120-ՊՄ-43 ականանետ
| 120-ՊՄ-43 ականանետ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | artillery model? |
| Ենթատեսակ | ՊՄ-38 |
| Երկիր |  ԽՍՀՄ |
| Պատերազմներ | Հայրենական մեծ պատերազմ և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ |
1943 թվականի նմուշի 120-միլիմետրանոց գնդային ականանետ (ՊՄ-43) (ռուս.՝ ПМ-43), 120 միլիմետր տրամաչափի խորհրդային ականանետ։ Հարթափող կոշտ համակարգ է, որի լիցքավորումը կատարվել է փողաբերանի հատվածքից։ Տվյալ տիպի զենքերի ամենահաջող տարբերակներից մեկն է[1]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ականանետը 1938 թվականի նմուշի 120-միլիմետրանոց գնդային ականանետի ձևափոխված տարբերակն է, որի արդիականացումը կատարել է կոնստրուկտորների կոլեկտիվը սերիական գործարանի գլխավոր կոնստրուկտոր Ալեքսանդր Կոտովի գլխավորությամբ 1943 թվականին։
Ականանետի կառուցվածքի տեխնոլոգիականության բարձրացումը նպաստել է արտադրության ծավալների բարձրացմանը, ինչի արդյունքում արդեն 1943 թվականին 120-միլիմետրանոց ականանետերի հաստիքային քանակը Կարմիր բանակի հրաձգային դիվիզիաներում 18-ից հասել է 21-ի[2]։
Մինչև Հայրենական մեծ պատերազմի ավարտը ակտիվորեն օգտագործվել է 1938 և 1941 թվականների նմուշի 120-միլիմետրանոց ականանետների հետ միասին։
Զենքը պատճենել է Չինաստանը որպես Type 53 ականանետ[3]։ Ավելի դիմացկուն, բայց ավելի ծանր տարբերակ է Type 55-ը, որը մշակել է Norinco-ն[4]։ Եգիպտոսը նույնպես ստեղծել է իր արդիականացված տարբերակը՝ Helwan Model UK 2[5]։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Փողի կառուցվածքը պարզեցվել է, ինչը թույլ է տվել կոտրված զարկանը փոխել առանց ականանետը քանդելու, ինչը ոչ միայն հարմար է, այլ նաև կարևոր է մարտական իրավիճակում։ Դրանից բացի, ականանետին ավելացվել են զույգ հարվածամեղմիչներ զսպանակի ավելի երկար ընթացով ու տատանվող նշանոցով։ Տատանվող նշանոցի ավելացումը պարզեցրել է հորիզոնական դիրք տալու մեխանիզմը։ Ինչպես նաև բարձրացել են ականանետի շահագործման ու մարտական բնութագրերը։
Ենթադրաբար միայն հետպատերազմյան ժամանակաշրջանում փողաբերանի հատվածում տեղադրվել է ապահովիչ կրկնակի լիցքավորման դեմ։
Շահագործող երկրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ադրբեջան – 107 ՊՄ-38 պահեստում, 2017 թվականի դրությամբ[6]
Կոնգոյի Հանրապետություն – 28 2018 թվականի դրությամբ[7]
Մոլդովա – 7 ՊՄ-38 պահեստում, 2017 թվականի դրությամբ[8]
Ռուսաստան – 900 ՊՄ-38 պահեստում, 2017 թվականի դրությամբ[9] 15 ՊՄ-38 պահեստում, 2017 թվականի դրությամբ[10]
Թուրքմենստան – 66 ՊՄ-38 պահեստում, 2017 թվականի դրությամբ[11]
ԿԱՀ – 12 Մ-1943 2018 թվականի դրությամբ[12]
Ուկրաինա – 30 ՊՄ-38 պահեստում, 2017 թվականի դրությամբ[13]
Հարավային Սուդան – որոշակի քանակության ՊՄ-43 և Type-55 2018 թվականի դրությամբ[14]
Աֆղանստան[15]
Ալբանիա[16]
Ալժիր[17]
Բանգլադեշ – Type 53 տարբերակ[18]
Բոտսվանա – 6[19]
Կամբոջա[20]
Կաբո Վերդե – 6[21]- Կենտրոնաաֆրիկյան Հանրապետություն – 12 հատ պահեստում[22]
Չինաստան – արտադրվել է որպես Type 53 և Type 55[16]- Կոնգոյի Հանրապետություն – 28[23]
Կուբա[24]
Չեխիա[16]
Եգիպտոս – ՊՄ-43[25] և Helwan Model UK 2[16]
Գվինեա[26]
Գվինեա Բիսաու – 8[27]
Գայանա – 18[28]
Հունգարիա – 1 (2016 թվականի դրությամբ)[29]
Իրաք[16][30]
Ղազախստան[31]
Հյուսիսային Կորեա[32][33]
Լաոս[34]
Մադագասկար[35]
Մոզամբիկ – 12[36]
Մյանմա – Type 53 տարբերակ[37]
Նեպալ[38]
Նիկարագուա: 24[39]
Պակիստան – Type 53 տարբերակ[3]
Ռումինիա[16]
Սլովակիա[16]
Սուդան[40]
Շրի Լանկա[41]
Սիրիա[16][42]
Տանզանիա – Type 53 տարբերակ[3]
Զիմբաբվե – 6[43]
.svg){kind=small}
Նախկին օպերատորներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ԽՍՀՄ
Բուլղարիա
Վիետնամ – ՊՄ-43, Type 53 և Type 55, ականանետներն ընդունվել են Վիետնամի ժողովրդական բանակի սպառազինության մեջ և օգտագործվել Հարավային Վիետնամի ազատագրման ժողովրդական ճակատի պարտիզանների կողմից Վիետնամի պատերազմի ընթացքում[3][16][44][45]
Հարավային Եմեն[16]
Վրաստան – 14 ականանետ ստացվել է Բուլղարիայից ռազմական օգնության շրջանակներում[46]- Հյուսիսային Կորեա – մնացել է սպառազինության մեջ առնվազն մինչև 1997 թվականը[47]
Լեհաստան – 1943 թվականի մայիսին[48] 120-միլիմետրանոց ականանետներ է ստացել Լեհաստանի Տ. Կոստյուշկոյի անվան 1-ին հետիոտնային դիվիզիոնի 120-մմ ականանետային 1-ին լեհական առանձին դիվիզիոնը[49], ավելի ուշ՝ լեհական այլ զորամասեր։- Գերմանիայի դեմոկրատական հանրապետություն[16]
Հարավսլավիա[16]
.svg){kind=small}
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Крис Шант. Оружие пехоты: энциклопедия стрелкового оружия. / пер. с англ. М., «Омега», 2004. стр.205
- ↑ История Второй Мировой войны 1939—1945 (в 12 томах) / редколл., гл. ред. А. А. Гречко. Том 7. М., Воениздат, 1976. стр.99
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «120 mm Type 53 mortar». Jane's Infantry Weapons 2002-2003. 1992 թ․ մարտի 15. էջեր 1295–1296.
- ↑ «NORINCO 120 mm Type 55 mortar». Jane's Infantry Weapons 2002-2003. 2001 թ․ հունիսի 4. էջեր 1295–1296.
- ↑ «Helwan 120 mm Model UK 2 heavy mortar». Jane's Infantry Weapons 2002-2003. 2001 թ․ հունիսի 4. էջեր 1617–1618.
- ↑ Military Balance 2017. — С. 201.
- ↑ Military Balance 2018. — С. 455.
- ↑ Military Balance 2017. — С. 210.
- ↑ Military Balance 2017. — С. 212.
- ↑ Military Balance 2017. — С. 224.
- ↑ Military Balance 2017. — С. 226.
- ↑ Military Balance 2018. — С. 453.
- ↑ Military Balance 2017. — С. 228.
- ↑ Military Balance 2018. — С. 488.
- ↑ Bhatia, Michael Vinai; Sedra, Mark (May 2008). Small Arms Survey (ed.). Afghanistan, Arms and Conflict: Armed Groups, Disarmament and Security in a Post-War Society. Routledge. էջ 66. ISBN 978-0-415-45308-0. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 1-ին.
- ↑ 16,00 16,01 16,02 16,03 16,04 16,05 16,06 16,07 16,08 16,09 16,10 16,11 «120 mm M-43 mortar». Jane's Infantry Weapons 2002-2003. 2001 թ․ հունիսի 4. էջեր 3682–3683.
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 320
- ↑ «National inventories, Bangladesh». Jane's Infantry Weapons 2001-2002. 2000 թ․ նոյեմբերի 22. էջ 819.
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 431
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 239
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 435
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 436
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 438
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 393
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 324
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 449
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 450
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 400
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 107
- ↑ Rottman, Gordon L. (1993). Armies of the Gulf War. Elite 45. Osprey Publishing. էջ 49. ISBN 9781855322776.
- ↑ Small Arms Survey (2012). «Blue Skies and Dark Clouds: Kazakhstan and Small Arms» (PDF). Small Arms Survey 2012: Moving Targets. Cambridge University Press. էջ 131. ISBN 978-0-521-19714-4. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 31-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 1-ին.
- ↑ US Department of Defense. «120mm M-1943 Mortar». North Korea Country Handbook 1997, Appendix A: Equipment Recognition (PDF). էջ A-91. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 1-ին.
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 265
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 271
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 454
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 458
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 276
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 277
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 406
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 471
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 289
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 354
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 478
- ↑ Gordon L. Rottman, Brian Delf. North Vietnamese Army Soldier 1958-75. London, Osprey Publishing Ltd., 2009. page 32
- ↑ The Military Balance 2016, էջ 297
- ↑ О военной помощи Грузии со стороны иностранных государств // «Зарубежное военное обозрение», № 6 (735), 2008. стр.94-95
- ↑ 120mm M-1943 Mortar // North Korea Country Handbook MCIA-2630-NK-016-97. U.S. Department of Defense, May 1997. page A-91
- ↑ Документы и материалы по истории советско-польских отношений. том 7 (1939–1943) / редколл., отв. ред. И. А. Хренов. М., «Наука», 1973. стр.369
- ↑ Документы и материалы по истории советско-польских отношений. том 7 (1939–1943) / редколл., отв. ред. И. А. Хренов. М., «Наука», 1973. стр.379
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- International Institute for Strategic Studies (February 2016). The Military Balance 2016. Vol. 116. Routlegde. ISBN 9781857438352.