ արդար մետաղադրամների մատյանը log2(2/1) որը հավասար է 1 բիթի,իսկ երկու արդար մետաղադրամը log2(4/1) է, որը հավասար է 2 բիթի:
Այն հասկացությունը, որ ինֆորմացիան հաղորդագրություն է համատեքստերում տարբեր իմաստներ ունի [3]: Հետևաբար ինֆորմացիա հասկացությունը դառնում է կապված հարկադրանք, հաղորդակցություն, վերահսկողություն, տվյալ, կրթություն, գիտելիք, նշանակություն, ըմբռնում, մտավոր խթաններ, օրինակ ` ընկալում, ներկայացում և անթրալիս հասկացությունների հետ:
Ծագումնաբանությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անգլերեն բառն ակնհայտորեն բխում է (information) բառից, որն էլ բխում է informare (տեղեկացնել) բայից, որը նշանակում է մտքում ձևակերպել, կարգապահություն անել, հրահանգել, սովորեցնել: Ինֆորմացիա բառը գալիս է (ֆրանսերեն informer- ից), լատիներեն informare բայից, որը նշանակում է միտք ձևավորել: Ավելին, լատիներենն արդեն իսկ, պարունակում է «information» բառը, որը նշանակում է հասկացություն կամ միտք, բայց թե, որքանով կարող է դա ազդել անգլերենում «ինֆորմացիա» բառի զարգացման վրա պարզ չէ:
Հին հունարեն բառը պարունակում է morphe, որից ծագել է form և eidos բառերը, որոնք նշանակում են«տեսակ, միտք, ձև», այս վերջին բառը լայնորեն օգտագործվում էր Պլատոնի կողմից տեխնիկական փիլիսոփայական իմաստով (հետագայում Արիստոտելի կողմից), ցույց տալու ինչ-որ բանի ինքnությունը կամ էությունը (տես «ձևերի թեորեմ») «Eidos» կարող է նաև ասոցացվել ակնարկի կամ նույնիսկ իմաստի հետ:
Հին հուներեն ինֆորմացիա բառը πληροφορία դա է, որը թարգմանվում է, որպես ամբողջական և փոխանակել: Այն տառացիորեն նշանակում է ամբողջովին կրել կամ«ամբողջովին հաղորդել»: Ժամանակակից հուներենում φέρω, դեռևս օգտագործվում է այն նույն իմաստով,ինչ ինֆորմացիա բառն անգլերենում : Ավելին իր առաջին իմաստով Πληροφορία , որպես խորհրդանիշ այն Πληροφορία շատ արմատներ ունի Արիստոտելի նշանագիտական եռանկյան մեջ: Այս տեսանկյունից տեղեկատվություն հաղորդելու համար,այն կարող է ապակոդավորվել հատուկ տեսակի նշանով: Սա մի բան է, որը հաճախ հանդիպում է հին և նոր հունարենի բազմաթիվ բառերի ծագումնաբանության մեջ, որտեղ շատ ուժեղ հարաբերություն կա նշանագրի, այսինքն նշան բառի, որը կոնկրետ կոդավորված հաղորդագրություն է փոխանցում և նշանագրողի միջև , որի իմաստը թարգմանիչը փորձում է վերծանել:
Ինֆորմացիայի տեսության մոտեցումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ինֆորմացիայի տեսության տեսանկյունից ինֆորմացիան վերցվում է, որպես այբուբենի սինվոլների հերթական հաջորդականություն, ենթադրենք այբուբենի մուտքագրման X-ով է ելքագրումը` y-ով: Ինֆորմացիայի մշակումը բաղկացած է մուտքագրում ու ելքագրում գործառույթից, որը քարտեզագրում է ցանկացած մուտքային հաջորդականությունը: Քարտեզագրումը կարող է լինել մոտավոր կամ կոնկրետ: Այն կարող է ունենալ հիշողություն կամ զուրկ լինել հիշողությունից[4]:
Որպես զգայական մուտքագրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հաճախ ինֆորմացիան կարող է դիտվել,որպես մուտքագրում օրգանիզմում կամ համակարգի մեջ։Մուտքագրումը լինում է երկու տեսակի․առաջին տեսակը կարևոր է,որպեսզի օրգանիզմը (Օրինակ՝ սնունդը) կամ համակարգը (էներգիա) ինքնուրույն գործեն[5]։ Դանսբրին իր զգայական գրքում թվարկում է այդ պատճառային մուտքագրման տեսակները։ Այլ տեսակի մուտքագրումը (ինֆորմացիա) կարևոր է միայն այն պատճառով, որ այն ասոցացվում է պատճառային մուտքագրման հետ և կարող է օգտագործվել կանխատեսելու համար ավելի ուշ կատարվող պահանջների մուտքագրումը (և գուցե այլ վայրում)։Ինֆորմացիան կարող է կարևոր լինել մեկ այլ ինֆորմացիայի հետ ասոցացվելու պատճառով, սակայն դրանք կարող են նաև պատճառային մուտքագրման կապը լինել։ Գործնականում ինֆորմացիան սովորաբար հասունում է թույլ խթանների միջոցով, որը պետք է հայտնաբերվի մասնագետի զգայական համակրգերի կողմից և ուժեղացվի էներգիայի միջոցով՝ նախքան օրգանիզմի կամ համակարգի համար կիրառելի լինելը։ Օրինակ՝ լուսը հիմնականում (բայց ոչ միայն, օրինակ՝ բույսերը կարող են աճել էներգիայի աղբյուրի ուղությամբ), պատճառային մուտքագրում է բույսերի համար, իսկ կենդանիների համար այն միայն ինֆորմացիա է ապահովում։ Ծաղիկից արտացոլվող գունավոր լույսը չափազանց թույլ է ֆոտոսինթեզ կատարելու համար, բայց մեղվի տեսողական համակարգը հայտնաբերում է այն, իսկ նյարդային համակարգը օգտագործում է այդ ինֆորմացիան մեղվին դեպի ծաղիկը տանելու համար, որտեղ մեղուն հաճախ գտնում է նեկտար կամ փոշի, որոնք պատահական մուտքագրումններ են և կատարում են սննդային գործառույթ։
Ներկայացման ձևերը և բարդությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տեղեկացված գիտնական և մաթեմատիկոս Ռոնալդո Վիգոն պնդում է, որ ինֆորմացիան այն հայեցակարգն է, որը պահանջում է առնվազն երկու առնչություն ունեցող առարկաններ՝ քանակական իմաստ արտահայտելու համար։ Դրանք են S-ի առարկաների չափորոշիչ և սահմանված կատեգորիան և ըստ էության դրա R R ենթակետերը, որը S-ի ներկայացման ձևն է այլ կերպ ասաց հաղորդում է ներկայացուցչական (և հետևաբար հայեցակարգային) ինֆորմացիա S-ի մասին։ Հետո Վիգոն սահմանում է ինֆորմացիայի այն քանակը, որը R փոխանցում է S-ի մասին, որպես նրա բարդության փոփոխության աստիճան, երբ R օբյեկտները հեռանում են S-ից։ Վիգոյի ինֆորմացիայի համաձայն նմուշ ինֆարիացիան, ներկայացման ձևը և ինֆորմացիան համընդհանուր գիտության 5 հիմնարար կառույցներն են և միավորվում են մաթեմատիկայի շրջանակներում[6][7][8]։ Մնացած բաների մեջ այդ շրջանակը ձգտում է հաղթահարել Շենոն Վիվերի ինֆորմացիայի սահմանափակումնները փորձելով բնորոշել և չափել սյուբեկտիվ ինֆորմացիան։
Ազդեցություն, որը հանգեցնում է վերափոխման[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տեղեկատվությունը մի այնպիսի օրինակ է, որն իր ազդեցությունն է ունի վերափոխման տարբեր ձևերի ձևավորման վրա[9][10] : Այս իմաստով կարիք չկա գնահատելու այս կամ այն օրինակը: Օրինակի համար վերցնենք ԴՆԹ-ը: Սա այնպիսի մի օրինակ է, որն ազդում է օրգանիզմի զարգացման և ձևավորման վրա` առանց գիտակից մտքի անհրաժեշտության: Կարելի է ասել, որ մարդը, երբ սահմանում է ինչ-որ մի օրինակ` ասենք Նուկլեոտիդ, բնականաբար դրա պրոցեսի մեջ ներգրավում է նաև գիտակցված տեղեկատվության վերամշակումը:
Համակարգերի տեսությունը երբեմն այս իմաստով վերաբերվում է նաև տեղեկատվությանը,ենթադրելով, որ տեղեկատվությունը պարտադիր չէ, որ ներգրավի գիտական միտք, և համակարգում շրջանառվող օրինակը(հետադարձ կապի շնորհիվ) կարող են տեղեկատվություններ անվանվել: Այլ կերպ ասած, կարելի է ասել,որ այս իմաստով տեղեկատվություններ անվանվել: Այլ կերպ ասած, կարելի է ասել,որ այս իմաստով տեղեկատվությունը պոտենցիալ կերպով համարվում է, որպես ներկայացուցչություն, թեև այս նպատակով ստեղծված կամ ներկայացված չէ: Օրինակ` Գրիգոր Բեյսոնը սահմանում է «տեղեկատվությունը, որպես տարբերություն, որը տարբերություն է ստեղծում»[11]:
Այնուամենայնիվ, եթե «ազդեցության» սկզբունքը ենթադրում է, որ տեղեկատվությունը ընկալվում է գիտակցված մտքով և մեկնաբանվում դրա միջոցով, ապա այս մեկնաբանության հետ հետ կապված կոնկրետ համատեքստում կարող է հանգեցնել տեղեկատվության փոխակերպմանը գիտելիքի: «Տեղեկատվություն » և «Գիտելիք» հասկացությունների սահմանումները դժվարեցնում են նման իմաստաբանական և տրամաբանական վերլուծությունը, սակայն «վերափոխման» պայմանը կարևոր կետ է տեղեկատվության ուսումնասիրության մեջ, քանի որ այն վերաբերվում է գիտելիքին,հատկապես գիտելիքների կառավարման բիզնեսի կարգապահությանը: Այս պրակտիկայում, գործիքներն ու գործընթացները օգտագործվում են գիտելիքի գիտաշխատողին(կրողին) օժանդակելու,հետազոտություններ կատարելու և որոշումներ կայացնելու գործում: Այն ներառում է այնպիսի քայլեր,ինչպիսիք են.
- Վերանայել տեղեկատվությունը` արդյունավետությամբ արժեք և իմաստ ստանալու համար
- Մատչելիության մեթոդներ,եթե առկա են
- Ստեղծել համապատասխան համատեքստ,մնացած հնարավոր տարբեր համատեքստերից
- Քաղել նոր գիտելիքներ տեղեկատվությունից
- Արդյունքների վերաբերյալ որոշումներ կամ առաջարկություններ ներկայացնել
Steward-ն ասում էր,որ տեղեկատվության փոխակերպումը չափազանց կարևոր է, այն ընկած է արժեքների ստեղծման հիմքում և ժամանակակից ձեռնարկության համար ունի մրցակցային առավելություն:
Դանիայի տեղեկատվական տերմինների բառարանում[12] նշվում է,որ տեղեկատվություն միայն պատասխան է տալիս հարցերին: Անկախ նրանցից, թե պատասխանն իր մեջ գիտելիք է պարունակում թե ոչ, այն կախված է տեղեկացված մարդուց: Այսպիսով, ընդհանրացված սահմանումը պետք է լինի «Տեղեկատվությունը հավասար է հստակ հարցի պատասխանի»:
Երբ Marshau Mchuban -ը խոսում էր ԶԼՄ-ների մասին և մարդկանց մշակույթի վրա դրանց ազդեցության մասին, նա ի նկատի ուներ այնպիսի փաստեր, որոնք իրենց հերթին ձևավորում են մեր վարքագիծը, մտածելակերպը:
Որպես ֆիզիկայի ֆունկցիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տեղեկատվությունը տարածված հասկացություն է ֆիզիկայում: 2003թ-ին Ջ.Դ. Բեկենշտեյնը պնդում էր, որ ֆիզիկայի աճող միտումը ֆիզիկական աշխարհը սահմանելն է, որպես տեղեկատվություն: Սրա օրինակներից է քվանտային խճճվածություն երևույթը, որտեղ մասնիկները կարող են փոխազդել միմյանց հետ առանց բաժանման կամ լուսային արագության: Նյութական տեղեկատվությանը ինքնին չի կարող ավելի արագ տեղաշարժվել քան լույսը, նույնիսկ եթե այդ տեղեկությունները փոխանցվում են անուղղակի: Սա կարող է հանգեցնել ֆիզիկապես դիտարկվող մի մասնիկի` «խճճված» հարաբերություններ ունեցող: Մասնիկները որևէ այլ կերպ կապված չեն,քան իրենց իրականացված տեղեկությունը:
Մաթեմատիկական տիեզերքի վարքագիծը ենթադրում է նոր պարադիգմ, որտեղ մասնիկների և դաշտերի միջոցով կենսաբանական առարկաների և գիտակցության միջոցով, բազմության ինքնությունը կարող է նկարագրվել տեղեկության մաթեմատիկական մոդելներով: Նույն խոսքով տիեզերական բոցը կարող է բնակվել, որպես տիեզերքում նյութական տեղեկատվության բացակայություն (մի կողմ դնելով` քվանտային տատանումների,ինչպես նաև գրավիտացիոն դաշտի և մութ էներգիայի պատճառով գոյությոն ունեցող վիրտուալ մասնիկների մի մասը): Ոչինչ հասկանալի չի լինի, թե երբ, որտեղ կարող է գոյություն ունենալ ինչ-որ մի մատերիա, էներգիա, տարածություն,ժամանակ կամ էլ տեղեկատվության մեկ այլ օրինակ,որը հնարավոր կլիներ, եթե բազմազանության մեջ սիմետրիան և կառուցվածքը քայքայվեին: Մեկ այլ օրինակ ցուցադրվում է Noxeu-ի փորձի միջոցով:
Այստեղ ցույց է տրվում տեղեկատվության և ֆիզիկական գույքի անմիջական հարաբերությունները: Հետևանքն այն է, որ անհնար է ոչնչացնել տեղեկատվությունը,առանց համակարգի ընդհանրության ավելացման, գործնական առումով դա հաճախ նշանակում է ջերմության առաջացում: Մեկ այլ փիլիսոփայական արդյունքն էլ այն է, որ տեղեկատվությունը կարելի է դիտարկել որպես էներգիայի փոխարկելի մասնիկ[13]: Քվանտային տեսությունում ֆիզիկական տեղեկատվությունները հատուկ նշանակություն ունեն:
Ջերմադինամիկայում, օրինակ, տեղեկատվությունը ցանկացած իրադարձություն է,որը ազդում է դինամիկ համակարգի վիճակ վրա:
Տեղեկատվության ուսումնասիրության կիրառումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տեղեկատվության ցիկլը մեծ մտահոգություն է առաջացնում տեղեկատվական տեխնոլոգիաների,տեղեկատվական համակարգերի, ինչպես նաև տեղեկատվական գիտությունների մեջ: Սրանք վերաբերվում են տեղեկատվության հավաքմանը, վերամշակմանը,փոխանցմանը, ցուցադմանը, պահեստավորմանը: Տեղեկատվությունը չի դադարում գոյություն ունենալ: Տեղեկատվության ստացումը արտացոլումը (կարճ Info Vis) կախված է տվյալների հաշվարկի և թվային ներկայացուցչությունից:
-
Ինտերնետի մասնակի քարտեզը, IP- հասցեները ներկայացնող հանգույցներով
-
Գալակտիկական (ներառյալ մութ) նյութի բաշխումը տիեզերքի խորանարդ հատվածում
-
Ինֆորմացիա՝ ներդրված համաչափությունը խախտող միջուկով վերացական մաթեմատիկական օբյեկտում
-
Տարօրինակ տեսողական ատրակտորի ներկայացումը՝ ֆրակտալ կառուցվածքի փոփոխված տվյալներով
Տեղեկատվական անվտանգությունը(կարճ Info Sec) շարունակական գործողություն է, որն իրականացնում է տեղեկատվական համակարգերի հասանելիությունը, օգտագործումը, բացահայտումը, ոչնչացումը, փոփոխումը:
Տեղեկատվական վերլուծությունն իրականացնում է տեղեկատվության ստացում, վերափոխում և մոդելավորում:
Տեղեկատվության որակը (կարճ Info A) տեղեկությունների հավաքման գործընթաց է:
Տեղեկատվական հաղորդակցությունը ներկայացնում է ինֆորմատիկայի ,հեռահաղորդակցության և աուդիովիզուալ լրատվամիջոցների և բովանդակության կոնվերգենցիան:
Տեխնոլոգիական միջնորդավորված տեղեկատվություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հաշվարկում է, որ տեղեկատվության պահպանության համաշխարհային տեխնոլոգիական հնարավորությունները 1986թ-ին աճել են մինչև 2,6 ՄԲ: Միակողմանի հեռարձակման ցանցերի միջոցով տեղեկատվության ստացման համաշխարհային համակցված տեխնոլոգիական կարողությունը 2007 թ-ին մեկ անձի համար կազմում է 174 տեղեկատվական թերթիկ[14] [15]։
II ուղղությամբ հեռահաղորդակցային ցանցերի միջոցով տեղեկատվության փոխանակման աշխարհի համակցված արդյունավետ կարողությունները եղել են 2007թ-ին 1 անձի համար 6 թերթի տեղեկատվական համարժեքը[15]:
2007թ-ի դրությամբ բոլոր նոր տեղեկատվության 90%-ը թվային է, և պահվում է կոշտ սկավառակների վրա[16]:
Որպես գրառում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրառումները տեղեկատվության հատուկ ձևեր են:Հիմնականում սրանց արժեքը կազմակերպության գործունեության ապացույցն է , սրանք կարող են պահպանվել նաև, որպես տեղեկատվական արժեքներ: Ձայնային գրառումները պահպանվում են այնքան ժամանակ, քանի դեռ կա դրանց անհրաժեշտությունը:
Iso15489 գրառումների կառավարման միջազգային ստանդարտ գրառումները սահմանում է,որպես «տեղեկատվություն»,ստեղծված,ստացված և, որպես ապացույց հանդիսացող մի մասնիկ,որը կարող է օգտագործվել իրավաբանական պարտականություն կամ որպես գործարք[17]:
Գրառումները կարող են պահպանվել կազմակերպության կորպորատիվ հիշողությունը պահպանելու կամ կազմակերպության վրա դրված իրավական,հակաբյուջետային կամ հաշվետվողականության պահանջները բավարարելու համար: Willis-ը նշում էր, որ բիզնեսի գրառումներն ու տեղեկատվությունը ներառում են «կորպորատիվ կառավարման բարելավման 6 հիմնական պահանջներ, թափանցիկություն, հաշվետվողականություն, պատշաճ գործընթաց, համապատասխանություն, անձնական և կորպորատիվ տեղեկատվության անվտանգություն»[18]
Նշանագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Michael Buckland-ը ինֆորմացիան անվանում է որպես «տեղեկություն գործընթացի մեջ», տեղեկատվություն որպես գիտելիք և որպես առարկա[19]:
Beyon-Davies-ը[20][21] բացատրում է տեղեկատվության բազմակողմանի գաղափարը նշանների և ազդանշանային համակարգերի միջոցով:
Նշանները կարող են դիտվել 4 մջանկյալ մակարդակների միջոցով, սուբյեկտների կամ սեմիոտիկայի ճյուղերի առումով ` պրագմատիկա, սեմանտիկա, սինթետիկա, էմպիրիկա: Պրագմատիկան վերաբերվում է հաղորդակցության նպատակին: Պրագմատիզմը գործողության մեջ է դնում լեզուն:
Սիմենթիկան կարելի է համարել որպես խորհրդանիշների և նրանց ուղերձների կամ հասկացությունների միջև կապի ուսումնասիրություն, հատկապես, որ նշանները վերաբերվում են մարդկային վարքագծին:
Շարահյուսությունը վերաբերվում է հաղորդագրություն ներակայացնելու համար օգտագործվող ֆորմալիզմին: Սա նվիրված է ոչ թե նշանների և նշանների համակարգերի բովանդակությանը,այլ սրանց ձևերի ուսումնասիրությանը:
Niekn-ը քննարկում է սեմիմատիկայի և բաուստաների միջև եղած փոխհարաբերությունները:
Հաղորդակցությունը սովորաբար գոյություն ունի որոշ սոցիալական իրավիճակների համատեքստում: Սոցիալական իրավիճակը սահմանում է հաղորդակցությունների և հաղորդակցության ձևերի համակարգ:
Փոխադարձ հասկացությունը ենթադում է, որ գործակալները ներգրավված են հասկանալու ընտրած լեզուն` շարահյուսական և իմաստաբանական առումով: ՈՒղղորդիչը կոդեր է հաղորդում լեզվով և հաղորդակցություններ` հաղորդակցության ալիքով: Ընտրված հաղորդակցության ալիքն ունի որոշ հատկությոններ, որոնք բնորոշում են դա արդյունքները ` արագությոնը, որը ցույց է տալիս, թե ինչ հեռավորության վրա է այդ ամենը տեղի ունենում:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Information | Definition of Information by Merriam-Webster». Merriam-webster.com. Վերցված է 2017-05-01-ին.
- ↑ «epistemology - Can there be information without a "knower"?». Philosophy Stack Exchange. 2017-01-05. Վերցված է 2017-05-01-ին.
- ↑ A short overview is found in: Luciano Floridi (2010). Information - A Very Short Introduction. Oxford University Press. ISBN 0-19-160954-4. «The goal of this volume is to provide an outline of what information is...»
- ↑ Stephen B. Wicker, Saejoon Kim (2003). Fundamentals of Codes, Graphs, and Iterative Decoding. Springer. էջեր 1 ff. ISBN 1-4020-7264-3.
- ↑ Dusenbery, David B. (1992). Sensory Ecology. New York: W.H. Freeman. ISBN 0-7167-2333-6.
- ↑ Vigo, R. (2011). «Representational information: a new general notion and measure of information». Information Sciences. 181 (21): 4847–59. doi:10.1016/j.ins.2011.05.020.
- ↑ Vigo, R. (2013). «Complexity over Uncertainty in Generalized Representational Information Theory (GRIT): A Structure-Sensitive General Theory of Information». Information. 4 (1): 1–30. doi:10.3390/info4010001.
{{cite journal}}
: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link) - ↑ Vigo, R. (2014). Mathematical Principles of Human Conceptual Behavior: The Structural Nature of Conceptual Representation and Processing. New York and London: Scientific Psychology Series, Routledge. ISBN 0415714362.
- ↑ Shannon, Claude E. (1949). The Mathematical Theory of Communication.
- ↑ Casagrande, David (1999). «Information as verb: Re-conceptualizing information for cognitive and ecological models» (PDF). Journal of Ecological Anthropology. 3 (1): 4–13. doi:10.5038/2162-4593.3.1.1.
- ↑ Bateson, Gregory (1972). Form, Substance, and Difference, in Steps to an Ecology of Mind. University of Chicago Press. էջեր 448–66.
- ↑ Simonsen, Bo Krantz. «Informationsordbogen - vis begreb». Informationsordbogen.dk. Վերցված է 2017-05-01-ին.
- ↑ Merali, Zeeya. «Demonic device converts information to energy : Nature News». Nature.com. Վերցված է 2017-05-01-ին.
- ↑ Hilbert, Martin; López, Priscila (2011). «The World's Technological Capacity to Store, Communicate, and Compute Information"». Science. 332 (6025): 60–65. Free access to the article at martinhilbert.net/WorldInfoCapacity.html
- ↑ 15,0 15,1 «World_info_capacity_animation». YouTube. 2011-06-11. Վերցված է 2017-05-01-ին.
- ↑ Failure Trends in a Large Disk Drive Population. Eduardo Pinheiro, Wolf-Dietrich Weber and Luiz Andre Barroso
- ↑ ISO 15489
- ↑ Willis, 2005
- ↑ Buckland, Michael K. (June 1991). «Information as thing». Journal of the American Society for Information Science. 42 (5): 351–360. doi:10.1002/(SICI)1097-4571(199106)42:5<351::AID-ASI5>3.0.CO;2-3.
- ↑ Beynon-Davies, P. (2002). Information Systems: an introduction to informatics in Organisations. Basingstoke, UK: Palgrave. ISBN 0-333-96390-3.
- ↑ Beynon-Davies, P. (2009). Business Information Systems. Basingstoke: Palgrave. ISBN 978-0-230-20368-6.
Լրացուցիչ ընթերցանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Liu, Alan (2004). The Laws of Cool: Knowledge Work and the Culture of Information. University of Chicago Press.
- Bekenstein, Jacob D. (August 2003). «Information in the holographic universe». Scientific American.
- The Information: A History, a Theory, a Flood. New York, NY: Pantheon. 2011.
{{cite book}}
: Missing pipe in:|author-link=
(օգնություն) - Lin, Shu-Kun (2008). «Gibbs Paradox and the Concepts of Information, Symmetry, Similarity and Their Relationship». Entropy. 10 (1): 1–5.
- «Is Information Meaningful Data?» (PDF). Philosophy and Phenomenological Research. 70 (2): 351–70. 2005.
{{cite journal}}
: Missing pipe in:|author-link=
(օգնություն) - Zalta, Edward N., ed. (2005). «Semantic Conceptions of Information». The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2005 ed.).
{{cite encyclopedia}}
: Missing pipe in:|author-link=
(օգնություն) - Information: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press. 2010.
{{cite book}}
: Missing pipe in:|author-link=
(օգնություն) - What is Information? - Propagating Organization in the Biosphere, the Symbolosphere, the Technosphere and the Econosphere. Toronto: DEMO Publishing.
{{cite book}}
: Missing pipe in:|author-link=
(օգնություն) - Nielsen, Sandro (2008). «The Effect of Lexicographical Information Costs on Dictionary Making and Use». Lexikos. 18: 170–89.
- Stewart, Thomas (2001). Wealth of Knowledge. New York, NY: Doubleday.
- Young, Paul (1987). The Nature of Information. Westport, Ct: Greenwood Publishing Group. ISBN 0-275-92698-2.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տես՝ ավազարկղ Վիքիբառարան, բառարան և թեզաուրուս |
- Semantic Conceptions of Information Review by Luciano Floridi for the Stanford Encyclopedia of Philosophy
- Principia Cybernetica entry on negentropy
- Fisher Information, a New Paradigm for Science: Introduction, Uncertainty principles, Wave equations, Ideas of Escher, Kant, Plato and Wheeler. This essay is continually revised in the light of ongoing research.
- How Much Information? 2003 an attempt to estimate how much new information is created each year (study was produced by faculty and students at the UC Berkeley School of Information|School of Information Management and Systems at the University of California at Berkeley)
- Informationsordbogen.dk The Danish Dictionary of Information Terms / Informationsordbogen