Աշխարհի խոշորագույն հիդրոէլեկտրակայանների ցանկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

2009 թվականին հիդրոէներգետիկան տվել է մինջև 63% վերականգնվող արտադրություն և շուրջ 19% էլեկտրաէներգիա ամբողջ աշխարհում, տեղակայված հիդրոէլեկտրոկայանների հզորությունը հասնում է 780 գեգավատտ[1]։ Հիդրոէներգետիկայի զարգացման առաջնորդներն են՝ Չինաստանը, Կանադան, Բրազիլյան, իսկ մեկ շնչի հաշվով Նորվեգիան, Իսլանդիան և Կանադան։

21 րդ դարի սկզբին առավել ակտիվ հիդրոշինարարություն տանում էր Չինաստանը, որի համար Չինաստանը հանդիսանում է հիդրոէներգիայի պոտենցիալ աղբյուր։ Այս երկրում տեղակայված են աշխարհի կիսով չափ ամենափոքր հիդրոէլեկտրոկայանները։

Աշխարհի ամենախոշոր ՀԷԿ-ը («Երեք կիրճեր») գտնվում է Յանցզի գետի վրա, նաև կառուցվել է աշխարհի ամենախոշոր հիդրոէլեկտրոկայանի կասկադը, որի հզորությունը կազմում է ավելի քան 97000 Մվտ։

Չինաստանում գտնվող ամենահզոր «Երեք կիրճեր» ՀԷԿ-ը ունի շուրջ 22500 Մվտ հզորություն, որի տարեկան էլեկտրաէներգիայի արտադրումը կազմում է շուրջ 100 մլրդ կվտ․ժ։ Ինչպես նաև Բրազիլիա-Պարագվայական ՀԷԿ-ը՝ «Իտայպու»։ 39000 Մվտ հզորությամբ ամենամեծ «Գրանդ Ինգա» ՀԷԿ՝ նախատեսվում է կառուցել միջազգային կոնսորցիումով Կոնգո գետի վրա Կոնգոյի դեմոկրատական հանրապետությունում (նախկինում Զաիր)։

Կա նաև մի նախագիծ Ռուսաստանի Կամչատկայի երկրամասում և Մագադանի տարածաշրջանում Պենժինայի Օխոտսկ ծովում կառուցել մակընթացային էլեկտրակայան 87000 Մվտ հզորությամբ։

«Երեք կիրճեր», «Իտայպու» և ուրիշ ՀԷԿ-րը հանդիսանում են աշխարհի խոշորագույն հիդրոտեխնիկական կառուցվածքները և էլեկտրոկայանները։ Աշխարհի խոշորագույն այլ հիդրոէլեկտրակայանները տրված են աղյուսակում։

№ Անվանումը Երկիր Գետ Գործարկման տարեթիվը Դրվածքային հզորությունը (Մվտ) Միջին
մշակումը, մլրդ կիլովատտ-ժամ 		Ջրամբարի բարձրությունը (կմ²)
1 Երեք կիրճ Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Յանցզի 2003/2007/2012 _2250022 500 _0981098,1[2] _0634632
2 Բայխետան (կառուցվող) Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Յանցզի 2021(?) _1600016 000[3] (նախագծային; 1000×16) _0602460,24[4] ?
3 Իտայպու Բրազիլիա Բրազիլիա / Պարագվայ Պարագվայ Պարանա 1984/1991/2003 _1400014 000 (700×20) _0986098,6[5] _13501 350
4 Սիլոդու Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Յանցզի 2014 _1386013 860 _0552055,2 _0108108
5 Բելու-Մոնտի[6] (կառուցվող) Բրազիլիա Բրազիլիա Շինգու 2016/2019(?) _1123311 233 (նախագծային) _0395039,5 _0448448
6 Գուրի Վենեսուելա Վենեսուելա Կարոնի 1978/1986 _102352 065/10 235 (կառուցումից հետո) _0534153,41 _42504 250
7 Ուդունդե (կառուցվող) Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Յանցզի 2018/2020(?) _1020010 200 (նախագծային) ? ?
8 Տուկուրուի Բրազիլիա Բրազիլիա Տոկանտինս 1984/2007 _083708 370 _0414341,43 _30143 014
9 Տասանգ (շինարարությունը դադարեցվել է) Մյանմա Մյանմա Սալուին 2022(?) 7 110 (նախագծային) 35,45 870
10 Գրանդ-Կուլի Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ Կոլումբիա 1942/1980/1985 _068092 280/6 809 (կառուցումից հետո) _0200020 _0324324
11 Հիդասե (կառուցվող) Եթովպիա Եթովպիա Կապույտ Նեղոս 2017/2018(?) 6 450 (նախագծային)[7] _0156915,69 _15611 562
12 Սյանցզյաբա Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Յանցզի 2012/2014 _064486 448 30,8 _09595,6
13 Լունտան Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Խունշույխե 2007/2009 _064266 426 (714×9) _0187018,7 ?
14 Սայանո-Շուշենսկոյեի Ռուսաստան Ռուսաստան Ենիսեյ (գետ) 1985/1989 6 400 _0240024[8][9] _0621621
15 Տարբելա (կառուցվել է 4-րդ և 5-րդ դարերում) Պակիստան Պակիստան Ինդոս 1976/2017/2023 _048883 478/4 888[10]/6 298[11](կառուցումից հետո) _0130013 250
16 Կրասնոյարսկի Ռուսաստան Ռուսաստան Ենիսեյ (գետ) 1967/1971 _060001 000/6 000 (կառուցումից հետո) _0204020,4 _20002 000
17 Նոչժադու Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Մեկոնգ 2012/2014 _058505 850 23,9[12] _0320320
18 Ռոբեր-Բուրասսա Կանադա Կանադա (Քվեբեկ) Լա- Գրանդ 1979/1981 _056165 616 26,5 _28352 835
19 Չերչիլի Ջրվեժ Կանադա Կանադա (Նյուֆաունդլենդ և Լաբրադոր) Չերչիլ 1971/1974 _05428987/5 428 (կառուցումից հետո) _0350035 _69886 988
20 Ցզինպին-II Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Յալունցզյան 2012/2014 _048004 800 ? ?
21 Բրատսկի Ռուսաստան Ռուսաստան Անգարա (գետ) 1961/1966 _04530500/4 530 (կառուցումից հետո) _0226022,6 _54265 426
22 Դիամեր-Բխասա (կառուցվող) Պակիստան Պակիստան Ինդոս 2023(?)[13] 4 500 (նախագծային) 19,03 112
23 Դասու (կառուցվող) Պակիստան Պակիստան Ինդոս 2021(?) 4 320 (նախագծային) ? ?
24 Լասիվա Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Խուանխե 2010[14] _042004 200 _0102310,23 ?
25 Սյաովան Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Մեկոնգ 2010 _042004 200 (700х6) _0190019 190
26 Յասիրետա Արգենտինա Արգենտինա / Պարագվայ Պարագվայ Պարանա 1998/2011/??? 3 100/3 850[15](կառուցումից հետո) _0200920,09 _16951 695
27 Ուստ-Իլիմսկայա Ռուսաստան Ռուսաստան Անգարա (գետ) 1980 _038403 840 _0217021,7 _18331 833
28 Ժիրայ Բրազիլիա Բրազիլիա Մադեյրա 2013/2016 3 750[16] 19,2 258
29 Ջինպինգ-I Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Յալունցզյան 2014 _036003 600 16-18 ?
30 Ռոգունսկայա (կառուցվող) Տաջիկստան Տաջիկստան Վախշ (գետ) 2018/2020(?) _036003 600 (նախագծային) 13,1 ?
31 Մուիթսոնե(շինարարությունը դադարեցվել է) Մյանմա Մյանմա Իրավադի 2017(?) 3 600 (նախագծային) 16,63 766
32 Սանտո Անտոնիո Բրազիլիա Բրազիլիա Մադեյրա 2012/2016 3 568,3[17] 21,3 421[18]
33 Իլյա-Սոլտեյռա Բրազիլիա Բրազիլիա Պարանա 1974 _034443 444 17,9 1 195
34 Էրտեն Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Յալունցզյան 1999 _033003 300 (550×6) _0170017 101
35 Պուբուգոու Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Դադուհե 2009/2010 _033003 300 14,6 ?
36 Մակագուա Վենեսուելա Վենեսուելա Կառոնի 1961/1996/2015 _03245384/3 245 (կառուցումից հետո) 15,2 47,4
37 Շինգո Բրազիլիա Բրազիլիա Սան Ֆրանցիսկու 1994/1997 _031623 162 (527×6) 18,7[19] 60
38 Նուրեկի Տաջիկստան Տաջիկստան Վախշ (գետ) 1979/1988 _030003 015 _0112011,2 _009898
39 Գոուպիտան Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Ուցզյան (ներհոսքը Յանցզիից) 2009/2011 _030003 000 9,67 94,3
40 Գուանյինյան Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Յանցզի 2014/2016 _030003 000 ? ?
41 Լիանգհեկոու (կառուցվող) Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Յալունցզյան 2021/2023(?) _030003 000 (նախագծային) ? ?
42 Բոգուչանսկայա Ռուսաստան Ռուսաստան Անգարա 2012/2014 2 997 _0176017,6 _23262 326
43 Պատնեշ Բեննետա Կանադա Կանադա (Բրիտանական Կոլումբիա) Պիս 1968/2012 _029172 750/2 917 (արդիականացումից հետո) _0131013,1 _17611 761
44 Միկա Կանադա Կանադա (Բրիտանական Կոլումբիա) Կոլումբիա 1973/2015 1 805/2 805 (արդիականացումից հետո) 7,2 430
45 Լա-Գրանդ-4 Կանադա Կանադա (Քվեբեկ) Լա-Գրանդ 1986 _027792 779 ? 765
46 Վոլգայի հիդրոէլեկտրակայան (Սամարա) Ռուսաստան Ռուսաստան Վոլգա 1961/2025 2 650/2 744,5 (արդիականացումից հետո) 10,43[9] _31173 117
47 Գեչժոյբա Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Յանցզի 1988 _027152 715 _01717,01 ?
48 Պատնեշի առաջնորդ Ջոզեֆ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ Կոլումբիա 1958/1973/1979 _026202 620 12,5 34
49 Դագանշան Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Դադուխե 2015/2016 2 600 11,43 ?
50 Չանխեբա(կառուցվող) Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Դադուխե 2016/2018(?) 2 600 (նախագծային) 8,34 ?
51 Դանիել-Ջոնսոն Կանադա Կանադա (Քվեբեկ) Մանիկուագան 1970/1989 _025921 528/2 592 (կառուցումից հետո) ? 1 942
52 Ռոբերտ Մոզեսա Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ Նիագարա 1961 _025252 525 ? -
53 Ժիգուլևյան Ռուսաստան Ռուսաստան Վոլգա 1957/2018 _024882 404/2 488 (արդիականացումից հետո) 11,7[9] _65266 526
54 Ռեվելստոկե Կանադա Կանադա (Բրիտանական Կոլումբիա) Կոլումբիա 1984/2011 1 980/2 480 (արդիականացումից հետո) ? 115
55 Պաուլու-Աֆոնսու IV Բրազիլիա Բրազիլիա Սան Ֆրանցիսկու 1979/1983 _024622 462 ? -
56 Իտուանգո (կառուցվող) Կոլումբիա Կոլումբիա Կայկա 2018(?) 2 456 (նախագծային) 9,2 38
57 Մանուել Տոռես / Չիկոասեն Մեքսիկա Մեքսիկա Գրիխալվա
(Սումիդերոի կիրճ)		 1980/2005 _024301 500/2 430 (կառուցումից հետո) ? ?
58 Լա-Գրանդ-3 Կանադա Կանադա (Քվեբեկ) Լա-Գրանդ 1984 _024182 418 ? 2 420
59 Աթաթուրքի պատնեշ Թուրքիա Թուրքիա Եփրատ 1993 _024002 400 _008908,9 817
60 Տերի (կառուցվող) Հնդկաստան Հնդկաստան Բխագիրատխի 2006/2018 1 400/2 400 (կառուցումից հետո) _006506,53 52
61 Ջինանքիո Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Յանցզի 2010 _024002 400 ? ?
62 Շոնլա Վիետնամ Վիետնամ Դա 2010/2012 _024002 400 10,25 440
63 Բակուն Մալայզիա Մալայզիա Բալուի 2011 _024002 400 ? 695
64 Լիյուան Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Յանցզի 2014/2015 _024002 400 ? 14,7
65 Գուանդի Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Յալունցզյան 2012/2013 2 400 ? ?
66 Տոկոմա (կառուցվող) Վենեսուելա Վենեսուելա Կառոնի 2016/2018(?) _023002 300 (նախագծային) _0121012,1 87
67 Կառուն-3 Իրան Իրան Կառուն 2005 _022802 280 _004174,17 48
68 Ջերդապ I Ռումինիա Ռումինիա / Սերբիա Սերբիա Դունայ 1970/2013 _0225482 052/2 254,8 (արդիականացումից հետո) 11,3 104
69 Մաերդանգ (կառուցվող) Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Հուանհե 2016/2018(?) 2 200 (նախագծային) ? ?
70 Պատնեշ Ջոն Դեյա Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ Կոլումբիա 1971 _021602 160 ? ?
71 Կառուաչի Վենեսուելա Վենեսուելա Կառոնի 2006 _021602 160 _0129512,95 238
72 Լուդիլա Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Յանցզի 2014[20] _021602 160 ? ?
73 Լա-Գրանդ-2 Կանադա Կանադա (Քվեբեկ) Լա-Գրանդ 1992 _021062 106 ? 2 835
74 Ասուանի ջրամբար Եգիպտոս Եգիպտոս Նեղոս 1970 _021002 100 _0110011 5 250
75 Իտումբիարա Բրազիլիա Բրազիլիա Պարանաիբա 1980 _020822 082 ? 778
76 Հուվերի ամբարտակ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ Կոլորադո 1939/1961 _02080705/2 080 (կառուցումից հետո) _004004 _0639639
77 Կաբորա-Բասա Մոզամբիկ Մոզամբիկ Զամբեզի 1975/1977 _020752 075 ? 2 039
78 Լաուկա Անգոլա Անգոլա Քվանզա 2018(?) _020692 069,5 8,64 2 039
79 Բուրայսկայա Ռուսաստան Ռուսաստան Բուրեա 2003/2009 _020102 010 5,07[9] _0740740
80 Լիցզյասյա Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Հուանհե 1997/2000 _020002 000 ? 383
81 Կարուն-1 Իրան Իրան Կարուն 1976/1995/2006 _02001 000/2 000 (կառուցումից հետո) ? 54,8
82 Կարուն-2 Իրան Իրան Կարուն 2002/2007 _02002 000 3,7 7,49
83 Ահաի Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Յանցզի 2012/2014 2 000 8,89 23,4
84 Գոտվանդ (կառուցվող) Իրան Իրան Կարուն 2012/2015 1 000/2 000[21] (կառուցումից հետո) 4,5 96,5
85 Սուբանսիրի (կառուցվող) Հնդկաստան Հնդկաստան Սուբանսիրի 2016/2018(?) 2 000[22](նախագծային) 7,42 33,5
86 Շուանգջիանգկոու (կառուցվող) Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Դադուհե 2018(?) 2 000 (նախագծային) 8,34 ?

Որոշ ՀԷԿ-երի պատկերներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ http://www.ren21.net/wp-content/uploads/2016/06/GSR_2016_Full_Report_REN21.pdf
  2. ↑ «2012年三峡工程建设与运行管理成效十分显著». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 24-ին.
  3. ↑ «中国东方电气集团有限公司». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 26-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 24-ին.
  4. ↑ «Baihetan Hydropower Project». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 24-ին.
  5. ↑ «ENERGY | ITAIPU BINACIONAL». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 24-ին.
  6. ↑ «Бразилия объявила о сроках начала строительства плотины в Белу-Монти». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 24-ին.
  7. ↑ http://allafrica.com/stories/201702280364.html
  8. ↑ «Общие сведения». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 21-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 24-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 2014
  10. ↑ «Tarbela Dam extension project to be awarded by April 2013 – The Express Tribune». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 24-ին.
  11. ↑ https://tribune.com.pk/story/1186099/infrastructure-world-bank-approves-390m-loan-tarbela-fifth-extension/
  12. ↑ Largest hydropower station on Mekong River starts operation — Xinhua | English.news.cn
  13. ↑ https://www.dawn.com/news/1038665/dasu-power-project-gets-precedence-over-bhasha
  14. ↑ «China commissions 4,200-MW Laxiwa hydropower station — HydroWorld». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 30-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 24-ին.
  15. ↑ Entidad Binacional Yacyretá — De Vido y Lugo acordaron incrementar la potencia de Yacyretá hasta 750 megavatios
  16. ↑ «Commissioning of turbines at Brazil's 3,750-MW Jirau nearing halfway point — HydroWorld». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ օգոստոսի 15-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 24-ին.
  17. ↑ Geração — Santo Antônio Energia
  18. ↑ Brazilian Amazon dam’s generating capacity to be increased | Fox News Latino
  19. ↑ Form 20-F
  20. ↑ 鲁地拉水电站事故生态放水孔已封堵-中国水力发电工程学会
  21. ↑ «News - Third Unit of Gotvand connected to Iran's». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 24-ին.
  22. ↑ «'Construction of Subansiri dam not to be stopped' - Times Of India». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 24-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Աշխարհի_խոշորագույն_հիդրոէլեկտրակայանների_ցանկ&oldid=9574999» էջից