Թեորեմ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հայտնի են Պյութագորասի թեորեմի առնվազն 370 ապացույցներ[1]

Մաթեմատիկայում թեորեմը , դա պնդում է, որը կարելի է ապացուցել նախօրոք հաստատված այլ փաստերի (այլ թեորեմների) և ընդունված պնդումերի (աքսիոմների) հիման վրա։ Թեորեմը տրամաբանական հետևանք է աքսիոմներից։ Մաթեմատիկական թեորեմի ապացույցն իրենից ներկայացնում է պնդման տրամաբանական հաստատումը դեդուկտիվ համակարգի կանոններին համապատասխան։ Թեորեմի ապացույցը հաճախ մեկնաբանվում է որպես հավաստիության հիմնավորում։ Հաշվի առնելով, որ թեորեմի գաղափարը պահանջում է ապացույցի առկայություն, թեորեմը սկզբունքորեն տարբերվում է գիտական օրենքից, ինչը հանդիսանում է փորձարարական արդյունք[2]։

Մաթեմատիկական թեորեմները հիմանականում ունեն պայմանական բնույթ։ Նշված դեպքում թեորեմն ապացուցելիս օգտագործվում են նաև ձևակերպման մեջ դրված պայմանները կամ հիպոթեզները։ Ապացույցը մեկնաբանելով որպես հավաստիության հիմնավորում՝ եզրակացությունը դիտվում է որպես թեորեմի պայմանների հետևանք, այսինքն՝ եզրակացությունը ճշմարիտ է թեորեմի պայմանների առկայության դեպքում՝ առանց որևէ լրացուցիչ ենթադրությունների։ Այնուամենայնիվ, երբեմն այն կարելի է մեկնաբանել այլ կերպ՝ կախված դեդուկտիվ համակարգում հետևության կանոններին վերագրված իմաստից։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Elisha Scott Loomis. «The Pythagorean proposition: its demonstrations analyzed and classified, and bibliography of sources for data of the four kinds of proofs» (PDF). Education Resources Information Center. Institute of Education Sciences (IES) of the U.S. Department of Education. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
  2. Սակայն, և՛ թեորեմները, և՛ գիտական օրենքները հետազոտությունների արդյունքներ են։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 172