Զվարթնոց միջազգային օդանավակայան

Զվարթնոց միջազգային օդանավակայան
Զվարթնոց միջազգային օդանավակայան
	; Զվարթնոց միջազգային օդանավակայանը
IATA: EVN – ԻԿԱՕ: UDYZ
	EVN Օդանավակայանի գտնվելու վայրը
Ամփոփում
Օդանավակայանի տեսակ	Քաղաքացիական
Սեփականատեր/Օպերատոր	Armenia International Airports CJSC
Ծառայում է	Երևան
Տեղագրություն	Զվարթնոց, Հայաստան
Բարձրացում ԲԾՄ	2 838 ֆտ / 865 մ
Կոորդինատներ	40°08′58″ հս․. լ. 44°23′54″ ավ. ե.HGЯO
Մակերես	9,9 հա
Տեղական ժամանակ	UTC +4/+4
Աշխատանքի ժամերը	շուրջօրյա
Կայք	zvartnots.aero
Թռիչքի ուղի
Վիճակագրություն (2021)
Ճամփորդների թիվը	▲ 2,278,212

Օդանավակայանին նոր վերջնակայանը

Զվարթնոց միջազգային օդանավակայանը ՀՀ փոստային նամականիշի վրա

Զվարթնոց միջազգային օդանավակայան, Հայաստանի ամենամեծ օդանավակայանը։ Գտնվում է Զվարթնոցից ոչ հեռու, Հայաստանի մայրաքաղաք Երևանից 10 կմ դեպի արևմուտք։

Հանդիսանում է խոշոր օդանավակայան, և ազգային ավիափոխադրող չունի ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օդանավակայանի շինարարության մասին որոշումն ընդունվել է դեռևս Անտոն Քոչինյանի օրոք։ Մրցույթին ներկայացված երեք նախագծերից ոչ մեկը ժյուրիի և ղեկավարության հավանությանը չէր արժանացել։ ՀԿԿ Կենտրոնական կոմիտեի առաջին քարտուղար ընտրվելուց հետո Կարեն Դեմիրճյանը, ծանոթանալով նախագծերին, հանձնարարեց երեք նախագծերից ստեղծել մեկը` վերցնելով յուրաքանչյուրի հաջողված մասը^[4]։

Իր հարցազրույցներից մեկում Կարեն Դեմիրճյանն ասել է.

Մի նախագծում տեխնոլոգիան էր լավը, մյուսում` ճարտարապետությունը, առաջարկեցի 3 նախագծերից ստեղծել մեկը։ Բայց այն, ինչ այժմ կառուցվել է ամբողջական նախագիծը չէ։ Այնտեղ պետք է լիներ երկրորդ հերթը՝ «Զվարթնոց» օդանավակայանը երկու այդպիսի ծաղկաթերթ է^[4]:

Օդանավակայանի առաջին հերթը ապահովելու էր ներքին` միութենական չվերթները, իսկ երկրորդը` արտաքին միջազգային չվերթները։

«Զվարթնոց» օդանավակայանի կառուցումով Հայաստանն ունեցավ հանրապետության կապը արտաքին աշխարհի հետ ապահովող հզոր փոխադրամիջոց` միջազգային չափանիշներին համապատասխանող թռիչքուղիներով։ Խորհրդային Միությունում՝ այդ շրջանում, Զվարթնոց օդանավակայանի նման թռիչքուղիներ ունեին միայն Մոսկվա և Կիև քաղաքները։

«Զվարթնոց» օդանավակայանի ստեղծագործական խումբը՝ Արթուր Թարխանյանը, Սպարտակ Խաչիկյանը, Ժորժ Շխիյանը, Լևոն Չերքեզյանը, Մկրտիչ Մազմանյանը, Սերգեյ Բաղդասարյանը, Վլադիմիր Գրիգորյանը, 1985 թ. արժանացան ՀԽՍՀ պետական մրցանակի^[5]։

Օդանավակայանը կառուցվեց շատ կարճ ժամկետում և մեծ հանդիսավորությամբ բացվեց 1982 թվականի փետրվարի 10-ին^[5]։ Այն ժամանակ ընդունում էր միայն ներքին՝ ԽՍՀՄ-ի մեջ կատարվող չվերթեր։ 1985-ին ICAO-ն շնորհեց օդանավակայանին 2-րդ կարգ։ Նոր վերջնակայաններ (տերմինալներ) բացվել են 1998-ին՝ Բեռնային համալիրը, իսկ 2007-ին՝ Նոր միջազգային ուղևորափոխադրման վերջնակայանը։ 2002 թվականի հուլիսին ՀՀ կառավարության և «Կորպորասիոն Ամերիկա» ընկերության միջև կնքվեց պայմանագիր, ըստ որի Զվարթնոց միջազգային օդանավակայանը կոնցեսիոն կառավարման հանձնվեց «Արմենիա» միջազգային օդանավակայաններ ընկերությանը 30 տարի ժամկետով։

2011 թվականին օդանավակայանում բացվել է ուղևորների նոր տերմինալ 34 000 քառակուսի մետր ընդհանուր տարածքով՝ մեկնում և ժամանում սրահներով, գրանցման հարթակներով, VIP սրահներով և կայանատեղիով^[6]։ 2019 թվականին «Զվարթնոցը» ռեկորդ է սահմանել տարվա ընթացքում սպասարկված ուղևորների թվով՝ ավելի քան 3 մլն մարդ։ 2022 թվականին օդանավակայանը սպասարկել է ավելի քան 3,5 մլն ուղևոր^[7]։

Ավիաուղիներ և ուղղություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավիաընկերություն	Նպատակակետ
Aegean Airlines	Աթենք Սեզոնային: Հերակլիոն
Աերոֆլոտ	Մոսկվա – Շերեմետևո
Air Arabia	Շարջա
Air Cairo	Շարմ Էլ Շեյխ Սեզոնային: Հուրգադա
Air France	Փարիզ – Շառլ դը Գոլ
air Baltic	Ռիգա^[8]
Aircompany Armenia	Լիոն, Միներալնիե Վոդի, Մոսկվա – Վնուկովո, Թբիլիսի, Թել Ավիվ, Վորոնեժ Սեզոնային: Բաղդադ, Բեյրութ Սեզոնային չարթերային: Ալ Նաջաֆ, Աքաբա, Բարսելոնա, Բաթումի, Էրբիլ, Հերակլիոն, Կոս, Քուվեյթ, Լառնակա, Պատրաս, Հռոդոս, Ռիմինի, Սուլեյմանիյա, Սալոնիկ, Տիվատ, Վառնա, Վենետիկ^[9]
AlMasria Universal Airlines	Սեզոնային չարթերային: Շարմ Էլ Շեյխ^[10]
AMC Airlines	Սեզոնային չարթերային: Շարմ Էլ Շեյխ^[11]
Armenia Airways	Անապա, Թեհրան – Իմամ Խոմեյնին^[12]
Atlantis Armenian Airlines	Կապան Սեզոնային: Բաթումի
Austrian Airlines	Վիեննա
Azimuth	Կալուգա^[13], Կրասնոդար, Դոնի Ռոստով, Ուֆա^[14] Սեզոնային: Սոչի
Belavia	Մինսկ
Brussels Airlines	Սեզոնային: Բրյուսել
Bulgaria Air	Սեզոնային չարթերային: Վառնա^[11]
Bulgarian Air Charter	Սեզոնային չարթերային: Բուրգաս^[9]
Cham Wings Airlines	Դամասկոս
EgyptAir	Սեզոնային չարթերային: Շարմ Էլ Շեյխ^[15]
Flydubai	Դուբայ
FlyEgypt	Սեզոնային չարթերային: Հուրգադա^[9]
FlyErbil	Բաղդադ, Էրբիլ
Georgian Airways	Թբիլիսի Սեզոնային: Բաթումի
Israir	Սեզոնային: Թել Ավիվ^[16]
Korean Air	Սեզոնային չարթերային: Սեուլ ^[17]
LOT Polish Airlines	Վարշավա-Շոպեն
Middle East Airlines	Բեյրութ
Nordwind Airlines	Մոսկվա – Շերեմետևո, Սանկտ Պետերբուրգ
Nouvelair	Սեզոնային չարթերային: Մոնաստիր ^[18]
Orange2Fly	Սեզոնային չարթերային: Շարմ Էլ Շեյխ^[10]
Pegas Fly	Միներալնիե Վոդի, Մոսկվա – Շերեմետևո, Նիժնի Նովգորոդ, Դոնի Ռոստով^[19], Սանկտ Պետերբուրգ, Սամարա, Սոչի, Ստավրոպոլ ^[20] Ուֆա ^[21], Պերմ, Կրասնոդար, Վոլգոգրադ, Վորոնեժ
Qatar Airways	Դոհա
Red Wings Airlines	Մոսկվա – Դոմոդեդովո
Ryanair	Միլան - Բերգամո^[22],Բեռլին-Շենեֆելդ^[22], Պաֆոս^[23], Հռոմ – Կիամպինո^[22], Սալոնիկ ^[24]
S7 Airlines	Մոսկվա – Դոմոդեդովո, Նովոսիբիրսկ
SCAT Airlines	Սեզոնային: Նուր-Սուլթան
SkyUp	Կիև – Բորսպիլ Սեզոնային: Օդեսա
Smartavia	Մոսկվա – Դոմոդեդովո, Սանկտ Պետերբուրգ
Ukraine International Airlines	Կիև – Բորսպիլ
Ural Airlines	Կրասնոդար, Մոսկվա – Դոմոդեդովո, Դոնի Ռոստով, Սանկտ Պետերբուրգ, Սամարա, Սոչի, Վոլգոգրադ, Եկատերինբուրգ Սեզոնային: Անապա
Utair	Մոսկվա – Վնուկովո Սեզոնային: Սուրգուտ
Wizz Air	Լառնակա^[25], Վիեննա^[26], Վիլնյուս^[26]