Կումուլեններ

Կումուլեններ (կումուլեն — բութատրիեն, H₂C=C=C=CH₂), RR¹C(=C)_nR²R³ ընդհանուր քիմիական բանաձևով չհագեցած օրգանական միացություններ, որոնք պարունակում են կումուլացված կրկնակի ածխածին-ածխածին կապեր։ Ըստ IUPAC-ի անվանակարգի կումուլեններին են վերաբերվում այն միացությունները, որոնք պարունակում են երեք կամ ավելի կումուլացված կրկնակի կապեր։ Երկու կումուլացված կապերով ածխաջրածինների համար բնութագրական է ալլեններ անվանումը^[1]։

Կառուցվածք և իզոմերիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կումուլենների առանձնահատկությունն այն է, որ ծայրային ածխածնի ատոմները գտնվում են sp²-հիբրիդացման վիճակում, իսկ կենտրոնական ածխածնի ատոմը գտնվում է sp-հիբրիդացման վիճակում։ Հետևանքն այն է, որ կումուլացված կապերով ածխաջրածիններին բնորոշ է գծայնությունը։

Հետևանքն այն է, որ այն կումուլենների մոտ, որոնք պարունակում են կենտ թվով կումուլացված կապեր, առաջ է գալիս ցիս-տրանս իզոմերիա, նաև քիրալություն (D_2d կետային խումբ)։